Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
dr. |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 4 października --> [[Plik:AutomobileTatra T-600 Tatraplan crop.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Tatra 600 Tatraplan]]''' – [[samochód osobowy]] [[Autosegment E|klasy wyższej]] produkowany przez [[Czechosłowacja|czechosłowackie]] przedsiębiorstwo [[Tatra (przedsiębiorstwo)|Tatra]] w latach 1948–1952. Wywodził się z przedwojennej linii luksusowych aerodynamicznych samochodów Tatry. Wyróżniał się opływowym czterodrzwiowym nadwoziem i silnikiem o pojemności 2 l, chłodzonym powietrzem i umieszczonym z tyłu. Prędkość maksymalna załadowanego samochodu sięgała 130 km/h. Pojazd mógł pomieścić sześć osób, w tym trzy na przedniej kanapie, lecz było to niewygodne i utrudniało operowanie biegami. W skład wyposażenia wchodził zegar przed pasażerem, umieszczony symetrycznie do prędkościomierza. Na zamówienie było montowane radio [[Tesla (czechosłowackie przedsiębiorstwo)|Tesla]]. W Czechosłowacji, po objęciu władzy przez [[Komunistyczna Partia Czechosłowacji|partię komunistyczną]], luksusowe samochody Tatry nie były dostępne w wolnej sprzedaży dla ludności, natomiast przede wszystkim używane były jako samochody służbowe przez władze i instytucje oraz przedsiębiorstwa państwowe i organy bezpieczeństwa. Wyprodukowany w liczbie ponad 6 tysięcy sztuk, był eksportowany do wielu krajów. ''[[Tatra 600 Tatraplan|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Wielki pożar Nowego Jorku w 1776 roku]]''' – pożoga trwająca od nocy 20 września do rana 21 września 1776 roku, która w znacznym stopniu zniszczyła dzielnicę West Side w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], mieszczącą się wówczas na południowym krańcu [[Manhattan|New York Island]]. Pożar wybuchł na początku okupacji miasta przez siły [[Wielka Brytania|brytyjskie]] podczas [[kampania nowojorska|kampanii nowojorskiej]] – jednego z etapów [[Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych]]. Pożar zniszczył od 10 do 25 procent ówczesnych zabudowań miasta, z kolei część niedotkniętych katastrofą dzielnic została splądrowana. Powszechnie wierzono lub zakładano, że pożar został wzniecony celowo przez człowieka lub grupę osób. Brytyjscy przywódcy oskarżali o podpalenie rewolucjonistów [[Stany Zjednoczone|amerykańskich]], z kolei sami mieszkańcy zakładali, że pożar wznieciła któraś z walczących ze sobą grup. Pożar miał długofalowy wpływ na okupację miasta przez Brytyjczyków, która zakończyła się dopiero w 1783 roku. ''[[Wielki pożar Nowego Jorku w 1776 roku|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 5 października --> [[Plik:Janów-Nikiszowiec Kopalnia Giesche 3 1 0 8 1274 187859.jpg|right|100px]] |
||
'''''[[Perła w koronie]]''''' – polski film [[Film historyczny|historyczno]]-[[Film obyczajowy|obyczajowy]] z 1971 roku w reżyserii [[Kazimierz Kutz|Kazimierza Kutza]], drugie ogniwo tryptyku [[śląsk]]iego tego samego reżysera, na które składały się także ''[[Sól ziemi czarnej]]'' oraz ''[[Paciorki jednego różańca]]''. Film, oparty na autentycznych wydarzeniach, ukazuje losy górników strajkujących przeciwko zamknięciu należącej do [[Niemcy|niemieckich]] przedsiębiorców kopalni węgla kamiennego w polskiej części [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]] w latach 30. XX wieku. ''Perła w koronie'' została pozytywnie przyjęta przez krytyków oraz widzów, zdobywając szereg nagród na międzynarodowych festiwalach, a także otrzymując [[Złote Grono|Grand Prix]] [[Lubuskie Lato Filmowe|Lubuskiego Lata Filmowego]]. Rangę filmu po latach podkreślała Maria Lipok-Bierwiaczonek w ''[[Kwartalnik Filmowy|Kwartalniku Filmowym]]'', twierdząc, iż reżyser przywrócił ''Perłą w koronie'' godność Ślązakom, zmuszając ich do zamysłu nad własną zaniedbaną kulturą. ''[[Perła w koronie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Jan Paweł I]]''' (ur. [[17 października]] [[1912]] w [[Canale d’Agordo|Forno di Canale]], zm. [[28 września]] [[1978]] w [[Watykan]]ie) – [[Włochy|włoski]] [[Duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[biskup]] [[Diecezja Vittorio Veneto|Vittorio Veneto]], [[patriarcha Wenecji]], 263. [[papież]] oraz 5. [[Poczet papieży#XX wiek|Suweren Państwa Watykańskiego]] w okresie od 26 sierpnia do 28 września 1978 roku. Był pierwszym papieżem, który miał podwójne imię, wybierając „Jana Pawła” na cześć swoich dwóch poprzedników, [[Jan XXIII|Jana XXIII]] oraz [[Paweł VI|Pawła VI]] oraz pierwszym, który odmówił [[Koronacja papieska|papieskiej koronacji]], zastępując ją inauguracją pontyfikatu. Przed konklawe mówił, że jeśli zostanie wybrany, to odmówi, jednak czuł się zobowiązany powiedzieć „tak”. Jego pontyfikat trwał 33 dni, był dziesiątym najkrótszym w historii i najkrótszym od czasów [[Leon XI|Leona XI]]. Jest dotychczas ostatnim z zapoczątkowanej przez [[Klemens VII (papież)|Klemensa VII]] i trwającej ponad cztery stulecia nieprzerwanej sukcesji włoskich papieży. 23 listopada 2003 roku został ogłoszony [[Sługa Boży|Sługą Bożym]], a 8 listopada 2017 roku papież [[Franciszek (papież)|Franciszek]] potwierdził heroiczność cnót i ogłosił go [[Czcigodny Sługa Boży|Czcigodnym Sługą Bożym]]. ''[[Jan Paweł I|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 6 października --> [[Plik:Rescue equipment in Tham Luang entrance chamber (cropped3).jpg|right|100px]] |
||
'''[[Akcja ratunkowa w jaskini Tham Luang]]''' – akcja poszukiwawcza i ratunkowa, która miała miejsce w dniach od 23 czerwca do 10 lipca 2018 roku, mająca na celu uwolnienie 12 chłopców w wieku 11–16 lat i ich dwudziestopięcioletniego trenera z jaskini [[Tham Luang]] w północnej [[Tajlandia|Tajlandii]], w [[prowincja Chiang Rai|prowincji Chiang Rai]]. Chłopcy wraz z trenerem zaginęli 23 czerwca, a nurkowie odnaleźli ich wszystkich 2 lipca. Przez kilka dni przygotowano się do operacji ratunkowej, z kilku możliwych opcji ratowniczych wybrano wyprowadzenie dzieci przez doświadczonych nurków. W trakcie przygotowań zginął jeden z nurków zaopatrujących jaskinię w tlen. Sama akcja wyprowadzenia chłopców z jaskini zakończyła się sukcesem; po trzech dniach uratowano wszystkie osoby i poddano je obserwacji szpitalnej. W całej akcji brało udział ponad 1000 żołnierzy tajlandzkich oraz eksperci z wielu krajów. Akcji ratowniczej towarzyszyło duże zainteresowanie mediów z całego świata: do Tajlandii udało się ponad 1000 dziennikarzy. Operacja została oceniona jako największa oraz najbardziej złożona akcja ratunkowa w jaskini w historii. ''[[Akcja ratunkowa w jaskini Tham Luang|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Ischioceratops]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[wymieranie|wymarłego]] [[dinozaury|dinozaura]], [[ceratopsy|ceratopsa]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[leptoceratopsy|leptoceratopsów]]. Obejmuje [[takson monotypowy|pojedynczy]] gatunek ''I. zhuchengensis''. Jego [[skamieniałości]] znalezione zostały w [[Chiny|Chinach]], na stanowisku w Kugou, gdzie