Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wymiana cotygodniowa Znacznik: Wycofane |
Znaczniki: Anulowanie edycji Wycofane |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 30 sierpnia [[Plik:|right|100px]] -->[[Plik:Stanislaw Lem by Kubik (cropped).JPG|100px|right]] |
||
'''[[Stanisław Lem]]''' (ur. [[12 września|12]] lub [[13 września]] [[1921]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[27 marca]] [[2006]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski pisarz gatunku [[hard science fiction]], filozof, [[Futurologia|futurolog]] oraz krytyk. Jest najczęściej tłumaczonym polskim pisarzem, a w pewnym okresie był najbardziej poczytnym nieanglojęzycznym pisarzem [[fantastyka naukowa|SF]]. Książki Stanisława Lema zostały przetłumaczone na ponad 40 języków i osiągnęły łączny nakład ponad 30 mln egzemplarzy. W swojej twórczości Lem poruszał tematy takie jak: rozwój nauki i techniki, natura ludzka, możliwość porozumienia się istot inteligentnych czy miejsce człowieka we Wszechświecie. Jego imieniem nazwano [[(3836) Lem|planetoidę]] oraz [[Lem (satelita)|pierwszego polskiego satelitę naukowego]]. W 1987 roku ukazała się ostatnia napisana przez niego powieść pt. ''[[Fiasko (powieść Stanisława Lema)|Fiasko]]'' – utwór poświęcony problematyce pionierskiego lotu do innej gwiazdy oraz próby kontaktu z pozaziemską cywilizacją. 23 listopada 2011 roku, z okazji 60. rocznicy wydania ''Astronautów'', pierwszej powieści Lema, [[wyszukiwarka Google]] przygotowała specjalnego doodle’a (czyli logo Google) z animacją i minigrą opartą na motywach z ''[[Cyberiada|Cyberiady]]'', a inspirowaną ilustracjami [[Daniel Mróz|Daniela Mroza]] do dzieł Lema. ''[[Stanisław Lem|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Wielki pożar Nowego Jorku w 1776 roku]]''' – pożoga trwająca od nocy 20 września do rana 21 września 1776 roku, która w znacznym stopniu zniszczyła dzielnicę West Side w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], mieszczącą się wówczas na południowym krańcu [[Manhattan|New York Island]]. Pożar wybuchł na początku okupacji miasta przez siły [[Wielka Brytania|brytyjskie]] podczas [[kampania nowojorska|kampanii nowojorskiej]] – jednego z etapów [[Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych|wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych]]. Pożar zniszczył od 10 do 25 procent ówczesnych zabudowań miasta, z kolei część niedotkniętych katastrofą dzielnic została splądrowana. Powszechnie wierzono lub zakładano, że pożar został wzniecony celowo przez człowieka lub grupę osób. Brytyjscy przywódcy oskarżali o podpalenie rewolucjonistów [[Stany Zjednoczone|amerykańskich]], z kolei sami mieszkańcy zakładali, że pożar wznieciła któraś z walczących ze sobą grup. Pożar miał długofalowy wpływ na okupację miasta przez Brytyjczyków, która zakończyła się dopiero w 1783 roku. ''[[Wielki pożar Nowego Jorku w 1776 roku|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 31 sierpnia --> [[Plik:Akainacephalus reconstructions.png|right|100px]] |
||
