Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 27 maja --> [[Plik:Grób Edmunda Kowal.JPG|100px|right]] |
||
'''[[Edmund Kowal]]''' (ur. [[16 lutego]] [[1931]] w [[Bobrek (Bytom)|Bobrku]], zm. [[22 kwietnia]] [[1960]] w [[Poznań|Poznaniu]]) – [[Polska|polski]] [[piłkarz]]. Kowal był wychowankiem Odry Bobrek, skąd w wieku osiemnastu lat trafił do Stali Bobrek. W 1952 roku dostał powołanie do wojska, natomiast w 1953 roku służbowe oddelegowanie do [[Wawel Kraków|Wawelu Kraków]]. W latach 1953–1956 grał dla [[Legia Warszawa (piłka nożna)|Legii Warszawa]], natomiast od 1957 roku występował w [[Górnik Zabrze|Górniku Zabrze]]. Z Legią dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski (1955, 1956). W barwach Górnika dwukrotnie został mistrzem Polski (1957, 1959). Kowal był [[Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyzn|reprezentantem Polski]] w latach 1953–1958. Wystąpił w tym czasie w ośmiu meczach i zdobył jedną bramkę. Zadebiutował w kadrze prowadzonej przez selekcjonera [[Ryszard Koncewicz|Ryszarda Koncewicza]] w towarzyskim spotkaniu przeciwko [[Reprezentacja Bułgarii w piłce nożnej mężczyzn|Bułgarii]], zaś jedyną bramkę zdobył w meczu z [[Reprezentacja Finlandii w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacją Finlandii]]. Zmarł w wyniku obrażeń poniesionych w wypadku podczas wskakiwania do tramwaju. ''[[Edmund Kowal|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Ernő Jendrassik]]''' (ur. [[7 czerwca]] [[1858]] w [[Kluż-Napoka|Koloszwarze]], zm. [[21 grudnia]] [[1921]] w [[Budapeszt|Budapeszcie]]) – [[Węgrzy|węgierski]] lekarz [[Neurologia|neurolog]], pamiętany za prace nad [[odruch]]ami. Opisany przez niego manewr ułatwiający wywołanie [[Odruch kolanowy|odruchu kolanowego]] do dziś znany jest jako [[manewr Jendrassika]]. Opublikował 123 prace w węgierskich i zagranicznych czasopismach, z których 23% poświęconych było medycynie wewnętrznej, 44% neurologii, a 14% psychiatrii. Zajmował się również filozofią, psychologią i psychiatrią sądową. Doniosłe były jego badania nad neurologią ruchu: rozpatrywał czynność mięśnia nie w związku z jego rzeczywistą lokalizacją, ale miejscem przyczepu. Przez niemal 20 lat kariery naukowej badał odruchy, począwszy od uznanej pracy z 1882 roku. Jendrassik wyróżnił trzy grupy odruchów: ścięgniste i okostnowe, skórne oraz złożone. Jendrassik prowadził też intensywne badania nad popularną wówczas [[Hipnoza|hipnozą]]. Swoje badania prowadził w Klinice Chorób Wewnętrznych. Poza hipnozą badał też inne zjawiska fizjologiczne, najwięcej zainteresowania poświęcając jednak potędze sugestii, wolnej woli i sądowym implikacjom hipnozy. ''[[Ernő Jendrassik|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 28 maja --> [[Plik:The Fabs.JPG|100px|right]] |
||
'''[[The Beatles]]''' – [[Wielka Brytania|brytyjski]] [[rock]]owy [[zespół muzyczny]] z [[Liverpool]]u, działający w latach 1960–1970. Przez większość tego okresu w jego skład wchodzili [[John Lennon]], [[Paul McCartney]], [[George Harrison]] oraz [[Ringo Starr]]. Beatlesi wywodzą się z zespołu [[The Quarrymen]], w którym występowali Lennon, McCartney i Harrison. Do 1962 roku występowali głównie w Liverpoolu i [[Hamburg]]u, gdzie odbyli kilka serii koncertów i poznali swojego późniejszego [[menedżer]]a, [[Brian Epstein|Briana Epsteina]]. W 1962 roku związali się z [[Producent