Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawka opisu na 1 września, pomieszane były dwa przypadki utraty samolotów, z 6 i 26 września
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
wymiana cotygodniowa
Linia 1: Linia 1:
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}}
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}}
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 28 sierpnia [[Plik:|100px|right]] -->
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 4 września --> [[Plik:1879S Morgan Dollar NGC MS67plus Obverse.png|100px|right]]
'''[[Dolar Morgana]]''' – [[Stany Zjednoczone|amerykańska]] [[Srebro|srebrna]] [[moneta obiegowa]] o nominale jednego [[Dolar amerykański|dolara amerykańskiego]], wybijana w latach 1878–1904 oraz w 1921 roku. Moneta została zaprojektowana przez Brytyjczyka George’a T. Morgana. Pierwsza emisja monety miała miejsce w 1878 roku. Bicie dolarów Morgana trwało aż do 1904 roku, kiedy skutki ''[[Sherman Silver Purchase Act|1890 Sherman Silver Purchase Act]]'' doprowadziły do spadku popytu na srebro oraz jego cen. Doprowadziło to do zaprzestania bicia srebrnych monet w amerykańskich mennicach. W 1921 roku doszło do wznowienia emisji na mocy ''Pittman Act of 1918'', który nakazywał przetopienie srebrnych monet na rzecz [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] oraz zastąpienie brakujących srebrnych monet nowymi. W 1921 roku dolar Morgana został zastąpiony przez ''[[Dolar Pokoju|Peace Dollar]]''. W 2021 roku [[Mennica Stanów Zjednoczonych|U.S. Mint]] wybiła [[Moneta kolekcjonerska|monetę kolekcjonerską]] mającą upamiętnić 100. rocznicę jego ostatniej emisji w Stanach Zjednoczonych. ''[[Dolar Morgana|Czytaj więcej…]]''
'''[[Kwintus Eliusz Tuberon]]''' – [[Starożytny Rzym|rzymski]] polityk, prawnik i pisarz, autor pracy dotyczącej dziejów Rzymu, zaliczany do annalistów młodszych. Wszechstronnie wykształcony, podobnie jak jego ojciec, przyjaźnił się z [[Cyceron|Cyceronem]] oraz [[Marek Terencjusz Warron|Markiem Terencjuszem Warronem]]. Walczył w [[Bitwa pod Farsalos|bitwie pod Farsalos]] po stronie Pompejusza, po czym zdał się na łaskę [[Gajusz Juliusz Cezar|Cezara]]. W 46 roku p.n.e. wystąpił jako oskarżyciel Kwintusa Ligariusza, którego bronił Cyceron. Niepowodzenie w tym procesie miało skłonić Tuberona do porzucenia działalności publicznej i zajęcia się pisarstwem prawniczym oraz historiografią. W dziedzinie prawa zasłynął z orientacji zarówno w zakresie prawa publicznego, jak i prywatnego. Napisał pracę dotyczącą senatu, z tytułu znane jest z kolei dzieło o obowiązkach sędziów. Według [[Sextus Pomponius|Sekstusa Pomponiusza]] pisał stylem archaizującym, przez co był mało poczytny. ''[[Kwintus Eliusz Tuberon|Czytaj więcej…]]''
|2=<!--Propozycja na wtorek 29 sierpnia --> [[Plik:Sorex coronatus (cropped).jpeg|right|100px]]
|2=<!--Propozycja na wtorek 5 września --> [[Plik:POL Pilzno COA.svg|right|100px]]
'''[[Pilzno (Polska)|Pilzno]]''' – [[miasto]] w [[województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]], w [[powiat dębicki|powiecie dębickim]], siedziba [[Pilzno (gmina)|gminy miejsko-wiejskiej Pilzno]]. Leży nad rzeką [[Wisłoka|Wisłoką]]. Obszar Pilzna zajmuje 16,04 km², a w 2022 roku zamieszkiwało je 4957 osób. Miejscowość pierwotnie znajdowała się w rękach [[Opactwo Benedyktynów w Tyńcu|benedyktynów z Tyńca]]. W 1354 roku [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz III Wielki]] wydał dokument zezwalający na jej lokację miejską na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] – stała