'''[[Akainacephalus]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[wymieranie|wymarłego dinozaura]], [[tyreofory|tyreofora]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[ankylozaury|ankylozaurów]], odkryty w osadach [[Kreda późna|kredy górnej]], opisany w 2018 roku. Szczątki tego zwierzęcia odnaleziono na południu stanu [[Utah]] w [[Stany Zjednoczone|USA]], w skałach formacji Kaiparowits, datowanych na późny [[kampan]]. Nigdy wcześniej w tej [[formacja (geologia)|formacji]] nie znaleziono [[czaszka|czaszki]] wraz z połączonym z nią szkieletem pozaczaszkowym przedstawiciela Ankylosauridae. Randall Irmis oraz Jelle Wiersma podkreślają kompletność czaszki, wśród znalezionego szkieletu pozaczaszkowego wymieniając: znaczną część kręgosłupa z prawie kompletnym ''[[synsakrum]]'', buławę ogonową, szczątki kończyn oraz pancerza okrywającego za życia ciało zwierzęcia. Wedle autorów rodzaju bogato ornamentowana czaszka ''Akainacephalus'' przypomina pod tym względem czaszki ''[[Nodocefalozaur|Nodocephalosaurus]]''. Koniec ogona ''Akainacephalus'' wieńczyła kostna buława. Buławy takie, zbudowane z zachodzących na siebie [[kręgi ogonowe|kręgów ogonowych]] i [[Osteodermy|osteodermów]], występowały również u innych przedstawicieli Ankylosauridae. Niewykluczone, że służyły one zwierzętom jako broń w walce. Dinozaury mogły wymachiwać ogonem, a siła uderzenia wieńczącej ogon dużej buławy, takiej jak u [[ankylozaur]]a, była w stanie zmiażdżyć kość przeciwnika. ''[[Akainacephalus|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Jan Paweł I]]''' (ur. [[17 października]] [[1912]] w [[Canale d’Agordo|Forno di Canale]], zm. [[28 września]] [[1978]] w [[Watykan]]ie) – [[Włochy|włoski]] [[Duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[biskup]] [[Diecezja Vittorio Veneto|Vittorio Veneto]], [[patriarcha Wenecji]], 263. [[papież]] oraz 5. [[Poczet papieży#XX wiek|Suweren Państwa Watykańskiego]] w okresie od 26 sierpnia do 28 września 1978 roku. Był pierwszym papieżem, który miał podwójne imię, wybierając „Jana Pawła” na cześć swoich dwóch poprzedników, [[Jan XXIII|Jana XXIII]] oraz [[Paweł VI|Pawła VI]] oraz pierwszym, który odmówił [[Koronacja papieska|papieskiej koronacji]], zastępując ją inauguracją pontyfikatu. Przed konklawe mówił, że jeśli zostanie wybrany, to odmówi, jednak czuł się zobowiązany powiedzieć „tak”. Jego pontyfikat trwał 33 dni, był dziesiątym najkrótszym w historii i najkrótszym od czasów [[Leon XI|Leona XI]]. Jest dotychczas ostatnim z zapoczątkowanej przez [[Klemens VII (papież)|Klemensa VII]] i trwającej ponad cztery stulecia nieprzerwanej sukcesji włoskich papieży. 23 listopada 2003 roku został ogłoszony [[Sługa Boży|Sługą Bożym]], a 8 listopada 2017 roku papież [[Franciszek (papież)|Franciszek]] potwierdził heroiczność cnót i ogłosił go [[Czcigodny Sługa Boży|Czcigodnym Sługą Bożym]]. ''[[Jan Paweł I|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 1 września --> [[Plik:260 Salvia pratensis L.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Szałwia łąkowa]]''' – [[Gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[Jasnotowate|jasnotowatych]]. Występuje w południowej i środkowej [[Europa|Europie]]. W [[Polska|Polsce]] jest niezbyt częsta na niżu i rzadka w niższych położeniach górskich. Rośnie zwykle w nasłonecznionych murawach i łąkach, zazwyczaj w miejscach suchych i na [[Odczyn gleby|glebie zasadowej]]. Jest długowieczną [[Bylina (botanika)|byliną]] zapylaną głównie przez [[trzmiel]]e, ale wabiącą też [[pszczoły]] oraz [[motyle]]. Wykorzystywana jest jako [[Rośliny miododajne|roślina miododajna]] i [[Rośliny ozdobne|ozdobna]], a dawniej stosowana była jako [[Rośliny lecznicze|lecznicza]] i [[przyprawa]] do aromatyzowania [[Piwo|piwa]] oraz [[Wino|wina]]. Gatunek