Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wymiana na ten tydzień |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 24 września --> [[Plik:Subglottic stenosis (X-ray).jpg|100px|right]] |
||
'''[[Zwężenia krtaniowo-tchawicze]]''' – grupa [[Choroba|chorób]] o różnej [[Etiologia|etiologii]], cechujących się zaburzeniem drożności [[Krtań|krtani]] oraz [[Tchawica|tchawicy]]. Zwężenia mogą przyjmować różną lokalizację, kształt i długość, a w zależności od miejsca i stopnia ograniczenia światła dróg oddechowych powodować różny stopień nasilenia duszności i zaburzeń głosu. Najczęściej są wynikiem powikłań po [[intubacja|intubacji]] i [[tracheotomia|tracheotomii]], przyczynami mogą być także [[uraz (medycyna)|urazy]] krtani i tchawicy o innej etiologii, refluks krtaniowo-gardłowy, [[nowotwór|nowotwory]], [[wady wrodzone]], [[zakażenie|infekcje]] i [[choroby układowe]]. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie [[Anamneza (medycyna)|wywiadu]], [[spirometria|spirometrii]], [[laryngoskopia|laryngoskopii]], wideostroboskopii, badań [[endoskopia|endoskopowych]] i obrazowych. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny, umiejscowienia i stopnia zwężenia, najczęściej ma zastosowanie leczenie [[chirurgia|chirurgiczne]], obejmujące endoskopowe poszerzanie mechaniczne lub [[laser]]owe, założenie [[stent]]u albo chirurgię otwartą (laryngotracheoplastykę lub resekcję zwężenia). W zwężeniach ciężkiego stopnia, zagrażających życiu, konieczne bywa wykonanie tracheotomii. ''[[Zwężenia krtaniowo-tchawicze|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Bocian czarny]]''' – gatunek dużego ptaka z rodziny [[Bociany (ptaki)|bocianowatych]]. Szeroko rozprzestrzeniony, choć nieczęsty. Lęgnie się w rozproszonych lokacjach w [[Europa|Europie]] i [[Azja|Azji]], na wschód po [[Ocean Spokojny]]. Bociany czarne podejmują długodystansowe migracje. Zimowiska populacji europejskiej ulokowane są w tropikalnych rejonach [[Czarna Afryka|Afryki subsaharyjskiej]], zaś populacji azjatyckiej na [[subkontynent indyjski|subkontynencie indyjskim]]. Podczas wędrówek z Europy do Afryki bociany omijają [[Morze Śródziemne]] i obierają trasę wiodącą przez kraje [[Lewant]]u (na wschodzie) lub [[Cieśnina Gibraltarska|Cieśninę Gibraltarską]] (na zachodzie). Izolowana osiadła populacja zamieszkuje [[Afryka Południowa|Afrykę Południową]]. Po raz pierwszy bociana czarnego opisał [[Karol Linneusz]] w 10. edycji ''[[Systema Naturae]]''. Przeciętna długość ciała tego ptaka wynosi 95–100 cm, rozpiętość skrzydeł natomiast 145–155 cm. Upierzenie w większości czarne z białym spodem ciała, wyróżniają się czerwone nogi i długi, ostro zakończony czerwony dziób. [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] uznaje bociana czarnego za [[gatunek najmniejszej troski]], choć jego status nie jest do końca pewny. Mimo szerokiego rozprzestrzenienia bocian czarny nigdzie nie jest liczny, a w części zasięgu jego liczebność zdaje się spadać. ''[[Bocian czarny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 25 września --> [[Plik:Copyright.svg|100px|right]] |
||
'''[[Wyjątki i ograniczenia praw autorskich]]''' – przepisy [[Prawo autorskie|prawa autorskiego]], na podstawie których określone podmioty mogą korzystać z cudzych [[Utwór|utworów]] w określony sposób bez zgody podmiotu praw autorskich. Prawo autorskie nie daje absolutnej ochrony. Nie chroni pomysłów i idei, nie zapobiega przed równoczesnym niezależnym stworzeniem identycznych utworów. Podobnym czynnikiem, który ma wpływ na zakres ochrony, są wyjątki i ograniczenia. Jednak nie osłabiają one ochrony, a jedynie dostosowują jej zakres do szczególnych