Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne techniczne |
wymiana na ten tydzień |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 10 września --> [[Plik:Black stork (Ciconia nigra).jpg|100px|right]] |
||
'''[[Bocian czarny]]''' – gatunek dużego ptaka z rodziny [[Bociany (ptaki)|bocianowatych]]. Szeroko rozprzestrzeniony, choć nieczęsty. Lęgnie się w rozproszonych lokacjach w [[Europa|Europie]] i [[Azja|Azji]], na wschód po [[Ocean Spokojny]]. Bociany czarne podejmują długodystansowe migracje. Zimowiska populacji europejskiej ulokowane są w tropikalnych rejonach [[Czarna Afryka|Afryki subsaharyjskiej]], zaś populacji azjatyckiej na [[subkontynent indyjski|subkontynencie indyjskim]]. Podczas wędrówek z Europy do Afryki bociany omijają [[Morze Śródziemne]] i obierają trasę wiodącą przez kraje [[Lewant]]u (na wschodzie) lub [[Cieśnina Gibraltarska|Cieśninę Gibraltarską]] (na zachodzie). Izolowana osiadła populacja zamieszkuje [[Afryka Południowa|Afrykę Południową]]. Po raz pierwszy bociana czarnego opisał [[Karol Linneusz]] w 10. edycji ''[[Systema Naturae]]''. Przeciętna długość ciała tego ptaka wynosi 95–100 cm, rozpiętość skrzydeł natomiast 145–155 cm. Upierzenie w większości czarne z białym spodem ciała, wyróżniają się czerwone nogi i długi, ostro zakończony czerwony dziób. [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] uznaje bociana czarnego za [[gatunek najmniejszej troski]], choć jego status nie jest do końca pewny. Mimo szerokiego rozprzestrzenienia bocian czarny nigdzie nie jest liczny, a w części zasięgu jego liczebność zdaje się spadać. ''[[Bocian czarny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Nadieżda Ładygina-Kots]]''' – [[Rosjanie|rosyjska]] [[Doktor (stopień naukowy)|doktor]] [[nauki biologiczne|nauk biologicznych]], [[Zoopsychologia|zoopsycholog]], [[Prymatologia|prymatolog]], zaliczana do grona pionierów [[Psychobiologia#Psychologia porównawcza|psychologii porównawczej]], współzałożycielka i kurator Muzeum Darwina w [[Moskwa|Moskwie]], w latach 1945–1963 starszy pracownik naukowy działu psychologii w Instytucie Filozofii [[Rosyjska Akademia Nauk|Akademii Nauk ZSRR]]. W końcu lat 50. XX wieku Ładygina-Kots opublikowała pracę, dotyczącą szeroko ujętego problemu kształtowania się [[psychika|psychiki]] w procesie [[ewolucja|ewolucji]]. Wykazywała, że ten proces, który rozpoczął się od powstania najprostszych [[Organizm jednokomórkowy|organizmów jednokomórkowych]] z [[Materia (fizyka)|materii]] nieożywionej doprowadził do rozwoju różnych form [[życie|życia]] dzięki [[pobudliwość|pobudliwości]] [[komórka|komórek]] [[biologia|biologicznych]] Została wyróżniona m.in. tytułem [[Zasłużony Działacz Nauki RFSRR]] oraz odznaczeniami państwowymi. Publikacje Ładyginy-Kots są cytowane współcześnie, m.in. przez psychologów, zajmujących się problemami [[stres]]u, [[emocja|emocji]] oraz [[dobrostan subiektywny|dobrostanu człowieka]]. ''[[Nadieżda Ładygina-Kots|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 11 września --> [[Plik:Vader 2011 in Rostock.jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Revelations (album Vader)|Revelations]]''''' – piąty album studyjny [[death metal|deathmetalowej]] [[Zespół muzyczny|grupy muzycznej]] [[Vader]]. Wydawnictwo ukazało się w maju 2002 roku nakładem wytwórni muzycznych [[Metal Blade Records]], [[Metal Mind Productions]] i [[Avalon (wytwórnia muzyczna)|Avalon/Marquee Inc.]] Wydanie płyty poprzedził singel zatytułowany ''Angel of Death''. W warstwie lirycznej album porusza temat wydarzeń z 11 września 2001 roku, kiedy to dokonano [[Zamach z 11 września 2001 roku|zamachu terrorystycznego na World Trade Center i Pentagon]] w Stanach Zjednoczonych. Na zaprojektowanej przez Jacka Wiśniewskiego okładce widoczne są sylwetki [[gotyk|gotyckich]] katedr w [[Katedra w Amiens|Amiens]] oraz [[Katedra w Chartres|Chartres]]. Płyta dotarła do 22. miejsca zestawienia najpopularniejszych płyt w Polsce. W 2002 roku album uzyskał nominację do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego [[Nagroda Muzyczna Fryderyk|Fryderyka]] w kategorii ''Album roku metal''. Płyta uplasowała się ponadto na 1. miejscu w kategorii ''Album roku'' w plebiscycie polskojęzycznej edycji magazynu branżowego [[Metal Hammer]]. W podsumowaniu wyróżnione zostały ponadto utwory "Epitaph", "Revelation of Black Moses" oraz "Nomad", które znalazły się, odpowiednio na 4., 8. i 10. miejscu w kategorii ''Przebój roku''. ''[[Revelations (album Vader)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Wilczomlecz błotny]]''' – [[Gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny należący do rodziny [[Wilczomleczowate|wilczomleczowatych]]. Jest to [[roślina zielna]] przypominająca pokrojem niewielki krzew [[Wierzba|wierzby]], o prosto wzniesionych, wyrastających w kępach pędach osiągających zwykle ok. 120 cm wysokości. Występuje w Europie z wyjątkiem jej południowych i północnych krańców, na wschodzie sięga po północno-zachodni [[Kazachstan]]. W [[Polska|Polsce]] gatunek rzadki. Rośnie głównie w dolinach dużych rzek i ustępuje z powodu regulacji rzek, bowiem ograniczenie wezbrań utrudnia jego skuteczne rozsiewanie się. Jest rośliną trującą, ale też wykorzystywaną jako ozdobna oraz lecznicza. Jej korzeń ma mieć działanie przeciwgorączkowe, a sok mleczny stosowany jest przeciw kurzajkom i brodawkom. Odwary z tego gatunku stosowane były m.in. w ziołolecznictwie na [[Podole|Podolu]]. Roślina rozmnażana jest przez wysiew nasion. Należy ją uprawiać na brzegach wód pojedynczo lub w małych grupach, w miejscach otwartych, słonecznych do półcienistych. ''[[Wilczomlecz błotny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 12 września --> [[Plik:Symeon Hulewicz-Wojutyński.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Sylwester Hulewicz-Wojutyński]]''' – pierwszy prawosławny biskup przemyski po restytuowaniu Kościoła prawosławnego w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]]. Zbrojne objęcie przyznanego mu monasteru Przemienienia Pańskiego, spowodowało wydanie na niego wyroku infamii. Sprawa ta stała się jedną z kluczowych kontrowersji między prawosławnymi a unitami i katolikami w czasie panowania [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]]. Prośbę o kasatę wyroku złożyli posłowie dyzuniccy na sejmie nadzwyczajnym w 1637 roku, nie zdołali jednak przekonać pozostałych członków izby poselskiej. Ostateczną decyzję o rehabilitacji Hulewicza sejm podjął w październiku 1641 roku. Zastrzeżono jednak, że do unitów będzie należał klasztor św. Spasa, zaś następca Hulewicza będzie dzierżył jedynie godność [[Archimandryta|archimandryty]]. Hulewicz nie dochował wierności tym ustaleniom i w 1643 roku ponownie zajął monaster św. Spasa. W związku z tym utracił zwierzchnictwo nad przyznanymi mu wcześniej klasztorami oraz inne beneficja. Został też zmuszony do przeniesienia się do [[Kamieniec Podolski|Kamieńca Podolskiego]], gdzie zmarł w maju 1645 roku. ''[[Sylwester Hulewicz-Wojutyński|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Metro w Wiedniu]]''' – system [[Metro|metra]] w [[Wiedeń|Wiedniu]], obok sieci [[S-Bahn w Wiedniu|S-Bahn]], [[Tramwaje w Wiedniu|tramwajów]], autobusów oraz linii ''Wiener Lokalbahn'' jest jednym z najważniejszych środków transportu w austriackiej stolicy. Codziennie przewozi 1,25 mln pasażerów, czyli 453,6 mln rocznie. Po próbach testowych linii U4 na odcinku [[Wien Heiligenstadt|Heiligenstadt]] – [[Friedensbrücke]] w 1976 roku, metro oficjalnie otwarto w dniu 25 lutego 1978. Sieć składa się z 5 linii i jest