Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m poprawa linków |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 15 kwietnia --> [[Plik:Bataan Death March Memorial Las Cruces NM.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Bataański marsz śmierci]]''' – przymusowa ewakuacja około 76–78 tys. [[Jeńcy alianccy w niewoli japońskiej|jeńców wojennych]] przeprowadzona przez [[Cesarska Armia Japońska|Cesarską Armię Japońską]] w kwietniu 1942 roku, w czasie [[Wojna na Pacyfiku|wojny na Pacyfiku]], po kapitulacji [[Stany Zjednoczone|amerykańsko]]-[[Filipiny|filipińskiego]] garnizonu na [[Półwysep Bataan|półwyspie Bataan]]. Generał [[Masaharu Homma]], dowódca japońskiego 14. Obszaru Armijnego, zamierzał jak najszybciej zdobyć ostatni amerykański bastion na [[Filipiny|Filipinach]], którym była wyspa [[Corregidor]]. Dlatego rozkazał, aby z Bataanu, będącego podstawą wyjściową do kolejnej operacji, jak najszybciej usunąć wszystkich jeńców wojennych. Od 76 tys. do 78 tys. Amerykanów oraz Filipińczyków – wyczerpanych kilkumiesięcznymi walkami, niedożywionych, często rannych lub chorych – popędzono pieszo do odległego o ponad 100 kilometrów [[San Fernando (Pampanga)|San Fernando]], skąd zostali przetransportowani koleją do Capas, a następnie doprowadzeni do [[Obóz O’Donnell|obozu jenieckiego O'Donnell]]. Maszerującym w tropikalnym upale jeńcom wydawano minimalne ilości wody i pożywienia, a rannym oraz chorym w większości wypadków nie udzielono pomocy medycznej. Jeńcy byli także nieustannie maltretowani przez japońskich żołnierzy. Tych, którzy nie byli w stanie iść dalej, rozstrzeliwano lub zakłuwano bagnetami. W trakcie „marszu śmierci” zginęło około 500–1000 Amerykanów i nawet do 10 tys. Filipińczyków. Tysiące innych zmarło wkrótce po dotarciu do O'Donnell. ''[[Bataański marsz śmierci|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Wuling Hongguang Mini EV]]''' – [[samochód elektryczny|elektryczny]] [[mikrosamochód]] produkowany pod chińską marką [[Wuling Motors|Wuling]] od 2020 roku. Oferowany jako 3-drzwiowy [[hatchback]] lub 2-drzwiowy [[kabriolet]], zaoferował szeroki zakres personalizacji wyglądu w ramach edycji specjalnych. Pomimo niewielkiego nadwozia, w kabinie samochodu wygospodarowano przestrzeń dla czterech pasażerów. Koncepcja pojazdu została podyktowana przystosowaniem do manewrowania po zatłoczonych i ciasnych ulicach metropolii. W momencie debiutu w 2020 roku był najmniejszym (2,92 metra) samochodem w historii umożliwiającym pomieszczenie czterech pasażerów. Dzięki korzystnemu stosunkowi ceny do wielkości oraz możliwości transportowych pojazdu, Hongguang Mini EV zdobył dużą popularność na rodzimym rynku chińskim, w ciągu dwóch lat od debiutu przekraczając pułap 1 miliona sprzedanych egzemplarzy i stając się jednym z najpopularniejszych samochodów elektrycznych w historii. Fenomen popularności modelu na rodzimym rynku chińskim zwrócił uwagę mediów globalnych. ''[[Wuling Hongguang Mini EV|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 16 kwietnia --> [[Plik:Ulica św. Jerzego w Łodzi 2019.