sytuacji. Dzięki tym przepisom użytkownicy mogą korzystać z chronionych utworów, do których nie wygasły [[autorskie prawa majątkowe]], w interesie własnym lub publicznym. Wyjątki i ograniczenia praw autorskich są „klasyczną instytucją prawa autorskiego”. Do przepisów najczęściej spotykanych w krajowych ustawach o prawie autorskim należą: zezwolenie na kopiowanie utworów na potrzeby badań i prywatnej nauki, prawo cytatu, zezwolenie na korzystanie z utworów do tworzenia parodii i do celów dydaktycznych. W praktyce najczęściej chodzi o zwielokrotnianie kopii utworów i rozpowszechnianie bez zgody twórcy i bez zapłaty wynagrodzenia. Podobne normy istnieją w każdej dziedzinie [[Prawo własności intelektualnej|prawa własności intelektualnej]]. ''[[Wyjątki i ograniczenia praw autorskich|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Revelations (album Vader)|Revelations]]''''' – piąty album studyjny [[death metal|deathmetalowej]] [[Zespół muzyczny|grupy muzycznej]] [[Vader]]. Wydawnictwo ukazało się w maju 2002 roku nakładem wytwórni muzycznych [[Metal Blade Records]], [[Metal Mind Productions]] i [[Avalon (wytwórnia muzyczna)|Avalon/Marquee Inc.]] Wydanie płyty poprzedził singel zatytułowany ''Angel of Death''. W warstwie lirycznej album porusza temat wydarzeń z 11 września 2001 roku, kiedy to dokonano [[Zamach z 11 września 2001 roku|zamachu terrorystycznego na World Trade Center i Pentagon]] w Stanach Zjednoczonych. Na zaprojektowanej przez Jacka Wiśniewskiego okładce widoczne są sylwetki [[gotyk|gotyckich]] katedr w [[Katedra w Amiens|Amiens]] oraz [[Katedra w Chartres|Chartres]]. Płyta dotarła do 22. miejsca zestawienia najpopularniejszych płyt w Polsce. W 2002 roku album uzyskał nominację do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego [[Nagroda Muzyczna Fryderyk|Fryderyka]] w kategorii ''Album roku metal''. Płyta uplasowała się ponadto na 1. miejscu w kategorii ''Album roku'' w plebiscycie polskojęzycznej edycji magazynu branżowego [[Metal Hammer]]. W podsumowaniu wyróżnione zostały ponadto utwory "Epitaph", "Revelation of Black Moses" oraz "Nomad", które znalazły się, odpowiednio na 4., 8. i 10. miejscu w kategorii ''Przebój roku''. ''[[Revelations (album Vader)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 26 września [[Plik:|100px|right]] --> |
||
'''[[Torpeda Mark 28|Mark 28]]''' – [[Stany Zjednoczone|amerykańska]] elektryczna [[Torpeda#Torpedy akustyczne|torpeda samonaprowadzająca]] [[kaliber broni|kalibru]] 533 mm z czasów [[II wojna światowa|II wojny światowej]] z pasywnym naprowadzaniem akustycznym. Skonstruowana do zwalczania nawodnych okrętów eskorty, Mark 28 (Mk 28) była jedyną samonaprowadzającą się torpedą tego kalibru, użytą przez [[United States Navy|amerykańską marynarkę wojenną]] podczas [[Wojna na Pacyfiku|wojny na Pacyfiku]] w trakcie II wojny światowej. Wyposażona w głowicę bojową o masie 265 kilogramów, torpeda Mk. 28 została czternastokrotnie użyta przez amerykańskie [[okręt podwodny|okręty podwodne]] przeciw [[Cesarstwo Wielkiej Japonii|japońskim]] [[okręt eskortowy|okrętom eskortowym]], przy uzyskaniu czterech trafień. Produkowana w dalszym ciągu po wojnie, w 1960 roku została wycofana ze służby na rzecz [[Torpeda Mark 37|Mark 37]]. Producent, firma Western Electric dostarczyła marynarce amerykańskiej 1750 sztuk torpedy Mark 28. ''[[Torpeda Mark 28|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Sylwester Hulewicz-Wojutyński]]''' – pierwszy prawosławny biskup przemyski po restytuowaniu Kościoła prawosławnego w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]]. Zbrojne objęcie przyznanego mu monasteru Przemienienia