Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
wymiana cotygodniowa
wymiana cotygodniowa
Linia 1: Linia 1:
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}}
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}}
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 19 kwietnia --> [[Plik:Tadeusz Konwicki Kancelaria Senatu 01.jpg|right|100px]]
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 3 maja --> [[Plik:Konstal NGd99.JPG|right|100px]]
'''[[Alstom Citadis 100]]''' – dwie serie [[tramwaj niskopodłogowy|tramwajów niskopodłogowych]] z rodziny [[Alstom Citadis|Citadis]], produkowane w [[Alstom Konstal|chorzowskim zakładzie Alstomu]] w latach 1999–2001. Powstało łącznie 21 sztuk, które są eksploatowane w [[Tramwaje w Gdańsku|Gdańsku]] (4 sztuki) i [[Tramwaje w konurbacji górnośląskiej|konurbacji górnośląskiej]] (17 sztuk). Tramwaje są oparte na dwóch [[Wózek (kolejnictwo)|wózkach]] napędowych pod członami skrajnymi oraz jednym wózku tocznym pod członem środkowym. Wózki napędowe do Citadisów 100 zostały wyprodukowane w zakładach Linke-Hofmann-Busch w [[Salzgitter]], a wózki toczne zostały wyprodukowane w [[Chorzów|Chorzowie]]. Citadisy 100 napędzane są 4 [[Silnik elektryczny asynchroniczny|asynchronicznymi silnikami]] chłodzonymi powietrzem o mocy 120 lub 140 kW. W części pasażerskiej serii NGd99 znajdują się 44 miejsca siedzące oraz stanowisko do mocowania wózków inwalidzkichm, natomiast w seria 116Nd posiada 22 normalne miejsca siedzące, 12 miejsc siedzących tzw. 1½ (o zwiększonej szerokości do 70 cm) oraz 2 stanowiska do mocowania wózków inwalidzkich. ''[[Alstom Citadis 100|Czytaj więcej…]]''
'''[[Tadeusz Konwicki]]''' (ur. [[22 czerwca]] [[1926]] w [[Nowa Wilejka|Nowej Wilejce]], zm. [[7 stycznia]] [[2015]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[proza]]ik, [[scenarzysta]] i [[reżyser]], przedstawiciel [[Polska szkoła filmowa|polskiej szkoły filmowej]]. Odznaczony Krzyżem Wielkim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]]. Karierę literacką zaczynał jako reportażysta i rysownik, a już w 1948 roku zadebiutował zatrzymaną przez cenzurę komunistyczną powieścią ''[[Rojsty]]''. W latach obowiązywania doktryny socrealizmu należał do środowiska umownie nazywanego „[[Pryszczaci|pryszczatymi]]”. W 1956 roku objął funkcję kierownika literackiego [[Studio Filmowe „Kadr”|Zespołu Filmowego „Kadr”]], w ramach którego zarówno pisał scenariusze do filmów innych reżyserów, jak i kręcił własne filmy. Za debiut filmowy ''[[Ostatni dzień lata (film 1958)|Ostatni dzień lata]]'' został nagrodzony Grand Prix Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych w [[Wenecja|Wenecji]]. W kolejnych swych filmach podkreślał swoją nostalgię za wielokulturowymi [[Kresy Wschodnie|Kresami Wschodnimi]]. Miano [[Dysydent (polityka)|dysydenta]] zdobył także utworami literackimi krytycznymi wobec rzeczywistości [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]]. Wraz z upływem czasu coraz bardziej eksperymentował z formą oraz treścią swoich utworów, kierując się stopniowo w stronę niezaangażowanej literatury osobnej. ''[[Tadeusz Konwicki|Czytaj więcej…]]''
|2=<!--Propozycja na wtorek 20 kwietnia --> [[Plik:ORP Zawziety 1953.jpg|right|100px]]
|2=<!--Propozycja na wtorek 4 maja --> [[Plik:Berk-i Satvet 1909.jpg|right|100px]]