się wówczas [[Miasto królewskie|miastem królewskim]], przeszła na własność monarchy. Pilzno znajdowało się na skrzyżowaniu szlaków handlowych, co znacząco wpłynęło na jego rozwój. Stało się istotnym w skali regionu ośrodkiem administracyjnym i gospodarczym, było jednym z większych miast średniowiecznego [[Województwo sandomierskie (I Rzeczpospolita)|województwa sandomierskiego]]. Rozkwit miasta zahamowały m.in. najazdy, pożary, epidemie oraz ominięcie go przy budowie kolei żelaznej łączącej [[Wiedeń]] z [[Kraków|Krakowem]] oraz [[Lwów|Lwowem]]. Stopniowo utraciło swoje znaczenie na rzecz [[Tarnów|Tarnowa]] oraz [[Dębica|Dębicy]]. ''[[Pilzno (Polska)|Czytaj więcej…]]''
'''[[Ryjówka zwieńczona]]''' – [[Gatunek (biologia)|gatunek]] [[Ssaki|ssaka]] z [[Rodzina (biologia)|rodziny]] [[Ryjówkowate|ryjówkowatych]]. Średniej do dużej wielkości [[ryjówka]] z grupy ryjówki aksamitnej, zamieszkuje zachodnią Europę, gdzie występuje obficie. Długość głowy i tułowia wynosi od 6,8 do 8 cm, w przypadku osobników niedojrzałych od 6,8 do 7,4 cm. Ogon mierzy od 3,7 do 4,6 cm. Ubarwienie ryjówki zwieńczonej jest dwubarwne. Ciemnobrązowy u osobników dorosłych grzbiet u młodocianych przybiera barwy jaśniejszego brązu. Szczególnie u dojrzałych zwierząt widać kontrast ciemniejszego grzbietu z jaśniejszymi, jasnoszarymi bokami i brzuchem zwierzęcia. Ryjówka zwieńczona aktywna jest podobnie za dnia i w nocy, nie występuje zmienność co do pory roku. Wykazuje [[terytorializm]] nawet poza sezonem rozrodu. ''[[Ryjówka zwieńczona|Czytaj więcej…]]''
|3=<!--Propozycja na środę 30 sierpnia --> [[Plik:Simsadus- London; The American navy in Europe (1920) (14580064668 - UC 56).jpg|100px|right]]
|3=<!--Propozycja na środę 6 września --> [[Plik:Sebastes norvegicus1.jpg|100px|right]]
'''[[Karmazyn atlantycki]]''' – gatunek morskiej [[Promieniopłetwe|ryby promieniopłetwej]], [[Skorpenokształtne|skorpenokształtnej]] z rodziny [[Sebastidae]] i grupy ryb określanych jako [[Karmazyn (ryba)|''karmazyn'']]. Cechuje go krwistoczerwone ubarwienie ciała, duże oczy, ciało bocznie spłaszczone. Szczotkowate, drobne [[zęby]] znajdują się na [[Szczęka|szczęce]], w [[Żuchwa|żuchwie]] brak jakichkolwiek zębów. [[Pokrywa skrzelowa]] z kolcami oraz cierniami. Osiąga maksymalnie metr [[Pomiary ryb|długości]], wagę 15 kg i potrafi żyć do 60 lat. Gatunkami podobnymi do tego mogą być karmazyn mentela lub karmazynek, jednak ten pierwszy żyje na głębszych wodach, ma duże oczy i posiada wyrostek na żuchwie, podczas gdy ten drugi jest mniejszy i posiada nieco inny układ [[Łuski (ryby)|łusek]] między końcem [[Płetwa|płetwy]] odbytowej a [[Linia boczna|linią boczną]]. Karmazyn występuje w północnym [[Ocean Atlantycki|Oceanie Atlantyckim]]. Gatunek bardzo istotny gospodarczo. ''[[Karmazyn atlantycki|Czytaj więcej…]]''
'''[[SM UC-20]]''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''UC&nbsp;II''. [[Wodowanie|Zwodowany]] w kwietniu 1916 roku w stoczni [[Blohm + Voss|Blohm&nbsp;&&nbsp;Voss]] w [[Hamburg]]u, został [[Podniesienie bandery|przyjęty do służby]] w [[Kaiserliche Marine]] we wrześniu 1916 roku. Przebazowany na [[Morze Śródziemne]] został nominalnie wcielony w skład [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine]] pod nazwą U-60, pływając w składzie Flotylli Pola. W czasie służby operacyjnej okręt odbył 13 patroli i misji bojowych, w wyniku których zatonęło 21 statków o łącznej [[Pojemność brutto|pojemności]] {{formatnum:20927}}&nbsp;[[Tona rejestrowa|BRT]], zaś trzy statki o łącznej pojemności {{formatnum:11554}}&nbsp;BRT zostały uszkodzone. SM UC-20 został poddany [[Wielka Brytania|Brytyjczykom]] 16 stycznia 1919 roku w wyniku podpisania [[Rozejm w Compiègne (1918)|rozejmu w Compiègne]], a następnie [[Stocznia złomowa|złomowany]] w latach 1919–1920. ''[[SM UC-20|Czytaj więcej…]]''
