Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawa linków |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 11 marca --> [[Plik:Jerzy Skolimowski.jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Io (film)|Io]]''''' – [[dramat filmowy]] z 2022 roku w reżyserii [[Jerzy Skolimowski|Jerzego Skolimowskiego]], zrealizowany w polsko-włoskiej koprodukcji na podstawie scenariusza napisanego wspólnie z [[Ewa Piaskowska|Ewą Piaskowską]]. Film, inspirowany dziełem ''[[Na los szczęścia, Baltazarze!|Na los szczęścia, Baltazarze]]'' [[Robert Bresson|Roberta Bressona]], przedstawia koleje losu osiołka przekazywanego z rąk do rąk. Tematem przewodnim ''Io'' jest okrucieństwo ludzi wobec zwierząt. ''Io'' powstał w warszawskiej wytwórni Skopia Film. Skolimowski i Piaskowska pełnili również funkcje producentów filmu. Zdjęcia do filmu nakręcił operator [[Michał Dymek]], natomiast ścieżkę muzyczną do niego skomponował [[Paweł Mykietyn]]. ''Io'' został powszechnie pozytywnie przyjęty przez krytyków, którzy porównywali go na korzyść z ''Baltazarem,'' chwalili brawurowe zdjęcia Dymka, występ sześciu osiołków wcielających się w głównego bohatera oraz [[Antropocentryzm|nieantropocentryczne]] przesłanie filmu. ''Io'' otrzymał szereg nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę Jury na [[Festiwal Filmowy w Cannes|Festiwalu Filmowym w Cannes]], sześć nagród na rozdaniu [[Polska Nagroda Filmowa|Polskich Nagród Filmowych]] oraz nominację do [[Oscar dla najlepszego filmu międzynarodowego|Oscara dla najlepszego filmu międzynarodowego]]. ''[[Io (film)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Klerykal fiction]]''' – określenie podgatunku [[Literatura fantastycznonaukowa w Polsce|polskiej fantastyki naukowej]] oraz szerszej fantastyki religijnej podejmującego tematykę [[Chrześcijaństwo|chrześcijańską]]. Termin został ukuty we wczesnych latach 90. XX wieku. Okres ten charakteryzował się m.in. spadkiem społecznego zaufania do instytucji Kościoła w połączeniu z wejściem Kościoła w politykę, co spowodowało powstanie ruchów antykościelnych. Według niektórych definicji, nurt ten jest zwykle [[Krytyka religii|krytyczny wobec religii]] – zwłaszcza zorganizowanych struktur kościelnych, jednak wobec innych do tego nurtu zaliczają się opowiadanie neutralnie do niej podchodzące lub wręcz pozytywnie do niej nastawione. Za utwory formatywne do powstania tego gatunku uważane są opowiadania ''[[Złota Galera]]'' [[Jacek Dukaj|Jacka Dukaja]] oraz ''Jawnogrzesznica'' [[Rafał Ziemkiewicz|Rafała Ziemkiewicza]], a do najwybitniejszych przedstawicieli tego gatunku zalicza się [[Marek S. Huberath]]. ''[[Klerykal fiction|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 12 marca --> [[Plik:Józef Mehoffer by Wyspiański, 1898.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Józef Mehoffer]]''' (ur. [[19 marca]] [[1869]] w [[Ropczyce|Ropczycach]], zm. [[7 lipca]] [[1946]] w [[Wadowice|Wadowicach]]) – polski malarz, [[witraż]]ysta, grafik pochodzenia [[Austriacy|austriackiego]], jeden z najważniejszych [[Modernizm (sztuka)|modernistycznych]] artystów okresu [[Młoda Polska|Młodej Polski]]. Absolwent krakowskiej [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Szkoły Sztuk Pięknych]] i uczeń [[Jan Matejko|Jana Matejki]], także współpracownik [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]]. Był twórcą m.in. autoportretów, obrazów portretowych oraz kompozycji inspirowanych płótnami [[Impresjonizm w sztuce|impresjonistycznymi]] oraz [[Secesja (sztuka)|secesyjnymi]]. Zajmował się też projektowaniem witraży kościelnych i [[Grafika użytkowa|grafik użytkowych]]. W 1905 roku został profesorem krakowskiej [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Szkoły Sztuk Pięknych]], a w 1914 roku został rektorem uczelni. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] okresowo przebywał w obozie przesiedleńczym, został wypuszczony dzięki interwencji dyplomatycznej [[Watykan]]u oraz rządu Włoch. Zmarł z powodu [[Gruźlica człowieka|gruźlicy]] i został pochowany na [[cmentarz Rakowicki|cmentarzu Rakowickim]] w [[Kraków|Krakowie]]. ''[[Józef Mehoffer|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Akademiola w Tarnowie]]''' – [[Zabytek nieruchomy|zabytkowy]] budynek znajdujący przy [[Plac Katedralny w Tarnowie|placu Katedralnym]] 5 w [[Tarnów|Tarnowie]]. Nieznana jest dokładna data powstania budowli. Powstał prawdopodobnie z połączenia dwóch innych obiektów – budynków [[Szkoła parafialna|szkoły parafialnej]] oraz [[Infirmeria|infirmerii]] [[wikariusz]]y kolegiackich, wzniesionych około połowy XVI wieku. W swojej historii użytkowany był m.in. jako siedziba instytucji szkolnych. Kamienica jest przykładem renesansowego budownictwa XVI wieku. Murowana, dwukondygnacyjna, jednotraktowa, zbudowana na planie wydłużonego trapezu ze skośnie poprowadzoną ścianą tylną. W 1991 roku budynek został wpisany do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]]. Współcześnie wykorzystywany jest przez tarnowskie [[Muzeum Diecezjalne w Tarnowie|Muzeum Diecezjalne]], mieści się w nim galeria małopolskiej sztuki gotyckiej, eksponowane są tu dzieła malarskie oraz rzeźbiarskie. ''[[Akademiola w Tarnowie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 13 marca --> [[Plik:Yura.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Yura (1922)|Yura]]''' – [[Japonia|japoński]] [[krążownik lekki]] z okresu międzywojennego oraz [[II wojna światowa|II wojny światowej]], czwarta jednostka typu ''[[Krążowniki lekkie typu Nagara|Nagara]]''. Wodowany 15 lutego 1922 roku, wszedł do służby w [[Dai-Nippon Teikoku Kaigun]] 20 marca 1923 roku. Uzbrojenie główne stanowiło siedem pojedynczych dział kalibru 140 mm. [[Wyporność]] standardowa krążownika wynosiła 5170 [[Tona#Długa tona|ts]], a długość 162,15 m. Napęd stanowiły cztery zespoły turbin, do których parę dostarczało dwanaście kotłów. „Yura” był w stanie osiągnąć maksymalną prędkość wynoszącą 36 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]]. Okręt brał udział w [[Wojna chińsko-japońska (1937–1945)|wojnie chińsko-japońskiej]], a następnie w [[wojna na Pacyfiku|walkach na Pacyfiku]], w tym w rejonie [[Singapur]]u oraz [[Wyspy Salomona|Wysp Salomona]]. Uczestniczył także w [[Walki o Guadalcanal|walkach o Guadalcanal]]. Kilkukrotnie pełnił funkcję [[Okręt flagowy|jednostki flagowej]]. Został zatopiony 25 października 1942 roku przez lotnictwo amerykańskie. „Yura” był pierwszym japońskim krążownikiem lekkim zatopionym podczas II wojny światowej. ''[[Yura (1922)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Michał II Kwiek]]''' (ur. [[1878]], zm. w [[XX wiek]]u) – [[Polska|polski]] działacz [[Romowie|romski]] oraz rzemieślnik, znany głównie ze swojej aktywności z przełomu lat 20. i 30. XX wieku. [[Kełderasze|Kełderasz]], należał do wpływowego [[Klan Kwieków|klanu Kwieków]]. Pochodził z [[Małopolska|Małopolski]], młodość spędził w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], [[Niemcy|Niemczech]] oraz [[Francja|Francji]]. Po powrocie do Polski osiadł w [[Poznań|Poznaniu]]. [[Kotlarz]], dzięki działalności gospodarczej zdobył znaczny majątek. W 