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Ulica św. Jerzego w Łodzi]]''' – krótka, licząca około 240 m długości ulica w środkowo-zachodniej części [[Łódź|Łodzi]], w północno-wschodniej części dawnej dzielnicy [[Polesie (Łódź)|Polesie]], w północnej części obszaru [[System Informacji Miejskiej w Łodzi|SIM]] [[Stare Polesie (Łódź)|Stare Polesie]], biegnąca z południowego wschodu na północny zachód i łącząca ulice [[Ulica Legionów w Łodzi|Legionów]] oraz Cmentarną. Na całej długości ulicy obowiązuje ruch dwukierunkowy. Ma ona status [[Droga gminna|drogi gminnej]] klasy [[Droga klasy D|D]]. Historia ulicy wiąże się ze stacjonowaniem w Łodzi [[garnizon]]u wojsk [[Imperium Rosyjskie]]go. Została bowiem wytyczona w [[Lata 90. XIX wieku|latach 90. XIX]] wieku podczas budowy [[Koszary|koszar]] oraz [[Kościół garnizonowy św. Jerzego w Łodzi|cerkwi garnizonowej św. Aleksego Metropolity Moskiewskiego]]. Ulicę wytyczono na terenie, który w XVI wieku leżał w obrębie Pól Wżdżarowych, graniczących z lasem miejskim. Od 1860 roku przystąpiono do rozplanowania i budowy dzielnicy nazwanej Wiązową, która przyjęła ostateczny kształt do końca XIX wieku. Ulica powstała na jej północno-zachodnim krańcu. ''[[Ulica św. Jerzego w Łodzi|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Edward z Middleham]]''' (zm. [[9 kwietnia]] [[1484]]) – syn [[Władcy Anglii|króla Anglii]] [[Ryszard III York|Ryszarda III Yorka]], [[książę Walii]] i następca tronu. Był jedynym dzieckiem Ryszarda i jego małżonki [[Anna Neville|Anny Neville]]. Dokładna data jego narodzin nie jest znana. Za prawdopodobną przyjmowano 1473 rok. Miejscem urodzenia był zamek [[Middleham]], stąd wziął się jego przydomek. Tam też się wychowywał i spędził większość swojego życia. Ojciec nadał mu tytuł [[Hrabiowie i książęta Kornwalii|księcia Kornwalii]], zaś 19 lipca 1483 roku, na dzień przed rozpoczęciem objazdu królestwa, godność [[Lord namiestnik Irlandii|namiestnika Irlandii]], która w dynastii [[Yorkowie|Yorków]] była zwyczajowo przyznawana następcy tronu. Oficjalne uznanie Edwarda za następcę tronu zostało uchwalone przez [[Parlament Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej|parlament]] w lutym 1484 roku. W trakcie jego obrad, na specjalnej ceremonii, Ryszard III odebrał od lordów przysięgę uznania syna za władcę w przypadku gdyby coś mu się stało. Jednak niedługo później książę zmarł. Wedle relacji ''Kroniki z Croyland'' miał zachorować podczas pobytu z rodzicami w [[Nottingham]]. Śmierć chłopca została uznana przez część mieszkańców Anglii – szczególnie przeciwników króla – za karę, jaką Bóg wymierzył Ryszardowi III za zamordowanie bratanków, zdetronizowanego [[Edward V York|Edwarda V]] oraz jego młodszego brata [[Ryszard Shrewsbury|Ryszarda]]. ''[[Edward z Middleham|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 17 kwietnia [[Plik:|100px|right]] --> |
||
'''[[Szama Grajer]]''' (ur. [[17 kwietnia]] [[1911]] w [[Lublin]]ie, zm. po [[9 listopada]] [[1942]] tamże) – polsko-żydowski fryzjer, restaurator oraz sutener, [[Kolaboracja pod okupacją niemiecką podczas II wojny światowej|kolaborant]] okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], jedna z najbardziej wpływowych osobistości w [[Getto lubelskie|getcie lubelskim]]. Przed wojną był znaną postacią lubelskiego półświatka, karaną za [[stręczycielstwo]] oraz [[sutenerstwo]]. W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|niemieckiej okupacji]] został konfidentem [[Gestapo]]. Wkrótce stał się jedną z najbardziej wpływowych osobistości w getcie, zyskując sobie przydomek „żydowskiego króla”. Dopuszczał się wyłudzeń i wymuszeń a wielką skalę, zyskami dzieląc się z [[III Rzesza|Niemcami]]. Prowadzona przezeń restauracja była ulubionym miejscem spotkań kolaborantów i przedstawicieli