Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Znacznik: Anulowanie edycji |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|2=<!--Propozycja na wtorek 14 września --> [[Plik:Ioannes Paulus I, by Fotografia Felici, 1978.jpg|right|100px]] |
|2=<!--Propozycja na wtorek 14 września --> [[Plik:Ioannes Paulus I, by Fotografia Felici, 1978.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Jan Paweł I]]''' (ur. [[17 października]] [[1912]] w [[Canale d’Agordo|Forno di Canale]], zm. [[28 września]] [[1978]] w [[Watykan]]ie) – [[Włochy|włoski]] [[Duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[biskup]] [[Diecezja Vittorio Veneto|Vittorio Veneto]], [[patriarcha Wenecji]], 263. [[papież]] oraz 5. [[Poczet papieży#XX wiek|Suweren Państwa Watykańskiego]] w okresie od 26 sierpnia do 28 września 1978 roku. Był pierwszym papieżem, który miał podwójne imię, wybierając „Jana Pawła” na cześć swoich dwóch poprzedników, [[Jan XXIII|Jana XXIII]] oraz [[Paweł VI|Pawła VI]] oraz pierwszym, który odmówił [[Koronacja papieska|papieskiej koronacji]], zastępując ją inauguracją pontyfikatu. Przed konklawe mówił, że jeśli zostanie wybrany, to odmówi, jednak czuł się zobowiązany powiedzieć „tak”. Jego pontyfikat trwał 33 dni, był dziesiątym najkrótszym w historii i najkrótszym od czasów [[Leon XI|Leona XI]]. Jest dotychczas ostatnim z zapoczątkowanej przez [[Klemens VII (papież)|Klemensa VII]] i trwającej ponad cztery stulecia nieprzerwanej sukcesji włoskich papieży. 23 listopada 2003 roku został ogłoszony [[Sługa Boży|Sługą Bożym]], a 8 listopada 2017 roku papież [[Franciszek (papież)|Franciszek]] potwierdził heroiczność cnót i ogłosił go [[Czcigodny Sługa Boży|Czcigodnym Sługą Bożym]]. ''[[Jan Paweł I|Czytaj więcej…]]'' |
'''[[Jan Paweł I]]''' (ur. [[17 października]] [[1912]] w [[Canale d’Agordo|Forno di Canale]], zm. [[28 września]] [[1978]] w [[Watykan]]ie) – [[Włochy|włoski]] [[Duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[biskup]] [[Diecezja Vittorio Veneto|Vittorio Veneto]], [[patriarcha Wenecji]], 263. [[papież]] oraz 5. [[Poczet papieży#XX wiek|Suweren Państwa Watykańskiego]] w okresie od 26 sierpnia do 28 września 1978 roku. Był pierwszym papieżem, który miał podwójne imię, wybierając „Jana Pawła” na cześć swoich dwóch poprzedników, [[Jan XXIII|Jana XXIII]] oraz [[Paweł VI|Pawła VI]] oraz pierwszym, który odmówił [[Koronacja papieska|papieskiej koronacji]], zastępując ją inauguracją pontyfikatu. Przed konklawe mówił, że jeśli zostanie wybrany, to odmówi, jednak czuł się zobowiązany powiedzieć „tak”. Jego pontyfikat trwał 33 dni, był dziesiątym najkrótszym w historii i najkrótszym od czasów [[Leon XI|Leona XI]]. Jest dotychczas ostatnim z zapoczątkowanej przez [[Klemens VII (papież)|Klemensa VII]] i trwającej ponad cztery stulecia nieprzerwanej sukcesji włoskich papieży. 23 listopada 2003 roku został ogłoszony [[Sługa Boży|Sługą Bożym]], a 8 listopada 2017 roku papież [[Franciszek (papież)|Franciszek]] potwierdził heroiczność cnót i ogłosił go [[Czcigodny Sługa Boży|Czcigodnym Sługą Bożym]]. ''[[Jan Paweł I|Czytaj więcej…]]'' |
||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 29 września --> [[Plik:Ischioceratops flipped transparent.png|right|100px]] |
||