1930 oraz 1934 roku wybierany na [[Król cygański|króla Cyganów]] polskich. [[Reformizm|Reformista]], zwolennik utworzenia odrębnego państwa romskiego. O wpływy i władzę rywalizował z innymi przywódcami romskimi, po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] osiedlił się na zachodzie Europy. Cieszył się także wpływami wśród Romów [[Czechosłowacja|czechosłowackich]], [[Węgry|węgierskich]] oraz [[Rumunia|rumuńskich]]. Jego postać i poczynania pozostają przedmiotem debat wśród badaczy romskiej historii. ''[[Michał II Kwiek|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 14 marca --> [[Plik:Mil Mi-24P, Russia - Air Force AN2254510.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Mi-24]]''' – ciężki [[śmigłowiec]] [[śmigłowiec szturmowy|bojowy]] opracowany w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckim]] przez biuro konstrukcyjne [[Michaił Mil|Michaiła Mila]], produkowany w [[Arsienjewska Kompania Lotnicza „Progress”|zakładach lotniczych]] w [[Arsienjew|Arseniewie]] oraz [[Rostów nad Donem|Rostowie nad Donem]]. Mi-24 jest śmigłowcem z przełomu lat 60. i 70. XX wieku. Jego cechą charakterystyczną jest możliwość przewozu ośmiu żołnierzy w części transportowej, dlatego też Mi-24 nie ma bezpośredniego odpowiednika na Zachodzie, rolę śmigłowców bojowych bowiem odgrywały tam lekkie maszyny [[Bell AH-1 Cobra]] przeznaczone głównie do zwalczania celów opancerzonych. Pewne cechy wspólne można znaleźć w amerykańskim prototypowym ciężkim śmigłowcu szturmowym [[Sikorsky S-67 Blackhawk]] lub w szturmowym wariancie śmigłowca transportowego [[Sikorsky UH-60 Black Hawk]] wyposażonym w wysięgniki do przenoszenia uzbrojenia. Śmigłowce z rodziny Mi-24/Mi-35 używane są do dzisiaj przez ponad 50 państw. Ponadto w oparciu o ten śmigłowiec na przełomie XX i XXI wieku powstały dalekie modernizacje: [[Mi-35M]] otaz [[ATE Mi-24 Super Hind|Mi-24 Super Hind]]. ''[[Mi-24|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Sandro Marcos]]''' (ur. [[7 marca]] [[1994]] w [[Laoag|Laoagu]]) – [[Filipiny|filipiński]] polityk. Potomek wpływowej i ustosunkowanej rodziny, syn oraz wnuk filipińskich prezydentów. Studia odbył na uczelniach brytyjskich, po powrocie do kraju pracował dla rządu prowincjonalnego oraz dla filipińskiego parlamentu. Zyskał znaczną rozpoznawalność, głównie dzięki umiejętnie budowanej obecności w mediach społecznościowych. Od 2022 roku deputowany do Izby Reprezentantów oraz starszy zastępca lidera większości parlamentarnej. Sama obecność młodego polityka w [[Kongres (Filipiny)|Kongresie]] interpretowana bywa raczej jako przejaw przemożnych wpływów dynastycznych w filipińskiej polityce niż jako dowód na wzmocnienie pozycji legislatywy wewnątrz systemu. Uznawany za idola nastolatek, jego popularność przyczyniła się do zmian w postrzeganiu klanu Marcosów przez młodych Filipińczyków. Sandro Marcos od wielu lat przygotowywany jest przez rodzinę do przejęcia odpowiedzialności za jej polityczną spuściznę. ''[[Sandro Marcos|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 15 marca --> [[Plik:Oxford Advanced Learner's Dictionary of Current English.jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current English]]''''' – [[jednojęzyczny słownik dydaktyczny]] [[język angielski|języka angielskiego]] pisany dla odbiorców niebędących ojczystymi użytkownikami języka. Pierwsze wydanie ukazało się w 1948 roku, a jego autorem był [[Albert Sydney Hornby]]. Współczesne wydania słownika są firmowane jego nazwiskiem, choć redagowane są przez zrzeszonych w fundacji naukowców z [[Uniwersytet