|4=<!--Propozycja na czwartek 31 sierpnia [[Plik:|100px|right]] -->
|4=<!--Propozycja na czwartek 7 września --> [[Plik:Vertigomovie.jpg|100px|right]]
'''''[[Zawrót głowy]]''''' – [[Kinematografia amerykańska|amerykański]] [[dreszczowiec]] [[Film psychologiczny|psychologiczny]] z elementami [[melodramat]]u z 1958 roku w reżyserii [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]] i według scenariusza Aleca Coppela oraz Samuela A. Taylora, będący ekranizacją powieści ''The Living and the Dead'' duetu pisarskiego Boileau-Narcejac z 1954 roku. [[Akcja (film)|Akcja filmu]] rozgrywa się w [[San Francisco]] i przedstawia losy policyjnego [[detektyw]]a Johna „Scottiego” Fergusona, który z powodu [[Akrofobia|lęku wysokości]] oraz [[Zawroty głowy|zawrotów głowy]] decyduje się na opuszczenie zajmowanego stanowiska. Wkrótce dostaje od swojego przyjaciela Gavina Elstera zlecenie śledzenia jego żony Madeleine. Z czasem mężczyzna ulega coraz większej fascynacji kobietą i popada w stopniową [[Obsesje|obsesję]] na jej punkcie. W rolach głównych wystąpili: [[James Stewart]] oraz [[Kim Novak]]. W momencie premiery film został przyjęty bez większego entuzjazmu, zarówno przez widzów, mając słabe wyniki w kinach, jak i [[Krytyka filmowa|krytyków]], którzy zarzucali mu m.in. zbyt skomplikowaną fabułę i zbyt długi czas trwania. Współcześnie uznawany jest przez biografów i historyków za arcydzieło i jeden z najwybitniejszych filmów w dorobku reżysera. W 1989 roku został objęty konserwacją przez [[National Film Registry]]. ''[[Zawrót głowy|Czytaj więcej…]]''
'''[[Omni (Księga Mormona)|Omni]]''' – w wierzeniach [[Ruch świętych w dniach ostatnich|ruchu świętych w dniach ostatnich]] [[Nefici|neficki]] historyk oraz skryba. Potomek Jakuba, brata Nefiego, syn Jaroma. Odpowiedzialny za sporządzanie przekazywanych pośród Nefitów zapisów, pozostawił po sobie jedynie bardzo lakoniczny materiał. Uczestniczył w szeregu walk z [[Lamanici|Lamanitami]]. Pojawiały się spekulatywne propozycje odnośnie do ram czasowych jego egzystencji, choćby 397–317 p.n.e. Jego życie oraz prawość są obiektem spekulacji mormońskich teologów. Wykorzystywany jest też przez apologetów tej tradycji religijnej. Imię Omni występuje wśród wyznających mormonizm [[Maorysi|Maorysów]], jak również wśród świętych w dniach ostatnich zamieszkujących Stany Zjednoczone. ''[[Omni (Księga Mormona)|Czytaj więcej…]]''
|5=<!--Propozycja na piątek 1 września --> [[Plik:Samolot PZL-23 "Karaś" na lotnisku NAC 1-W-1554.jpg|100px|right]]
|5=<!--Propozycja na piątek 8 września --> [[Plik:Samolot PZL-23 "Karaś" na lotnisku NAC 1-W-1554.jpg|100px|right]]
'''[[Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją (1939)|Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją w 1939 roku]]''' – epizod z działań [[Polskie lotnictwo wojskowe 1939|polskiego lotnictwa wojskowego]] w czasie [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]]. Po tym, jak [[Republika Słowacka (1939–1945)|Słowacja]] przyłączyła się do niemieckiej agresji na [[II Rzeczpospolita|Polskę]] 1 września 1939 roku, a wojska słowackie oraz niemieckie stacjonujące na Słowacji wtargnęły na terytorium II Rzeczypospolitej od południa, polskie jednostki zwiadu powietrznego prowadziły do 8 września loty [[rozpoznanie (wojsko)|rozpoznawcze]] nad wschodnią Słowacją, w czasie których sporadycznie dokonywano ostrzału oddziałów niemieckich oraz słowackich. W ich trakcie utracono samolot Lublin R.XIIID z 56 Eskadry Obserwacyjnej. Maszyna została zestrzelona w okolicach [[Preszów|Preszowa]] 6 września, w wyniku czego polegli kpr. pil. Marian Piasecki oraz por. obs. Edward Porada. ''[[Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją (1939)|Czytaj więcej…]]''
