Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wymiana cotygodniowa |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 13 listopada --> [[Plik:Polskie op typu M.jpg|100px|right]] |
||
'''[[ORP Ślązak (1950)|ORP Ślązak]]''' – [[Polska|polski]] [[okręt podwodny]] z okresu [[Zimna wojna|zimnej wojny]], a wcześniej [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]] M-270, jeden z sześciu pozyskanych przez Polskę okrętów [[Okręty podwodne serii XV|serii XV]] [[Radzieckie okręty podwodne typu M|typu ''M'']]. Okręt [[Wyporność|wypierał]] 283 [[Tona|tony]] w położeniu nawodnym i 353 tony pod wodą, a jego główną bronią były cztery [[Torpeda|torpedy]] kalibru 533 mm wystrzeliwane z czterech wewnętrznych [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni]]. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość ponad 15 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], osiągając zasięg 4500 [[Mila morska|Mm]] przy prędkości 8 węzłów. Okręt został [[Wodowanie|zwodowany]] w kwietniu 1950 roku w [[Stocznia|stoczni]] numer 196 w [[Petersburg|Leningradzie]], a do służby w [[Marynarka Wojenna Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich|Marynarce Wojennej ZSRR]] wcielono go w lipcu 1950 roku, z przydziałem do [[Flota Bałtycka|Floty Bałtyckiej]]. W 1954 roku jednostka została [[Dzierżawa|wydzierżawiona]] przez Polskę i w październiku tego roku weszła w skład [[Marynarka Wojenna|Marynarki Wojennej]]. Okręt, oznaczony [[Numer burtowy|znakami burtowymi]] M-103, P-103 oraz 304, po intensywnej eksploatacji został [[Opuszczenie bandery|wycofany ze służby]] 20 października 1965 roku i następnie zatopiony jako [[okręt-cel]] w [[Zatoka Pucka|Zatoce Puckiej]]. ''[[ORP Ślązak (1950)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Kogiowate]]''' – [[rodzina (biologia)|rodzina]] [[ssaki|ssaków]] z [[rząd (biologia)|parvordo]] [[zębowce|zębowców]] w obrębie [[rząd (biologia)|infrarzędu]] [[walenie|waleni]], blisko spokrewniona z [[kaszalotowate|kaszalotowatymi]]. Obejmuje dwa gatunki współczesne umieszczane w pojedynczym rodzaju [[kogia]] oraz kilka rodzajów wymarłych, z których większość żyło w [[miocen]]ie. Mają niewielki narząd spermacetowy i asymetryczną [[czaszka|czaszkę]], morfologią przypominają [[rekiny]]. Prowadzą skryty tryb życia w wodach oceanicznych, odżywiają się wsysanymi [[Głowonogi|głowonogami]], a w mniejszej części rybami i skorupiakami. Wobec braku istotnych informacji [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] traktuje oba gatunki kogiowatych jako niewystarczająco poznane do ustalenia statusu. Nie wiadomo, jaką mają liczebność. Istnieją tylko wstępne oszacowania w pewnych ograniczonych obszarach. ''[[Kogiowate|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 14 listopada --> [[Plik:The Godfather logo.svg|right|100px]] |
||
'''''[[Ojciec chrzestny (film)|Ojciec chrzestny]]''''' – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[Dramat filmowy|dramat]] [[Film gangsterski|gangsterski]] z 1972 roku w reżyserii [[Francis Ford Coppola|Francisa Forda Coppoli]], zrealizowany na podstawie [[Ojciec chrzestny (powieść)|powieści]] [[Mario Puzo|Maria Puza]], będącego również jego współscenarzystą. W głównych rolach wystąpili [[Marlon Brando]], [[Al Pacino]] oraz [[Robert Duvall]]. Pierwsza część trylogii ''Ojciec chrzestny'' opowiadającej o rodzinie Corleonów, na czele której stoi don [[Vito Corleone]], rozgrywająca się w latach 1945–1955. Przedstawia przemianę najmłodszego syna Vita, [[Michael Corleone|Michaela]], z rodzinnego wyrzutka w bezwzględnego bossa [[Mafia|mafii]]. Światowa premiera filmu odbyła się 14 marca 1972 roku w Loew’s State Theatre. ''Ojciec