jest rzadki i zagrożony w krajach na obrzeżach swego zasięgu. Ze względu na przemiany łąk i muraw oraz ich intensywne użytkowanie, a także silne przekształcenia roślinności na przydrożach i miedzach, gatunek zanika także na obszarach, gdzie jeszcze do niedawna był bardzo rozpowszechniony, np. w [[Słowenia|Słowenii]]. W Polsce nie jest zagrożony i nie podlega ochronie prawnej. ''[[Szałwia łąkowa|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Ventôse (1907)|Ventôse]]''' – [[III Republika Francuska|francuski]] oceaniczny [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowy]] [[okręt podwodny]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 18 zbudowanych jednostek [[Okręty podwodne typu Pluviôse|typu ''Pluviôse'']]. Okręt [[Wyporność|wypierał]] 404 tony w położeniu nawodnym oraz 553 tony pod wodą, a jego główną bronią było osiem [[Torpeda|torped]] [[Kaliber broni|kalibru]] 450 mm wystrzeliwanych z jednej wewnętrznej i sześciu zewnętrznych [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni]]. Napędzana [[Maszyna parowa|maszynami parowymi]] jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 12 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], osiągając zasięg 1500 [[Mila morska|Mm]] przy prędkości 9 węzłów. „Ventôse” został [[Wodowanie|zwodowany]] 15 września 1907 roku w stoczni [[Naval Group|Arsenal de Cherbourg]] w [[Cherbourg-Octeville|Cherbourgu]], a do służby w [[Marine nationale]] [[Podniesienie bandery|wcielono go]] 5 października 1908 roku. Uczestniczył w działaniach wojennych, operując na wodach kanału [[La Manche]] oraz [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]]. Jednostka została skreślona z listy floty w grudniu 1919 roku i sprzedana w celu [[Stocznia złomowa|złomowania]] w sierpniu 1921 roku. ''[[Ventôse (1907)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 2 września --> [[Plik:51 Lincoln (10630546965).jpg|right|100px]] |
||
'''[[Lincoln (seria EL)|Lincoln EL-Series]]''' – model [[samochód osobowy|samochodu osobowego]] [[full-size car|pełnowymiarowej]] [[Autosegment F|klasy luksusowej]] produkowany pod amerykańską marką [[Lincoln (marka samochodów)|Lincoln]] w latach 1948–1951. Nie miał nadanego oznaczenia modelu; określany był także jako standardowy Lincoln, w odróżnieniu od większego spokrewnionego z nim modelu [[Lincoln Cosmopolitan]]. Modele serii EL, będące następcą wywodzącej się sprzed wojny [[Lincoln H-Series|serii H]], zyskały nowoczesne jak na te czasy [[nadwozie]], z gładkimi ścianami bocznymi, bez wystających na boki błotników. Charakterystyczne tylko dla samochodów Lincoln z tych lat było umieszczenie reflektorów w chromowanych zagłębionych oprawach. Samochody Lincoln serii EL produkowano z nadwoziami: [[sedan (nadwozie)|sedan]], [[coupé]] oraz [[kabriolet]]. Napęd stanowił silnik V8 o pojemności 5,5 litra. Dzięki dobremu prowadzeniu się i mocnym silnikom, duże i luksusowe Lincolny były także używane w sporcie samochodowym, odnosząc pewne sukcesy. Samochód taki zwyciężył w pierwszym w historii wyścigu serii Strictly Stock [[NASCAR]] w 1949 toku. Ogółem wyprodukowano ponad 72 tysiące egzemplarzy samochodów serii EL. ''[[Lincoln (seria EL)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Bitwa pod Lubawą]]''' – starcie zbrojne, które miało miejsce w kwietniu lub maju 1263 roku pomiędzy [[Prusowie|Prusami]] z plemienia [[Natangia|Natangów]] a [[Zakon