'''[[Berk-i Satvet]]''' – turecki [[krążownik torpedowy]] [[Krążowniki torpedowe typu Peyk|typu ''Peyk'']] z początku XX wieku. Służył w marynarce [[Imperium Osmańskie]]go od 1907 roku, a następnie po modernizacji, jako [[Lista skrótowców przed nazwami okrętów|TGC]] „Berk” w marynarce [[Turcja|Republiki Turcji]] od 1925 do 1945 roku. Brał udział w [[I wojna bałkańska|I wojnie bałkańskiej]] oraz [[I wojna światowa|I wojnie światowej]]. Zbudowany został w niemieckiej stoczni [[Friedrich Krupp Germaniawerft|Krupp Germania]] w [[Kilonia|Kilonii]], wodowany w 1906 roku. Okręt miał architekturę typową dla małych krążowników przełomu wieków, z podniesionym pokładem dziobowym ciągnącym się na ponad 1/3 kadłuba i dwoma szeroko rozstawionymi kominami. Wyporność po zbudowaniu wynosiła 775 ton, a po modernizacji 850 ton. Główne uzbrojenie stanowiły początkowo dwie armaty kalibru 105&nbsp;mm i sześć kalibru 57&nbsp;mm oraz trzy wyrzutnie [[torpeda|torped]] kalibru 450&nbsp;mm. Po modernizacji uzbrojenie stanowiły dwa działa kalibru 88&nbsp;mm Krupp L/40 na pokładzie dziobowym i rufowym, cztery działka kalibru 37&nbsp;mm Krupp i dwie wyrzutnie torped. Okręt został wycofany ze służby w 1945 roku i złomowany w latach 1953–1955 w [[İzmit|Izmicie]]. ''[[Berk-i Satvet|Czytaj więcej…]]''
'''[[ORP Zwinny (1950)|ORP Zwinny]]''' – [[Polska|polski]] [[ścigacz okrętów podwodnych]] z okresu [[Zimna wojna|zimnej wojny]], a wcześniej [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecki]] BO-291 oraz MPK-291, jeden z ośmiu pozyskanych przez Polskę okrętów [[Ścigacze okrętów podwodnych projektu 122bis|projektu ''122bis'']]. Okręt został [[Wodowanie|zwodowany]] w sierpniu 1950 roku w stoczni numer 340 w [[Zielonodolsk]]u, a do służby w [[Marynarka Wojenna Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich|Marynarce Wojennej ZSRR]] przyjęto go w październiku tego roku. Okręt napędzany był przez trzy [[Silnik o zapłonie samoczynnym|silniki wysokoprężne]] 9D o mocy 809&nbsp;[[Wat|kW]] każdy, z których dwa zewnętrzne umieszczone były w maszynowni [[Dziób jednostki pływającej|dziobowej]], a środkowy – w przedziale [[Rufa|rufowym]]. Załoga okrętu składała się z 54–55 oficerów, podoficerów i marynarzy. W 1957 roku jednostka została [[Dzierżawa|wydzierżawiona]] przez Polskę i 15 grudnia tego roku weszła w skład [[Marynarka Wojenna|Marynarki Wojennej]]. Okręt, oznaczony podczas służby [[Numer burtowy|znakami burtowymi]] DS-45 oraz 365, został skreślony z listy floty w styczniu 1971 roku. ''[[ORP Zwinny (1950)|Czytaj więcej…]]''
|3=<!--Propozycja na środę 21 kwietnia --> [[Plik:Veronica hederifolia.10.png|right|100px]]
|3=<!--Propozycja na środę 5 maja --> [[Plik:Murcki collage.jpg|right|100px]]
'''[[Murcki]]''' – [[Podział administracyjny Katowic#Części miasta niezależnie od statusu administracyjnego|historyczna część]] oraz [[Podział administracyjny Katowic|jednostka pomocnicza]] [[Katowice|Katowic]], położona w południowej części miasta, w latach 1967-1975 samodzielne miasto. Murcki rozwinęły się dzięki działalności górniczej. W 1769 roku powstała tu najstarsza na [[Górny Śląsk|Górnym Śląsku]] kopalnia węgla kamiennego – ''[[Kopalnia Węgla Kamiennego „Murcki”|Emanuelssegen]]''. Rozwój Murcek przyspieszyło doprowadzenie i uruchomienie linii kolejowej 1 grudnia 1852 roku. Jednostka ta ma zróżnicowaną strukturę funkcjonalno-przestrzenną z dominacją funkcji