chrzestny'' był najbardziej dochodowym filmem 1972 roku, a przy przychodach rzędu 250–291 mln USD przez pewien czas znajdował się na szczycie najbardziej dochodowych filmów wszech czasów. Spotkał się z powszechnym uznaniem krytyków i widzów, chwalących grę aktorską – przede wszystkim Brando i Pacina – reżyserię, scenariusz, zdjęcia, montaż, muzykę i sposób, w jaki przedstawiono mafię. ''Ojciec chrzestny'' uznawany jest za jeden z najlepszych i najbardziej wpływowych filmów w historii oraz za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli kina gangsterskiego. ''[[Ojciec chrzestny (film)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[SM UC-79]]''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''UC II''. [[Wodowanie|Zwodowany]] w grudniu 1916 roku w stoczni [[AG Vulcan Stettin]] w [[Hamburg]]u, został przyjęty do służby w [[Kaiserliche Marine]] w styczniu 1917 roku. W czasie służby operacyjnej w składzie Flotylli Bałtyckiej oraz [[Flotylla Flandria|I Flotylli Flandria]] okręt odbył 11 patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 10 statków o łącznej [[Pojemność brutto|pojemności]] {{formatnum:12241}} [[Tona rejestrowa|BRT]] i zostało [[Pryz|zdobytych]] 14 jednostek o łącznej pojemności {{formatnum:10961}} BRT. SM UC-79 zatonął wraz z całą załogą 5 kwietnia 1918 roku, po wejściu na minę w kanale [[La Manche]]. ''[[SM UC-79|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 15 listopada --> [[Plik:SMS Erzherzog Ferdinand Max after 1880.jpg|100px|right]] |
||
'''[[SMS Erzherzog Ferdinand Max (1865)|SMS Erzherzog Ferdinand Max]]''' – pierwszy z dwóch [[Okręt pancerny|okrętów pancernych]] [[Okręty pancerne typu Erzherzog Ferdinand Max|typu ''Erzherzog Ferdinand Max'']] zbudowanych dla Österreiche Marine. Położenie [[Stępka|stępki]] pod okręt odbyło się w październiku 1863 roku w [[Stocznia|stoczni]] Stabilimento Tecnico Triestino. Okręt został [[Wodowanie|zwodowany]] w maju 1865 roku i ukończony w czerwcu 1866 roku, w momencie wybuchu [[Wojna prusko-austriacka|wojny prusko-austriackiej]]. Pierwotnie okręty miały być wyposażone w działa [[Lufa gwintowana|gwintowane]] sprowadzone z [[Królestwo Prus|Prus]], lecz z powodu wojny musiano je zastąpić szesnastoma [[Broń gładkolufowa|gładkolufowymi]] działami 48-[[Funt (masa)|funtowymi]]. Stacjonujący na [[Morze Adriatyckie|Adriatyku]], „Erzherzog Ferdinand Max” był [[Okręt flagowy|okrętem flagowym]] floty austriackiej pod dowództwem kontradmirała [[Wilhelm von Tegetthoff|Wilhelma von Tegetthoffa]]. Wziął udział w [[Bitwa pod Lissą|bitwie pod Lissą]] w lipcu 1866 roku, podczas której [[Taranowanie|staranował]] i zatopił włoski okręt pancerny „Re d’Italia”. Okręt pozostawał w austro-węgierskiej flocie przez następne 20 lat, lecz ze względu na znaczne zmniejszenie budżetu marynarki, spowodowane węgierskim brakiem zainteresowania sprawami morskimi, jego dalsza służba była pozbawiona wydarzeń. Okręt pozostał w marynarce do 1916 roku, kiedy został sprzedany na [[Stocznia złomowa|złom]]. ''[[SMS Erzherzog Ferdinand Max (1865)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Jan Matejko]]''' (ur. [[24 czerwca]] [[1838]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[1 listopada]] [[1893]] tamże) – [[Polska|polski]] [[Malarstwo|malarz]], twórca obrazów historycznych oraz [[Batalistyka|batalistycznych]], [[Filozofia historii|historiozof]]. Jeden z najwybitniejszych polskich malarzy w historii. Był autorem ponad trzystu obrazów olejnych oraz kilkuset rysunków i szkiców, m.in. ''[[Stańczyk (obraz Jana Matejki)|Stańczyka]]'', ''[[Kazanie Skargi|Kazania Skargi]]'', ''[[Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem|Astronoma