krzyżacki|Krzyżakami]], zakończone zwycięstwem Prusów. Do bitwy doszło podczas [[II powstanie pruskie|II powstania pruskiego]]. Natangowie, na czele których stał [[Herkus Monte]], w trakcie odwrotu po najeździe na [[Ziemia chełmińska|ziemię chełmińską]] zostali doścignięci przez siły zakonne pod wodzą [[Mistrzowie krajowi Prus|mistrza krajowego]] [[Helmeryk von Würzburg|Helmeryka von Würzburga]]. Starcie zakończyło się druzgocącą klęską Krzyżaków. W przegranej bitwie poległ mistrz Helmeryk von Würzburg oraz 40 braci-rycerzy oraz nieznana, acz zapewne spora, liczba pozostałych jego podkomendnych. Prawdopodobnie w starciu poniósł śmierć także Teodoryk, marszałek Prus. [[Piotr z Dusburga]] podał, że była uznawana za większą przegraną niż [[Bitwa pod Durben|batalia pod Durben]] z 1260 roku – jednak nie ze względu na wysokość strat, które były niższe niż w tamtym starciu, ale z racji ich dotkliwości, bowiem pod [[Lubawa|Lubawą]] zginęli bardzo doświadczeni bracia-rycerze, zaprawieni w boju, jak i biegli w zarządzaniu. ''[[Bitwa pod Lubawą|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 3 września --> [[Plik:Boyd K. Packer.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Boyd K. Packer]]''' (ur. [[10 września]] [[1924]] w [[Brigham City]], zm. [[3 lipca]] [[2015]] w [[Salt Lake City]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] przywódca religijny, pedagog oraz misjonarz. Potomek mormońskich pionierów. Pedagog, zawodowo związany z systemem edukacyjnym [[Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich|Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich]]. Od 1961 roku wchodził w skład władz naczelnych tej wspólnoty religijnej, od 1970 roku był członkiem [[Kworum Dwunastu Apostołów]]. Od 1994 do 2008 roku jego tymczasowy przewodniczący, a od 2008 roku aż do śmierci – jego stały przewodniczący. Znany z konserwatyzmu, jego poglądy na niektóre kwestie społeczne były przedmiotem wielopoziomowej krytyki. Znany z bezpośredniości i ostrego języka. Przez część środowiska naukowego, w tym niektórych uczonych będących członkami Kościoła, krytykowany za antyintelektualizm. Uważał, że badania nad mormońską historią powinny być podporządkowane teologii. Amatorski artysta, pozostawił po sobie inspirowane naturą obrazy oraz rzeźby. ''[[Boyd K. Packer|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Metabolizm]]''' – całokształt [[Reakcja chemiczna|reakcji chemicznych]] oraz związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych [[komórka]]ch, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych. Procesy te pozwalają komórce na wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie na [[Bodziec (fizjologia)|bodźce]] zewnętrzne. Reakcje chemiczne składające się na metabolizm są zorganizowane w [[Szlak metaboliczny|szlaki metaboliczne]]. Są to szeregi reakcji, w których [[Produkt reakcji|produkty]] jednej reakcji są używane jako [[Substrat (chemia)|substraty]] kolejnej reakcji, a w przekształceniach tych zwykle udział biorą [[enzymy]]. Enzymy pozwalają na przeprowadzenie reakcji, które w praktyce nie zaszłyby bez ich udziału, ponieważ byłyby termodynamicznie niekorzystne. Ich działanie polega na obniżaniu [[energia aktywacji|energii aktywacji]] i zwiększaniu szybkości reakcji, sprzęganiu ich z [[Reakcja samorzutna|reakcjami spontanicznymi]] wyzwalającymi energię. Enzymy pozwalają na regulację szlaków metabolicznych w odpowiedzi na zmiany warunków wewnątrz komórki lub [[Sygnalizacja komórkowa|sygnały]] pochodzące spoza komórki. Genetycznie uwarunkowane możliwości metaboliczne danego organizmu decydują o zakwalifikowaniu danej substancji jako „przydatnej” lub „nieprzydatnej”, jej użyciu oraz przetworzeniu. ''[[Metabolizm|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 4 września --> [[Plik:Day of the TenTacLe.svg|100px|right]] |