półświatka, chętnie odwiedzanym także przez niemieckich urzędników oraz oficerów [[Schutzstaffel|SS]]. Po rozpoczęciu ''[[Einsatz Reinhardt]]'' aktywnie współpracował z Niemcami podczas wielkich akcji likwidacyjnych w gettach lubelskim i [[Getto warszawskie|warszawskim]]. Jako niewygodny świadek finansowych machinacji został zamordowany przez Niemców niedługo po ostatecznej likwidacji getta lubelskiego. ''[[Szama Grajer|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Pierwiosnek lekarski]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[pierwiosnkowate|pierwiosnkowatych]]. Występuje niemal w całej [[Europa|Europie]] z wyjątkiem północnych i południowych krańców kontynentu oraz w zachodniej i środkowej [[Azja|Azji]]. W [[Polska|Polsce]] jest częsty na niżu i w niższych położeniach górskich. Pierwiosnek lekarski najlepiej rośnie w miejscach słonecznych, na glebach średniożyznych oraz przepuszczalnych. Jest długowieczną [[bylina (botanika)|byliną]] kwitnącą wiosną i zasiedlającą łąki oraz widne zarośla oraz lasy. W środowisku odgrywa istotną rolę jako roślina pokarmowa wielu [[owady|owadów]], w niektórych przypadkach ściśle z nią związanych. Wykorzystywana jest jako [[rośliny lecznicze|roślina lecznicza]] i ozdobna, rzadziej jako roślina jadalna, a dawniej jako surowiec do wyrobu mydeł piorących. Młode liście są jadalne w niewielkich ilościach na surowo lub gotowane. Dodawano je do sałatek i zup. Lokalnie zanika w związku ze zmianami w krajobrazie, jednak w skali całej Polski i Europy nie jest uznawana za gatunek zagrożony. ''[[Pierwiosnek lekarski|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 18 kwietnia--> [[Plik:Rey Don Julio I.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Julio Pinedo]]''' (ur. [[19 lutego]] [[1942]] w Mururacie) – [[Boliwia|boliwijski]] rolnik, król społeczności afroboliwijskiej od 1992 roku. Potomek niewolników, tradycja ustna przypisuje mu pochodzenie od afrykańskiego księcia sprzedanego w niewolę, następnie zaś sprowadzonego do Mururaty do pracy w posiadłościach Ignacia Pinedo de Mustafy. W 1992 i 2007 roku koronowany był na króla Afroboliwijczyków, a podczas drugiej ceremonii oficjalnie uznany przez władze państwowe. Nie ma władzy politycznej, ale kierowana przezeń instytucja wpisuje się niemniej w złożony proces emancypacji Afroboliwijczyków. Jako król i reprezentant społeczności afroboliwijskiej bywa zapraszany na rozmaite wydarzenia kulturalne czy polityczne. Odwiedzają go niekiedy turyści czy naukowcy różnych specjalizacji. Monarcha posługuje się specjalnie dla niego zaprojektowanym herbem, którego dewiza brzmi ''prowadzą mnie moi przodkowie''. Osobowość króla budzi niekiedy niechęć, zarzuca mu się na przykład, że jest nazbyt skryty. Niektórzy czarnoskórzy mieszkańcy Boliwii mają zaledwie nikłe pojęcie tak o władcy, jak i o kierowanej przezeń instytucji. ''[[Julio Pinedo|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Double Eagle]]''' – nazwa [[amerykańskie monety obiegowe|amerykańskich monet]] wykonanych ze złota o nominale 20 [[Dolar amerykański|dolarów amerykańskich]]. Były one uznane za prawny [[środek płatniczy]] w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] do 1933 roku. Bicie monet o tym nominale zostało ustanowione na mocy ''Coinage Act of 1849''. Wszystkie monety ''Double Eagle'' wybijane były według tego samego standardu: waga wynosiła 33,4362 g, średnica 34 mm, a monety wykonane były ze