'''[[Ischioceratops]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[wymieranie|wymarłego]] [[dinozaury|dinozaura]], [[ceratopsy|ceratopsa]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[leptoceratopsy|leptoceratopsów]]. Obejmuje [[takson monotypowy|pojedynczy]] gatunek ''I. zhuchengensis''. Jego [[skamieniałości]] znalezione zostały w [[Chiny|Chinach]], na stanowisku w Kugou, gdzie wcześniej znaleziono liczne skamieniałości. Leżą tam skały grupy Wangshi, powstałe w [[kreda późna|kredzie późnej]]. W okolicy znaleziono wcześniej pozostałości [[tyranozaury|tyranozaurów]] oraz [[Sinoceratops|sinoceratopsów]]. [[Holotyp]] oznakowano jako V00016. Pozostaje on w posiadaniu muzeum w Zhucheng. Odkrywcy rodzaju zwrócili uwagę na jego niezwykłą [[kość kulszowa|kość kulszową]]. Kość ta podobna do zgiętego łuku poszerza się w środkowej swej części, tworząc przedziurawiony eliptycznym otworem wyrostek zasłonowy. W dalszej części kość znowu poszerza się, przyjmując kształt obucha topora. Od tej kości rodzaj otrzymał swoją nazwę. Yiming He oraz współpracownicy zaliczyli nowy rodzaj do leptoceratopsów, niewielkich, czworonożnych ceratopsów, zamieszkujących dzisiejsze kontynenty [[Azja|azjatycki]] i [[Ameryka Północna|północnoamerykański]] pod koniec okresu kredowego. ''[[Ischioceratops|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Ventôse (1907)|Ventôse]]''' – [[III Republika Francuska|francuski]] oceaniczny [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowy]] [[okręt podwodny]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 18 zbudowanych jednostek [[Okręty podwodne typu Pluviôse|typu ''Pluviôse'']]. Okręt [[Wyporność|wypierał]] 404 tony w położeniu nawodnym oraz 553 tony pod wodą, a jego główną bronią było osiem [[Torpeda|torped]] [[Kaliber broni|kalibru]] 450 mm wystrzeliwanych z jednej wewnętrznej i sześciu zewnętrznych [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni]]. Napędzana [[Maszyna parowa|maszynami parowymi]] jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 12 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], osiągając zasięg 1500 [[Mila morska|Mm]] przy prędkości 9 węzłów. „Ventôse” został [[Wodowanie|zwodowany]] 15 września 1907 roku w stoczni [[Naval Group|Arsenal de Cherbourg]] w [[Cherbourg-Octeville|Cherbourgu]], a do służby w [[Marine nationale]] [[Podniesienie bandery|wcielono go]] 5 października 1908 roku. Uczestniczył w działaniach wojennych, operując na wodach kanału [[La Manche]] oraz [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]]. Jednostka została skreślona z listy floty w grudniu 1919 roku i sprzedana w celu [[Stocznia złomowa|złomowania]] w sierpniu 1921 roku. ''[[Ventôse (1907)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 30 września --> [[Plik:Simsadus- London; The American navy in Europe (1920) (14580064668 - UC 56).jpg|right|100px]] |
||
'''[[SM UC-73]]''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''UC II''. [[Wodowanie|Zwodowany]] w sierpniu 1916 roku w stoczni [[Blohm + Voss|Blohm & Voss]] w [[Hamburg]]u, został przyjęty do służby w [[Kaiserliche Marine]] w grudnia 1916 roku. Przebazowany na [[Morze Śródziemne]] został nominalnie wcielony w skład [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine]] pod nazwą U-92, pływając w składzie Flotylli Pola. W czasie służby operacyjnej okręt odbył 10 patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 16 statków o łącznej [[Pojemność brutto|pojemności]] {{formatnum:16565}} [[Tona rejestrowa|BRT]], zaś jeden statek o pojemności {{formatnum:5796}} BRT został uszkodzony. 6 stycznia 1919 roku SM UC-73 został poddany [[Wielka Brytania|Brytyjczykom]] w wyniku podpisania [[Rozejm w Compiègne (1918)|rozejmu w Compiègne]], a następnie [[Stocznia złomowa|złomowany]] w latach 1919–1920. ''[[SM UC-73|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Bitwa pod Lubawą]]''' – starcie zbrojne, które miało miejsce w kwietniu lub maju 1263 roku pomiędzy [[Prusowie|Prusami]] z plemienia [[Natangia|Natangów]] a [[Zakon krzyżacki|Krzyżakami]], zakończone zwycięstwem Prusów. Do bitwy doszło podczas [[II powstanie pruskie|II powstania pruskiego]]. Natangowie, na czele których stał [[Herkus Monte]], w trakcie odwrotu po najeździe na [[Ziemia chełmińska|ziemię chełmińską]] zostali