Oksfordzki|Oxford University]]. Do roku 2023 ukazało się dziesięć wydań słownika, w tym każde w różniących się między sobą dodrukach. Dzieło drukowano również kooperując z wydawnictwami zagranicznymi, w tym z [[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowym Wydawnictwem Naukowym]]. Słownik przeszedł wiele przeobrażeń, a przy jego opracowywaniu korzystano m.in. z komputerowego rejestru językowego. Słownikowi towarzyszą witryna internetowa oraz aplikacja mobilna. ''[[Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current English|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Operacja Hermann]]''' – operacja przeciwpartyzancka przeprowadzona przez [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupantów niemieckich]] w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]], od 13 lipca do 10 sierpnia 1943 roku, w rejonie [[Puszcza Nalibocka|Puszczy Nalibockiej]] na terenach północno-wschodnich okupowanej [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]]. Celem operacji była likwidacja polskich oraz [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowieckich]] oddziałów [[wojna partyzancka|partyzanckich]], których bazy znajdowały się na terenie Puszczy Nalibockiej. [[Zgrupowanie Stołpeckie Armii Krajowej|Batalion stołpecki Armii Krajowej]] oraz iwienieckie zgrupowanie [[Partyzantka radziecka|sowieckiej partyzantki]] początkowo podjęły otwartą walkę z Niemcami i ich [[Kolaboracja pod okupacją niemiecką podczas II wojny światowej|kolaborantami]]. Wobec przewagi nieprzyjaciela były jednak zmuszone się rozproszyć i podjąć próbę przerwania niemieckiego kordonu wokół Puszczy. Ostatecznie polski batalion i sowieckie zgrupowanie zdołały uniknąć całkowitego zniszczenia, lecz okupiły ten sukces poważnymi stratami. W trakcie operacji Hermann oddziały niemieckie spaliły całkowicie lub częściowo 150 wsi. Zabito od 4199 do 4280 osób, w większości polskich i białoruskich cywilów. Blisko 21 tys. osób zesłano na [[roboty przymusowe w III Rzeszy]], a tysiące innych wysiedlono poza strefę blokady, rabując jednocześnie ich dobytek. ''[[Operacja Hermann|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 16 marca --> [[Plik:SMS Fürst Bismarck USA.jpg|100px|right]] |
||
'''[[SMS Fürst Bismarck (1897)|SMS Fürst Bismarck]]''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[krążownik pancerny]] z przełomu XIX i XX wieku, pierwsza jednostka tej [[Rangi okrętów|klasy]] w niemieckiej flocie. Okręt miał [[wyporność]] 10 690 ton i osiągał prędkość ponad 18 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], zaś jego główne uzbrojenie stanowiły cztery [[Działo okrętowe|działa]] [[Kaliber broni|kalibru]] 24 cm umieszczone w dwóch [[Wieża artyleryjska|wieżach]]. Krążownik został [[Wodowanie|zwodowany]] we wrześniu 1897 roku w stoczni Kaiserliche Werft Kiel w [[Kilonia|Kilonii]], a w kwietniu 1900 roku [[Podniesienie bandery|wcielono go do służby]] w [[Kaiserliche Marine]]. Jego patronem był kanclerz [[Otto von Bismarck]]. Jednostka służyła we [[Niemiecka Eskadra Wschodnioazjatycka|Wschodnioazjatyckiej Eskadrze Krążowników]], biorąc następnie ograniczony udział w [[I wojna światowa|I wojnie światowej]]. Okręt został [[Opuszczenie bandery|wycofany ze służby]] w grudniu 1918 roku. Z listy floty skreślono go w czerwcu 1919 roku, po czym został [[Stocznia złomowa|złomowany]] w latach 1919–1920. ''[[SMS Fürst Bismarck (1897)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Franciszek z Asyżu]]''' (ur. w [[1181]] albo [[1182]] w [[Asyż]]u, zm. [[3 października]] [[1226]] w [[Porcjunkula|Porcjunkuli]]) – założyciel [[I Zakon franciszkański|zakonu franciszkanów]], a pośrednio także [[II Zakon franciszkański|klarysek]] i [[III Zakon franciszkański|tercjarzy]], [[misjonarz]], [[Mistyka chrześcijańska|mistyk]] [[średniowiecze|średniowieczny]], [[stygmat (religia)|stygmatyk]] oraz [[święty]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]]. Pochodził z [[Umbria|umbryjskiej]] rodziny kupieckiej. Pracował w sklepie swojego ojca i brał udział w wojnie między Asyżem a [[Perugia|Perugią]]. W 1205 roku przeżył [[nawrócenie]] i postanowił oddać wszystko, co posiada, wyrzec się rodziny i prowadzić ubogie życie. Osiadł w [[San Damiano|kościele św. Damiana]] i posługiwał trędowatym. Postanowił nie wstępować do klasztoru, ale prowadzić życie świeckiego [[Pokuta (religia)|pokutnika]]. Trzy lata później dołączyli do niego kolejni bracia, z którymi zamieszkał w [[Porcjunkula|Porcjunkuli]]. Gdy w 1209 roku uzyskał zgodę [[papież]]a na prowadzenie życia w ubóstwie, wspólnota minorycka zaczęła się powiększać. W 1210 roku zorganizował klasztor dla [[Klara z Asyżu|Klary z Asyżu]], gdzie powstał [[Klauzura|klauzurowy]] zakon [[Ubogie Siostry Świętej Klary|klarysek]]. Po obradach [[sobór laterański IV|IV soboru laterańskiego]] zaczął kształtować się [[Zakon Braci Mniejszych]]. ''[[Franciszek z Asyżu|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 17 marca [[Plik:|100px|right]] --> |
||
'''[[Igors Kazanovs]]''' (ur. [[24 września]] [[1963]] w [[Dyneburg]]u) – [[Łotwa|łotewski]] [[lekkoatletyka|lekkoatleta]] specjalizujący się w krótkich [[Biegi płotkarskie|biegach płotkarskich]]. Biegi przez płotki zaczął uprawiać już w dzieciństwie. Mimo że trenował jeszcze kilka innych dyscyplin, wybrał lekkoatletykę, gdyż w niej uzyskiwał najlepsze wyniki. W trakcie kariery dwukrotnie startował w igrzyskach olimpijskich w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1992|1992]] oraz [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1996|1996]] roku. Czterokrotnie zostawał [[Halowe mistrzostwa Europy w lekkoatletyce|halowym mistrzem Europy]] oraz dwukrotnie medalistą [[Halowe mistrzostwa świata w lekkoatletyce|halowych mistrzostw świata]]. W 1989 roku ustanowił [[Halowe rekordy Europy w lekkoatletyce|halowy rekord Europy]] na 60 m przez płotki, ale został on pobity następnego dnia. Wielokrotny mistrz ZSRR i Łotwy. Po zakończeniu kariery w 2000 roku przeniósł się do [[Hiszpania|Hiszpanii]], gdzie był trenerem i prowadził firmę budowlaną. W 2011 roku został członkiem sztabu trenerskiego klubu [[Girona FC]], odpowiedzialnym za przygotowanie fizyczne piłkarzy. ''[[Igors Kazanovs|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Paweł Pawlikowski]]''' (ur. [[15 września]] [[1957]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[Polacy|polski]] [[Reżyser filmowy|reżyser]] i [[scenarzysta]] filmowy, w latach 2004–2007 wykładowca na [[Oxford Brookes University]]. Uznanie zdobył [[Film dokumentalny|filmami dokumentalnymi]] realizowanymi dla [[BBC]] w latach 90. XX wieku oraz brytyjskimi [[Film fabularny|filmami fabularnymi]] ''[[Ostatnie wyjście]]'' oraz ''[[Lato miłości (film 2004)|Lato miłości]]''. Międzynarodową sławę przyniosły mu kręcone w Polsce filmy ''[[Ida (film)|Ida]]'' oraz ''[[Zimna wojna (film 2018)|Zimna wojna]]'', w obu przypadkach nagrodzone [[Złote Lwy|Złotymi Lwami]] na [[Festiwal Polskich Filmów Fabularnych|Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych]] w [[Gdynia|Gdyni]] oraz [[Orzeł za najlepszy film|Orłami dla najlepszego filmu]]. Za ''Idę'' Pawlikowski