złota próby 900. W latach 1850–1933 wybito dwa typy monet Double Eagle – [[Liberty Head Double Eagle]] (1850–1907) projektu Jamesa B. Longacre’a oraz [[Saint-Gaudens Double Eagle]] (1907–1933) projektu [[Augustus Saint-Gaudens|Augustusa Saint-Gaudensa]]. Obie monety występowały w kilku odmianach. Złote mennictwo w Stanach Zjednoczonych zostało wstrzymane przez [[Prezydent Stanów Zjednoczonych|prezydenta]] [[Franklin Delano Roosevelt|Franklina D. Roosevelta]] 5 kwietnia 1933 roku, kiedy nakazał zwrot złotych monet do [[System Rezerwy Federalnej|Rezerwy Federalnej]]. Wyjątkiem było posiadanie walorów o wartości kolekcjonerskiej. 30 stycznia 1934 roku wszedł w życie ''Gold Reserve Act'', który ostatecznie wycofał złoto z obiegu, wstrzymał pokrycie dla pieniądza papierowego w tym kruszcu i nakazał przetopienie go w sztaby. ''[[Double Eagle|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 19 kwietnia --> [[Plik:Chrósćicy – stary pomnik na Fulkec hórce 02.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Zbrodnia w Horce]]''' – masakra rannych żołnierzy oraz członków wojskowego personelu medycznego [[2 Armia Wojska Polskiego|2 Armii Wojska Polskiego]] dokonana przez [[Wehrmacht|żołnierzy niemieckich]] 26 kwietnia 1945 roku, w ostatnich dniach [[II wojna światowa|II wojny światowej]], we wsi Horka nieopodal [[Crostwitz]]. Podczas [[Bitwa pod Budziszynem (1945)|walk na Łużycach]] w kwietniu 1945 roku polska [[9 Drezdeńska Dywizja Piechoty|9 Dywizja Piechoty]] zdołała się przedrzeć na przedpola [[Drezno|Drezna]], jednakże wkrótce znalazła się w okrążeniu. Rozkaz zawrócenia na wschód i dołączenia do głównych sił 2 Armii WP okazał się spóźniony, a w dodatku mapa z rozrysowaną marszrutą dywizji przypadkowo wpadła w ręce [[III Rzesza|Niemców]]. W trakcie odwrotu 15. samodzielny batalion sanitarny, który ewakuował rannych z dywizyjnego punktu medycznego, został zaskoczony przez nieprzyjaciela podczas postoju w Horce. Doszło do masakry, w trakcie której żołnierze [[Dywizja Grenadierów Pancernych „Brandenburg”|Dywizji Grenadierów Pancernych „Brandenburg”]], wspierani prawdopodobnie przez [[Kolaboracja pod okupacją niemiecką podczas II wojny światowej|kolaborantów]] ze [[Brygada Przeciwpancerna Wolna Ukraina|104 Brygady Przeciwpancernej „Wolna Ukraina”]], zamordowali od 150 do 300 Polaków. ''[[Zbrodnia w Horce|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Szlama Ber Winer]]''' (ur. [[23 września]] [[1911]] w [[Izbica Kujawska|Izbicy Kujawskiej]], zm. [[12 kwietnia]] [[1942]] w [[Obóz zagłady w Bełżcu|Bełżcu]]) – [[Polska|polski]] [[Żydzi|Żyd]], uciekinier z [[Obóz zagłady w Chełmnie nad Nerem|obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem]], świadek oraz ofiara [[Zagłada Żydów|Zagłady]]. Urodził się w religijnej rodzinie żydowskiej, z zawodu był [[Krawiectwo|krawcem]]. 6 stycznia 1942 roku został wywieziony przez [[III Rzesza|Niemców]] do ośrodka zagłady w [[Chełmno (powiat kolski)|Chełmnie nad Nerem]] i wcielony do [[Komando (III Rzesza)|komanda]], które zajmowało się grzebaniem zwłok w masowych mogiłach. Tym samym stał się naocznym świadkiem prowadzonej w Chełmnie eksterminacji Żydów oraz [[Romowie|Romów]]. Po trzynastu dniach uciekł z obozu. Zdołał przedostać się do [[Warszawa|Warszawy]], gdzie członkowie grupy [[Oneg Szabat]] spisali jego relację. W drugiej połowie marca 1942 roku udał się do [[Zamość|Zamościa]], gdzie mieszkał jego przyrodni brat z