doścignięci przez siły zakonne pod wodzą [[Mistrzowie krajowi Prus|mistrza krajowego]] [[Helmeryk von Würzburg|Helmeryka von Würzburga]]. Starcie zakończyło się druzgocącą klęską Krzyżaków. W przegranej bitwie poległ mistrz Helmeryk von Würzburg oraz 40 braci-rycerzy oraz nieznana, acz zapewne spora, liczba pozostałych jego podkomendnych. Prawdopodobnie w starciu poniósł śmierć także Teodoryk, marszałek Prus. [[Piotr z Dusburga]] podał, że była uznawana za większą przegraną niż [[Bitwa pod Durben|batalia pod Durben]] z 1260 roku – jednak nie ze względu na wysokość strat, które były niższe niż w tamtym starciu, ale z racji ich dotkliwości, bowiem pod [[Lubawa|Lubawą]] zginęli bardzo doświadczeni bracia-rycerze, zaprawieni w boju, jak i biegli w zarządzaniu. ''[[Bitwa pod Lubawą|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 1 października --> [[Plik:Balangiga Bells at the PAF Aerospace Museum 005.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Dzwony z Balangiga]]''' – trzy [[Dzwon kościelny|dzwony kościelne]], które zostały zagrabione przez [[United States Army|wojska lądowe Stanów Zjednoczonych]] z kościoła [[Wawrzyniec z Rzymu|św. Wawrzyńca]] w Balangiga na [[Filipiny|Filipinach]]. Dzwony stanowiły [[Zdobycz wojenna|zdobycz wojenną]] – ich zabranie był konsekwencją bitwy o Balangiga, do której doszło we wrześniu 1901 roku podczas [[Wojna filipińsko-amerykańska|wojny filipińsko-amerykańskiej]]. Jeden dzwon był w posiadaniu [[9 Pułk Piechoty (USA)|9 Pułku Piechoty]] w jego południowokoreańskiej bazie wojskowej Camp Red Cloud, a dwa pozostałe znajdowały się w Bazie Sił Powietrznych im. Francisa E. Warrena w [[Cheyenne]]. Przedstawiciele [[Religia na Filipinach#Chrześcijaństwo|Kościoła katolickiego na Filipinach]], władze Filipin oraz mieszkańcy Balangiga starali się odzyskać dzwony od końca lat 50., ale ich wysiłki były nieskuteczne. Postęp w negocjacjach osiągnięto w sierpniu 2018 roku, dzwony zaś powróciły na Filipiny 11 grudnia 2018 roku, po 117 latach od ich zagarnięcia. ''[[Dzwony z Balangiga|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Metabolizm]]''' – całokształt [[Reakcja chemiczna|reakcji chemicznych]] oraz związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych [[komórka]]ch, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych. Procesy te pozwalają komórce na wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie na [[Bodziec (fizjologia)|bodźce]] zewnętrzne. Reakcje chemiczne składające się na metabolizm są zorganizowane w [[Szlak metaboliczny|szlaki metaboliczne]]. Są to szeregi reakcji, w których [[Produkt reakcji|produkty]] jednej reakcji są używane jako [[Substrat (chemia)|substraty]] kolejnej reakcji, a w przekształceniach tych zwykle udział biorą [[enzymy]]. Enzymy pozwalają na przeprowadzenie reakcji, które w praktyce nie zaszłyby bez ich udziału, ponieważ byłyby termodynamicznie niekorzystne. Ich działanie polega na obniżaniu [[energia aktywacji|energii aktywacji]] i zwiększaniu szybkości reakcji, sprzęganiu ich z [[Reakcja samorzutna|reakcjami spontanicznymi]] wyzwalającymi energię. Enzymy pozwalają na regulację szlaków metabolicznych w odpowiedzi na zmiany warunków wewnątrz komórki lub [[Sygnalizacja komórkowa|sygnały]] pochodzące spoza komórki. Genetycznie uwarunkowane możliwości metaboliczne danego organizmu decydują o zakwalifikowaniu danej substancji jako „przydatnej” lub „nieprzydatnej”, jej użyciu oraz przetworzeniu. ''[[Metabolizm|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 2 października --> [[Plik:Numbat Full Standing.