||
'''''[[Day of the Tentacle]]''''' – [[komputerowa gra przygodowa]] z 1993 roku opracowana i wydana przez [[LucasArts]]. Jest to kontynuacja gry ''[[Maniac Mansion]]'' z 1987 roku. Fabuła opowiada o Bernardzie Bernoullim oraz jego znajomych Hoagie i Laverne, którzy próbują powstrzymać fioletową mackę przed przejęciem władzy nad światem. Gracz przejmuje kontrolę nad trójką bohaterów i rozwiązuje zagadki, korzystając z podróży w czasie, aby poznać różne okresy historii. Dave Grossman oraz Tim Schafer pracowali razem jako projektanci gry, po raz pierwszy będąc w takiej roli. Duet przeniósł niektóre elementy z ''Maniac Mansion'' i zrezygnował z aspektu wyboru postaci, aby uprościć produkcję. Inspiracją dla twórców gry były kreskówki [[Chuck Jones|Chucka Jonesa]] oraz [[historia Stanów Zjednoczonych]]. ''Day of the Tentacle'' była ósmą grą LucasArts, w której wykorzystano silnik [[SCUMM]]. Gra zdobyła uznanie krytyków i sukces komercyjny. Krytycy w swych recenzjach skupili się na kreskówkowej oprawie graficznej oraz elementach komediowych. ''Day of the Tentacle'' pojawia się na listach najlepszych gier. Wersja zremasterowana ''Day of the Tentacle'' została opracowana przez studio Schafera [[Double Fine Productions]] i została wydana w 2016 roku. ''[[Day of the Tentacle|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Na równi pochyłej]]''''' – [[Kinematografia brytyjska|brytyjski]] [[Film niemy|niemy]] [[melodramat]] z 1927 roku w reżyserii [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]] i według scenariusza [[Eliot Stannard|Eliota Stannarda]], opracowanego na podstawie [[Dramat|sztuki]] ''Down Hill'' autorstwa Davida L’Estrange’a. W rolach głównych wystąpili [[Ivor Novello]], [[Annette Benson]] oraz [[Robin Irvine]]. [[Akcja (film)|Akcja]] koncentruje się na uczniu prywatnej szkoły Roddym Berwicku, fałszywie oskarżonym o uwiedzenie kelnerki Mabel. W wyniku zawartego paktu lojalności bohater nie wydaje swojego przyjaciela, Tima Wakeleya. Wyrzucony z domu przez ojca rozpoczyna wędrówkę, podczas której stacza się na dno moralne i społeczne. W momencie premiery film budził sprzeczne uczucia wśród [[Krytyka filmowa|krytyków]]. Z jednej strony negatywnie oceniano fabułę, z drugiej chwalono m.in. grę aktorską, zdjęcia i pracę reżysera oraz szerokie zastosowanie przez niego różnych technik filmowych. Także we współczesnych analizach biografowie zgodnie podkreślają znaczenie wspomnianych technik, które stały się podstawą w późniejszym etapie kariery reżyserskiej Hitchcocka. ''[[Na równi pochyłej|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 5 września --> [[Plik:Stanislaw Lem by Kubik (cropped).JPG|100px|right]] |
||