Kopernika, czyli rozmowy z Bogiem]]'', ''[[Bitwa pod Grunwaldem (obraz Jana Matejki)|Bitwy pod Grunwaldem]]'', ''[[Hołd pruski (obraz Jana Matejki)|Hołdu pruskiego]]'' oraz ''[[Wernyhora (obraz Jana Matejki)|Wernyhory]]''. Dzieła Matejki, rozpowszechniane przez tysiące reprodukcji, stały się standardowymi ilustracjami wielu kluczowych wydarzeń w [[Historia Polski|historii Polski]]. Malarstwo Matejki, umiejscawiane wśród czołowych dzieł epoki dziewiętnastowiecznego historyzmu, charakteryzowały precyzja konturu, dbałość o szczegóły oraz starannie wygładzona powierzchnia malarska. Imieniem Matejki nazwana została [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie]], a w jego kamienicy na ul. Floriańskiej znajduje się oddział [[Muzeum Narodowe w Krakowie|Muzeum Narodowego w Krakowie]] – [[Dom Jana Matejki w Krakowie|Dom Jana Matejki]]. ''[[Jan Matejko|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 16 listopada --> [[Plik:Kingsman. logo.svg|100px|right]] |
||
'''''[[Kingsman: Tajne służby]]''''' – [[Wielka Brytania|brytyjsko]]-[[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[Film szpiegowski|szpiegowski]] film [[Film akcji|akcji]] z 2014 roku na podstawie serii komiksów o fikcyjnej organizacji o tej samej nazwie wydawnictwa Icon Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał [[Matthew Vaughn]] na podstawie scenariusza, napisanego wspólnie z [[Jane Goldman]]. W rolach głównych wystąpili: [[Colin Firth]], [[Samuel L. Jackson]], [[Mark Strong]], [[Taron Egerton]] oraz [[Michael Caine]]. Film opowiada o szkoleniu i początkach kariery Gary’ego „Eggsy’ego” Unwina w tajnej organizacji szpiegowskiej. Eggsy dołącza do misji, by stawić czoła globalnemu zagrożeniu ze strony Richmonda Valentine’a, bogacza, który chce przeciwdziałać zmianom klimatycznym, mordując większość ludzkości. Światowa premiera ''Tajnych służb'' miała miejsce 13 grudnia 2014 roku podczas Festiwalu Filmowego Butt-Numb-A-Thon w Stanach Zjednoczonych. ''Tajne służby'' przy budżecie 81 milionów [[Dolar amerykański|dolarów]] zarobiły ponad 414 milionów i otrzymały przeważnie pozytywne oceny od krytyków. ''[[Kingsman: Tajne służby|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Hotel Adlon]]''' – pięciogwiazdkowy [[hotel]], znajdujący się w [[Berlin]]ie, w dzielnicy [[Mitte (dzielnica Berlina)|Mitte]], przy alei [[Unter den Linden]] oraz placu [[Pariser Platz]], bezpośrednio przy [[Brama Brandenburska|Bramie Brandenburskiej]], w sąsiedztwie ambasad, [[Bundestag|parlamentu]] i [[Urząd Kanclerza Federalnego|Urzędu Kanclerza Federalnego]]. Jest własnością sieci hotelowej [[Kempinski]], jest członkiem prestiżowej międzynarodowej organizacji The Leading Hotels of the World. Powstał w latach 1995–1997 na miejscu pierwszego Hotelu Adlon, oddanego do użytku w 1907 roku i zniszczonego pod koniec [[II wojna światowa|II wojny światowej]], a następnie rozebranego w 1952 i 1984 roku. W swej architekturze jest zorientowany na klasyczno-tradycyjny język projektowania i stanowi nawiązanie do poprzednika. Obecnie jest uważany za jeden z najbardziej luksusowych hoteli w [[Niemcy|Niemczech]]. Do dyspozycji gości jest ogółem 307 pokoi oraz 78 apartamentów, trzy restauracje, dwa bary, piętnaście sal bankietowych, dwie sale balowe, centrum fitness oraz ekskluzywny salon spa. ''[[Hotel Adlon|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 17 listopada --> [[Plik:FMIB 37158 Sous-Marin Pluviose.jpeg|100px|right]] |
||