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Mrówkożer workowaty]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[ssaki|ssaka]], jedynego przedstawiciela rodzaju mrówkożer oraz rodziny mrówkożerowatych. Żyje współcześnie na niewielkim obszarze w południowo-zachodniej [[Australia Zachodnia|Australii Zachodniej]], poza tym introdukowany w innych częściach [[Australia|Australii]]. Pierwotnie gatunek występował na rozległych obszarach południowej Australii, ale od XIX wieku jego areał został zredukowany z powodu zmian w środowisku powodowanych przez człowieka, w szczególności z powodu introdukcji [[lis rudy|lisa rudego]]. Jeden z dwóch podgatunków, zasiedlający środkową i wschodnią część kontynentu w międzyczasie wymarł. Mrówkożer związany jest współcześnie z lasami eukaliptusowymi, wcześniej obserwowany był w różnych formacjach. Spożywa głównie termity. Samica nie ma torby lęgowej. Zwierzę jest łatwe do rozpoznania z powodu charakterystycznych pasów na grzbiecie. ''[[Mrówkożer workowaty|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Na równi pochyłej]]''''' – [[Kinematografia brytyjska|brytyjski]] [[Film niemy|niemy]] [[melodramat]] z 1927 roku w reżyserii [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]] i według scenariusza [[Eliot Stannard|Eliota Stannarda]], opracowanego na podstawie [[Dramat|sztuki]] ''Down Hill'' autorstwa Davida L’Estrange’a. W rolach głównych wystąpili [[Ivor Novello]], [[Annette Benson]] oraz [[Robin Irvine]]. [[Akcja (film)|Akcja]] koncentruje się na uczniu prywatnej szkoły Roddym Berwicku, fałszywie oskarżonym o uwiedzenie kelnerki Mabel. W wyniku zawartego paktu lojalności bohater nie wydaje swojego przyjaciela, Tima Wakeleya. Wyrzucony z domu przez ojca rozpoczyna wędrówkę, podczas której stacza się na dno moralne i społeczne. W momencie premiery film budził sprzeczne uczucia wśród [[Krytyka filmowa|krytyków]]. Z jednej strony negatywnie oceniano fabułę, z drugiej chwalono m.in. grę aktorską, zdjęcia i pracę reżysera oraz szerokie zastosowanie przez niego różnych technik filmowych. Także we współczesnych analizach biografowie zgodnie podkreślają znaczenie wspomnianych technik, które stały się podstawą w późniejszym etapie kariery reżyserskiej Hitchcocka. ''[[Na równi pochyłej|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 3 października --> [[Plik:Boophone disticha.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Boophone]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] roślin z rodziny [[amarylkowate|amarylkowatych]], obejmujący dwa gatunki, występujące naturalnie w [[Afryka|Afryce]] na obszarze od południowego [[Sudan]]u do [[Południowa Afryka|Republiki Południowej Afryki]]. ''Boophone disticha'' jest jedną z roślin cebulowych najczęściej stosowanych do [[rośliny lecznicze|celów leczniczych]] przez rdzenną ludność południowej Afryki. Rysunki tych roślin obecne są już w malowidłach skalnych. Pod koniec XX wieku odkryto w [[Prowincja Przylądkowa Wschodnia|Prowincji Przylądkowej Wschodniej]] szczątki człowieka z ludu [[Khoisan]] zmumifikowanego z łuskami cebul ''Boophone disticha''. Cebule są bardzo trujące, działają drażniąco na skórę. Napary z cebul przyjmowane doustnie powodują uspokojenie, znieczulenie, [[halucynacje|omamy]] wzrokowe, irracjonalne zachowanie, a w większych dawkach [[śpiączka|śpiączkę]] oraz śmierć. Rośliny te są stosowane również w celach rytualnych i jako narkotyk. Cieszą się szczególnie wysokim statusem u ludu [[Soto (grupa etniczna)|Soto]]. W [[język sotho|języku soto]] październik nazywa się ''mphalane-es-leshoma'', co oznacza: okres kwitnienia ''Boophone disticha''. ''[[Boophone|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Wróbel pustynny]]''' – gatunek małego ptaka z rodziny [[wróble|wróbli]]. Występuje nieregularnie na [[Sahara|Saharze]], lecz zasięg jest słabo poznany, przedstawiciele gatunku podejmują [[Koczownik|nomadyczne]] wędrówki. Po raz pierwszy gatunek opisał [[Martin Lichtenstein]] w 