'''[[Stanisław Lem]]''' (ur. [[12 września|12]] lub [[13 września]] [[1921]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[27 marca]] [[2006]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski pisarz gatunku [[hard science fiction]], filozof, [[Futurologia|futurolog]] oraz krytyk. Jest najczęściej tłumaczonym polskim pisarzem, a w pewnym okresie był najbardziej poczytnym nieanglojęzycznym pisarzem [[fantastyka naukowa|SF]]. Książki Stanisława Lema zostały przetłumaczone na ponad 40 języków i osiągnęły łączny nakład ponad 30 mln egzemplarzy. W swojej twórczości Lem poruszał tematy takie jak: rozwój nauki i techniki, natura ludzka, możliwość porozumienia się istot inteligentnych czy miejsce człowieka we Wszechświecie. Jego imieniem nazwano [[(3836) Lem|planetoidę]] oraz [[Lem (satelita)|pierwszego polskiego satelitę naukowego]]. W 1987 roku ukazała się ostatnia napisana przez niego powieść pt. ''[[Fiasko (powieść Stanisława Lema)|Fiasko]]'' – utwór poświęcony problematyce pionierskiego lotu do innej gwiazdy oraz próby kontaktu z pozaziemską cywilizacją. 23 listopada 2011 roku, z okazji 60. rocznicy wydania ''Astronautów'', pierwszej powieści Lema, [[wyszukiwarka Google]] przygotowała specjalnego doodle’a (czyli logo Google) z animacją i minigrą opartą na motywach z ''[[Cyberiada|Cyberiady]]'', a inspirowaną ilustracjami [[Daniel Mróz|Daniela Mroza]] do dzieł Lema. ''[[Stanisław Lem|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Wróbel pustynny]]''' – gatunek małego ptaka z rodziny [[wróble|wróbli]]. Występuje nieregularnie na [[Sahara|Saharze]], lecz zasięg jest słabo poznany, przedstawiciele gatunku podejmują [[Koczownik|nomadyczne]] wędrówki. Po raz pierwszy gatunek opisał [[Martin Lichtenstein]] w 1823 roku. [[Holotyp]] pochodził z Ambukol w [[Sudan|Sudanie]]. Długość ciała wynosi 13,5–15 cm, masa ciała 18–21 g. Zwyczaje wróbli pustynnych są słabo poznane. W porównaniu do innych wróbli są mniej towarzyskie, być może wynika to z rzadkiego rozmieszczenia, które uniemożliwia tworzenie dużych stad. Poza [[Sezon lęgowy|sezonem lęgowym]] przeważnie widywane są w parach, niekiedy w małych grupach liczących do 10 osobników, a w bardziej sprzyjającym środowisku – do 50. Wróble pustynne chętnie schodzą na ziemię celem szukania pożywienia, poza tym większość czasu spędzają na drzewach. Środowiskiem życia wróbli pustynnych są [[wadi]] z drzewami i krzewami oraz [[oaza|oazy]], nie sama otwarta pustynia. [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] uznaje wróbla pustynnego za [[gatunek najmniejszej troski]] nieprzerwanie od 2012 roku. ''[[Wróbel pustynny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 00:46, 13 wrz 2021
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
.JPG)
Stanisław Lem (ur. 12 lub 13 września 1921 we Lwowie, zm. 27 marca 2006 w Krakowie) – polski pisarz gatunku hard science fiction, filozof, futurolog oraz krytyk. Jest najczęściej tłumaczonym polskim pisarzem, a w pewnym okresie był najbardziej poczytnym nieanglojęzycznym pisarzem SF. Książki Stanisława Lema zostały przetłumaczone na ponad 40 języków i osiągnęły łączny nakład ponad 30 mln egzemplarzy. W swojej twórczości Lem poruszał tematy takie jak: rozwój nauki i techniki, natura ludzka, możliwość porozumienia się istot inteligentnych czy miejsce człowieka we Wszechświecie. Jego imieniem nazwano planetoidę oraz pierwszego polskiego satelitę naukowego. W 1987 roku ukazała się ostatnia napisana przez niego powieść pt. Fiasko – utwór poświęcony problematyce pionierskiego lotu do innej gwiazdy oraz próby kontaktu z pozaziemską cywilizacją. 23 listopada 2011 roku, z okazji 60. rocznicy wydania Astronautów, pierwszej powieści Lema, wyszukiwarka Google przygotowała specjalnego doodle’a (czyli logo Google) z animacją i minigrą opartą na motywach z Cyberiady, a inspirowaną ilustracjami Daniela Mroza do dzieł Lema. Czytaj więcej…