przemysłowej, a także mieszkaniowej. Zabudowa mieszkaniowo-usługowa Murcek pochodzi głównie z przełomu XIX i XX wieku, a także z okresu powojennego. Główną trasą drogową przebiegającą przez jednostkę jest [[Ulica Bielska w Katowicach|ulica Bielska]], która biegnie w osi północ-południe. Murcki są największą pod względem powierzchni jednostką pomocniczą Katowic – 41,53&nbsp;km² (25,2% powierzchni Katowic). Znajduje się tu najwyżej, jak i jeden z dwóch najniżej położonych punktów Katowic, a także posiada największą [[lesistość]] spośród wszystkich dzielnic Katowic – 86%. Murcki liczyły w 2007 roku 5&nbsp;796 mieszkańców. ''[[Murcki|Czytaj więcej…]]''
'''[[Przetacznik bluszczykowy]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny należący do rodziny [[Babkowate (rośliny)|babkowatych]], przy czym dawniej wyróżniany był jako [[gatunek zbiorowy]] ''V. hederifolia'' ''aggr.'', natomiast współcześnie jest zwykle jednym z pięciu drobnych gatunków w jego obrębie. Występuje w [[Europa|Europie]], na [[Kaukaz (łańcuch górski)|Kaukazie]], w [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]], zachodniej Azji, na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]] oraz w północno-zachodniej [[Afryka|Afryce]]. Roślina została także zawleczona do [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] i Azji Wschodniej, gdzie ma status [[gatunek inwazyjny|gatunku inwazyjnego]]. W [[Polska|Polsce]] gatunek jest rozpowszechniony. Występuje zwykle jako [[chwast]] w uprawach. Przetacznik bluszczykowy nie jest zwykle wymieniany jako jeden z nielicznych, [[rośliny lecznicze|leczniczych]] przedstawicieli swego rodzaju. Zawiera jednak substancje biologicznie czynne. Ekstrakty wodne z tego gatunku wykazują działanie przeciwzapalne polegające na neutralizowaniu [[rodniki|wolnych rodników]]. Gatunek jest utrwalonym [[mieszaniec|mieszańcem]] [[przetacznik blady|przetacznika bladego]] i [[przetacznik trójklapowy|przetacznika trójklapowego]]. ''[[Przetacznik bluszczykowy|Czytaj więcej…]]''
|4=<!--Propozycja na czwartek 22 kwietnia --> [[Plik:CrakeAfrican2(byMarkTittley) cropped and mirrored.jpg|right|100px]]
|4=<!--Propozycja na czwartek 6 maja --> [[Plik:Madonna - Rebel Heart tour 2015 - Berlin 2 (23246815245).jpg|right|100px]]
'''''[[Madonna (album)|Madonna]]''''' – [[debiut]]ancki [[album studyjny]] [[Stany Zjednoczone|amerykańskiej]] piosenkarki [[muzyka pop|popowej]] [[Madonna (piosenkarka)|Madonny]], wydany 27 lipca 1983 roku nakładem [[wydawnictwo muzyczne|wytwórni]] [[Sire Records]]. Album był nagrywany w 1982 i 1983 roku w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]. W pierwszej kolejności powstał singel „[[Everybody (singel Madonny)|Everybody]]”, którego [[producent muzyczny|produkcję]] nadzorował Mark Kamins. Jego klubowy sukces zachęcił przedstawicieli wytwórni do podpisania z Madonną [[Umowa|kontraktu]] na cały album. W albumie znalazło się osiem utworów, częściowo napisanych przez samą piosenkarkę, a częściowo przez jej współpracowników. Piosenki reprezentują przede wszystkim stylistykę [[dance-pop]]ową, z silnymi wpływami [[disco]] i elementami [[pop-rock]]a, zaś teksty dotyczą zabawy i różnych aspektów miłości. Choć początkowo Madonna zbierała w prasie negatywne recenzje i była nazywana [[Artysta jednego przeboju|artystką jednego przeboju]], po latach odbiór albumu stał się przychylny. Do dziś światowa sprzedaż albumu przekroczyła 10 milionów egzemplarzy. Według [[krytyka muzyczna|krytyków]] i badaczy, album odegrał dużą rolę w popularyzacji muzyki tanecznej w [[mainstream]]ie. ''[[Madonna (album)|Czytaj więcej…]]''