1823 roku. [[Holotyp]] pochodził z Ambukol w [[Sudan|Sudanie]]. Długość ciała wynosi 13,5–15 cm, masa ciała 18–21 g. Zwyczaje wróbli pustynnych są słabo poznane. W porównaniu do innych wróbli są mniej towarzyskie, być może wynika to z rzadkiego rozmieszczenia, które uniemożliwia tworzenie dużych stad. Poza [[Sezon lęgowy|sezonem lęgowym]] przeważnie widywane są w parach, niekiedy w małych grupach liczących do 10 osobników, a w bardziej sprzyjającym środowisku – do 50. Wróble pustynne chętnie schodzą na ziemię celem szukania pożywienia, poza tym większość czasu spędzają na drzewach. Środowiskiem życia wróbli pustynnych są [[wadi]] z drzewami i krzewami oraz [[oaza|oazy]], nie sama otwarta pustynia. [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] uznaje wróbla pustynnego za [[gatunek najmniejszej troski]] nieprzerwanie od 2012 roku. ''[[Wróbel pustynny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 02:01, 27 wrz 2021
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Wielki pożar Nowego Jorku w 1776 roku – pożoga trwająca od nocy 20 września do rana 21 września 1776 roku, która w znacznym stopniu zniszczyła dzielnicę West Side w Nowym Jorku, mieszczącą się wówczas na południowym krańcu New York Island. Pożar wybuchł na początku okupacji miasta przez siły brytyjskie podczas kampanii nowojorskiej – jednego z etapów wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Pożar zniszczył od 10 do 25 procent ówczesnych zabudowań miasta, z kolei część niedotkniętych katastrofą dzielnic została splądrowana. Powszechnie wierzono lub zakładano, że pożar został wzniecony celowo przez człowieka lub grupę osób. Brytyjscy przywódcy oskarżali o podpalenie rewolucjonistów amerykańskich, z kolei sami mieszkańcy zakładali, że pożar wznieciła któraś z walczących ze sobą grup. Pożar miał długofalowy wpływ na okupację miasta przez Brytyjczyków, która zakończyła się dopiero w 1783 roku. Czytaj więcej…
Jutro
Jan Paweł I (ur. 17 października 1912 w Forno di Canale, zm. 28 września 1978 w Watykanie) – włoski duchowny rzymskokatolicki, biskup Vittorio Veneto, patriarcha Wenecji, 263. papież oraz 5. Suweren Państwa Watykańskiego w okresie od 26 sierpnia do 28 września 1978 roku. Był pierwszym papieżem, który miał podwójne imię, wybierając „Jana Pawła” na cześć swoich dwóch poprzedników, Jana XXIII oraz Pawła VI oraz pierwszym, który odmówił papieskiej koronacji, zastępując ją inauguracją pontyfikatu. Przed konklawe mówił, że jeśli zostanie wybrany, to odmówi, jednak czuł się zobowiązany powiedzieć „tak”. Jego pontyfikat trwał 33 dni, był dziesiątym najkrótszym w historii i najkrótszym od czasów Leona XI. Jest dotychczas ostatnim z zapoczątkowanej przez Klemensa VII i trwającej ponad cztery stulecia nieprzerwanej sukcesji włoskich papieży. 23 listopada 2003 roku został ogłoszony Sługą Bożym, a 8 listopada 2017 roku papież Franciszek potwierdził heroiczność cnót i ogłosił go Czcigodnym Sługą Bożym. Czytaj więcej…
Pojutrze
Ischioceratops – rodzaj wymarłego dinozaura, ceratopsa z rodziny leptoceratopsów. Obejmuje pojedynczy gatunek I. zhuchengensis. Jego skamieniałości znalezione zostały w Chinach, na stanowisku w Kugou, gdzie wcześniej znaleziono liczne skamieniałości. Leżą tam skały grupy Wangshi, powstałe w kredzie późnej. W okolicy znaleziono wcześniej pozostałości tyranozaurów oraz sinoceratopsów. Holotyp oznakowano jako V00016. Pozostaje on w posiadaniu muzeum w Zhucheng. Odkrywcy rodzaju zwrócili uwagę na jego niezwykłą kość kulszową. Kość ta podobna do zgiętego łuku poszerza się w środkowej swej części, tworząc przedziurawiony eliptycznym otworem wyrostek zasłonowy. W dalszej części kość znowu poszerza się, przyjmując kształt obucha topora. Od tej kości rodzaj otrzymał swoją nazwę. Yiming He oraz współpracownicy zaliczyli nowy rodzaj do leptoceratopsów, niewielkich, czworonożnych ceratopsów, zamieszkujących dzisiejsze kontynenty azjatycki i północnoamerykański pod koniec okresu kredowego. Czytaj więcej…