Jutro
Akainacephalus – rodzaj wymarłego dinozaura, tyreofora z rodziny ankylozaurów, odkryty w osadach kredy górnej, opisany w 2018 roku. Szczątki tego zwierzęcia odnaleziono na południu stanu Utah w USA, w skałach formacji Kaiparowits, datowanych na późny kampan. Nigdy wcześniej w tej formacji nie znaleziono czaszki wraz z połączonym z nią szkieletem pozaczaszkowym przedstawiciela Ankylosauridae. Randall Irmis oraz Jelle Wiersma podkreślają kompletność czaszki, wśród znalezionego szkieletu pozaczaszkowego wymieniając: znaczną część kręgosłupa z prawie kompletnym synsakrum, buławę ogonową, szczątki kończyn oraz pancerza okrywającego za życia ciało zwierzęcia. Wedle autorów rodzaju bogato ornamentowana czaszka Akainacephalus przypomina pod tym względem czaszki Nodocephalosaurus. Koniec ogona Akainacephalus wieńczyła kostna buława. Buławy takie, zbudowane z zachodzących na siebie kręgów ogonowych i osteodermów, występowały również u innych przedstawicieli Ankylosauridae. Niewykluczone, że służyły one zwierzętom jako broń w walce. Dinozaury mogły wymachiwać ogonem, a siła uderzenia wieńczącej ogon dużej buławy, takiej jak u ankylozaura, była w stanie zmiażdżyć kość przeciwnika. Czytaj więcej…
Pojutrze
Szałwia łąkowa – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Występuje w południowej i środkowej Europie. W Polsce jest niezbyt częsta na niżu i rzadka w niższych położeniach górskich. Rośnie zwykle w nasłonecznionych murawach i łąkach, zazwyczaj w miejscach suchych i na glebie zasadowej. Jest długowieczną byliną zapylaną głównie przez trzmiele, ale wabiącą też pszczoły oraz motyle. Wykorzystywana jest jako roślina miododajna i ozdobna, a dawniej stosowana była jako lecznicza i przyprawa do aromatyzowania piwa oraz wina. Gatunek jest rzadki i zagrożony w krajach na obrzeżach swego zasięgu. Ze względu na przemiany łąk i muraw oraz ich intensywne użytkowanie, a także silne przekształcenia roślinności na przydrożach i miedzach, gatunek zanika także na obszarach, gdzie jeszcze do niedawna był bardzo rozpowszechniony, np. w Słowenii. W Polsce nie jest zagrożony i nie podlega ochronie prawnej. Czytaj więcej…
Za 3 dni
.jpg)
Lincoln EL-Series – model samochodu osobowego pełnowymiarowej klasy luksusowej produkowany pod amerykańską marką Lincoln w latach 1948–1951. Nie miał nadanego oznaczenia modelu; określany był także jako standardowy Lincoln, w odróżnieniu od większego spokrewnionego z nim modelu Lincoln Cosmopolitan. Modele serii EL, będące następcą wywodzącej się sprzed wojny serii H, zyskały nowoczesne jak na te czasy nadwozie, z gładkimi ścianami bocznymi, bez wystających na boki błotników. Charakterystyczne tylko dla samochodów Lincoln z tych lat było umieszczenie reflektorów w chromowanych zagłębionych oprawach. Samochody Lincoln serii EL produkowano z nadwoziami: sedan, coupé oraz kabriolet. Napęd stanowił silnik V8 o pojemności 5,5 litra. Dzięki dobremu prowadzeniu się i mocnym silnikom, duże i luksusowe Lincolny były także używane w sporcie samochodowym, odnosząc pewne sukcesy. Samochód taki zwyciężył w pierwszym w historii wyścigu serii Strictly Stock NASCAR w 1949 toku. Ogółem wyprodukowano ponad 72 tysiące egzemplarzy samochodów serii EL. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Boyd K. Packer (ur. 10 września 1924 w Brigham City, zm. 3 lipca 2015 w Salt Lake City) – amerykański przywódca religijny, pedagog oraz misjonarz. Potomek mormońskich pionierów. Pedagog, zawodowo związany z systemem edukacyjnym Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Od 1961 roku wchodził w skład władz naczelnych tej wspólnoty religijnej, od 1970 roku był członkiem Kworum Dwunastu Apostołów. Od 1994 do 2008 roku jego tymczasowy przewodniczący, a od 2008 roku aż do śmierci – jego stały przewodniczący. Znany z konserwatyzmu, jego poglądy na niektóre kwestie społeczne były przedmiotem wielopoziomowej krytyki. Znany z bezpośredniości i ostrego języka. Przez część środowiska naukowego, w tym niektórych uczonych będących członkami Kościoła, krytykowany za antyintelektualizm. Uważał, że badania nad mormońską historią powinny być podporządkowane teologii. Amatorski artysta, pozostawił po sobie inspirowane naturą obrazy oraz rzeźby. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Day of the Tentacle – komputerowa gra przygodowa z 1993 roku opracowana i wydana przez LucasArts. Jest to kontynuacja gry Maniac Mansion z 1987 roku. Fabuła opowiada o Bernardzie Bernoullim oraz jego znajomych Hoagie i Laverne, którzy próbują powstrzymać fioletową mackę przed przejęciem władzy nad światem. Gracz przejmuje kontrolę nad trójką bohaterów i rozwiązuje zagadki, korzystając z podróży w czasie, aby poznać różne okresy historii. Dave Grossman oraz Tim Schafer pracowali razem jako projektanci gry, po raz pierwszy będąc w takiej roli. Duet przeniósł niektóre elementy z Maniac Mansion i zrezygnował z aspektu wyboru postaci, aby uprościć produkcję. Inspiracją dla twórców gry były kreskówki Chucka Jonesa oraz historia Stanów Zjednoczonych. Day of the Tentacle była ósmą grą LucasArts, w której wykorzystano silnik SCUMM. Gra zdobyła uznanie krytyków i sukces komercyjny. Krytycy w swych recenzjach skupili się na kreskówkowej oprawie graficznej oraz elementach komediowych. Day of the Tentacle pojawia się na listach najlepszych gier. Wersja zremasterowana Day of the Tentacle została opracowana przez studio Schafera Double Fine Productions i została wydana w 2016 roku. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Stanisław Lem (ur. 12 lub 13 września 1921 we Lwowie, zm. 27 marca 2006 w Krakowie) – polski pisarz gatunku hard science fiction, filozof, futurolog oraz krytyk. Jest najczęściej tłumaczonym polskim pisarzem, a w pewnym okresie był najbardziej poczytnym nieanglojęzycznym pisarzem SF. Książki Stanisława Lema zostały przetłumaczone na ponad 40 języków i osiągnęły łączny nakład ponad 30 mln egzemplarzy. W swojej twórczości Lem poruszał tematy takie jak: rozwój nauki i techniki, natura ludzka, możliwość porozumienia się istot inteligentnych czy miejsce człowieka we Wszechświecie. Jego imieniem nazwano planetoidę oraz pierwszego polskiego satelitę naukowego. W 1987 roku ukazała się ostatnia napisana przez niego powieść pt. Fiasko – utwór poświęcony problematyce pionierskiego lotu do innej gwiazdy oraz próby kontaktu z pozaziemską cywilizacją. 23 listopada 2011 roku, z okazji 60. rocznicy wydania Astronautów, pierwszej powieści Lema, wyszukiwarka Google przygotowała specjalnego doodle’a (czyli logo Google) z animacją i minigrą opartą na motywach z Cyberiady, a inspirowaną ilustracjami Daniela Mroza do dzieł Lema. Czytaj więcej…