muzyczny|producentem]] [[George Martin (producent)|George’em Martinem]], z którym pracowali do końca działalności. W tym samym roku wydali [[debiut]]ancki [[Singel (wydawnictwo muzyczne)|singel]] „[[Love Me Do]]”. W 1963 roku odbyła się premiera ich pierwszego albumu, ''[[Please Please Me]]'', który okazał się [[bestseller]]em na terenie Wielkiej Brytanii. Na ten sam rok datuje się początki [[Beatlemania|Beatlemanii]], czyli ogromnej popularności Beatlesów, charakteryzującej się histerycznymi reakcjami fanów. W 1964 roku zespół po raz pierwszy wystąpił w Stanach Zjednoczonych, gdzie odcinek programu ''The Ed Sullivan Show'' z ich udziałem zgromadził największą telewizyjną publiczność w historii kraju. Beatlesi stali się tym samym prekursorami [[Brytyjska inwazja|brytyjskiej inwazji]], polegającej na rosnącej popularności brytyjskich muzyków w Stanach i na całym świecie. ''[[The Beatles|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Carole Lombard]]''' (ur. [[6 października]] [[1908]] w [[Fort Wayne]], zm. [[16 stycznia]] [[1942]] pod Potosi Mountain) − [[Amerykanie|amerykańska]] [[aktor]]ka filmowa, ikona kina lat 30. XX wieku. Szczególnie ceniona za energiczne, często niecodzienne role w produkcjach z gatunku [[screwball comedy]]. W drugiej połowie lat 30. była najlepiej zarabiającą [[Gwiazda filmowa|gwiazdą filmową]] w [[Hollywood]]. Punktem zwrotnym w jej karierze był udział w screwball comedy ''Napoleon na Broadwayu''. Lombard stała się jedną z głównych aktorek gatunku, pojawiając się między innymi w ''Hands Across the Table'' oraz ''[[Mój pan mąż]]''. Za udział w drugim z tych filmów otrzymała nominację do [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]] w kategorii dla [[Oscar dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej|najlepszej aktorki pierwszoplanowej]]. W latach 1939−1942 trzecia żona [[Clark Gable|Clarka Gable’a]]. W roku 1999 została sklasyfikowana przez [[American Film Institute]] na 23. miejscu w rankingu „[[AFI 100 Lat... 100 Gwiazd|największych aktorek wszech czasów]]”. Po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do udziału w [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] pod koniec 1941 roku, aktywnie włączyła się w sprzedaż bonów wojennych. Zginęła w katastrofie lotniczej razem ze swoją matką. Pośmiertnie została odznaczona przez [[Prezydent Stanów Zjednoczonych|prezydenta]] [[Franklin Delano Roosevelt|Franklina Delano Roosevelta]] [[Prezydencki Medal Wolności|Medalem Wolności]] jako pierwsza kobieta, która zginęła na służbie podczas wojny. ''[[Carole Lombard|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 29 maja --> [[Plik:Narač - 4.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Narocz]]''' – największe [[jezioro]] na [[Białoruś|Białorusi]], położone w [[Obwód miński|obwodzie mińskim]], w [[Rejon miadzielski|rejonie miadzielskim]], część Naroczańskiej Grupy Jezior i [[Dorzecze|dorzecza]] [[Rzeka|rzeki]] [[Narocz (rzeka)|Narocz]]. Jezioro uformowało się w wyniku [[Zlodowacenie północnopolskie|ostatniego zlodowacenia]]. Położone jest na terenie [[Naroczański Park Narodowy|Naroczańskiego Parku Narodowego]], stanowi największy na Białorusi rejon wypoczynkowy i sanatoryjny. Narocz jest także miejscem połowu ryb i podlega zarybianiu. W Naroczy żyje 25 gatunków ryb, z których 19 to [[Gatunek rodzimy|gatunki rodzime]]. Dominują wśród nich [[Sielawa europejska|sielawa]] oraz [[Sieja pospolita|sieja]]. Wśród wodnej flory jeziora Narocz występuje kilkadziesiąt gatunków ściśle wodnych roślin, w tym [[Rośliny nasienne|rośliny kwiatowe]] oraz [[glony]]. Zarasta ponad 20% powierzchni jeziora. Narocz jest wymieniana jako trzecie pod względem czystości jezioro na Białorusi. Jednak w związku z intensyfikacją rolnictwa i zwiększeniem wpływu działalności człowieka zaobserwowano pogorszenie jego stanu ekologicznego. W okresie międzywojennym zbiornik był największym jeziorem [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]]. ''[[Narocz|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Emil Zátopek]]''' (ur. [[19 września]] [[1922]] w [[Kopřivnice|Kopřivnicy]], zm. [[21 listopada]] [[2000]] w [[Praga|Pradze]]) – [[Czechy|czeski]] biegacz, [[Bieg długodystansowy|długodystansowiec]]. Czterokrotny złoty medalista [[Letnie igrzyska olimpijskie|olimpijski]], 18-krotny rekordzista świata, trzykrotny mistrz Europy, wielokrotny mistrz Czechosłowacji. Uważany za jednego z najlepszych lekkoatletów wszech czasów. Zátopek, biegnący w charakterystycznym, brzydkim stylu, znany jest też jako prekursor biegu interwałowego, polegającego na naprzemiennym przyspieszaniu i zwalnianiu tempa. Jest jedynym zawodnikiem, który na jednych igrzyskach olimpijskich zdobył trzy złote medale w biegach na 5000 m, 10 000 m i maratonie. Wielokrotnie ustanawiał rekordy świata, jako pierwszy człowiek pobiegł 10 000 m poniżej 29 minut, z kolei w biegu godzinnym jako pierwszy przebiegł więcej niż 20 000 m. Od 1948 do 1954 roku był niepokonany w biegach na 10 000 m. Należał do [[Komunistyczna Partia Czechosłowacji|Komunistycznej Partii Czechosłowacji]], jednak pod koniec lat sześćdziesiątych został usunięty z niej za poparcie politycznych zmian [[Praska Wiosna|praskiej wiosny]]. Po rehabilitacji został archiwistą w Pradze. Członek [[IAAF Hall of Fame]]. Magazyn ''[[Runner's World]]'' uznał go za najlepszego biegacza wszech czasów. ''[[Emil Zátopek|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 30 maja --> [[Plik:NCI Visuals Food Beer.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Piwo]]''' – [[napój alkoholowy]] otrzymywany w wyniku [[Fermentacja alkoholowa|fermentacji alkoholowej]] [[Brzeczka|brzeczki]] piwnej. Brzeczka ta stanowi wodny wyciąg ze [[Słód|słodu]] browarnego z dodatkiem [[Chmiel zwyczajny|chmielu]] i ewentualnie innych surowców. [[Warzenie piwa|Produkcja piwa]] najczęściej przebiega w następujący sposób: rozdrobniony słód miesza się z ciepłą wodą, czasem z dodatkiem innych surowców [[Skrobia|skrobiowych]] i [[Enzymy|enzymów]]. Uzyskuje się w ten sposób ekstrakt, który poddawany jest gotowaniu wraz z chmielem, a następnie się go klaruje i schładza. Płyn ten ulega fermentacji przez dodane [[drożdże piwowarskie]]. Powstałe piwo zazwyczaj filtruje się i podaje jako napój musujący, z uwalniającymi się pęcherzykami [[Dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]] tworzącymi pianę. Wyraz ''piwo'' wywodzi się z [[Język prasłowiański|prasłowiańskiego]] słowa ''pivo'' oznaczającego napitek, napój. Piwo to najstarszy i najczęściej spożywany [[Używka|napój]] [[Etanol|alkoholowy]] oraz trzeci pod względem popularności po [[Woda|wodzie]] oraz [[Herbata|herbacie]] napój na świecie. ''[[Piwo|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Psychoza (film)|Psychoza]]''''' – [[Kinematografia amerykańska|amerykański]] [[dreszczowiec]] [[Film psychologiczny|psychologiczny]] z 1960 roku w reżyserii [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]] i według scenariusza Josepha Stefano, opartego na [[Psychoza (powieść)|powieści o tym samym tytule]] autorstwa [[Robert Bloch (pisarz)|Roberta Blocha]] z 1959 roku. W rolach głównych wystąpili [[Anthony Perkins]], [[Janet Leigh]], [[John Gavin]] oraz [[Vera Miles]]. Film wzbudzał emocje jeszcze przed premierą. Kontrowersyjna tematyka spowodowała, że studio [[Paramount Pictures]] odmówiło produkcji, zajmując się jedynie dystrybucją. ''Psychoza'' została przyjęta z mieszanymi odczuciami; [[Krytyka filmowa|krytycy]] byli poirytowani faktem, że nie organizowano żadnych pokazów [[Prapremiera|przedpremierowych]] z ich udziałem. Z uwagi na kampanię reklamową, która przeszła do historii jako jedna z najsprawniej zaplanowanych i przeprowadzonych, zainteresowanie filmem było na tyle duże, że kolejki do kin tworzyły się od wczesnych godzin porannych i nie znikały do ostatnich wieczornych pokazów. Na seansach niejednokrotnie musiała interweniować policja. ''Psychoza'' otrzymała cztery nominacje do [[Nagroda Akademii Filmowej|nagrody Akademii Filmowej]], w tym m.in. za [[Oscar za najlepszą reżyserię|najlepszą reżyserię]]. Globalny sukces kasowy spowodował, że przy budżecie wynoszącym nieco ponad 800 tys. dolarów, dochód z ''Psychozy'' wyniósł 32 miliony dolarów, co było najbardziej kasowym projektem w karierze Hitchcocka. ''[[Psychoza (film)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 31 maja --> [[Plik:Constitution of Athens BL Papyrus 131.jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Ustrój polityczny Aten (Arystoteles)|Ustrój polityczny Aten]]''''' – dzieło przypisywane [[Arystoteles]]owi lub jednemu z jego uczniów, jedyna część ''[[Politeje|politei]]'' w znacznej części zachowana do naszych czasów. Powstało prawdopodobnie w latach trzydziestych IV wieku p.n.e. Na ściślejsze określenie ram czasowych pozwala dokonana przez historyków analiza treści i porównanie jej ze znanymi nam z innych źródeł wydarzeniami. Traktat opisuje historię polityczną Aten oraz funkcjonowanie [[Demokracja ateńska|ustroju ateńskiego]] w czasach współczesnych pisarzowi. Traktat został odnaleziony na papirusie [[P. Lond. 131]] i wydany w 1891 roku przez [[Frederic George Kenyon|Frederica George’a Kenyona]]. Praca dzieli się na dwie części. Część historyczną stanowi niezachowany początek oraz rozdziały 1–41, część systematyczną rozdziały 42–69. ''[[Ustrój polityczny Aten (Arystoteles)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Spółdzielczy Dom Handlowy „Feniks”]]''' – [[Architektura secesji|secesyjny]] [[dom handlowy]] we [[Wrocław]]iu, we wschodniej części [[Rynek we Wrocławiu|Rynku]] (Rynek 31-32), znany również jako ''Kathedrale des Kommerz'' (świątynia komercji) oraz ''Warenpalast'' (pałac towarów). Najstarsza działająca placówka handlowa we Wrocławiu – czynna od 1904 roku. W chwili otwarcia był to jeden z największych i najnowocześniejszych obiektów handlowych w Europie. Według [[Norman Davies|Normana Daviesa]] ''dom handlowy Barascha był świetnym przykładem secesji, a zarazem zapowiedzią epoki konsumpcjonizmu''. Dom handlowy został wybudowany w miejsce dwóch kamienic przyrynkowych – Rynek 31, zwanej [[Kamienica