'''[[Derkaczek]]''' – gatunek ptaka z rodziny [[chruściele (ptaki)|chruścieli]]. Występuje w [[Czarna Afryka|Afryce Subsaharyjskiej]] na południe od równoleżnika 12°N. Część populacji jest wędrowna; w strefie okołorównikowej występują zarówno ptaki osiadłe, jak i wędrowne. Po raz pierwszy gatunek opisał [[Wilhelm Peters]] w 1854 roku. [[Holotyp]] pochodził z [[Tete (miasto)|Tete]] w środkowym [[Mozambik]]u. Derkaczki zamieszkują różnorodne tereny trawiaste. Są to zarówno obszary położone przy brzegach słodkowodnych mokradeł i zbiorników. Pożywieniem derkaczków są [[dżdżownicowate|dżdżownice]], [[mięczaki]], [[owady]] i ich larwy oraz niewielkie [[płazy bezogonowe]]. Zjadają również nasiona, szczególnie traw, oraz inną materię roślinną – źdźbła traw, pąki i liście. Pożywienia szukają zarówno w ukryciu, jak i na otwartej przestrzeni na drogach. [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody]] uznaje derkaczka za [[gatunek najmniejszej troski]] nieprzerwanie od 1988 roku. [[BirdLife International]] uznaje trend liczebności populacji za stabilny ze względu na brak widocznych zagrożeń. ''[[Derkaczek|Czytaj więcej…]]''
|5=<!--Propozycja na piątek 23 kwietnia --> [[Plik:ORP Flaming.jpg|100px|right]]
|5=<!--Propozycja na piątek 7 maja --> [[Plik:Krzysztof Kieslowski gwiazda Lodz.jpg|100px|right]]
'''''[[Dekalog (cykl filmów)|Dekalog]]''''' – cykl dziesięciu [[Telewizja|telewizyjnych]] [[Film psychologiczny|filmów psychologicznych]] z 1988 roku w [[reżyser]]ii [[Krzysztof Kieślowski|Krzysztofa Kieślowskiego]], zrealizowanych na podstawie scenariusza napisanego przezeń wraz z [[Krzysztof Piesiewicz|Krzysztofem Piesiewiczem]]. ''Dekalog'' został wyprodukowany przez [[Telewizja Polska|Telewizję Polską]] oraz [[Studio Filmowe „Tor”|Zespół Filmowy „Tor”]]. Cykl Kieślowskiego i Piesiewicza nawiązuje tematycznie do tytułowych dziesięciu [[Dekalog|przykazań judeochrześcijańskich]]. Niemal wszystkie filmy wchodzące w skład ''Dekalogu'', osadzone w rzeczywistości Polski lat 80. XX wieku, wiąże ze sobą postać tajemniczego mężczyzny ([[Artur Barciś]]). Bohater kreowany przez Barcisia obserwuje występki głównych bohaterów, którzy naruszają tabu moralne ustanowione przez Dekalog i mierzą się z konsekwencjami etycznymi swoich czynów. ''Dekalog'' okazał się jednym z najważniejszych dzieł filmowych w karierze Kieślowskiego i Piesiewicza. Na [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji]] cykl otrzymał nagrodę [[Międzynarodowa Federacja Krytyków Filmowych|FIPRESCI]] oraz nagrodę Young Cinema. ''Dekalog'' figuruje również na [[Watykańska lista 45 filmów|watykańskiej liście 15 filmów o szczególnych walorach moralnych]]. ''[[Dekalog (cykl filmów)|Czytaj więcej…]]''