'''[[Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją (1939)|Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją w 1939 roku]]''' – epizod z działań [[Polskie lotnictwo wojskowe 1939|polskiego lotnictwa wojskowego]] w czasie [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]]. Po tym, jak [[Republika Słowacka (1939–1945)|Słowacja]] przyłączyła się do niemieckiej agresji na [[II Rzeczpospolita|Polskę]] 1 września 1939 roku, a wojska słowackie oraz niemieckie stacjonujące na Słowacji wtargnęły na terytorium II Rzeczypospolitej od południa, polskie jednostki zwiadu powietrznego prowadziły do 8 września loty [[rozpoznanie (wojsko)|rozpoznawcze]] nad wschodnią Słowacją, w czasie których sporadycznie dokonywano ostrzału oddziałów niemieckich oraz słowackich. W ich trakcie utracono samolot Lublin R.XIIID z 56 Eskadry Obserwacyjnej. Maszyna została zestrzelona w okolicach [[Preszów|Preszowa]] 6 września, w wyniku czego polegli kpr. pil. Marian Piasecki oraz por. obs. Edward Porada. ''[[Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją (1939)|Czytaj więcej…]]''
|6=<!--Propozycja na sobotę 2 września --> [[Plik:Michał Wiśniewski 2017 (cropped).jpg|100px|right]]
|6=<!--Propozycja na sobotę 9 września --> [[Plik:Michał Wiśniewski 2017 (cropped).jpg|100px|right]]
'''[[Michał Wiśniewski]]''' (ur. [[9 września]] [[1972]] w [[Łódź|Łodzi]]) – [[Polacy|polski]] [[piosenkarz]], [[autor|autor tekstów]], [[aktor]], [[przedsiębiorca]], [[Filantropia|filantrop]], [[prezenter]] [[telewizja|telewizyjny]] oraz [[celebryta|osobowość medialna]]. Od 1994 roku [[śpiew|wokalista]] i lider [[zespół muzyczny|zespołu]] [[Ich Troje]], który założył z [[Jacek Łągwa|Jackiem Łągwą]]. Z zespołem nagrał i wydał dziesięć albumów studyjnych. Z zespołem dwukrotnie reprezentował [[Polska w Konkursie Piosenki Eurowizji|Polskę]] w [[Konkurs Piosenki Eurowizji|Konkursie Piosenki Eurowizji]]. Działalność Wiśniewskiego jest powszechnie komentowana w mediach, m.in. za sprawą skandali obyczajowych i jego kontrowersyjnego wizerunku, a także ujawniania szczegółów życia prywatnego, np. poprzez telewizyjny [[reality show]] ''[[Jestem jaki jestem]]'', który był emitowany przez stację [[TVN]] w latach 2003–2004. Uchodzi za jednego z najbardziej charakterystycznych polskich celebrytów. W 2006 roku zajął pierwsze miejsce w rankingu „100 najcenniejszych gwiazd polskiego show-biznesu” sporządzonym przez magazyn ''[[Forbes (Polska)|Forbes Polska]]''. Prowadzi czynnie działalność charytatywną. Był jurorem, prowadzącym, uczestnikiem bądź bohaterem wielu telewizyjnych programów rozrywkowych. ''[[Michał Wiśniewski|Czytaj więcej…]]''