Pod Złotym Dzbanem|kamienicą Pod Złotym Dzbanem]] lub Pod Złotym Drzewem, i Rynek 32 – oraz sześciu kamienic mieszczańskich stojących przy [[Ulica Kurzy Targ we Wrocławiu|ulicy Kurzy Targ 1]] od strony południowej. Wnętrze domu handlowego było zwieńczone beczkowym szklanym dachem o konstrukcji stalowej, kratownicowym, ozdobionym stiukowym sklepieniem i barokowymi lunetami. Podłogi wyłożone były dębowym parkietem, a na ścianach znajdowały się mozaiki, reliefy, kryształowe lustra i kute secesyjne balustrady. Secesyjny wystrój wnętrz został zaprojektowany przez Juliusa Koblinsky’ego. ''[[Spółdzielczy Dom Handlowy „Feniks”|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 1 czerwca --> [[Plik:Witches Flight Goya.jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Lot czarowników]]''''' – obraz [[Hiszpania|hiszpańskiego]] malarza [[Francisco Goya|Francisca Goi]] znajdujący się w kolekcji [[Prado|Muzeum Prado]] w [[Madryt|Madrycie]]. Obraz został namalowany najprawdopodobniej w latach 1797–1798. Istnieją liczne tematyczne i kompozycyjne podobieństwa do serii rycin ''[[Kaprysy]]'', nad którą Goya pracował w tym samym czasie. Należy do cyklu sześciu obrazów gabinetowych o wymiarach ok. 43 × 30 cm, których tematem są czary. Cała seria była własnością książąt Osuny i zdobiła ich letnią rezydencję Alameda de Osuna. Oprócz ''Lotu czarowników'' do serii należą: ''[[Sabat czarownic (obraz Francisca Goi 1798)|Sabat czarownic]]'', ''Lampa diabła'', ''Urok'', ''Kuchnia czarownic'' oraz ''Zwodziciel z Sewilli i kamienny gość''. [[José Gudiol]] datował cykl ''Czary'' na lata 1794–1795 przypadające na okres rekonwalescencji malarza po ciężkiej chorobie przebytej na przełomie 1792 i 1793 roku, w wyniku której kompletnie stracił słuch. Powoli wracając do pracy, Goya skupił się na malowaniu obrazów o niewielkim rozmiarze, wymagających mniej fizycznego wysiłku. Obecnie cztery obrazy z cyklu znajdują się w różnych kolekcjach publicznych, jeden w kolekcji prywatnej, a ostatni jest uznawany za zaginiony. ''[[Lot czarowników|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Rayman (gra komputerowa)|Rayman]]''''' – [[komputerowa gra platformowa]] z 1995 roku, która powstała na podstawie projektu francuskiego twórcy gier komputerowych [[Michel Ancel|Michela Ancela]]. Produkcją gry zajęło się francuskie studio [[Ubisoft Montpellier|Ubi Pictures]], a opublikowała ją firma [[Ubisoft]]. Bohaterem gry jest tytułowy człekokształtny twór składający się z sześciu oddzielonych od siebie kończyn. Jego celem jest odzyskanie Wielkiego Protonu skradzionego przez Mr. Darka, od tego artefaktu zależy ład baśniowej krainy. Rozgrywka w ''Raymanie'' jest podzielona na 18 poziomów, podczas których tytułowy bohater zdobywa stopniowo nowe zdolności, dające możliwość łatwiejszego poruszania się po terenie gry oraz pokonywania przeciwników. Ancel w 1992 roku przedłożył wydawnictwu Ubisoft projekt planowanej produkcji. Projekt spotkał się z akceptacją Ubisoftu, a dalszy proces tworzenia ''Raymana'' trwał trzy lata. Pierwotnie gra ukazała się na konsolach [[PlayStation]], później zaś została przekonwertowana na kilka innych platform sprzętowych i zebrała wiele pozytywnych recenzji wśród krytyków. Przez kilka tygodni od publikacji sprzedaż ''Raymana'' osiągnęła aż 400 tysięcy egzemplarzy. Ilustracją sukcesu tej gry jest to, że w samej [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] nabywców znalazło łącznie 5 milionów sztuk. ''[[Rayman (gra komputerowa)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 2 czerwca --> [[Plik:Pavlovo Posad shawl Павловопосадский платок.