Pańskiego, spowodowało wydanie na niego wyroku infamii. Sprawa ta stała się jedną z kluczowych kontrowersji między prawosławnymi a unitami i katolikami w czasie panowania [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]]. Prośbę o kasatę wyroku złożyli posłowie dyzuniccy na sejmie nadzwyczajnym w 1637 roku, nie zdołali jednak przekonać pozostałych członków izby poselskiej. Ostateczną decyzję o rehabilitacji Hulewicza sejm podjął w październiku 1641 roku. Zastrzeżono jednak, że do unitów będzie należał klasztor św. Spasa, zaś następca Hulewicza będzie dzierżył jedynie godność [[Archimandryta|archimandryty]]. Hulewicz nie dochował wierności tym ustaleniom i w 1643 roku ponownie zajął monaster św. Spasa. W związku z tym utracił zwierzchnictwo nad przyznanymi mu wcześniej klasztorami oraz inne beneficja. Został też zmuszony do przeniesienia się do [[Kamieniec Podolski|Kamieńca Podolskiego]], gdzie zmarł w maju 1645 roku. ''[[Sylwester Hulewicz-Wojutyński|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 27 września --> [[Plik:Uncial 0244 (GA) verso.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Kodeks 0244]]''' – grecki [[kodeks majuskułowy (Nowy Testament)|kodeks uncjalny]] [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]] na pergaminie, datowany metodą [[Paleografia|paleograficzną]] na V wiek. Tekst rękopisu reprezentuje [[Tekst aleksandryjski|aleksandryjską]] tradycję tekstualną. [[Kurt Aland]] zaklasyfikował tekst rękopisu do [[Kategorie rękopisów Nowego Testamentu#Kategoria II|kategorii II]], co oznacza, że jest niezbędny dla rekonstrukcji tekstu Nowego Testamentu. Rękopis został znaleziony w [[Hyrkanium|Khirbet el-Mird]], w [[Palestyna (państwo)|Palestynie]], w 1952 roku. Ze względu na miejsce pochodzenia rękopisu jako prawdopodobne miejsce jego powstania wskazywana jest również Palestyna. Zachował się tylko fragment 1 pergaminowej karty rękopisu, z greckim tekstem [[Dzieje Apostolskie|Dziejów Apostolskich]], który przechowywany jest w [[Université catholique de Louvain]] w [[Leuven]]. Tekst rękopisu jest wykorzystywany we współczesnych wydaniach [[Novum Testamentum Graece|greckiego Nowego Testamentu]]. ''[[Kodeks 0244|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Tryb łączący w języku francuskim]]''' – jeden z [[tryb łączący|trybów]] w [[język francuski|języku francuskim]]. Istnieją cztery formy trybu łączącego, z czego dwie, wyrażające czynności przeszłe, równoległą i uprzednią, wyłącznie w starannym języku literackim. Występuje głównie w zdaniach podrzędnie złożonych na pozycji zdania podrzędnego. Tryb łączący pojawia się głównie, gdy mowa o wydarzeniach nierzeczywistych: życzeniach, wątpliwościach, rozkazach, w zdaniach celowych i niektórych relacjach czasowych. Obecnie istnieje tendencja do unikania stosowania trybu łączącego w języku potocznym. Tryb łączący (''le subjonctif'') w języku francuskim służy do wyrażania interpretacji faktów przez mówiącego. Występuje wyłącznie w zdaniu złożonym w pozycji [[zdanie podrzędnie złożone|zdania podrzędnego]]. W języku potocznym, zarówno mówionym jak i pisanym, w przeciwieństwie do trybu oznajmującego, w trybie łączącym nie stosuje się uzgadniania czasów. ''[[Tryb łączący w języku francuskim|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 28 września [[Plik:|100px|right]] --> |
||