'''[[ORP Jastrząb (1963)|ORP Jastrząb]]''' – [[Polska|polski]] [[trałowiec]] bazowy z okresu [[Zimna wojna|zimnej wojny]], jeden z serii dwunastu okrętów [[Trałowce projektu 206F|projektu ''206F'']]. Jednostka mierzyła 58,2 metra [[Długość całkowita (statek)|długości]], 7,97 metra [[Szerokość całkowita|szerokości]] i miała [[zanurzenie]] 2,14 metra, a jej [[wyporność]] pełna wynosiła 470&nbsp;ton. Uzbrojona była w trzy podwójne zestawy [[Armata automatyczna|działek automatycznych]] [[2M-3]]M kal. 25&nbsp;mm i [[Bomba głębinowa|bomby głębinowe]], a ponadto była przystosowana do przewozu i stawiania [[Mina morska|min morskich]]. Okręt został [[Wodowanie|zwodowany]] w lutym 1963 roku w [[Stocznia Gdynia|Stoczni im. Komuny Paryskiej]] w [[Gdynia|Gdyni]], a do służby w [[Marynarka Wojenna|Marynarce Wojennej]] przyjęto go w styczniu 1964 roku. Intensywnie eksploatowana jednostka, oznaczona [[Numer burtowy|znakiem burtowym]] 615, cały okres służby spędziła w 13. Dywizjonie Trałowców [[9 Flotylla Obrony Wybrzeża|9. Flotylli Obrony Wybrzeża]] w [[Port wojenny Hel|Helu]]. „Jastrząb” został skreślony z listy floty po ponad 26-letnim okresie użytkowania w kwietniu 1990 roku. ''[[ORP Jastrząb (1963)|Czytaj więcej…]]''
|6=<!--Propozycja na sobotę 24 kwietnia --> [[Plik:Star1466 PICT0103.jpg|100px|right]]
|6=<!--Propozycja na sobotę 8 maja --> [[Plik:Japanese cruiser Tatsuta 1919.jpg|100px|right]]
'''[[Krążowniki lekkie typu Tenryū]]''' – seria [[Japonia|japońskich]] [[Krążownik lekki|krążowników lekkich]] okresu [[Historia powszechna (1918–1939)|międzywojennego]] i [[II wojna światowa|II wojny światowej]], składająca się z dwóch okrętów: „[[Tenryū (1918)|Tenryū]]” oraz „[[Tatsuta (1918)|Tatsuta]]”. Stanowiły mniejszy typ szybkich krążowników, przeznaczony do pełnienia funkcji [[Lider (okręt)|przewodników flotylli]] [[niszczyciel]]i. Ich [[wyporność]] standardowa wynosiła 3230 [[Tona#Długa tona|ts]]. Uzbrojenie główne stanowiły 4 działa [[Kaliber broni|kalibru]] 14&nbsp;cm [[140 mm armata morska Typ 3|Typ&nbsp;3]], o długości lufy 50 kalibrów, umieszczone na pokładzie na pojedynczych podstawach osłoniętych maskami. Uzbrojenie przeciwlotnicze początkowo stanowiło tylko jedno działo kalibru 8&nbsp;cm Typ&nbsp;3 na pokładzie rufowym. Ponieważ jednym z zadań liderów flotylli miało być prowadzenie ataków torpedowych, okręty otrzymały dość silne uzbrojenie torpedowe, z sześcioma [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutniami torped]] kalibru 533&nbsp;mm. Były pierwszymi nowoczesnymi japońskimi lekkimi krążownikami; projektowane podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]], weszły do służby w 1919 roku. Oba brały aktywny udział w działaniach [[Wojna na Pacyfiku|II wojny światowej na Pacyfiku]], podczas której zostały zatopione. ''[[Krążowniki lekkie typu Tenryū|Czytaj więcej…]]''
'''[[Star 1466]]''' − samochód ciężarowo-terenowy, trzyosiowy, produkowany w latach 2001–2006 przez zakłady [[Fabryka Samochodów Ciężarowych „Star”|Star Trucks]] w [[Starachowice|Starachowicach]] (od 2003 roku [[MAN Bus|MAN STAR Trucks & Buses]]). Stanowił jedną z ostatnich ciężarówek terenowych marki Star. Samochody tego typu użytkowane są w [[Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej|Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej]], w armii [[Jemen]]u oraz przez służby cywilne. Oznaczenie modelu 1466 pochodzi od dopuszczalnej masy całkowitej 14 ton i napędu 6×6, natomiast ładowność wynosi 6 ton. Do tej samej generacji należał także lżejszy 12-tonowy trzyosiowy [[Star 1266]] i 9/10-tonowy dwuosiowy [[Star 944]]. Napęd stanowi rzędowy 6-cylindrowy turbodoładowany silnik wysokoprężny MAN D0826 LFG15 o pojemności skokowej 6,87 l, spełniający normę Euro 2. Rozwija moc maksymalną 162 kW przy 2400 obr./min i osiąga maksymalny moment obrotowy 820 Nm przy 1500 obr./min. W 2006 roku koncern MAN w ramach polityki korporacyjnej zdecydował o zakończeniu montażu Stara 1466 w Starachowicach i w ogóle ciężarówek własnej konstrukcji zakładów Star, co było między innymi związane z zaprzestaniem produkcji kabin tego typu w Europie i skupieniem produkcji ciężarówek w austriackich zakładach w [[Steyr (miasto)|Steyr]]. ''[[Star 1466|Czytaj więcej…]]''