żoną i dziećmi. Niedługo później wraz z blisko 2,8 tys. zamojskich Żydów został wywieziony i zgładzony w [[Obóz zagłady w Bełżcu|obozie zagłady w Bełżcu]]. Relacja Winera jest pierwszym znanym historiografii pisemnym świadectwem uciekiniera z [[Obóz zagłady|obozu zagłady]]. Dzięki niej [[Żydowski ruch oporu podczas II wojny światowej|żydowski ruch oporu]] mógł zaalarmować [[Polskie Państwo Podziemne]] o rozpoczętej przez [[Narodowy socjalizm|nazistów]] eksterminacji Żydów. ''[[Szlama Ber Winer|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 20 kwietnia --> [[Plik:Cyclopes didactylus (cropped).jpg|100px|right]] |
||
'''[[Giętkojęzykowe]]''' – [[rząd (biologia)|podrząd]] lądowych [[ssaki|ssaków]] [[łożyskowce|łożyskowych]] z [[rząd (biologia)|rzędu]] [[włochacze|włochaczy]] i grupy [[szczerbaki|szczerbaków]]. Obejmuje rodziny [[mrówkojadowate|mrówkojadowatych]] iotaz [[mrówkojadkowate|mrówkojadkowatych]], licząc w sumie wedle starszych ujęć cztery, wedle nowszych 10 gatunków. Obejmuje zwierzęta żywiące się mrówkami i termitami, które wykształciły do tego liczne przystosowania. Większość żyje na drzewach, prócz naziemnego [[mrówkojad wielki|mrówkojada wielkiego]]. Zapis kopalny jest ubogi. Żyją w Ameryce od [[Meksyk]]u do [[Argentyna|Argentyny]]. U giętkojęzykowych występuje opóźniona implantacja skutkująca ciążą przedłużoną, wobec czego po pół roku rodzi się pojedyncze młode. Przypomina ono osobnika dorosłego. Matka opiekuje się nim przez następne pół roku, karmiąc go swym mlekiem. Nie pozostawia go jednak w norze, której w przeciwieństwie do pancernikowców giętkojęzykowe nie kopią, tylko w dziupli, bądź pomiędzy gęstymi gałęziami drzew w przypadku gatunków nadrzewnych, bądź też w ogóle nie zostawia potomka bez opieki, nosząc go na swym grzbiecie, jak to czyni mrówkojad wielki. ''[[Giętkojęzykowe|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[6 kwietnia (mormonizm)|6 kwietnia]]''' – data dzienna formalnego zorganizowania [[Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich|Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich]] w 1830 roku. Osadzona w mormońskich pismach świętych, miała być wybrana z Bożego upoważnienia. Odgrywa istotną rolę w teologii i tradycji Kościoła, którego datę założenia upamiętnia, również jako proponowana data dzienna narodzin [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]]. Niektórzy prezydenci Kościoła, włączając w to Harolda B. Lee oraz Spencera W. Kimballa, potwierdzali, że 6 kwietnia jest rzeczywistą datą przyjścia Chrystusa na świat. Zachęcali przy tym jednak, by wierni nadal obchodzili [[Boże Narodzenie]] w okresie pokrywającym się z resztą chrześcijaństwa. Jako integralna część mormońskiej historii data ta ma symboliczne znaczenie także dla innych wyznań zaliczanych do [[Ruch świętych w dniach ostatnich|ruchu świętych w dniach ostatnich]]. ''[[6 kwietnia (mormonizm)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę 7 kwietnia --> [[Plik: |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 7 kwietnia --> [[Plik:Sylwetka kutrów patrolowych projektu 918 w malowaniu MOSG.png|100px|right]] |
||