'''[[Fructidor (1909)|Fructidor]]''' – [[III Republika Francuska|francuski]] oceaniczny [[okręt podwodny]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 18 zbudowanych jednostek [[Okręty podwodne typu Pluviôse|typu ''Pluviôse'']]. Okręt [[Wyporność|wypierał]] 404 tony w położeniu nawodnym i 553 tony pod wodą, a jego główną bronią było sześć [[Torpeda|torped]] [[Kaliber broni|kalibru]] 450 mm wystrzeliwanych z sześciu zewnętrznych [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni]]. Napędzana [[Maszyna parowa|maszynami parowymi]] jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 12 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], osiągając zasięg 1500 [[Mila morska|Mm]] przy prędkości 9 węzłów. „Fructidor” został [[Wodowanie|zwodowany]] w listopadzie 1909 roku w stoczni [[Naval Group|Arsenal de Cherbourg]] w [[Cherbourg-Octeville]], a do służby w [[Marine nationale]] [[Podniesienie bandery|wcielono go]] w czerwcu 1910 roku. Uczestniczył w działaniach wojennych, operując na wodach kanału [[La Manche]] oraz [[Ocean Atlantycki|Oceanie Atlantyckim]]. Jednostka została skreślona z listy floty 12 listopada 1919 roku i sprzedana w celu [[Stocznia złomowa|złomowania]] w maju 1921 roku. ''[[Fructidor (1909)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Jeńcy alianccy w niewoli japońskiej]]''' – członkowie sił zbrojnych [[Alianci (II wojna światowa)|państw alianckich]], którzy podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w trakcie zmagań na [[Wojna na Pacyfiku|dalekowschodnim i pacyficznym teatrze działań wojennych]], zostali wzięci do niewoli przez siły zbrojne [[Japonia|Cesarstwa Japonii]]. Podczas [[Wojna chińsko-japońska (1937–1945)|wojny z Chinami w latach 1937–1945]] Japończycy odmawiali żołnierzom przeciwnika statusu [[Jeniec wojenny|jeńców wojennych]] i po wzięciu do niewoli mordowali ich na masową skalę, zwłaszcza podczas [[Masakra nankińska|masakry nankińskiej]]. Japońscy żołnierze i marynarze nierzadko mordowali wziętych do niewoli żołnierzy alianckich, w szczególności lotników. Transport jeńców odbywał się w nieludzkich warunkach, zwłaszcza podczas pieszych „marszów śmierci” oraz na pokładach tzw. [[Piekielne statki|piekielnych statków]]. W [[Obóz jeniecki|obozach jenieckich]] panowały fatalne warunki bytowe i sanitarne, szerzyły się głód i choroby, a jeńców poddawano brutalnemu traktowaniu, w tym nawet pseudomedycznym eksperymentom. W latach 1941–1945 w niewoli japońskiej znalazło się około 320 tys. żołnierzy alianckich, w tym około 140 tys. żołnierzy pochodzenia europejskiego. Japońskie obozy jenieckie są zaliczane do „najokropniejszych doświadczeń koncentracyjnych, jakie kiedykolwiek poznał świat”. ''[[Jeńcy alianccy w niewoli japońskiej|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 18 listopada --> [[Plik:Wroclaw-KardynalKominek.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich|Orędzie biskupów polskich do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim]]''' – dokument wystosowany w [[Rzym]]ie 18 listopada 1965 roku, pod koniec [[Sobór watykański II|soboru watykańskiego II]] przez polskich biskupów katolickich, zawierający zaproszenie biskupów niemieckich do udziału w obchodach Milenium Chrztu Polski. Orędzie wyrażało ewangeliczny akt chrześcijańskiego pojednania narodu polskiego i niemieckiego po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]]. List zwierał frazę ''udzielamy wybaczenia i prosimy o nie''. List jest uważany za moment inicjacji dialogu polsko-niemieckiego i za jeden z najważniejszych etapów pojednania polsko-niemieckiego po II wojnie światowej. Głównym autorem „Orędzia” był abp [[Bolesław Kominek]], późniejszy kardynał i metropolita wrocławski, który, jako [[Ślązacy|Ślązak]], tekst dokumentu od razu napisał po [[język niemiecki|niemiecku]]. ''[[Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Szczecinie]]''' – [[ulica]] położona