|7=<!--Propozycja na niedzielę 25 kwietnia --> [[Plik:Frankenstein's monster (Boris Karloff).jpg|100px|right]]
|7=<!--Propozycja na niedzielę 9 maja --> [[Plik:Cryptobranchus japonicus.jpg|100px|right]]
'''[[Salamandra olbrzymia japońska]]''' – [[płazy ogoniaste|płaz ogoniasty]] z rodziny [[skrytoskrzelne|skrytoskrzelnych]], obok [[salamandra olbrzymia chińska|salamandry olbrzymiej chińskiej]] i ''[[Andrias sligoi]]'' największy żyjący współcześnie płaz świata. Dorasta do 1,44 m. Cechuje się spłaszczonym ciałem. Występuje na japońskich wyspach [[Honsiu]], [[Sikoku]] i [[Kiusiu]], gdzie zasiedla rzeki oraz górskie potoki. Jest zwierzęciem nocnym. Oddycha dzięki [[Wymiana gazowa|wymianie gazowej]] prowadzonej przez [[naskórek]]. Odżywia się [[Bezkręgowce|bezkręgowcami]], a także większymi zwierzętami jak [[ryby]], małe [[płazy]] i [[ssaki]]. W okresie godowym trwającym od sierpnia do października udaje się w górę rzeki w poszukiwaniu nor, o które samce toczą zacięte boje. Samice składają 400–600 jaj, które są następnie strzeżone przez samca. [[kijanka|Kijanki]] wykluwają się po około 40–60 dniach, a po 4–5 latach dochodzi do [[Przeobrażenie|metamorfozy]]. Jest [[Gatunek bliski zagrożenia|gatunkiem bliskim zagrożenia]] w związku z postępującą degradacją środowiska, a także odłowem w celach konsumpcyjnych i leczniczych, gdyż wykorzystywana jest w medycynie ludowej. Salamandra olbrzymia japońska jest często przedstawiana w japońskich legendach i co roku ma swój własny festiwal w japońskim mieście [[Maniwa]]. ''[[Salamandra olbrzymia japońska|Czytaj więcej…]]''
'''[[Adaptacja filmowa]]''' – przeznaczona do sfilmowania przeróbka pierwotnego materiału [[Utwór literacki|literackiego]], [[Dramat|teatralnego]], [[Muzyka|muzycznego]] lub innego [[Dzieło sztuki|artystycznego]]. Celem ekranizacji jest dostosowanie adaptowanego utworu do wymogów nowego medium, odmiennego materiału bądź potrzeb i wymagań nowej publiczności. Już od początku istnienia kina nawiązywano do kanonu dzieł literackich. Ze względu na ówcześnie niewielką długość taśm filmowych takie próby w pierwszej dekadzie XX wieku były ograniczone, toteż znaczącej redukcji poddawano pierwotny materiał literacki. Nawet jednak w momencie, gdy adaptacje dzieł literackich stawały się coraz dojrzalsze technicznie, problem stanowiła cenzura – ekonomiczna, obyczajowa, niekiedy również polityczna. W obliczu rosnących nakładów na produkcję filmową najpewniejsze dochody przynosiły i przynoszą adaptacje niekontrowersyjnych dzieł literackich. Szczególnie dochodowe adaptacje filmowe powstają na licencji [[komiks]]ów. Zwłaszcza filmy i seriale animowane pozwalają łatwo oddać styl wizualny pierwowzorów komiksowych. ''[[Adaptacja filmowa|Czytaj więcej…]]''
}}
}}
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość=
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość=