wcześniej znaleziono liczne skamieniałości. Leżą tam skały grupy Wangshi, powstałe w [[kreda późna|kredzie późnej]]. W okolicy znaleziono wcześniej pozostałości [[tyranozaury|tyranozaurów]] oraz [[Sinoceratops|sinoceratopsów]]. [[Holotyp]] oznakowano jako V00016. Pozostaje on w posiadaniu muzeum w Zhucheng. Odkrywcy rodzaju zwrócili uwagę na jego niezwykłą [[kość kulszowa|kość kulszową]]. Kość ta podobna do zgiętego łuku poszerza się w środkowej swej części, tworząc przedziurawiony eliptycznym otworem wyrostek zasłonowy. W dalszej części kość znowu poszerza się, przyjmując kształt obucha topora. Od tej kości rodzaj otrzymał swoją nazwę. Yiming He oraz współpracownicy zaliczyli nowy rodzaj do leptoceratopsów, niewielkich, czworonożnych ceratopsów, zamieszkujących dzisiejsze kontynenty [[Azja|azjatycki]] i [[Ameryka Północna|północnoamerykański]] pod koniec okresu kredowego. ''[[Ischioceratops|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 7 października --> [[Plik:HNoMS Sleipner (H48).jpg|right|100px]] |
||
'''[[Torpedowce typu Sleipner]]''' – seria [[Norwegia|norweskich]] okrętów z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] i powojennego, składająca się z sześciu okrętów. Klasyfikowane jako [[niszczyciel]]e, w rzeczywistości odpowiadały klasie [[torpedowiec|torpedowców]]. Pierwotne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły trzy pojedyncze armaty morskie kalibru 100 mm Bofors. Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowiło pojedyncze nowoczesne działko automatyczne [[40 mm armata przeciwlotnicza Bofors|40 mm Bofors]] i dwa [[wielkokalibrowy karabin maszynowy|wkm]] 12,7 mm Colt. Uzbrojenie torpedowe należało jednak ocenić jako dość słabe, składające się tylko z dwóch torped kalibru 533 mm w podwójnej obrotowej wyrzutni na śródokręciu. Od 1937 roku do wybuchu wojny, do służby w [[Sjøforsvaret|marynarce Norwegii]] weszły cztery okręty. Po upadku Norwegii, dwa zdobyte i dwa nowo ukończone okręty wcielono do niemieckiej [[Kriegsmarine]], natomiast jeden po ucieczce operował z portów brytyjskich. Pięć okrętów przetrwało wojnę po której powróciły do marynarki norweskiej, przeklasyfikowane na [[fregata (okręt eskortowy)|fregaty]]. Nie były już intensywnie używane z uwagi na zużycie mechanizmów. Wycofano je w 1959 roku, po czym złomowano. ''[[Torpedowce typu Sleipner|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[SM UC-73]]''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''UC II''. [[Wodowanie|Zwodowany]] w sierpniu 1916 roku w stoczni [[Blohm + Voss|Blohm & Voss]] w [[Hamburg]]u, został przyjęty do służby w [[Kaiserliche Marine]] w grudnia 1916 roku. Przebazowany na [[Morze Śródziemne]] został nominalnie wcielony w skład [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine]] pod nazwą U-92, pływając w składzie Flotylli Pola. W czasie służby operacyjnej okręt odbył 10 patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 16 statków o łącznej [[Pojemność brutto|pojemności]] {{formatnum:16565}} [[Tona rejestrowa|BRT]], zaś jeden statek o pojemności {{formatnum:5796}} BRT został uszkodzony. 6 stycznia 1919 roku SM UC-73 został poddany [[Wielka Brytania|Brytyjczykom]] w wyniku podpisania [[Rozejm w Compiègne (1918)|rozejmu w Compiègne]], a następnie [[Stocznia złomowa|złomowany]] w latach 1919–1920. ''[[SM UC-73|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 8 października --> [[Plik:Balangiga Bells at the PAF Aerospace Museum 005.