Za 3 dni
_(14580064668_-_UC_56).jpg)
SM UC-73 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany w sierpniu 1916 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine w grudnia 1916 roku. Przebazowany na Morze Śródziemne został nominalnie wcielony w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine pod nazwą U-92, pływając w składzie Flotylli Pola. W czasie służby operacyjnej okręt odbył 10 patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 16 statków o łącznej pojemności 16 565 BRT, zaś jeden statek o pojemności 5796 BRT został uszkodzony. 6 stycznia 1919 roku SM UC-73 został poddany Brytyjczykom w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne, a następnie złomowany w latach 1919–1920. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Dzwony z Balangiga – trzy dzwony kościelne, które zostały zagrabione przez wojska lądowe Stanów Zjednoczonych z kościoła św. Wawrzyńca w Balangiga na Filipinach. Dzwony stanowiły zdobycz wojenną – ich zabranie był konsekwencją bitwy o Balangiga, do której doszło we wrześniu 1901 roku podczas wojny filipińsko-amerykańskiej. Jeden dzwon był w posiadaniu 9 Pułku Piechoty w jego południowokoreańskiej bazie wojskowej Camp Red Cloud, a dwa pozostałe znajdowały się w Bazie Sił Powietrznych im. Francisa E. Warrena w Cheyenne. Przedstawiciele Kościoła katolickiego na Filipinach, władze Filipin oraz mieszkańcy Balangiga starali się odzyskać dzwony od końca lat 50., ale ich wysiłki były nieskuteczne. Postęp w negocjacjach osiągnięto w sierpniu 2018 roku, dzwony zaś powróciły na Filipiny 11 grudnia 2018 roku, po 117 latach od ich zagarnięcia. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Mrówkożer workowaty – gatunek ssaka, jedynego przedstawiciela rodzaju mrówkożer oraz rodziny mrówkożerowatych. Żyje współcześnie na niewielkim obszarze w południowo-zachodniej Australii Zachodniej, poza tym introdukowany w innych częściach Australii. Pierwotnie gatunek występował na rozległych obszarach południowej Australii, ale od XIX wieku jego areał został zredukowany z powodu zmian w środowisku powodowanych przez człowieka, w szczególności z powodu introdukcji lisa rudego. Jeden z dwóch podgatunków, zasiedlający środkową i wschodnią część kontynentu w międzyczasie wymarł. Mrówkożer związany jest współcześnie z lasami eukaliptusowymi, wcześniej obserwowany był w różnych formacjach. Spożywa głównie termity. Samica nie ma torby lęgowej. Zwierzę jest łatwe do rozpoznania z powodu charakterystycznych pasów na grzbiecie. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Boophone – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych, obejmujący dwa gatunki, występujące naturalnie w Afryce na obszarze od południowego Sudanu do Republiki Południowej Afryki. Boophone disticha jest jedną z roślin cebulowych najczęściej stosowanych do celów leczniczych przez rdzenną ludność południowej Afryki. Rysunki tych roślin obecne są już w malowidłach skalnych. Pod koniec XX wieku odkryto w Prowincji Przylądkowej Wschodniej szczątki człowieka z ludu Khoisan zmumifikowanego z łuskami cebul Boophone disticha. Cebule są bardzo trujące, działają drażniąco na skórę. Napary z cebul przyjmowane doustnie powodują uspokojenie, znieczulenie, omamy wzrokowe, irracjonalne zachowanie, a w większych dawkach śpiączkę oraz śmierć. Rośliny te są stosowane również w celach rytualnych i jako narkotyk. Cieszą się szczególnie wysokim statusem u ludu Soto. W języku soto październik nazywa się mphalane-es-leshoma, co oznacza: okres kwitnienia Boophone disticha. Czytaj więcej…