na obszarze [[Szczecin|szczecińskiego]] osiedla [[Centrum (Szczecin)|Centrum]], w dzielnicy [[Śródmieście (Szczecin)|Śródmieście]]. Ulica ma długość 926 m i przebiega w przybliżeniu ze wschodu na zachód, łącząc ulicę Jana Matejki z placem Szarych Szeregów. Początkowy odcinek ulicy, wytyczono w 1978 roku w czasie przebudowy układu komunikacyjnego we wschodniej części dzisiejszego osiedla Centrum. Przy tym odcinku po stronie południowej brak jest zabudowy pierzejowej – zastępują ją ściany szczytowe położonych przy ulicy Matejki i Roosevelta budynków [[Powszechny Zakład Ubezpieczeń|Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń]] oraz [[Izba administracji skarbowej|Izby Administracji Skarbowej]]. Stronę północną zajmuje biurowiec Pomeranus wybudowany dla [[Zakład Ubezpieczeń Społecznych|Zakładu Ubezpieczeń Społecznych]] oraz Hotel Radisson Blu. Przy ulicy znajdują się liczne [[Kamienica (architektura)|kamienie]] ujęte w [[Gminna ewidencja zabytków|gminnej ewidencji zabytków]] oraz w [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestrze zabytków]]. Na całej długości stanowi część [[Droga wojewódzka nr 115|drogi wojewódzkiej nr 115]]. ''[[Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Szczecinie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 19 listopada [[Plik:|100px|right]] --> |
||
'''[[Mabuhay]]''' – [[Filipiny|filipińskie]] pozdrowienie. Pochodzi z języka tagalskiego, ma bardzo szeroki zakres znaczeniowy. Cieszy się dużą popularnością. Wykorzystywane w powitaniach, życzeniach czy toastach, utrwalone zostało w filipińskiej kulturze i życiu politycznym. Porównywane do analogicznych wyrażeń wywodzących się z innych języków, w tym do hawajskiego ''aloha''. Jego znaczenie wykracza przy tym poza bycie dosyć szeroko definiowanym pozdrowieniem. Z uwagi na swoją popularność i wszechobecność w życiu codziennym kraju bywa określane jako odzwierciedlenie narodowego ducha [[Filipińczycy|Filipińczyków]]. Łączy się je też, jako słowo często używane przy powitaniach, z typową dla mieszkańców Filipin gościnnością. Pozdrowienie to używane jest powszechnie w społecznościach diasporalnych. W tym kontekście bywa przywoływane jako jeden z dowodów na wytworzenie się spójnej, jednolitej filipińskiej tożsamości narodowej. ''[[Mabuhay|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Areszt Centralny w getcie warszawskim]]''' – [[Areszt śledczy|areszt]] funkcjonujący w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w latach 1941–1942, w [[Getto warszawskie|getcie warszawskim]]. Areszt zorganizowano na terenie przedwojennego więzienia wojskowego przy [[Ulica Gęsia w Warszawie|ulicy Gęsiej]]. Podlegał pod względem formalnym i faktycznym [[Policja Polska Generalnego Gubernatorstwa|Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa]], natomiast jego załogę tworzyli funkcjonariusze [[Jüdischer Ordnungsdienst|Żydowskiej Służby Porządkowej]]. Więziono w nim [[Żydzi|Żydów]] oskarżonych o wykroczenia przeciw [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacyjnemu]] porządkowi. Wiosną 1942 roku trafiło tam również około 190 [[Romowie|Romów]] oraz [[Sinti]]. Liczba więźniów stale rosła, by w lipcu 1942 roku sięgnąć około 1,8 tys osób. W Areszcie Centralnym panowały bardzo złe warunki bytowe i sanitarne, co przekładało się na wysoką śmiertelność wśród więźniów. W listopadzie i grudniu 1941 roku na jego terenie odbyły się dwie egzekucje Żydów, których schwytano, gdy bez zezwolenia przebywali po „aryjskiej stronie”. Wielu więźniów rozstrzelano także w innych miejscach straceń. Podczas [[Wielka akcja deportacyjna w getcie warszawskim|wielkiej akcji deportacyjnej]] latem 1942 roku więźniowie Aresztu Centralnego zostali jako jedni z pierwszych wywiezieni do [[Obóz zagłady w Treblince|obozu zagłady w Treblince]]. ''[[Areszt Centralny w getcie warszawskim|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 03:11, 13 lis 2023