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Dzwony z Balangiga]]''' – trzy [[Dzwon kościelny|dzwony kościelne]], które zostały zagrabione przez [[United States Army|wojska lądowe Stanów Zjednoczonych]] z kościoła [[Wawrzyniec z Rzymu|św. Wawrzyńca]] w Balangiga na [[Filipiny|Filipinach]]. Dzwony stanowiły [[Zdobycz wojenna|zdobycz wojenną]] – ich zabranie było konsekwencją bitwy o Balangiga, do której doszło we wrześniu 1901 roku podczas [[Wojna filipińsko-amerykańska|wojny filipińsko-amerykańskiej]]. Jeden dzwon był w posiadaniu [[9 Pułk Piechoty (USA)|9 Pułku Piechoty]] w jego południowokoreańskiej bazie wojskowej Camp Red Cloud, a dwa pozostałe znajdowały się w Bazie Sił Powietrznych im. Francisa E. Warrena w [[Cheyenne]]. Przedstawiciele [[Religia na Filipinach#Chrześcijaństwo|Kościoła katolickiego na Filipinach]], władze Filipin oraz mieszkańcy Balangiga starali się odzyskać dzwony od końca lat 50., ale ich wysiłki były nieskuteczne. Postęp w negocjacjach osiągnięto w sierpniu 2018 roku, dzwony zaś powróciły na Filipiny 11 grudnia 2018 roku, po 117 latach od ich zagarnięcia. ''[[Dzwony z Balangiga|Czytaj więcej…]]'' |
'''[[Dzwony z Balangiga]]''' – trzy [[Dzwon kościelny|dzwony kościelne]], które zostały zagrabione przez [[United States Army|wojska lądowe Stanów Zjednoczonych]] z kościoła [[Wawrzyniec z Rzymu|św. Wawrzyńca]] w Balangiga na [[Filipiny|Filipinach]]. Dzwony stanowiły [[Zdobycz wojenna|zdobycz wojenną]] – ich zabranie było konsekwencją bitwy o Balangiga, do której doszło we wrześniu 1901 roku podczas [[Wojna filipińsko-amerykańska|wojny filipińsko-amerykańskiej]]. Jeden dzwon był w posiadaniu [[9 Pułk Piechoty (USA)|9 Pułku Piechoty]] w jego południowokoreańskiej bazie wojskowej Camp Red Cloud, a dwa pozostałe znajdowały się w Bazie Sił Powietrznych im. Francisa E. Warrena w [[Cheyenne]]. Przedstawiciele [[Religia na Filipinach#Chrześcijaństwo|Kościoła katolickiego na Filipinach]], władze Filipin oraz mieszkańcy Balangiga starali się odzyskać dzwony od końca lat 50., ale ich wysiłki były nieskuteczne. Postęp w negocjacjach osiągnięto w sierpniu 2018 roku, dzwony zaś powróciły na Filipiny 11 grudnia 2018 roku, po 117 latach od ich zagarnięcia. ''[[Dzwony z Balangiga|Czytaj więcej…]]'' |
||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 9 października --> [[Plik:Numbat Full Standing.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Mrówkożer workowaty]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[ssaki|ssaka]], jedynego przedstawiciela rodzaju mrówkożer oraz rodziny mrówkożerowatych. Żyje współcześnie na niewielkim obszarze w południowo-zachodniej [[Australia Zachodnia|Australii Zachodniej]], poza tym introdukowany w innych częściach [[Australia|Australii]]. Pierwotnie gatunek występował na rozległych obszarach południowej Australii, ale od XIX wieku jego areał został zredukowany z powodu zmian w środowisku powodowanych przez człowieka, w szczególności z powodu introdukcji [[lis rudy|lisa rudego]]. Jeden z dwóch podgatunków, zasiedlający środkową i wschodnią część kontynentu w międzyczasie wymarł. Mrówkożer związany jest współcześnie z lasami eukaliptusowymi, wcześniej obserwowany był w różnych formacjach. Spożywa głównie termity. Samica nie ma torby lęgowej. Zwierzę jest łatwe do rozpoznania z powodu charakterystycznych pasów na grzbiecie. ''[[Mrówkożer workowaty|Czytaj więcej…]]'' |
