Szablon:Dobry artykuł
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Kodeks 0169 – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, z tekstem Apokalipsy św. Jana. Paleograficznie datowany jest na IV wiek. Do naszych czasów zachowała się jedna karta kodeksu. Według rekonstrukcji karta kodeksu miała rozmiary 9,3 na 7,7 cm, oryginalny rękopis miał więc rozmiary kieszonkowej książki. Niewielki format wskazuje, że rękopis prawdopodobnie służył do prywatnego użytku. Jest też jednym z nielicznych rękopisów Apokalipsy pisanych majuskułą. Tekst jest pokrewny dla Kodeksu Synajskiego, cytowany jest w krytycznych wydaniach Nowego Testamentu. Kurt Aland zaklasyfikował go do kategorii III, co oznacza, że jego tekst został skażony przez obce naleciałości, ale jest ważny dla poznania historii tekstu Nowego Testamentu. Rękopis jest przechowywany w Princeton Theological Seminary w Princeton, w Stanach Zjednoczonych. Czytaj więcej…
Jutro
Zamach stanu na Litwie w 1919 roku – planowany przez Polską Organizację Wojskową nieudany zamach mający na celu obalenie litewskiego rządu Mykolasa Sleževičiusa i utworzenie w jego miejsce przychylnego Warszawie gabinetu, który byłby skłonny do zawarcia unii z Polską. Strona polska planowała przeprowadzić zamach stanu w sierpniu 1919 roku w taki sposób, aby wyglądał on jak spontaniczny wybuch niezadowolenia samych Litwinów, którzy chcą uwolnić swój rząd spod wpływów niemieckich. POW liczyła przy tym na faktyczne poparcie lokalnych, sympatyzujących z Polakami litewskich aktywistów. Próba zamachu została jednak udaremniona ze względu na brak współpracy oraz chęci wsparcia sprawy polskiej przez wystarczającą liczbę Litwinów. Po sukcesie powstania sejneńskiego, litewski wywiad nasilił działania zmierzające do inwigilacji środowiska polskiego na Litwie oraz sympatyzujących z Polakami Litwinów, co przyczyniło się do wykrycia spisku. Litwini, którzy nie posiadali listy członków Polskiej Organizacji Wojskowej, zadecydowali o aresztowaniu znacznej liczby lokalnych polskich aktywistów, czym zdestabilizowali struktury POW na Litwie na tyle, aby zapobiec planowanemu zamachowi. Czytaj więcej…
Pojutrze
Syjonizm rewizjonistyczny – nurt w ramach ruchu syjonistycznego, którego twórcą był Ze’ew Żabotyński. Światopogląd ruchu miał stanowić alternatywę dla syjonizmu, sposobów działania, działań dyplomatycznych i idei prezentowanych przez Dawida Ben Guriona oraz Chaima Weizmana. Instytucjonalizacja nurtu miała miejsce w 1925 roku, kiedy Żabotyński stworzył Unię Syjonistów Rewizjonistów, która miała być stronnictwem politycznym i reprezentacją rewizjonistów w ramach Światowej Organizacji Syjonistycznej. Głównym celem ruchu było utworzenie państwa żydowskiego z własną armią w ramach całego Mandatu Palestyny, po obu brzegach Jordanu. W 1931 roku Światowa Organizacja Syjonistyczna nie zaakceptowała stanowiska Żabotyńskiego, iż głównym celem syjonizmu powinno być utworzenie niepodległego państwa żydowskiego w Palestynie, w związku z tym cztery lata później rewizjoniści utworzyli Nową Organizację Syjonistyczną. Miała ona niezależnie od ŚOS działać na rzecz niepodległego państwa dla Żydów. Żabotyński początkowo upatrywał szans na wsparcie w utworzeniu państwa w Wielkiej Brytanii, jednak od końca lat 30. XX wieku coraz więcej rewizjonistów traktować zaczęło Brytyjczyków jako okupantów, zaś podziemne organizacje paramilitarne rozpoczęły ataki na siły mandatowe w celu wyparcia ich z Palestyny. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Napadacz płaskonogi – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny tarczówkowatych. Jedyny z monotypowego rodzaju napadacz. Wszystkożerny. Aktywnie poluje na różne owady fitofagiczne, ale uzupełnia dietę sokami roślin. Zamieszkuje liściaste i mieszane lasy strefy umiarkowanej, gdzie przebywa głównie na drzewach. Zasięg ma rozerwany: jedna jego część obejmuje Europę i zachodnią część Azji, druga zaś Daleki Wschód. Wszędzie rzadki. Gatunek palearktyczny o rozerwanym, bicentrycznym zasięgu, określanym jako europejsko-wschodnioazjatycki typ rozsiedlenia i związanym z zasięgiem liściastych i mieszanych lasów strefy umiarkowanej. Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1781 roku przez Johana Christiana Fabriciusa jako Cimex sanguinipes. Umieszczany jest na niektórych lokalnych Czerwonych listach zagrożonych pluskwiaków. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Alka olbrzymia – wymarły gatunek ptaka z rodziny alk, który wyginął w połowie XIX wieku. Był jedynym współczesnym przedstawicielem rodzaju Pinguinus. Nie jest blisko spokrewniony z pingwinami, które odkryte zostały później, a swoją nazwę otrzymały od żeglarzy ze względu na skojarzenie z alkami olbrzymimi. Alki olbrzymie gniazdowały na izolowanych skalistych wysepkach z łatwym dostępem do oceanu i obfitości pożywienia, co jako rzadkie w naturze zjawisko umożliwiało im gniazdowanie w nielicznych miejscach. Poza sezonem lęgowym przebywały na wodach północnego Oceanu Atlantyckiego. Alki olbrzymie osiągały 75–85 cm wysokości i masę ciała blisko 5 kg, co czyniło je drugimi pod względem wielkości ptakami w rodzinie alk. Miały czarny grzbiet i biały brzuch. Skrzydła liczyły zaledwie 15 cm długości, co skutkowało nielotnością. Ptaki te jednak doskonale pływały, co wykorzystywały w trakcie polowań, żywiąc się głównie rybami. Na lądzie alki olbrzymie poruszały się niezręcznie. Łączyły się w pary na całe życie. Gniazdowały w bardzo gęstych koloniach. Alki olbrzymie stanowiły ważną część wielu rdzennie amerykańskich kultur, zarówno jako źródło pokarmu, jak i zwierzę symboliczne. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Teodor Prodrom – bizantyński poeta i filozof. W swoich wierszach często żalił się na swój los uczonego poety, niemającego za co utrzymać żony i gromady dzieci. Prodrom jest autorem większych utworów, w których wzorował się na literaturze antycznej. Osobne miejsce w twórczości poety zajmuje obszerny zbiór epigramatów dworskich, okolicznościowych, religijnych, rzadziej dotyczących codziennego życia czy nagrobkowych. Prodrom pisał też prozą dialogi satyryczne, wzorowane na Lukianie z Samosat. Spod jego pióra wyszły: Amaranthos, czyli miłość starca, Wyprzedaż życiorysów poetów i mieszczan, Do cezara Bryenniosa o kolorze zielonym. Utworem Dosikles i Rodante Prodrom przyczynił się też do odrodzenia w Bizancjum antycznego romansu sofistycznego. Choć przede wszystkim klasycysta, tworzył też poezje w języku ludowym. Żalił się w nich na swą biedę i wymieniał przedmioty, które chciałby posiadać. Prodrom pozostawił też po sobie kilka traktatów filozoficznych. Czytaj więcej…
Za 6 dni
KT-74 – polski kuter torpedowy z okresu zimnej wojny, jeden z dziewiętnastu pozyskanych przez Polskę radzieckich okrętów projektu 183. Jednostkę zbudowano w stoczni numer 5 w Leningradzie, a następnie została wydzierżawiona przez Polskę i w październiku 1958 roku weszła w skład Marynarki Wojennej. Załoga okrętu składała się z 14 osób – 2 oficerów, 9 podoficerów oraz 3 marynarzy. Intensywnie eksploatowany okręt, oznaczony znakami burtowymi KT-74 i 404, zakończył służbę jako kuter torpedowy w styczniu 1971 roku, po czym przystosowano go do pełnienia roli okrętu-celu i oznaczono KS-2. Ostatecznie został skreślony z listy floty w grudniu 1979 roku na podstawie rozkazu Dowódcy Marynarki Wojennej nr 0259, a następnie został zatopiony jako ruchomy cel. Czytaj więcej…