Wersja z 00:55, 3 maj 2021

 Dokumentacja szablonu [odśwież]


Dzisiaj

Alstom Citadis 100 – dwie serie tramwajów niskopodłogowych z rodziny Citadis, produkowane w chorzowskim zakładzie Alstomu w latach 1999–2001. Powstało łącznie 21 sztuk, które są eksploatowane w Gdańsku (4 sztuki) i konurbacji górnośląskiej (17 sztuk). Tramwaje są oparte na dwóch wózkach napędowych pod członami skrajnymi oraz jednym wózku tocznym pod członem środkowym. Wózki napędowe do Citadisów 100 zostały wyprodukowane w zakładach Linke-Hofmann-Busch w Salzgitter, a wózki toczne zostały wyprodukowane w Chorzowie. Citadisy 100 napędzane są 4 asynchronicznymi silnikami chłodzonymi powietrzem o mocy 120 lub 140 kW. W części pasażerskiej serii NGd99 znajdują się 44 miejsca siedzące oraz stanowisko do mocowania wózków inwalidzkichm, natomiast w seria 116Nd posiada 22 normalne miejsca siedzące, 12 miejsc siedzących tzw. 1½ (o zwiększonej szerokości do 70 cm) oraz 2 stanowiska do mocowania wózków inwalidzkich. Czytaj więcej…

Jutro

Berk-i Satvet – turecki krążownik torpedowy typu Peyk z początku XX wieku. Służył w marynarce Imperium Osmańskiego od 1907 roku, a następnie po modernizacji, jako TGC „Berk” w marynarce Republiki Turcji od 1925 do 1945 roku. Brał udział w I wojnie bałkańskiej oraz I wojnie światowej. Zbudowany został w niemieckiej stoczni Krupp Germania w Kilonii, wodowany w 1906 roku. Okręt miał architekturę typową dla małych krążowników przełomu wieków, z podniesionym pokładem dziobowym ciągnącym się na ponad 1/3 kadłuba i dwoma szeroko rozstawionymi kominami. Wyporność po zbudowaniu wynosiła 775 ton, a po modernizacji 850 ton. Główne uzbrojenie stanowiły początkowo dwie armaty kalibru 105 mm i sześć kalibru 57 mm oraz trzy wyrzutnie torped kalibru 450 mm. Po modernizacji uzbrojenie stanowiły dwa działa kalibru 88 mm Krupp L/40 na pokładzie dziobowym i rufowym, cztery działka kalibru 37 mm Krupp i dwie wyrzutnie torped. Okręt został wycofany ze służby w 1945 roku i złomowany w latach 1953–1955 w Izmicie. Czytaj więcej…

Pojutrze

Murckihistoryczna część oraz jednostka pomocnicza Katowic, położona w południowej części miasta, w latach 1967-1975 samodzielne miasto. Murcki rozwinęły się dzięki działalności górniczej. W 1769 roku powstała tu najstarsza na Górnym Śląsku kopalnia węgla kamiennego – Emanuelssegen. Rozwój Murcek przyspieszyło doprowadzenie i uruchomienie linii kolejowej 1 grudnia 1852 roku. Jednostka ta ma zróżnicowaną strukturę funkcjonalno-przestrzenną z dominacją funkcji przemysłowej, a także mieszkaniowej. Zabudowa mieszkaniowo-usługowa Murcek pochodzi głównie z przełomu XIX i XX wieku, a także z okresu powojennego. Główną trasą drogową przebiegającą przez jednostkę jest ulica Bielska, która biegnie w osi północ-południe. Murcki są największą pod względem powierzchni jednostką pomocniczą Katowic – 41,53 km² (25,2% powierzchni Katowic). Znajduje się tu najwyżej, jak i jeden z dwóch najniżej położonych punktów Katowic, a także posiada największą lesistość spośród wszystkich dzielnic Katowic – 86%. Murcki liczyły w 2007 roku 5 796 mieszkańców. Czytaj więcej…

Za 3 dni

Madonnadebiutancki album studyjny amerykańskiej piosenkarki popowej Madonny, wydany 27 lipca 1983 roku nakładem wytwórni Sire Records. Album był nagrywany w 1982 i 1983 roku w Nowym Jorku. W pierwszej kolejności powstał singel „Everybody”, którego produkcję nadzorował Mark Kamins. Jego klubowy sukces zachęcił przedstawicieli wytwórni do podpisania z Madonną kontraktu na cały album. W albumie znalazło się osiem utworów, częściowo napisanych przez samą piosenkarkę, a częściowo przez jej współpracowników. Piosenki reprezentują przede wszystkim stylistykę dance-popową, z silnymi wpływami disco i elementami pop-rocka, zaś teksty dotyczą zabawy i różnych aspektów miłości. Choć początkowo Madonna zbierała w prasie negatywne recenzje i była nazywana artystką jednego przeboju, po latach odbiór albumu stał się przychylny. Do dziś światowa sprzedaż albumu przekroczyła 10 milionów egzemplarzy. Według krytyków i badaczy, album odegrał dużą rolę w popularyzacji muzyki tanecznej w mainstreamie. Czytaj więcej…