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Chusty z Pawłowskiego Posadu]]''' – duże kwadratowe [[Wełna|wełniane]] [[Chusta|chusty]] z wydrukowanym kolorowym symetrycznym wzorem, wykończone na brzegach długimi frędzlami z [[jedwab]]iu lub wełny, wyprodukowane w zakładach [[Przemysł włókienniczy|przemysłu włókienniczego]] Pawłowskoposadzka Fabryka Chust, w [[Pawłowskij Posad|Pawłowskim Posadzie]]. Wełniane chusty z Pawłowskiego Posadu, tak zwane chusty babuszki, są wizytówką tego przedsiębiorstwa i stanowią reprezentacyjny wyrób rosyjskiego przemysłu włókienniczego. Są to bardzo duże chusty, największe mają rozmiar 148 × 148 cm i są zrobione z [[Tkanina|tkaniny]] wełnianej o [[Gramatura|gramaturze]] 131 g/m² i splocie [[diagonal]]nym. Chusty są lekkie i miękkie, zdobią je charakterystyczne drukowane wzory. Mogą to być [[Ornament (sztuka)|ornamenty]], głównie kwiatowe, ale także wzory tureckie, słowiańskie, orientalne czy zgeometryzowane formy roślinne. Wzory kwiatowe na chustach i preferencje kolorystyczne zmieniały się na przestrzeni lat. Chusty są zrobione z czystej wełny, pochodzącej z pleców i kłębu białych [[Merynosy|owiec merynosów]], głównie australijskich i nowozelandzkich. ''[[Chusty z Pawłowskiego Posadu|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Pendolino]]''' – rodzina włoskich [[Elektryczny zespół trakcyjny|elektrycznych zespołów trakcyjnych]] dużych prędkości o prędkościach maksymalnych od 200 do 250 km/h, w większości przypadków posiadających [[wychylne nadwozie]]. Początkowo produkowane przez [[Fiat Ferroviaria]], a później przez [[Alstom]], który przejął Fiat Ferroviaria. Pomysł wychylania nadwozia pociągu zaczął być popularny w latach 60. i 70. W tym czasie wielu [[Przewoźnik kolejowy|przewoźników kolejowych]], którym zaimponowały [[Kolej dużych prędkości|koleje dużych prędkości]] uruchomione we [[Francja|Francji]] ([[TGV]]) i w [[Japonia|Japonii]] ([[Shinkansen]]), zastanawiało się nad rozwiązaniem technicznym, pozwalającym na zwiększenie prędkości podróżowania bez konieczności budowania dodatkowych specjalnie przystosowanych torowisk, tak jak robiły to wspomniane dwa kraje. Poprzez [[Wychylne nadwozie|wychylanie nadwozia]] pociąg jest w stanie pokonywać z większą prędkością łuki zaprojektowane dla wolniejszych pociągów, bezpiecznie i nie powodując dyskomfortu pasażerów. W 1974 roku, po wielu latach testów, prób i analiz, powstał pierwszy prototypowy elektryczny zespół trakcyjny z wychylnym nadwoziem. Do czasów obecnych powstało kilkaset jednostek, które są eksploatowane przez kilkunastu przewoźników w Europie i Azji. ''[[Pendolino|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 01:41, 27 maj 2019