'''[[Okresy warunkowe w języku angielskim]]''' – zbiór zasad i konstrukcji gramatycznych w [[język angielski|języku angielskim]] służących do opisu zdarzeń zachodzących pod wpływem warunków, możliwych do spełnienia bądź nierzeczywistych. Język angielski nie ma oddzielnej formy trybu warunkowego, zastępują go konstrukcje gramatyczne z czasownikiem ''will'' i ''would''. Można zdefiniować cztery podstawowe relacje między warunkiem a zdarzeniem: warunek jest zawsze aktualny a relacja rozpatrywana jest na zasadzie reguły lub prawdy ogólnej, zdarzenie przyszłe zachodzi po spełnieniu możliwego do realizacji warunku, zdarzenie ma małe szanse na zaistnienie, bo determinujący je warunek jest nierzeczywisty, wreszcie relacja warunek-zdarzenie na planie przeszłym, kiedy zdarzenie nie nastąpiło, bo warunek nie zaszedł. Podręczniki gramatyki często radzą, by zamiast stosować struktury przyporządkowane poszczególnym „okresom” warunkowym, rozważyć, kiedy zdarzenia i warunki miały miejsce, gdyż podział na 3 okresy warunkowe nie wyczerpuje wszystkich możliwości. ''[[Okresy warunkowe w języku angielskim|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Włodzimierz Mucha]]''' – polski [[Architektura|architekt]]. Laureat [[Honorowa Nagroda SARP|Honorowej Nagrody SARP 2015]] za wkład w rozwój architektury polskiej. Przez wiele lat doświadczenie zawodowe zdobywał w pracowni ESPEA – Spółdzielnia Pracy Twórczej Architektów i Artystów Plastyków, prowadzonej przez [[Jerzy Szczepanik-Dzikowski|Jerzego Szczepanika-Dzikowskiego]] i [[Olgierd Jagiełło|Olgierda Jagiełłę]], będącej protoplastą firmy [[JEMS Architekci]]. W 1991 roku wraz [[Andrzej Bulanda|Andrzejem Bulandą]] założył biuro [[Bulanda Mucha Architekci]]. Sławę jego pracowni przyniosła zrealizowana w latach 1997-1999 nowatorska [[Siedziba mBanku w Bydgoszczy|siedziba BRE Banku]] w [[Bydgoszcz]]y. Uznana jako [[Polska. Ikony architektury|ikona współczesnej architektury Polski]], wielokrotnie nagradzana – m.in. otrzymała [[Nagroda Roku SARP|Nagrodę Roku SARP]] w 2000 roku. Drugą ważniejszą realizacją stała się modernizacja [[Stara Papiernia|Starej Papierni]] w [[Konstancin-Jeziorna|Konstancinie-Jeziornej]], która oprócz Nagrody Roku SARP, otrzymała m.in. dyplom europejskiej federacji [[Europa Nostra]]. W dorobku duetu Bulanda-Mucha znajdują się również takie projekty jak: [[Villa Daglezja]], [[Chmielna 25]] czy rozbudowa [[Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy|Biblioteki Publicznej M. St. Warszawy]]. Włodzimierz Mucha uważany jest za jednego z czołowych polskich architektów pokolenia urodzonych w latach 50. i 60., którzy odegrali znaczącą rolę w polskiej architekturze. ''[[Włodzimierz Mucha|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 29 września --> [[Plik:HMCS Fraser (H48).jpg|100px|right]] |
||
'''[[HMS Crescent (1931)|HMS Crescent]]''' – [[niszczyciel]] typu [[Niszczyciele typu C/D|''C'']] zbudowany dla [[Royal Navy]] w stoczni [[Vickers|Vickers-Armstrongs]] w [[Barrow-in-Furness]] na początku lat 30. XX wieku. Zwodowany 29 września 1931 roku okręt początkowo był przydzielony do [[Home Fleet]], ale czasowo służył na [[Morze Czerwone|Morzu Czerwonym]] oraz [[Ocean Indyjski|Oceanie Indyjskim]] w czasie [[Kryzys abisyński|kryzysu abisyńskiego]] w latach 1935–1936. Pod koniec 1936 roku „Crescent” został sprzedany [[Royal Canadian Navy|kanadyjskiej marynarce wojennej]], gdzie przemianowano go na HMCS „Fraser". Pod kanadyjską banderą do wybuchu II wojny światowej służył na zachodnim wybrzeżu [[kanada|Kanady]], po jej rozpoczęciu zaś został przeniesiony do służby eskortowej na Atlantyku.Odesłany w rejon [[Wyspy Brytyjskie|Wysp Brytyjskich]], w maju 1940 roku uczestniczył w [[Operacja Dynamo|ewakuacji wojsk z Francji]] na początku czerwca. Okręt zatonął 25 czerwca 1940 roku w wyniku kolizji z krążownikiem przeciwlotniczym HMS „Calcutta” podczas powrotu z misji ewakuacyjnej. ''[[HMS Crescent (1931)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Pesa