'''[[Kutry patrolowe projektu 918]]''' – seria [[Polska|polskich]] [[Kuter (okręt)|kutrów]] [[Okręt patrolowy|patrolowych]] zbudowanych w [[Stocznia Marynarki Wojennej|Stoczni Marynarki Wojennej]] w [[Gdynia|Gdyni]]. Łącznie wybudowano 5 jednostek z serii, które wprowadzono do służby w latach 1973–1976. Uzbrojenie okrętów było typowe dla ich klasy. Do czasu [[Remont kapitalny|remontu głównego]], który odbył się w 1987 roku, okręty uzbrojone były w podwójną armatę morską [[2M-3|2M-3M]] [[Kaliber broni|kal.]] 25 mm umiejscowiona na dziobie jednostek. Zestaw ważył 1515 kg i był obsługiwany przez jednego [[żołnierz]]a, który zajmował miejsce wewnątrz wieżyczki. W wyniku remontu armaty wymieniono na nowocześniejszy zestaw krajowej produkcji [[ZU-23-2M Wróbel]]. Okręty służyły początkowo w [[Morska Brygada Okrętów Pogranicza|Morskiej Brygadzie Okrętów Pogranicza]], a po rozwiązaniu tej jednostki, w 1991 roku, weszły w skład nowo powstałej [[Straż Graniczna (Polska)|Straży Granicznej]], gdzie zasiliły [[Morski Oddział Straży Granicznej]]. Proces wycofywania jednostek rozpoczął się w 1999 roku, kiedy wycofano trzy kutry, zaś w 2008 oraz 2011 roku wycofano dwie ostatnie jednostki z serii. Rozwinięciem tej serii były [[kutry zwalczania okrętów podwodnych projektu 918M]]. ''[[Kutry patrolowe projektu 918|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Kościół św. Stanisława w Jaśle]]''' – [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] [[kościół parafialny]] znajdujący się w [[Jasło|Jaśle]]. Został wzniesiony pod koniec XIX wieku, jako kaplica przy [[I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle|jasielskim gimnazjum]]. Zdewastowany przez Niemców w 1944 roku, został odrestaurowany i od 1971 roku pełni funkcję głównej świątyni [[Parafia św. Stanisława w Jaśle|parafii św. Stanisława]]. Budowla została wzniesiona w stylu [[Eklektyzm|eklektycznym]]: z zewnątrz przeważają elementy [[Neogotyk|neogotyckie]], a wnętrze było pierwotnie [[Neoromanizm|neoromańskie]]. Jest [[Nawa|jednonawowa]], z [[Korpus budowli|korpusem]] na rzucie wydłużonego prostokąta. Niższe od niego, [[prezbiterium]], które z nawą łączy pełny [[łuk tęczowy]], jest zamknięte trójbocznie. Od południa przylega do niego prostokątna dobudówka. Kościół został zbudowany z [[Cegła ceramiczna|cegły ceramicznej]], ułożonej naprzemiennie w [[Wątek (architektura)|wątku]] główkowym i wozówkowym. [[Empora]] obiega świątynię z trzech stron, umownie dzieli korpus na nawy boczne oraz nawę środkową. Jej arkady wyznaczają [[Przęsło|przęsła]] naw bocznych – jest ich sześć, przy czym pierwsze przęsło zajmują analogiczne pomieszczenia o rzucie kwadratu – od strony północnej przedsionek ze schodami prowadzącymi na chór, a od strony południowej – [[zakrystia]]. ''[[Kościół św. Stanisława w Jaśle|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 00:16, 15 kwi 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Bataański marsz śmierci – przymusowa ewakuacja około 76–78 tys. jeńców wojennych przeprowadzona przez Cesarską Armię Japońską w kwietniu 1942 roku, w czasie wojny na Pacyfiku, po kapitulacji amerykańsko-filipińskiego garnizonu na półwyspie Bataan. Generał Masaharu Homma, dowódca japońskiego 14. Obszaru Armijnego, zamierzał jak najszybciej zdobyć ostatni amerykański bastion na Filipinach, którym była wyspa Corregidor. Dlatego rozkazał, aby z Bataanu, będącego podstawą wyjściową do kolejnej operacji, jak najszybciej usunąć wszystkich jeńców wojennych. Od 76 tys. do 78 tys. Amerykanów oraz Filipińczyków – wyczerpanych kilkumiesięcznymi walkami, niedożywionych, często rannych lub chorych – popędzono pieszo do odległego o ponad 100 kilometrów San Fernando, skąd zostali przetransportowani koleją do Capas, a następnie