Szablon:Dobry artykuł
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
P. Lond. 131 – papirus egipski zapisany w języku starogreckim w latach 78–79 i około 100 naszej ery. Odnaleziony niedługo przed 1890 rokiem, składa się obecnie z czterech zwojów zapisanych po obu stronach. Dokładne miejsce i inne okoliczności odnalezienia papirusu nie są znane, najprawdopodobniej zaraz po odkryciu w Egipcie został zakupiony przez Muzeum Brytyjskie. Datę zakupu szacuje się na lata 1888–1890. Zakupu tego dokonał Ernest Alfred Wallis Budge. Recto służyło do obliczeń wpływów i wydatków w majątku w okolicach Hermopolis, na verso zaś przypisano prawie cały tekst Ustroju politycznego Aten. Verso papirusu już w pierwszych latach od wydania stało się obiektem pracy wielu kolejnych wydawców i historyków. Ostatecznie tekst został uzupełniony w 1903 roku w związku z pozyskaniem dodatkowych fragmentów papirusu. Czytaj więcej…
Jutro
Kodeks Grolier – prekolumbijska księga astronomiczna, jeden z czterech znanych kodeksów Majów. Autentyczność dokumentu budzi wątpliwości. Kodeks po raz pierwszy pojawił się w prywatnej kolekcji w XX wieku, jego właściciel pokazał go publicznie w nowojorskim Grolier Club, od którego kodeks wziął swoją nazwę. Składa się z fragmentu majańskiej książki, zawierającego uproszczony opis astronomiczny wędrówki planety Wenus po nocnym niebie. Rękopis jest słabo zachowany; dające się odczytać strony zawierają przedstawienia postaci typowych dla ikonografii znanej ze środkowego Meksyku, zestawione z cyframi i datami zapisanymi za pomocą glifów pisma Majów. Kodeks znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Antropologii w mieście Meksyk, jednak nie jest wystawiany na widok publiczny. W 2016 roku zespół majanistów pod kierunkiem Michaela Coe opublikował przegląd dotychczasowych badań dokumentu i uznał w podsumowaniu, że kodeks jest autentyczny. Czytaj więcej…
Pojutrze
Aresztowanie 199 ewangelikalnych duchownych w 1950 roku – seria aresztowań przeprowadzona przez organy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego we wrześniu 1950 roku. Celem akcji było osłabienie ewangelikalnego protestantyzmu. Aresztowani pochodzili z trzech kościołów: Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej oraz Zjednoczenia Kościołów Chrystusowych. W nocy z 19 na 20 września 1950 roku przywódcy Kościoła zostali aresztowani przez organy MBP, zamknięto również wszystkie obiekty sakralne należące do Kościoła. Zarekwirowano kaplice, literaturę, śpiewniki i wyposażenie zborów. Mienie zarekwirowane w wyniku tej akcji w przeważającej części nigdy nie wróciło do właścicieli. Aresztowanym przedstawiono obszerną listę zarzutów. 87 osób zwolniono w kilka dni po aresztowaniu, innych zwolniono po kilku miesiącach, jeszcze innych skazano na wieloletnie więzienie. Niektórych z nich objęła amnestia z 1952 roku. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Księstwo sieluńskie – kompleks dóbr ziemskich na północnym Mazowszu z centrum w Sieluniu, będących beneficjum prepozyta kapituły kościoła katedralnego w Płocku, zwanego proboszczem katedralnym. Od 1598 roku proboszczowie zaczęli posługiwać się tytułem książęcym, a same dobra zaczęto nazywać księstwem. Uzurpacja ta została zalegalizowana w czasie Sejmu Wielkiego, jednocześnie jednak proboszczowie utracili zwierzchność nad szlachtą zagrodową zamieszkującą te dobra. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku dobra sieluńskie zostały zsekularyzowane i zajęte przez rząd pruski. W okresie Księstwa Warszawskiego stały się własnością marszałka Francji Michela Neya, po kongresie wiedeńskim zostały zajęte przez rząd Królestwa Polskiego. Prepozyci katedralni płoccy posługiwali się jednak tytułem książęcym do roku 1817. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Kolej pneumatyczna w Crystal Palace – eksperymentalna linia kolejowa działająca przez dwa miesiące w roku 1864 na terenie parku Crystal Palace w południowej części Londynu zwanej Crystal Palace. Linia o długości około 550 metrów przebiegała wzdłuż wschodniej granicy parku od bramy prowadzącej do Sydenham do bramy prowadzącej do Penge. Została ona zbudowana przez Thomasa Webstera Rammela w celu przetestowania jego konceptu napędu kolei za pomocą sprężonego powietrza – wagon przemieszczał się w tunelu za pomocą nadciśnienia, oraz podczas jazdy w drugą stronę – podciśnienia, generowanego przez wentylator zamontowany przy wjeździe do tunelu. Na linii kursował tylko jeden, mieszczący około 30-35 pasażerów wagon, zbudowany na potrzeby projektu w Manchesterze. Bezpośrednim następstwem udanych testów było wydanie zgody na budowę linii kolejowej. Prace zostały rozpoczęte w październiku 1865 roku, jednak już rok później zostały one przerwane ze względu na problemy finansowe i linia nigdy nie została ukończona. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Maria cypryjska – królewna cypryjska i jerozolimska z dynastii Luzynianów, od 1315 roku królowa Aragonii, Walencji, Sardynii i Korsyki jako trzecia żona króla Jakuba II Sprawiedliwego. Po trwających 4 lata zabiegach o jej rękę, ostatecznie poślubiła króla aragońskiego jako podstarzała, ale posażna panna, potencjalna dziedziczka swojego brata Henryka II. Wniosła mężowi posag o wartości kruszcowej prawie 1,2 tony srebra. Zawierając związek z tak potężnym władcą śródziemnomorskim jak Jakub II, prawdopodobnie skorzystała z najlepszej oferty matrymonialnej, jaką kiedykolwiek złożono członkowi dynastii cypryjskiej. Zmarła jednak bezdzietnie, przed swoim bratem, po niecałych 7 latach małżeństwa, co pokrzyżowało ambitne plany polityczne jej męża. Została pochowana we franciszkańskim kościele klasztornym w Barcelonie i spoczywała tam wraz z dwiema innymi królowymi do XIX wieku. Po zniszczeniu i rozebraniu kościoła jej szczątki przeniesiono do barcelońskiej katedry. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Okręty podwodne projektu 658/658M – pierwsze radzieckie okręty podwodne przenoszące pociski balistyczne, które wyposażone zostały w napęd jądrowy. Wyposażone w systemy rakietowe D-2, a następnie D-3, okręty tego typu służyły w radzieckiej marynarce wojennej w latach 1961–1991, stanowiąc platformy przenoszenia pocisków SLBM R-13, R-21 oraz R-29. Jednostki projektu 658 zostały przygotowane w oparciu o konstrukcję jednostek projektu 627A. Z uwagi jednak na niedostatki przygotowanego pośpiesznie projektu, złą jakość wykonania i niedostateczne wyszkolenie załóg, jednostki tego typu nękane były licznymi awariami i wypadkami, pociągającymi za sobą ofiary śmiertelne. Wśród nich znalazł się K-19, który dwukrotnie uległ awariom kwalifikowanym jako poważne wypadki jądrowe, z ofiarami śmiertelnymi w ludziach. Zderzył się także ze śledzącym go amerykańskim okrętem podwodnym USS „Gato” (SSN-615). Czytaj więcej…