Acatus Plus]]''' – rodzina [[elektryczny zespół trakcyjny|elektrycznych zespołów trakcyjnych]] [[Bydgoszcz|bydgoskiej]] [[Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz|Pesy]] zaprojektowana jako wersja rozwojowa [[Pesa Acatus II|Acatusa II]] jako alternatywny produkt dla modelu [[Pesa Elf|Elf]]. Pesa proponując model Elf kilkukrotnie przegrała w przetargach z konkurencją oferującą tańsze pojazdy. Z tego powodu bydgoski producent włączył do swojej oferty nową rodzinę elektrycznych zespołów trakcyjnych Acatus Plus, które mimo niższych kosztów budowy wciąż mają spełniać wymagania części zamawiających. Acatusy Plus to elektryczne zespoły trakcyjne przeznaczone do obsługi ruchu [[Kolej regionalna|regionalnego]] oraz [[Kolej aglomeracyjna|aglomeracyjnego]], mogą występować w konfiguracji od 2- do 6-członowej. Wyprodukowane zostały wersje 2- i 3-członowa oznaczone typem odpowiednio 41WE i 40WE. Wersja 4-członowa nie została wyprodukowana. Acatusy Plus są eksploatowane przez [[Przewozy Regionalne]] i [[Koleje Małopolskie]]. Powstało łącznie 13 sztuk modelu. ''[[Pesa Acatus Plus|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 30 września --> [[Plik:N.N.Ladygina-Kots.png|100px|right]] |
||
'''[[Nadieżda Ładygina-Kots]]''' – [[Rosjanie|rosyjska]] [[Doktor (stopień naukowy)|doktor]] [[Nauki biologiczne|nauk biologicznych]], [[Zoopsychologia|zoopsycholog]], [[Prymatologia|prymatolog]], zaliczana do grona pionierów [[Psychobiologia#Psychologia porównawcza|psychologii porównawczej]], współzałożycielka i kurator Muzeum Darwina w [[Moskwa|Moskwie]], w latach 1945–1963 starszy pracownik naukowy działu psychologii w Instytucie Filozofii [[Rosyjska Akademia Nauk|Akademii Nauk ZSRR]]. W końcu lat 50. XX wieku Ładygina-Kots opublikowała pracę, dotyczącą szeroko ujętego problemu kształtowania się [[Psychika|psychiki]] w procesie [[Ewolucja|ewolucji]]. Wykazywała, że ten proces, który rozpoczął się od powstania najprostszych [[Organizm jednokomórkowy|organizmów jednokomórkowych]] z [[Materia (fizyka)|materii]] nieożywionej doprowadził do rozwoju różnych form [[Życie|życia]] dzięki [[Pobudliwość|pobudliwości]] [[Komórka|komórek]] [[Biologia|biologicznych]] Została wyróżniona m.in. tytułem [[Zasłużony Działacz Nauki RFSRR]] oraz odznaczeniami państwowymi. Publikacje Ładyginy-Kots są cytowane współcześnie, m.in. przez psychologów, zajmujących się problemami [[stres]]u, [[Emocja|emocji]] oraz [[Dobrostan subiektywny|dobrostanu człowieka]]. ''[[Nadieżda Ładygina-Kots|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Procesy załogi Bełżca]]''' – procesy [[Personel obozu zagłady w Bełżcu|członków personelu]] [[III Rzesza|niemieckiego]] [[Narodowy socjalizm|nazistowskiego]] [[Obóz zagłady w Bełżcu|obozu zagłady w Bełżcu]], które po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] toczyły się przed sądami w [[Polska|Polsce]], [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|Niemczech Zachodnich]] oraz [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Obóz w Bełżcu był pierwszym z trzech [[Obóz zagłady|ośrodków zagłady]] utworzonych przez [[III Rzesza|Niemców]] w ramach [[Einsatz Reinhardt|akcji „Reinhardt”]]. W latach 1942–1943 zgładzono w nim około 450 tys. Żydów. Jedyny proces członków jego niemieckiego personelu odbył się w [[Monachium]] w latach 1963–1965. Z powodu braku wystarczających dowodów, które świadczyłyby o indywidualnej winie oskarżonych, sąd umorzył postępowanie przeciw siedmiu spośród ośmiu byłych [[Schutzstaffel|esesmanów]]. Odpowiedzialność karną za zbrodnie popełnione w obozie poniósł jedynie [[Josef Oberhauser]]; skazano go na 4,5 roku pozbawienia wolności. W 1948 roku w [[Zamość|Zamościu]] odbył się proces Rudolfa Göckla, niemieckiego zawiadowcy [[Bełżec (stacja kolejowa)|stacji w Bełżcu]], który zakończył się wyrokiem uniewinniającym. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników obozu w Bełżcu odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na [[Kara śmierci|karę śmierci]]. ''[[Procesy załogi Bełżca|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 00:15, 24 wrz 2018