otrzymał również pierwszego w dziejach [[Kinematografia polska|polskiej kinematografii]] [[Oscar dla najlepszego filmu międzynarodowego|Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego]]. W swych filmach Pawlikowski portretuje bohaterów, którzy są pozbawieni [[Tożsamość narodowa|tożsamościowej]] stabilności; szczególne miejsce w jego utworach zajmują postaci kobiece. Reżyser wielokrotnie był chwalony za stosowanie poetyckich środków wyrazu, które umożliwiały odbiorcom skupianie się na przeżyciach bohaterów. ''[[Paweł Pawlikowski|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 02:07, 11 mar 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Io – dramat filmowy z 2022 roku w reżyserii Jerzego Skolimowskiego, zrealizowany w polsko-włoskiej koprodukcji na podstawie scenariusza napisanego wspólnie z Ewą Piaskowską. Film, inspirowany dziełem Na los szczęścia, Baltazarze Roberta Bressona, przedstawia koleje losu osiołka przekazywanego z rąk do rąk. Tematem przewodnim Io jest okrucieństwo ludzi wobec zwierząt. Io powstał w warszawskiej wytwórni Skopia Film. Skolimowski i Piaskowska pełnili również funkcje producentów filmu. Zdjęcia do filmu nakręcił operator Michał Dymek, natomiast ścieżkę muzyczną do niego skomponował Paweł Mykietyn. Io został powszechnie pozytywnie przyjęty przez krytyków, którzy porównywali go na korzyść z Baltazarem, chwalili brawurowe zdjęcia Dymka, występ sześciu osiołków wcielających się w głównego bohatera oraz nieantropocentryczne przesłanie filmu. Io otrzymał szereg nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę Jury na Festiwalu Filmowym w Cannes, sześć nagród na rozdaniu Polskich Nagród Filmowych oraz nominację do Oscara dla najlepszego filmu międzynarodowego. Czytaj więcej…
Jutro
Józef Mehoffer (ur. 19 marca 1869 w Ropczycach, zm. 7 lipca 1946 w Wadowicach) – polski malarz, witrażysta, grafik pochodzenia austriackiego, jeden z najważniejszych modernistycznych artystów okresu Młodej Polski. Absolwent krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych i uczeń Jana Matejki, także współpracownik Stanisława Wyspiańskiego. Był twórcą m.in. autoportretów, obrazów portretowych oraz kompozycji inspirowanych płótnami impresjonistycznymi oraz secesyjnymi. Zajmował się też projektowaniem witraży kościelnych i grafik użytkowych. W 1905 roku został profesorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, a w 1914 roku został rektorem uczelni. Podczas II wojny światowej okresowo przebywał w obozie przesiedleńczym, został wypuszczony dzięki interwencji dyplomatycznej Watykanu oraz rządu Włoch. Zmarł z powodu gruźlicy i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Czytaj więcej…
Pojutrze
Yura – japoński krążownik lekki z okresu międzywojennego oraz II wojny światowej, czwarta jednostka typu Nagara. Wodowany 15 lutego 1922 roku, wszedł do służby w Dai-Nippon Teikoku Kaigun 20 marca 1923 roku. Uzbrojenie główne stanowiło siedem pojedynczych dział kalibru 140 mm. Wyporność standardowa krążownika wynosiła 5170 ts, a długość 162,15 m. Napęd stanowiły cztery zespoły turbin, do których parę dostarczało dwanaście kotłów. „Yura” był w stanie osiągnąć maksymalną prędkość wynoszącą 36 węzłów. Okręt brał udział w wojnie chińsko-japońskiej, a następnie w walkach na Pacyfiku, w tym w rejonie Singapuru oraz Wysp Salomona. Uczestniczył także w walkach o Guadalcanal. Kilkukrotnie pełnił funkcję jednostki flagowej. Został zatopiony 25 października 1942 roku przez lotnictwo amerykańskie. „Yura” był pierwszym japońskim krążownikiem lekkim zatopionym podczas II wojny światowej. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Mi-24 – ciężki śmigłowiec bojowy opracowany w Związku Radzieckim przez biuro konstrukcyjne Michaiła Mila, produkowany w zakładach lotniczych w Arseniewie oraz Rostowie nad Donem. Mi-24 jest śmigłowcem z przełomu lat 60. i 70. XX wieku. Jego cechą charakterystyczną jest możliwość przewozu ośmiu żołnierzy w części transportowej, dlatego też Mi-24 nie ma bezpośredniego odpowiednika na Zachodzie, rolę śmigłowców bojowych bowiem odgrywały tam lekkie maszyny Bell AH-1 Cobra przeznaczone głównie do zwalczania celów opancerzonych. Pewne cechy wspólne można znaleźć w amerykańskim prototypowym ciężkim śmigłowcu szturmowym Sikorsky S-67 Blackhawk lub w szturmowym wariancie śmigłowca transportowego Sikorsky UH-60 Black Hawk wyposażonym w wysięgniki do przenoszenia uzbrojenia. Śmigłowce z rodziny Mi-24/Mi-35 używane są do dzisiaj przez ponad 50 państw. Ponadto w oparciu o ten śmigłowiec na przełomie XX i XXI wieku powstały dalekie modernizacje: Mi-35M otaz Mi-24 Super Hind. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current English – jednojęzyczny słownik dydaktyczny języka angielskiego pisany dla odbiorców niebędących ojczystymi użytkownikami języka. Pierwsze wydanie ukazało się w 1948 roku, a jego autorem był Albert Sydney Hornby. Współczesne wydania słownika są firmowane jego nazwiskiem, choć redagowane są przez zrzeszonych w fundacji naukowców z Oxford University. Do roku 2023 ukazało się dziesięć wydań słownika, w tym każde w różniących się między sobą dodrukach. Dzieło drukowano również kooperując z wydawnictwami zagranicznymi, w tym z Państwowym Wydawnictwem Naukowym. Słownik przeszedł wiele przeobrażeń, a przy jego opracowywaniu korzystano m.in. z komputerowego rejestru językowego. Słownikowi towarzyszą witryna internetowa oraz aplikacja mobilna. Czytaj więcej…
Za 5 dni
SMS Fürst Bismarck – niemiecki krążownik pancerny z przełomu XIX i XX wieku, pierwsza jednostka tej klasy w niemieckiej flocie. Okręt miał wyporność 10 690 ton i osiągał prędkość ponad 18 węzłów, zaś jego główne uzbrojenie stanowiły cztery działa kalibru 24 cm umieszczone w dwóch wieżach. Krążownik został zwodowany we wrześniu 1897 roku w stoczni Kaiserliche Werft Kiel w Kilonii, a w kwietniu 1900 roku wcielono go do służby w Kaiserliche Marine. Jego patronem był kanclerz Otto von Bismarck. Jednostka służyła we Wschodnioazjatyckiej Eskadrze Krążowników, biorąc następnie ograniczony udział w I wojnie światowej. Okręt został wycofany ze służby w grudniu 1918 roku. Z listy floty skreślono go w czerwcu 1919 roku, po czym został złomowany w latach 1919–1920. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Igors Kazanovs (ur. 24 września 1963 w Dyneburgu) – łotewski lekkoatleta specjalizujący się w krótkich biegach płotkarskich. Biegi przez płotki zaczął uprawiać już w dzieciństwie. Mimo że trenował jeszcze kilka innych dyscyplin, wybrał lekkoatletykę, gdyż w niej uzyskiwał najlepsze wyniki. W trakcie kariery dwukrotnie startował w igrzyskach olimpijskich w 1992 oraz 1996 roku. Czterokrotnie zostawał halowym mistrzem Europy oraz dwukrotnie medalistą halowych mistrzostw świata. W 1989 roku ustanowił halowy rekord Europy na 60 m przez płotki, ale został on pobity następnego dnia. Wielokrotny mistrz ZSRR i Łotwy. Po zakończeniu kariery w 2000 roku przeniósł się do Hiszpanii, gdzie był trenerem i prowadził firmę budowlaną. W 2011 roku został członkiem sztabu trenerskiego klubu Girona FC, odpowiedzialnym za przygotowanie fizyczne piłkarzy. Czytaj więcej…