'''[[Mrówkożer workowaty]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[ssaki|ssaka]], jedynego przedstawiciela rodzaju mrówkożer oraz rodziny mrówkożerowatych. Żyje współcześnie na niewielkim obszarze w południowo-zachodniej [[Australia Zachodnia|Australii Zachodniej]], poza tym introdukowany w innych częściach [[Australia|Australii]]. Pierwotnie gatunek występował na rozległych obszarach południowej Australii, ale od XIX wieku jego areał został zredukowany z powodu zmian w środowisku powodowanych przez człowieka, w szczególności z powodu introdukcji [[lis rudy|lisa rudego]]. Jeden z dwóch podgatunków, zasiedlający środkową i wschodnią część kontynentu w międzyczasie wymarł. Mrówkożer związany jest współcześnie z lasami eukaliptusowymi, wcześniej obserwowany był w różnych formacjach. Spożywa głównie termity. Samica nie ma torby lęgowej. Zwierzę jest łatwe do rozpoznania z powodu charakterystycznych pasów na grzbiecie. ''[[Mrówkożer workowaty|Czytaj więcej…]]'' |
||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 10 października --> [[Plik:Boophone disticha.jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Boophone]]''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] roślin z rodziny [[amarylkowate|amarylkowatych]], obejmujący dwa gatunki, występujące naturalnie w [[Afryka|Afryce]] na obszarze od południowego [[Sudan]]u do [[Południowa Afryka|Republiki Południowej Afryki]]. ''Boophone disticha'' jest jedną z roślin cebulowych najczęściej stosowanych do [[rośliny lecznicze|celów leczniczych]] przez rdzenną ludność południowej Afryki. Rysunki tych roślin obecne są już w malowidłach skalnych. Pod koniec XX wieku odkryto w [[Prowincja Przylądkowa Wschodnia|Prowincji Przylądkowej Wschodniej]] szczątki człowieka z ludu [[Khoisan]] zmumifikowanego z łuskami cebul ''Boophone disticha''. Cebule są bardzo trujące, działają drażniąco na skórę. Napary z cebul przyjmowane doustnie powodują uspokojenie, znieczulenie, [[halucynacje|omamy]] wzrokowe, irracjonalne zachowanie, a w większych dawkach [[śpiączka|śpiączkę]] oraz śmierć. Rośliny te są stosowane również w celach rytualnych i jako narkotyk. Cieszą się szczególnie wysokim statusem u ludu [[Soto (grupa etniczna)|Soto]]. W [[język sotho|języku soto]] październik nazywa się ''mphalane-es-leshoma'', co oznacza: okres kwitnienia ''Boophone disticha''. ''[[Boophone|Czytaj więcej…]]'' |
'''''[[Boophone]]''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] roślin z rodziny [[amarylkowate|amarylkowatych]], obejmujący dwa gatunki, występujące naturalnie w [[Afryka|Afryce]] na obszarze od południowego [[Sudan]]u do [[Południowa Afryka|Republiki Południowej Afryki]]. ''Boophone disticha'' jest jedną z roślin cebulowych najczęściej stosowanych do [[rośliny lecznicze|celów leczniczych]] przez rdzenną ludność południowej Afryki. Rysunki tych roślin obecne są już w malowidłach skalnych. Pod koniec XX wieku odkryto w [[Prowincja Przylądkowa Wschodnia|Prowincji Przylądkowej Wschodniej]] szczątki człowieka z ludu [[Khoisan]] zmumifikowanego z łuskami cebul ''Boophone disticha''. Cebule są bardzo trujące, działają drażniąco na skórę. Napary z cebul przyjmowane doustnie powodują uspokojenie, znieczulenie, [[halucynacje|omamy]] wzrokowe, irracjonalne zachowanie, a w większych dawkach [[śpiączka|śpiączkę]] oraz śmierć. Rośliny te są stosowane również w celach rytualnych i jako narkotyk. Cieszą się szczególnie wysokim statusem u ludu [[Soto (grupa etniczna)|Soto]]. W [[język sotho|języku soto]] październik nazywa się ''mphalane-es-leshoma'', co oznacza: okres kwitnienia ''Boophone disticha''. ''[[Boophone|Czytaj więcej…]]'' |
||
}} |
}} |
||
Wersja z 23:36, 3 paź 2021