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
.jpg)
Zwężenia krtaniowo-tchawicze – grupa chorób o różnej etiologii, cechujących się zaburzeniem drożności krtani oraz tchawicy. Zwężenia mogą przyjmować różną lokalizację, kształt i długość, a w zależności od miejsca i stopnia ograniczenia światła dróg oddechowych powodować różny stopień nasilenia duszności i zaburzeń głosu. Najczęściej są wynikiem powikłań po intubacji i tracheotomii, przyczynami mogą być także urazy krtani i tchawicy o innej etiologii, refluks krtaniowo-gardłowy, nowotwory, wady wrodzone, infekcje i choroby układowe. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie wywiadu, spirometrii, laryngoskopii, wideostroboskopii, badań endoskopowych i obrazowych. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny, umiejscowienia i stopnia zwężenia, najczęściej ma zastosowanie leczenie chirurgiczne, obejmujące endoskopowe poszerzanie mechaniczne lub laserowe, założenie stentu albo chirurgię otwartą (laryngotracheoplastykę lub resekcję zwężenia). W zwężeniach ciężkiego stopnia, zagrażających życiu, konieczne bywa wykonanie tracheotomii. Czytaj więcej…
Jutro
Wyjątki i ograniczenia praw autorskich – przepisy prawa autorskiego, na podstawie których określone podmioty mogą korzystać z cudzych utworów w określony sposób bez zgody podmiotu praw autorskich. Prawo autorskie nie daje absolutnej ochrony. Nie chroni pomysłów i idei, nie zapobiega przed równoczesnym niezależnym stworzeniem identycznych utworów. Podobnym czynnikiem, który ma wpływ na zakres ochrony, są wyjątki i ograniczenia. Jednak nie osłabiają one ochrony, a jedynie dostosowują jej zakres do szczególnych sytuacji. Dzięki tym przepisom użytkownicy mogą korzystać z chronionych utworów, do których nie wygasły autorskie prawa majątkowe, w interesie własnym lub publicznym. Wyjątki i ograniczenia praw autorskich są „klasyczną instytucją prawa autorskiego”. Do przepisów najczęściej spotykanych w krajowych ustawach o prawie autorskim należą: zezwolenie na kopiowanie utworów na potrzeby badań i prywatnej nauki, prawo cytatu, zezwolenie na korzystanie z utworów do tworzenia parodii i do celów dydaktycznych. W praktyce najczęściej chodzi o zwielokrotnianie kopii utworów i rozpowszechnianie bez zgody twórcy i bez zapłaty wynagrodzenia. Podobne normy istnieją w każdej dziedzinie prawa własności intelektualnej. Czytaj więcej…
Pojutrze
Mark 28 – amerykańska elektryczna torpeda samonaprowadzająca kalibru 533 mm z czasów II wojny światowej z pasywnym naprowadzaniem akustycznym. Skonstruowana do zwalczania nawodnych okrętów eskorty, Mark 28 (Mk 28) była jedyną samonaprowadzającą się torpedą tego kalibru, użytą przez amerykańską marynarkę wojenną podczas wojny na Pacyfiku w trakcie II wojny światowej. Wyposażona w głowicę bojową o masie 265 kilogramów, torpeda Mk. 28 została czternastokrotnie użyta przez amerykańskie okręty podwodne przeciw japońskim okrętom eskortowym, przy uzyskaniu czterech trafień. Produkowana w dalszym ciągu po wojnie, w 1960 roku została wycofana ze służby na rzecz Mark 37. Producent, firma Western Electric dostarczyła marynarce amerykańskiej 1750 sztuk torpedy Mark 28. Czytaj więcej…
Za 3 dni
_verso.jpg)