Za 4 dni

Dekalog – cykl dziesięciu telewizyjnych filmów psychologicznych z 1988 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, zrealizowanych na podstawie scenariusza napisanego przezeń wraz z Krzysztofem Piesiewiczem. Dekalog został wyprodukowany przez Telewizję Polską oraz Zespół Filmowy „Tor”. Cykl Kieślowskiego i Piesiewicza nawiązuje tematycznie do tytułowych dziesięciu przykazań judeochrześcijańskich. Niemal wszystkie filmy wchodzące w skład Dekalogu, osadzone w rzeczywistości Polski lat 80. XX wieku, wiąże ze sobą postać tajemniczego mężczyzny (Artur Barciś). Bohater kreowany przez Barcisia obserwuje występki głównych bohaterów, którzy naruszają tabu moralne ustanowione przez Dekalog i mierzą się z konsekwencjami etycznymi swoich czynów. Dekalog okazał się jednym z najważniejszych dzieł filmowych w karierze Kieślowskiego i Piesiewicza. Na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji cykl otrzymał nagrodę FIPRESCI oraz nagrodę Young Cinema. Dekalog figuruje również na watykańskiej liście 15 filmów o szczególnych walorach moralnych. Czytaj więcej…

Za 5 dni

Krążowniki lekkie typu Tenryū – seria japońskich krążowników lekkich okresu międzywojennego i II wojny światowej, składająca się z dwóch okrętów: „Tenryū” oraz „Tatsuta”. Stanowiły mniejszy typ szybkich krążowników, przeznaczony do pełnienia funkcji przewodników flotylli niszczycieli. Ich wyporność standardowa wynosiła 3230 ts. Uzbrojenie główne stanowiły 4 działa kalibru 14 cm Typ 3, o długości lufy 50 kalibrów, umieszczone na pokładzie na pojedynczych podstawach osłoniętych maskami. Uzbrojenie przeciwlotnicze początkowo stanowiło tylko jedno działo kalibru 8 cm Typ 3 na pokładzie rufowym. Ponieważ jednym z zadań liderów flotylli miało być prowadzenie ataków torpedowych, okręty otrzymały dość silne uzbrojenie torpedowe, z sześcioma wyrzutniami torped kalibru 533 mm. Były pierwszymi nowoczesnymi japońskimi lekkimi krążownikami; projektowane podczas I wojny światowej, weszły do służby w 1919 roku. Oba brały aktywny udział w działaniach II wojny światowej na Pacyfiku, podczas której zostały zatopione. Czytaj więcej…

Za 6 dni

Salamandra olbrzymia japońskapłaz ogoniasty z rodziny skrytoskrzelnych, obok salamandry olbrzymiej chińskiej i Andrias sligoi największy żyjący współcześnie płaz świata. Dorasta do 1,44 m. Cechuje się spłaszczonym ciałem. Występuje na japońskich wyspach Honsiu, Sikoku i Kiusiu, gdzie zasiedla rzeki oraz górskie potoki. Jest zwierzęciem nocnym. Oddycha dzięki wymianie gazowej prowadzonej przez naskórek. Odżywia się bezkręgowcami, a także większymi zwierzętami jak ryby, małe płazy i ssaki. W okresie godowym trwającym od sierpnia do października udaje się w górę rzeki w poszukiwaniu nor, o które samce toczą zacięte boje. Samice składają 400–600 jaj, które są następnie strzeżone przez samca. Kijanki wykluwają się po około 40–60 dniach, a po 4–5 latach dochodzi do metamorfozy. Jest gatunkiem bliskim zagrożenia w związku z postępującą degradacją środowiska, a także odłowem w celach konsumpcyjnych i leczniczych, gdyż wykorzystywana jest w medycynie ludowej. Salamandra olbrzymia japońska jest często przedstawiana w japońskich legendach i co roku ma swój własny festiwal w japońskim mieście Maniwa. Czytaj więcej…

Zobacz też