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Tatra 600 Tatraplan – samochód osobowy klasy wyższej produkowany przez czechosłowackie przedsiębiorstwo Tatra w latach 1948–1952. Wywodził się z przedwojennej linii luksusowych aerodynamicznych samochodów Tatry. Wyróżniał się opływowym czterodrzwiowym nadwoziem i silnikiem o pojemności 2 l, chłodzonym powietrzem i umieszczonym z tyłu. Prędkość maksymalna załadowanego samochodu sięgała 130 km/h. Pojazd mógł pomieścić sześć osób, w tym trzy na przedniej kanapie, lecz było to niewygodne i utrudniało operowanie biegami. W skład wyposażenia wchodził zegar przed pasażerem, umieszczony symetrycznie do prędkościomierza. Na zamówienie było montowane radio Tesla. W Czechosłowacji, po objęciu władzy przez partię komunistyczną, luksusowe samochody Tatry nie były dostępne w wolnej sprzedaży dla ludności, natomiast przede wszystkim używane były jako samochody służbowe przez władze i instytucje oraz przedsiębiorstwa państwowe i organy bezpieczeństwa. Wyprodukowany w liczbie ponad 6 tysięcy sztuk, był eksportowany do wielu krajów. Czytaj więcej…
Jutro
Perła w koronie – polski film historyczno-obyczajowy z 1971 roku w reżyserii Kazimierza Kutza, drugie ogniwo tryptyku śląskiego tego samego reżysera, na które składały się także Sól ziemi czarnej oraz Paciorki jednego różańca. Film, oparty na autentycznych wydarzeniach, ukazuje losy górników strajkujących przeciwko zamknięciu należącej do niemieckich przedsiębiorców kopalni węgla kamiennego w polskiej części Górnego Śląska w latach 30. XX wieku. Perła w koronie została pozytywnie przyjęta przez krytyków oraz widzów, zdobywając szereg nagród na międzynarodowych festiwalach, a także otrzymując Grand Prix Lubuskiego Lata Filmowego. Rangę filmu po latach podkreślała Maria Lipok-Bierwiaczonek w Kwartalniku Filmowym, twierdząc, iż reżyser przywrócił Perłą w koronie godność Ślązakom, zmuszając ich do zamysłu nad własną zaniedbaną kulturą. Czytaj więcej…
Pojutrze
.jpg)
Akcja ratunkowa w jaskini Tham Luang – akcja poszukiwawcza i ratunkowa, która miała miejsce w dniach od 23 czerwca do 10 lipca 2018 roku, mająca na celu uwolnienie 12 chłopców w wieku 11–16 lat i ich dwudziestopięcioletniego trenera z jaskini Tham Luang w północnej Tajlandii, w prowincji Chiang Rai. Chłopcy wraz z trenerem zaginęli 23 czerwca, a nurkowie odnaleźli ich wszystkich 2 lipca. Przez kilka dni przygotowano się do operacji ratunkowej, z kilku możliwych opcji ratowniczych wybrano wyprowadzenie dzieci przez doświadczonych nurków. W trakcie przygotowań zginął jeden z nurków zaopatrujących jaskinię w tlen. Sama akcja wyprowadzenia chłopców z jaskini zakończyła się sukcesem; po trzech dniach uratowano wszystkie osoby i poddano je obserwacji szpitalnej. W całej akcji brało udział ponad 1000 żołnierzy tajlandzkich oraz eksperci z wielu krajów. Akcji ratowniczej towarzyszyło duże zainteresowanie mediów z całego świata: do Tajlandii udało się ponad 1000 dziennikarzy. Operacja została oceniona jako największa oraz najbardziej złożona akcja ratunkowa w jaskini w historii. Czytaj więcej…
Za 3 dni
.jpg)