'''[[Michał Wiśniewski]]''' (ur. [[9 września]] [[1972]] w [[Łódź|Łodzi]]) – [[Polacy|polski]] [[piosenkarz]], [[autor|autor tekstów]], [[aktor]], [[przedsiębiorca]], [[Filantropia|filantrop]], [[prezenter]] [[telewizja|telewizyjny]] oraz [[celebryta|osobowość medialna]]. Od 1994 roku [[śpiew|wokalista]] i lider [[zespół muzyczny|zespołu]] [[Ich Troje]], który założył z [[Jacek Łągwa|Jackiem Łągwą]]. Z zespołem nagrał i wydał dziesięć albumów studyjnych. Z zespołem dwukrotnie reprezentował [[Polska w Konkursie Piosenki Eurowizji|Polskę]] w [[Konkurs Piosenki Eurowizji|Konkursie Piosenki Eurowizji]]. Działalność Wiśniewskiego jest powszechnie komentowana w mediach, m.in. za sprawą skandali obyczajowych i jego kontrowersyjnego wizerunku, a także ujawniania szczegółów życia prywatnego, np. poprzez telewizyjny [[reality show]] ''[[Jestem jaki jestem]]'', który był emitowany przez stację [[TVN]] w latach 2003–2004. Uchodzi za jednego z najbardziej charakterystycznych polskich celebrytów. W 2006 roku zajął pierwsze miejsce w rankingu „100 najcenniejszych gwiazd polskiego show-biznesu” sporządzonym przez magazyn ''[[Forbes (Polska)|Forbes Polska]]''. Prowadzi czynnie działalność charytatywną. Był jurorem, prowadzącym, uczestnikiem bądź bohaterem wielu telewizyjnych programów rozrywkowych. ''[[Michał Wiśniewski|Czytaj więcej…]]''
|7=<!--Propozycja na niedzielę 3 września --> [[Plik:SMS A 68.jpg|100px|right]]
|7=<!--Propozycja na niedzielę 10 września --> [[Plik:SMS A 68.jpg|100px|right]]
'''''[[Zawrót głowy]]''''' – [[Kinematografia amerykańska|amerykański]] [[dreszczowiec]] [[Film psychologiczny|psychologiczny]] z elementami [[melodramat]]u z 1958 roku w reżyserii [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]] i według scenariusza Aleca Coppela oraz Samuela A. Taylora, będący ekranizacją powieści ''The Living and the Dead'' duetu pisarskiego Boileau-Narcejac z 1954 roku. [[Akcja (film)|Akcja filmu]] rozgrywa się w [[San Francisco]] i przedstawia losy policyjnego [[detektyw]]a Johna „Scottiego” Fergusona, który z powodu [[Akrofobia|lęku wysokości]] oraz [[Zawroty głowy|zawrotów głowy]] decyduje się na opuszczenie zajmowanego stanowiska. Wkrótce dostaje od swojego przyjaciela Gavina Elstera zlecenie śledzenia jego żony Madeleine. Z czasem mężczyzna ulega coraz większej fascynacji kobietą i popada w stopniową [[Obsesje|obsesję]] na jej punkcie. W rolach głównych wystąpili: [[James Stewart]] oraz [[Kim Novak]]. W momencie premiery film został przyjęty bez większego entuzjazmu, zarówno przez widzów, mając słabe wyniki w kinach, jak i [[Krytyka filmowa|krytyków]], którzy zarzucali mu m.in. zbyt skomplikowaną fabułę i zbyt długi czas trwania. Współcześnie uznawany jest przez biografów i historyków za arcydzieło i jeden z najwybitniejszych filmów w dorobku reżysera. W 1989 roku został objęty konserwacją przez [[National Film Registry]]. ''[[Zawrót głowy|Czytaj więcej…]]''
'''[[ORP Kujawiak (1917)|ORP Kujawiak]]''' – polski [[torpedowiec]] [[Torpedowce typu A 56|typu ''A 56'']], służący w latach 1921–1939; dawny niemiecki ''A&nbsp;68'' z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jeden z pierwszych okrętów [[Marynarka Wojenna|polskiej marynarki wojennej]]. Okręt został nabyty przez [[Marynarka Wojenna (II RP)|Marynarkę Wojenną]] z podziału okrętów [[Kaiserliche Marine]] po zakończeniu wojny. Borykająca się z kłopotami technicznymi jednostka od 1929 roku służyła jako okręt szkolny, a następnie okręt pomocniczy, skreślony z listy floty krótko przed wybuchem wojny. Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] służył jako pływający zapasowy zbiornik ropy. 3 września został przeholowany na [[Oksywie]], gdzie został zatopiony przez niemieckie bombowce. Po zakończeniu działań wojennych został prawdopodobnie wydobyty przez Niemców i pocięty na złom. ''[[ORP Kujawiak (1917)|Czytaj więcej…]]''
}}
}}
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość=
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość=