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
ORP Ślązak – polski okręt podwodny z okresu zimnej wojny, a wcześniej radziecki M-270, jeden z sześciu pozyskanych przez Polskę okrętów serii XV typu M. Okręt wypierał 283 tony w położeniu nawodnym i 353 tony pod wodą, a jego główną bronią były cztery torpedy kalibru 533 mm wystrzeliwane z czterech wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość ponad 15 węzłów, osiągając zasięg 4500 Mm przy prędkości 8 węzłów. Okręt został zwodowany w kwietniu 1950 roku w stoczni numer 196 w Leningradzie, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR wcielono go w lipcu 1950 roku, z przydziałem do Floty Bałtyckiej. W 1954 roku jednostka została wydzierżawiona przez Polskę i w październiku tego roku weszła w skład Marynarki Wojennej. Okręt, oznaczony znakami burtowymi M-103, P-103 oraz 304, po intensywnej eksploatacji został wycofany ze służby 20 października 1965 roku i następnie zatopiony jako okręt-cel w Zatoce Puckiej. Czytaj więcej…
Jutro
Ojciec chrzestny – amerykański dramat gangsterski z 1972 roku w reżyserii Francisa Forda Coppoli, zrealizowany na podstawie powieści Maria Puza, będącego również jego współscenarzystą. W głównych rolach wystąpili Marlon Brando, Al Pacino oraz Robert Duvall. Pierwsza część trylogii Ojciec chrzestny opowiadającej o rodzinie Corleonów, na czele której stoi don Vito Corleone, rozgrywająca się w latach 1945–1955. Przedstawia przemianę najmłodszego syna Vita, Michaela, z rodzinnego wyrzutka w bezwzględnego bossa mafii. Światowa premiera filmu odbyła się 14 marca 1972 roku w Loew’s State Theatre. Ojciec chrzestny był najbardziej dochodowym filmem 1972 roku, a przy przychodach rzędu 250–291 mln USD przez pewien czas znajdował się na szczycie najbardziej dochodowych filmów wszech czasów. Spotkał się z powszechnym uznaniem krytyków i widzów, chwalących grę aktorską – przede wszystkim Brando i Pacina – reżyserię, scenariusz, zdjęcia, montaż, muzykę i sposób, w jaki przedstawiono mafię. Ojciec chrzestny uznawany jest za jeden z najlepszych i najbardziej wpływowych filmów w historii oraz za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli kina gangsterskiego. Czytaj więcej…
Pojutrze
SMS Erzherzog Ferdinand Max – pierwszy z dwóch okrętów pancernych typu Erzherzog Ferdinand Max zbudowanych dla Österreiche Marine. Położenie stępki pod okręt odbyło się w październiku 1863 roku w stoczni Stabilimento Tecnico Triestino. Okręt został zwodowany w maju 1865 roku i ukończony w czerwcu 1866 roku, w momencie wybuchu wojny prusko-austriackiej. Pierwotnie okręty miały być wyposażone w działa gwintowane sprowadzone z Prus, lecz z powodu wojny musiano je zastąpić szesnastoma gładkolufowymi działami 48-funtowymi. Stacjonujący na Adriatyku, „Erzherzog Ferdinand Max” był okrętem flagowym floty austriackiej pod dowództwem kontradmirała Wilhelma von Tegetthoffa. Wziął udział w bitwie pod Lissą w lipcu 1866 roku, podczas której staranował i zatopił włoski okręt pancerny „Re d’Italia”. Okręt pozostawał w austro-węgierskiej flocie przez następne 20 lat, lecz ze względu na znaczne zmniejszenie budżetu marynarki, spowodowane węgierskim brakiem zainteresowania sprawami morskimi, jego dalsza służba była pozbawiona wydarzeń. Okręt pozostał w marynarce do 1916 roku, kiedy został sprzedany na złom. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Kingsman: Tajne służby – brytyjsko-amerykański szpiegowski film akcji z 2014 roku na podstawie serii komiksów o fikcyjnej organizacji o tej samej nazwie wydawnictwa Icon Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Matthew Vaughn na podstawie scenariusza, napisanego wspólnie z Jane Goldman. W rolach głównych wystąpili: Colin Firth, Samuel L. Jackson, Mark Strong, Taron Egerton oraz Michael Caine. Film opowiada o szkoleniu i początkach kariery Gary’ego „Eggsy’ego” Unwina w tajnej organizacji szpiegowskiej. Eggsy dołącza do misji, by stawić czoła globalnemu zagrożeniu ze strony Richmonda Valentine’a, bogacza, który chce przeciwdziałać zmianom klimatycznym, mordując większość ludzkości. Światowa premiera Tajnych służb miała miejsce 13 grudnia 2014 roku podczas Festiwalu Filmowego Butt-Numb-A-Thon w Stanach Zjednoczonych. Tajne służby przy budżecie 81 milionów dolarów zarobiły ponad 414 milionów i otrzymały przeważnie pozytywne oceny od krytyków. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Fructidor – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jedna z 18 zbudowanych jednostek typu Pluviôse. Okręt wypierał 404 tony w położeniu nawodnym i 553 tony pod wodą, a jego główną bronią było sześć torped kalibru 450 mm wystrzeliwanych z sześciu zewnętrznych wyrzutni. Napędzana maszynami parowymi jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 12 węzłów, osiągając zasięg 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów. „Fructidor” został zwodowany w listopadzie 1909 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg w Cherbourg-Octeville, a do służby w Marine nationale wcielono go w czerwcu 1910 roku. Uczestniczył w działaniach wojennych, operując na wodach kanału La Manche oraz Oceanie Atlantyckim. Jednostka została skreślona z listy floty 12 listopada 1919 roku i sprzedana w celu złomowania w maju 1921 roku. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Orędzie biskupów polskich do ich niemieckich braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim – dokument wystosowany w Rzymie 18 listopada 1965 roku, pod koniec soboru watykańskiego II przez polskich biskupów katolickich, zawierający zaproszenie biskupów niemieckich do udziału w obchodach Milenium Chrztu Polski. Orędzie wyrażało ewangeliczny akt chrześcijańskiego pojednania narodu polskiego i niemieckiego po II wojnie światowej. List zwierał frazę udzielamy wybaczenia i prosimy o nie. List jest uważany za moment inicjacji dialogu polsko-niemieckiego i za jeden z najważniejszych etapów pojednania polsko-niemieckiego po II wojnie światowej. Głównym autorem „Orędzia” był abp Bolesław Kominek, późniejszy kardynał i metropolita wrocławski, który, jako Ślązak, tekst dokumentu od razu napisał po niemiecku. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Mabuhay – filipińskie pozdrowienie. Pochodzi z języka tagalskiego, ma bardzo szeroki zakres znaczeniowy. Cieszy się dużą popularnością. Wykorzystywane w powitaniach, życzeniach czy toastach, utrwalone zostało w filipińskiej kulturze i życiu politycznym. Porównywane do analogicznych wyrażeń wywodzących się z innych języków, w tym do hawajskiego aloha. Jego znaczenie wykracza przy tym poza bycie dosyć szeroko definiowanym pozdrowieniem. Z uwagi na swoją popularność i wszechobecność w życiu codziennym kraju bywa określane jako odzwierciedlenie narodowego ducha Filipińczyków. Łączy się je też, jako słowo często używane przy powitaniach, z typową dla mieszkańców Filipin gościnnością. Pozdrowienie to używane jest powszechnie w społecznościach diasporalnych. W tym kontekście bywa przywoływane jako jeden z dowodów na wytworzenie się spójnej, jednolitej filipińskiej tożsamości narodowej. Czytaj więcej…