Torpedowce typu Sleipner – seria norweskich okrętów z okresu II wojny światowej i powojennego, składająca się z sześciu okrętów. Klasyfikowane jako niszczyciele, w rzeczywistości odpowiadały klasie torpedowców. Pierwotne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły trzy pojedyncze armaty morskie kalibru 100 mm Bofors. Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowiło pojedyncze nowoczesne działko automatyczne 40 mm Bofors i dwa wkm 12,7 mm Colt. Uzbrojenie torpedowe należało jednak ocenić jako dość słabe, składające się tylko z dwóch torped kalibru 533 mm w podwójnej obrotowej wyrzutni na śródokręciu. Od 1937 roku do wybuchu wojny, do służby w marynarce Norwegii weszły cztery okręty. Po upadku Norwegii, dwa zdobyte i dwa nowo ukończone okręty wcielono do niemieckiej Kriegsmarine, natomiast jeden po ucieczce operował z portów brytyjskich. Pięć okrętów przetrwało wojnę po której powróciły do marynarki norweskiej, przeklasyfikowane na fregaty. Nie były już intensywnie używane z uwagi na zużycie mechanizmów. Wycofano je w 1959 roku, po czym złomowano. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Dzwony z Balangiga – trzy dzwony kościelne, które zostały zagrabione przez wojska lądowe Stanów Zjednoczonych z kościoła św. Wawrzyńca w Balangiga na Filipinach. Dzwony stanowiły zdobycz wojenną – ich zabranie było konsekwencją bitwy o Balangiga, do której doszło we wrześniu 1901 roku podczas wojny filipińsko-amerykańskiej. Jeden dzwon był w posiadaniu 9 Pułku Piechoty w jego południowokoreańskiej bazie wojskowej Camp Red Cloud, a dwa pozostałe znajdowały się w Bazie Sił Powietrznych im. Francisa E. Warrena w Cheyenne. Przedstawiciele Kościoła katolickiego na Filipinach, władze Filipin oraz mieszkańcy Balangiga starali się odzyskać dzwony od końca lat 50., ale ich wysiłki były nieskuteczne. Postęp w negocjacjach osiągnięto w sierpniu 2018 roku, dzwony zaś powróciły na Filipiny 11 grudnia 2018 roku, po 117 latach od ich zagarnięcia. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Mrówkożer workowaty – gatunek ssaka, jedynego przedstawiciela rodzaju mrówkożer oraz rodziny mrówkożerowatych. Żyje współcześnie na niewielkim obszarze w południowo-zachodniej Australii Zachodniej, poza tym introdukowany w innych częściach Australii. Pierwotnie gatunek występował na rozległych obszarach południowej Australii, ale od XIX wieku jego areał został zredukowany z powodu zmian w środowisku powodowanych przez człowieka, w szczególności z powodu introdukcji lisa rudego. Jeden z dwóch podgatunków, zasiedlający środkową i wschodnią część kontynentu w międzyczasie wymarł. Mrówkożer związany jest współcześnie z lasami eukaliptusowymi, wcześniej obserwowany był w różnych formacjach. Spożywa głównie termity. Samica nie ma torby lęgowej. Zwierzę jest łatwe do rozpoznania z powodu charakterystycznych pasów na grzbiecie. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Boophone – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący dwa gatunki, występujące naturalnie w Afryce na obszarze od południowego Sudanu do Republiki Południowej Afryki. Boophone disticha jest jedną z roślin cebulowych najczęściej stosowanych do celów leczniczych przez rdzenną ludność południowej Afryki. Rysunki tych roślin obecne są już w malowidłach skalnych. Pod koniec XX wieku odkryto w Prowincji Przylądkowej Wschodniej szczątki człowieka z ludu Khoisan zmumifikowanego z łuskami cebul Boophone disticha. Cebule są bardzo trujące, działają drażniąco na skórę. Napary z cebul przyjmowane doustnie powodują uspokojenie, znieczulenie, omamy wzrokowe, irracjonalne zachowanie, a w większych dawkach śpiączkę oraz śmierć. Rośliny te są stosowane również w celach rytualnych i jako narkotyk. Cieszą się szczególnie wysokim statusem u ludu Soto. W języku soto październik nazywa się mphalane-es-leshoma, co oznacza: okres kwitnienia Boophone disticha. Czytaj więcej…