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Edmund Kowal (ur. 16 lutego 1931 w Bobrku, zm. 22 kwietnia 1960 w Poznaniu) – polski piłkarz. Kowal był wychowankiem Odry Bobrek, skąd w wieku osiemnastu lat trafił do Stali Bobrek. W 1952 roku dostał powołanie do wojska, natomiast w 1953 roku służbowe oddelegowanie do Wawelu Kraków. W latach 1953–1956 grał dla Legii Warszawa, natomiast od 1957 roku występował w Górniku Zabrze. Z Legią dwukrotnie zaliczył krajowy dublet, zdobywając mistrzostwo i Puchar Polski (1955, 1956). W barwach Górnika dwukrotnie został mistrzem Polski (1957, 1959). Kowal był reprezentantem Polski w latach 1953–1958. Wystąpił w tym czasie w ośmiu meczach i zdobył jedną bramkę. Zadebiutował w kadrze prowadzonej przez selekcjonera Ryszarda Koncewicza w towarzyskim spotkaniu przeciwko Bułgarii, zaś jedyną bramkę zdobył w meczu z reprezentacją Finlandii. Zmarł w wyniku obrażeń poniesionych w wypadku podczas wskakiwania do tramwaju. Czytaj więcej…
Jutro
The Beatles – brytyjski rockowy zespół muzyczny z Liverpoolu, działający w latach 1960–1970. Przez większość tego okresu w jego skład wchodzili John Lennon, Paul McCartney, George Harrison oraz Ringo Starr. Beatlesi wywodzą się z zespołu The Quarrymen, w którym występowali Lennon, McCartney i Harrison. Do 1962 roku występowali głównie w Liverpoolu i Hamburgu, gdzie odbyli kilka serii koncertów i poznali swojego późniejszego menedżera, Briana Epsteina. W 1962 roku związali się z producentem George’em Martinem, z którym pracowali do końca działalności. W tym samym roku wydali debiutancki singel „Love Me Do”. W 1963 roku odbyła się premiera ich pierwszego albumu, Please Please Me, który okazał się bestsellerem na terenie Wielkiej Brytanii. Na ten sam rok datuje się początki Beatlemanii, czyli ogromnej popularności Beatlesów, charakteryzującej się histerycznymi reakcjami fanów. W 1964 roku zespół po raz pierwszy wystąpił w Stanach Zjednoczonych, gdzie odcinek programu The Ed Sullivan Show z ich udziałem zgromadził największą telewizyjną publiczność w historii kraju. Beatlesi stali się tym samym prekursorami brytyjskiej inwazji, polegającej na rosnącej popularności brytyjskich muzyków w Stanach i na całym świecie. Czytaj więcej…
Pojutrze
Narocz – największe jezioro na Białorusi, położone w obwodzie mińskim, w rejonie miadzielskim, część Naroczańskiej Grupy Jezior i dorzecza rzeki Narocz. Jezioro uformowało się w wyniku ostatniego zlodowacenia. Położone jest na terenie Naroczańskiego Parku Narodowego, stanowi największy na Białorusi rejon wypoczynkowy i sanatoryjny. Narocz jest także miejscem połowu ryb i podlega zarybianiu. W Naroczy żyje 25 gatunków ryb, z których 19 to gatunki rodzime. Dominują wśród nich sielawa oraz sieja. Wśród wodnej flory jeziora Narocz występuje kilkadziesiąt gatunków ściśle wodnych roślin, w tym rośliny kwiatowe oraz glony. Zarasta ponad 20% powierzchni jeziora. Narocz jest wymieniana jako trzecie pod względem czystości jezioro na Białorusi. Jednak w związku z intensyfikacją rolnictwa i zwiększeniem wpływu działalności człowieka zaobserwowano pogorszenie jego stanu ekologicznego. W okresie międzywojennym zbiornik był największym jeziorem II Rzeczypospolitej. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Piwo – napój alkoholowy otrzymywany w wyniku fermentacji alkoholowej brzeczki piwnej. Brzeczka ta stanowi wodny wyciąg ze słodu browarnego z dodatkiem chmielu i ewentualnie innych surowców. Produkcja piwa najczęściej przebiega w następujący sposób: rozdrobniony słód miesza się z ciepłą wodą, czasem z dodatkiem innych surowców skrobiowych i enzymów. Uzyskuje się w ten sposób ekstrakt, który poddawany jest gotowaniu wraz z chmielem, a następnie się go klaruje i schładza. Płyn ten ulega fermentacji przez dodane drożdże piwowarskie. Powstałe piwo zazwyczaj filtruje się i podaje jako napój musujący, z uwalniającymi się pęcherzykami dwutlenku węgla tworzącymi pianę. Wyraz piwo wywodzi się z prasłowiańskiego słowa pivo oznaczającego napitek, napój. Piwo to najstarszy i najczęściej spożywany napój alkoholowy oraz trzeci pod względem popularności po wodzie oraz herbacie napój na świecie. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Ustrój polityczny Aten – dzieło przypisywane Arystotelesowi lub jednemu z jego uczniów, jedyna część politei w znacznej części zachowana do naszych czasów. Powstało prawdopodobnie w latach trzydziestych IV wieku p.n.e. Na ściślejsze określenie ram czasowych pozwala dokonana przez historyków analiza treści i porównanie jej ze znanymi nam z innych źródeł wydarzeniami. Traktat opisuje historię polityczną Aten oraz funkcjonowanie ustroju ateńskiego w czasach współczesnych pisarzowi. Traktat został odnaleziony na papirusie P. Lond. 131 i wydany w 1891 roku przez Frederica George’a Kenyona. Praca dzieli się na dwie części. Część historyczną stanowi niezachowany początek oraz rozdziały 1–41, część systematyczną rozdziały 42–69. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Lot czarowników – obraz hiszpańskiego malarza Francisca Goi znajdujący się w kolekcji Muzeum Prado w Madrycie. Obraz został namalowany najprawdopodobniej w latach 1797–1798. Istnieją liczne tematyczne i kompozycyjne podobieństwa do serii rycin Kaprysy, nad którą Goya pracował w tym samym czasie. Należy do cyklu sześciu obrazów gabinetowych o wymiarach ok. 43 × 30 cm, których tematem są czary. Cała seria była własnością książąt Osuny i zdobiła ich letnią rezydencję Alameda de Osuna. Oprócz Lotu czarowników do serii należą: Sabat czarownic, Lampa diabła, Urok, Kuchnia czarownic oraz Zwodziciel z Sewilli i kamienny gość. José Gudiol datował cykl Czary na lata 1794–1795 przypadające na okres rekonwalescencji malarza po ciężkiej chorobie przebytej na przełomie 1792 i 1793 roku, w wyniku której kompletnie stracił słuch. Powoli wracając do pracy, Goya skupił się na malowaniu obrazów o niewielkim rozmiarze, wymagających mniej fizycznego wysiłku. Obecnie cztery obrazy z cyklu znajdują się w różnych kolekcjach publicznych, jeden w kolekcji prywatnej, a ostatni jest uznawany za zaginiony. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Chusty z Pawłowskiego Posadu – duże kwadratowe wełniane chusty z wydrukowanym kolorowym symetrycznym wzorem, wykończone na brzegach długimi frędzlami z jedwabiu lub wełny, wyprodukowane w zakładach przemysłu włókienniczego Pawłowskoposadzka Fabryka Chust, w Pawłowskim Posadzie. Wełniane chusty z Pawłowskiego Posadu, tak zwane chusty babuszki, są wizytówką tego przedsiębiorstwa i stanowią reprezentacyjny wyrób rosyjskiego przemysłu włókienniczego. Są to bardzo duże chusty, największe mają rozmiar 148 × 148 cm i są zrobione z tkaniny wełnianej o gramaturze 131 g/m² i splocie diagonalnym. Chusty są lekkie i miękkie, zdobią je charakterystyczne drukowane wzory. Mogą to być ornamenty, głównie kwiatowe, ale także wzory tureckie, słowiańskie, orientalne czy zgeometryzowane formy roślinne. Wzory kwiatowe na chustach i preferencje kolorystyczne zmieniały się na przestrzeni lat. Chusty są zrobione z czystej wełny, pochodzącej z pleców i kłębu białych owiec merynosów, głównie australijskich i nowozelandzkich. Czytaj więcej…