Wersja z 11:04, 4 wrz 2023

 Dokumentacja szablonu [odśwież]


Dzisiaj

Dolar Morganaamerykańska srebrna moneta obiegowa o nominale jednego dolara amerykańskiego, wybijana w latach 1878–1904 oraz w 1921 roku. Moneta została zaprojektowana przez Brytyjczyka George’a T. Morgana. Pierwsza emisja monety miała miejsce w 1878 roku. Bicie dolarów Morgana trwało aż do 1904 roku, kiedy skutki 1890 Sherman Silver Purchase Act doprowadziły do spadku popytu na srebro oraz jego cen. Doprowadziło to do zaprzestania bicia srebrnych monet w amerykańskich mennicach. W 1921 roku doszło do wznowienia emisji na mocy Pittman Act of 1918, który nakazywał przetopienie srebrnych monet na rzecz Wielkiej Brytanii oraz zastąpienie brakujących srebrnych monet nowymi. W 1921 roku dolar Morgana został zastąpiony przez Peace Dollar. W 2021 roku U.S. Mint wybiła monetę kolekcjonerską mającą upamiętnić 100. rocznicę jego ostatniej emisji w Stanach Zjednoczonych. Czytaj więcej…

Jutro

Pilznomiasto w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pilzno. Leży nad rzeką Wisłoką. Obszar Pilzna zajmuje 16,04 km², a w 2022 roku zamieszkiwało je 4957 osób. Miejscowość pierwotnie znajdowała się w rękach benedyktynów z Tyńca. W 1354 roku Kazimierz III Wielki wydał dokument zezwalający na jej lokację miejską na prawie magdeburskim – stała się wówczas miastem królewskim, przeszła na własność monarchy. Pilzno znajdowało się na skrzyżowaniu szlaków handlowych, co znacząco wpłynęło na jego rozwój. Stało się istotnym w skali regionu ośrodkiem administracyjnym i gospodarczym, było jednym z większych miast średniowiecznego województwa sandomierskiego. Rozkwit miasta zahamowały m.in. najazdy, pożary, epidemie oraz ominięcie go przy budowie kolei żelaznej łączącej Wiedeń z Krakowem oraz Lwowem. Stopniowo utraciło swoje znaczenie na rzecz Tarnowa oraz Dębicy. Czytaj więcej…

Pojutrze

Karmazyn atlantycki – gatunek morskiej ryby promieniopłetwej, skorpenokształtnej z rodziny Sebastidae i grupy ryb określanych jako karmazyn. Cechuje go krwistoczerwone ubarwienie ciała, duże oczy, ciało bocznie spłaszczone. Szczotkowate, drobne zęby znajdują się na szczęce, w żuchwie brak jakichkolwiek zębów. Pokrywa skrzelowa z kolcami oraz cierniami. Osiąga maksymalnie metr długości, wagę 15 kg i potrafi żyć do 60 lat. Gatunkami podobnymi do tego mogą być karmazyn mentela lub karmazynek, jednak ten pierwszy żyje na głębszych wodach, ma duże oczy i posiada wyrostek na żuchwie, podczas gdy ten drugi jest mniejszy i posiada nieco inny układ łusek między końcem płetwy odbytowej a linią boczną. Karmazyn występuje w północnym Oceanie Atlantyckim. Gatunek bardzo istotny gospodarczo. Czytaj więcej…