doprowadzeni do obozu jenieckiego O'Donnell. Maszerującym w tropikalnym upale jeńcom wydawano minimalne ilości wody i pożywienia, a rannym oraz chorym w większości wypadków nie udzielono pomocy medycznej. Jeńcy byli także nieustannie maltretowani przez japońskich żołnierzy. Tych, którzy nie byli w stanie iść dalej, rozstrzeliwano lub zakłuwano bagnetami. W trakcie „marszu śmierci” zginęło około 500–1000 Amerykanów i nawet do 10 tys. Filipińczyków. Tysiące innych zmarło wkrótce po dotarciu do O'Donnell. Czytaj więcej…
Jutro
Ulica św. Jerzego w Łodzi – krótka, licząca około 240 m długości ulica w środkowo-zachodniej części Łodzi, w północno-wschodniej części dawnej dzielnicy Polesie, w północnej części obszaru SIM Stare Polesie, biegnąca z południowego wschodu na północny zachód i łącząca ulice Legionów oraz Cmentarną. Na całej długości ulicy obowiązuje ruch dwukierunkowy. Ma ona status drogi gminnej klasy D. Historia ulicy wiąże się ze stacjonowaniem w Łodzi garnizonu wojsk Imperium Rosyjskiego. Została bowiem wytyczona w latach 90. XIX wieku podczas budowy koszar oraz cerkwi garnizonowej św. Aleksego Metropolity Moskiewskiego. Ulicę wytyczono na terenie, który w XVI wieku leżał w obrębie Pól Wżdżarowych, graniczących z lasem miejskim. Od 1860 roku przystąpiono do rozplanowania i budowy dzielnicy nazwanej Wiązową, która przyjęła ostateczny kształt do końca XIX wieku. Ulica powstała na jej północno-zachodnim krańcu. Czytaj więcej…
Pojutrze
Szama Grajer (ur. 17 kwietnia 1911 w Lublinie, zm. po 9 listopada 1942 tamże) – polsko-żydowski fryzjer, restaurator oraz sutener, kolaborant okresu II wojny światowej, jedna z najbardziej wpływowych osobistości w getcie lubelskim. Przed wojną był znaną postacią lubelskiego półświatka, karaną za stręczycielstwo oraz sutenerstwo. W czasie niemieckiej okupacji został konfidentem Gestapo. Wkrótce stał się jedną z najbardziej wpływowych osobistości w getcie, zyskując sobie przydomek „żydowskiego króla”. Dopuszczał się wyłudzeń i wymuszeń a wielką skalę, zyskami dzieląc się z Niemcami. Prowadzona przezeń restauracja była ulubionym miejscem spotkań kolaborantów i przedstawicieli półświatka, chętnie odwiedzanym także przez niemieckich urzędników oraz oficerów SS. Po rozpoczęciu Einsatz Reinhardt aktywnie współpracował z Niemcami podczas wielkich akcji likwidacyjnych w gettach lubelskim i warszawskim. Jako niewygodny świadek finansowych machinacji został zamordowany przez Niemców niedługo po ostatecznej likwidacji getta lubelskiego. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Julio Pinedo (ur. 19 lutego 1942 w Mururacie) – boliwijski rolnik, król społeczności afroboliwijskiej od 1992 roku. Potomek niewolników, tradycja ustna przypisuje mu pochodzenie od afrykańskiego księcia sprzedanego w niewolę, następnie zaś sprowadzonego do Mururaty do pracy w posiadłościach Ignacia Pinedo de Mustafy. W 1992 i 2007 roku koronowany był na króla Afroboliwijczyków, a podczas drugiej ceremonii oficjalnie uznany przez władze państwowe. Nie ma władzy politycznej, ale kierowana przezeń instytucja wpisuje się niemniej w złożony proces emancypacji Afroboliwijczyków. Jako król i reprezentant społeczności afroboliwijskiej bywa zapraszany na rozmaite wydarzenia kulturalne czy polityczne. Odwiedzają go niekiedy turyści czy naukowcy różnych specjalizacji. Monarcha posługuje się specjalnie dla niego zaprojektowanym herbem, którego dewiza brzmi prowadzą mnie moi przodkowie. Osobowość króla budzi niekiedy niechęć, zarzuca mu się na przykład, że jest nazbyt skryty. Niektórzy czarnoskórzy mieszkańcy Boliwii mają zaledwie nikłe pojęcie tak o władcy, jak i o kierowanej przezeń instytucji. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Zbrodnia w Horce – masakra rannych żołnierzy oraz członków wojskowego personelu medycznego 2 Armii Wojska Polskiego dokonana przez żołnierzy niemieckich 26 kwietnia 1945 roku, w ostatnich dniach II wojny światowej, we wsi Horka nieopodal Crostwitz. Podczas walk na Łużycach w kwietniu 1945 roku polska 9 Dywizja Piechoty zdołała się przedrzeć na przedpola Drezna, jednakże wkrótce znalazła się w okrążeniu. Rozkaz zawrócenia na wschód i dołączenia do głównych sił 2 Armii WP okazał się spóźniony, a w dodatku mapa z rozrysowaną marszrutą dywizji przypadkowo wpadła w ręce Niemców. W trakcie odwrotu 15. samodzielny batalion sanitarny, który ewakuował rannych z dywizyjnego punktu medycznego, został zaskoczony przez nieprzyjaciela podczas postoju w Horce. Doszło do masakry, w trakcie której żołnierze Dywizji Grenadierów Pancernych „Brandenburg”, wspierani prawdopodobnie przez kolaborantów ze 104 Brygady Przeciwpancernej „Wolna Ukraina”, zamordowali od 150 do 300 Polaków. Czytaj więcej…
Za 5 dni
.jpg)
Giętkojęzykowe – podrząd lądowych ssaków łożyskowych z rzędu włochaczy i grupy szczerbaków. Obejmuje rodziny mrówkojadowatych iotaz mrówkojadkowatych, licząc w sumie wedle starszych ujęć cztery, wedle nowszych 10 gatunków. Obejmuje zwierzęta żywiące się mrówkami i termitami, które wykształciły do tego liczne przystosowania. Większość żyje na drzewach, prócz naziemnego mrówkojada wielkiego. Zapis kopalny jest ubogi. Żyją w Ameryce od Meksyku do Argentyny. U giętkojęzykowych występuje opóźniona implantacja skutkująca ciążą przedłużoną, wobec czego po pół roku rodzi się pojedyncze młode. Przypomina ono osobnika dorosłego. Matka opiekuje się nim przez następne pół roku, karmiąc go swym mlekiem. Nie pozostawia go jednak w norze, której w przeciwieństwie do pancernikowców giętkojęzykowe nie kopią, tylko w dziupli, bądź pomiędzy gęstymi gałęziami drzew w przypadku gatunków nadrzewnych, bądź też w ogóle nie zostawia potomka bez opieki, nosząc go na swym grzbiecie, jak to czyni mrówkojad wielki. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Kutry patrolowe projektu 918 – seria polskich kutrów patrolowych zbudowanych w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. Łącznie wybudowano 5 jednostek z serii, które wprowadzono do służby w latach 1973–1976. Uzbrojenie okrętów było typowe dla ich klasy. Do czasu remontu głównego, który odbył się w 1987 roku, okręty uzbrojone były w podwójną armatę morską 2M-3M kal. 25 mm umiejscowiona na dziobie jednostek. Zestaw ważył 1515 kg i był obsługiwany przez jednego żołnierza, który zajmował miejsce wewnątrz wieżyczki. W wyniku remontu armaty wymieniono na nowocześniejszy zestaw krajowej produkcji ZU-23-2M Wróbel. Okręty służyły początkowo w Morskiej Brygadzie Okrętów Pogranicza, a po rozwiązaniu tej jednostki, w 1991 roku, weszły w skład nowo powstałej Straży Granicznej, gdzie zasiliły Morski Oddział Straży Granicznej. Proces wycofywania jednostek rozpoczął się w 1999 roku, kiedy wycofano trzy kutry, zaś w 2008 oraz 2011 roku wycofano dwie ostatnie jednostki z serii. Rozwinięciem tej serii były kutry zwalczania okrętów podwodnych projektu 918M. Czytaj więcej…