Kodeks 0244 – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, datowany metodą paleograficzną na V wiek. Tekst rękopisu reprezentuje aleksandryjską tradycję tekstualną. Kurt Aland zaklasyfikował tekst rękopisu do kategorii II, co oznacza, że jest niezbędny dla rekonstrukcji tekstu Nowego Testamentu. Rękopis został znaleziony w Khirbet el-Mird, w Palestynie, w 1952 roku. Ze względu na miejsce pochodzenia rękopisu jako prawdopodobne miejsce jego powstania wskazywana jest również Palestyna. Zachował się tylko fragment 1 pergaminowej karty rękopisu, z greckim tekstem Dziejów Apostolskich, który przechowywany jest w Université catholique de Louvain w Leuven. Tekst rękopisu jest wykorzystywany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Okresy warunkowe w języku angielskim – zbiór zasad i konstrukcji gramatycznych w języku angielskim służących do opisu zdarzeń zachodzących pod wpływem warunków, możliwych do spełnienia bądź nierzeczywistych. Język angielski nie ma oddzielnej formy trybu warunkowego, zastępują go konstrukcje gramatyczne z czasownikiem will i would. Można zdefiniować cztery podstawowe relacje między warunkiem a zdarzeniem: warunek jest zawsze aktualny a relacja rozpatrywana jest na zasadzie reguły lub prawdy ogólnej, zdarzenie przyszłe zachodzi po spełnieniu możliwego do realizacji warunku, zdarzenie ma małe szanse na zaistnienie, bo determinujący je warunek jest nierzeczywisty, wreszcie relacja warunek-zdarzenie na planie przeszłym, kiedy zdarzenie nie nastąpiło, bo warunek nie zaszedł. Podręczniki gramatyki często radzą, by zamiast stosować struktury przyporządkowane poszczególnym „okresom” warunkowym, rozważyć, kiedy zdarzenia i warunki miały miejsce, gdyż podział na 3 okresy warunkowe nie wyczerpuje wszystkich możliwości. Czytaj więcej…
Za 5 dni
.jpg)
HMS Crescent – niszczyciel typu C zbudowany dla Royal Navy w stoczni Vickers-Armstrongs w Barrow-in-Furness na początku lat 30. XX wieku. Zwodowany 29 września 1931 roku okręt początkowo był przydzielony do Home Fleet, ale czasowo służył na Morzu Czerwonym oraz Oceanie Indyjskim w czasie kryzysu abisyńskiego w latach 1935–1936. Pod koniec 1936 roku „Crescent” został sprzedany kanadyjskiej marynarce wojennej, gdzie przemianowano go na HMCS „Fraser". Pod kanadyjską banderą do wybuchu II wojny światowej służył na zachodnim wybrzeżu Kanady, po jej rozpoczęciu zaś został przeniesiony do służby eskortowej na Atlantyku.Odesłany w rejon Wysp Brytyjskich, w maju 1940 roku uczestniczył w ewakuacji wojsk z Francji na początku czerwca. Okręt zatonął 25 czerwca 1940 roku w wyniku kolizji z krążownikiem przeciwlotniczym HMS „Calcutta” podczas powrotu z misji ewakuacyjnej. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Nadieżda Ładygina-Kots – rosyjska doktor nauk biologicznych, zoopsycholog, prymatolog, zaliczana do grona pionierów psychologii porównawczej, współzałożycielka i kurator Muzeum Darwina w Moskwie, w latach 1945–1963 starszy pracownik naukowy działu psychologii w Instytucie Filozofii Akademii Nauk ZSRR. W końcu lat 50. XX wieku Ładygina-Kots opublikowała pracę, dotyczącą szeroko ujętego problemu kształtowania się psychiki w procesie ewolucji. Wykazywała, że ten proces, który rozpoczął się od powstania najprostszych organizmów jednokomórkowych z materii nieożywionej doprowadził do rozwoju różnych form życia dzięki pobudliwości komórek biologicznych Została wyróżniona m.in. tytułem Zasłużony Działacz Nauki RFSRR oraz odznaczeniami państwowymi. Publikacje Ładyginy-Kots są cytowane współcześnie, m.in. przez psychologów, zajmujących się problemami stresu, emocji oraz dobrostanu człowieka. Czytaj więcej…