Za 3 dni

Zawrót głowyamerykański dreszczowiec psychologiczny z elementami melodramatu z 1958 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Aleca Coppela oraz Samuela A. Taylora, będący ekranizacją powieści The Living and the Dead duetu pisarskiego Boileau-Narcejac z 1954 roku. Akcja filmu rozgrywa się w San Francisco i przedstawia losy policyjnego detektywa Johna „Scottiego” Fergusona, który z powodu lęku wysokości oraz zawrotów głowy decyduje się na opuszczenie zajmowanego stanowiska. Wkrótce dostaje od swojego przyjaciela Gavina Elstera zlecenie śledzenia jego żony Madeleine. Z czasem mężczyzna ulega coraz większej fascynacji kobietą i popada w stopniową obsesję na jej punkcie. W rolach głównych wystąpili: James Stewart oraz Kim Novak. W momencie premiery film został przyjęty bez większego entuzjazmu, zarówno przez widzów, mając słabe wyniki w kinach, jak i krytyków, którzy zarzucali mu m.in. zbyt skomplikowaną fabułę i zbyt długi czas trwania. Współcześnie uznawany jest przez biografów i historyków za arcydzieło i jeden z najwybitniejszych filmów w dorobku reżysera. W 1989 roku został objęty konserwacją przez National Film Registry. Czytaj więcej…

Za 4 dni

Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją w 1939 roku – epizod z działań polskiego lotnictwa wojskowego w czasie kampanii wrześniowej. Po tym, jak Słowacja przyłączyła się do niemieckiej agresji na Polskę 1 września 1939 roku, a wojska słowackie oraz niemieckie stacjonujące na Słowacji wtargnęły na terytorium II Rzeczypospolitej od południa, polskie jednostki zwiadu powietrznego prowadziły do 8 września loty rozpoznawcze nad wschodnią Słowacją, w czasie których sporadycznie dokonywano ostrzału oddziałów niemieckich oraz słowackich. W ich trakcie utracono samolot Lublin R.XIIID z 56 Eskadry Obserwacyjnej. Maszyna została zestrzelona w okolicach Preszowa 6 września, w wyniku czego polegli kpr. pil. Marian Piasecki oraz por. obs. Edward Porada. Czytaj więcej…

Za 5 dni

Michał Wiśniewski (ur. 9 września 1972 w Łodzi) – polski piosenkarz, autor tekstów, aktor, przedsiębiorca, filantrop, prezenter telewizyjny oraz osobowość medialna. Od 1994 roku wokalista i lider zespołu Ich Troje, który założył z Jackiem Łągwą. Z zespołem nagrał i wydał dziesięć albumów studyjnych. Z zespołem dwukrotnie reprezentował Polskę w Konkursie Piosenki Eurowizji. Działalność Wiśniewskiego jest powszechnie komentowana w mediach, m.in. za sprawą skandali obyczajowych i jego kontrowersyjnego wizerunku, a także ujawniania szczegółów życia prywatnego, np. poprzez telewizyjny reality show Jestem jaki jestem, który był emitowany przez stację TVN w latach 2003–2004. Uchodzi za jednego z najbardziej charakterystycznych polskich celebrytów. W 2006 roku zajął pierwsze miejsce w rankingu „100 najcenniejszych gwiazd polskiego show-biznesu” sporządzonym przez magazyn Forbes Polska. Prowadzi czynnie działalność charytatywną. Był jurorem, prowadzącym, uczestnikiem bądź bohaterem wielu telewizyjnych programów rozrywkowych. Czytaj więcej…

Za 6 dni

Zawrót głowyamerykański dreszczowiec psychologiczny z elementami melodramatu z 1958 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Aleca Coppela oraz Samuela A. Taylora, będący ekranizacją powieści The Living and the Dead duetu pisarskiego Boileau-Narcejac z 1954 roku. Akcja filmu rozgrywa się w San Francisco i przedstawia losy policyjnego detektywa Johna „Scottiego” Fergusona, który z powodu lęku wysokości oraz zawrotów głowy decyduje się na opuszczenie zajmowanego stanowiska. Wkrótce dostaje od swojego przyjaciela Gavina Elstera zlecenie śledzenia jego żony Madeleine. Z czasem mężczyzna ulega coraz większej fascynacji kobietą i popada w stopniową obsesję na jej punkcie. W rolach głównych wystąpili: James Stewart oraz Kim Novak. W momencie premiery film został przyjęty bez większego entuzjazmu, zarówno przez widzów, mając słabe wyniki w kinach, jak i krytyków, którzy zarzucali mu m.in. zbyt skomplikowaną fabułę i zbyt długi czas trwania. Współcześnie uznawany jest przez biografów i historyków za arcydzieło i jeden z najwybitniejszych filmów w dorobku reżysera. W 1989 roku został objęty konserwacją przez National Film Registry. Czytaj więcej…

Zobacz też