jednym z najstarszych systemów w Europie - patrząc na Stadtbahn w Wiedniu, którego korzenie sięgają 1898 roku. Cały układ ma 83,3 km oraz 109 stacji. Istnieje dziewięć stacji przesiadkowych, z czego większość umożliwia przesiadki między dwiema liniami. Każda linia ma osobne tory i nie koliduje z innymi, dzięki czemu nie ma problemu pierwszeństwa przejazdu pociągów różnych linii na ich skrzyżowaniu. Średnia odległość między stacjami wynosi 769 m, a średnia prędkość podróży metrem ok. 33 km/h. Operatorem sieci jest spółka Wiener Linien GmbH & Co KG, należąca do Wiener Stadtwerke AG, i należąca do związku komunikacyjnego Verkehrsverbund Ost-Region. ''[[Metro w Wiedniu|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 13 września [[Plik:|100px|right]] --> |
||
'''[[Tryb łączący w języku francuskim]]''' – jeden z [[tryb łączący|trybów]] w [[język francuski|języku francuskim]]. Istnieją cztery formy trybu łączącego, z czego dwie, wyrażające czynności przeszłe, równoległą i uprzednią, wyłącznie w starannym języku literackim. Występuje głównie w zdaniach podrzędnie złożonych na pozycji zdania podrzędnego. Tryb łączący pojawia się głównie, gdy mowa o wydarzeniach nierzeczywistych: życzeniach, wątpliwościach, rozkazach, w zdaniach celowych i niektórych relacjach czasowych. Obecnie istnieje tendencja do unikania stosowania trybu łączącego w języku potocznym. Tryb łączący (''le subjonctif'') w języku francuskim służy do wyrażania interpretacji faktów przez mówiącego. Występuje wyłącznie w zdaniu złożonym w pozycji [[zdanie podrzędnie złożone|zdania podrzędnego]]. W języku potocznym, zarówno mówionym jak i pisanym, w przeciwieństwie do trybu oznajmującego, w trybie łączącym nie stosuje się uzgadniania czasów. ''[[Tryb łączący w języku francuskim|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Urzeczona]]''''' – [[Kinematografia amerykańska|amerykański]] [[Film psychologiczny|psychologiczny]] [[Dreszczowiec|thriller]] [[Film noir|noir]] z 1945 roku w reżyserii [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]], będący [[Adaptacja filmowa|adaptacją]] powieści ''[[The House of Dr. Edwardes]]'' autorstwa Johna Palmera i Hilary’ego St. George’a Sandersa z 1927 roku. Akcja filmu rozgrywa się w fikcyjnej [[Szpital psychiatryczny|klinice psychiatrycznej]] Green Manors w amerykańskim stanie [[Vermont]]. Po odejściu na emeryturę przez doktora Murchisona ([[Leo G. Carroll]]), nowym dyrektorem placówki zostaje szanowany i uznany w środowisku medycznym Anthony Edwardes ([[Gregory Peck]]). Jego sympatyczna natura i urok osobisty wzbudza zainteresowanie chłodnej doktor Petersen ([[Ingrid Bergman]]). Wkrótce lekarka odkrywa, że Edwardes cierpi na [[Psychoza|psychozę]] powiązaną z [[Amnezja dysocjacyjna|amnezją]] i nie pamięta, kim jest naprawdę. Po premierze obraz uzyskał na ogół przychylne recenzje [[Krytyka filmowa|krytyków]] i doceniony został przez widownię. Zarobił 7 milionów dolarów, stając się najbardziej dochodowym filmem w dotychczasowej karierze Hitchcocka. Spośród sześciu nominacji do [[Nagroda Akademii Filmowej|nagrody Akademii Filmowej]], ''Urzeczona'' zdobyła statuetkę w kategorii za [[Oscar za najlepszą muzykę filmową|najlepszą muzykę]]. ''[[Urzeczona|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 14 września --> [[Plik:Włodzimierz Mucha - Olsztyn 2013 (01).jpg|100px|right]] |
||
'''[[Włodzimierz Mucha]]''' – polski [[Architektura|architekt]]. Laureat [[Honorowa Nagroda SARP|Honorowej Nagrody SARP 2015]] za wkład w rozwój architektury polskiej. Przez wiele lat doświadczenie zawodowe zdobywał w pracowni ESPEA – Spółdzielnia Pracy Twórczej Architektów i Artystów Plastyków, prowadzonej przez [[Jerzy Szczepanik-Dzikowski|Jerzego Szczepanika-Dzikowskiego]] i [[Olgierd Jagiełło|Olgierda Jagiełłę]], będącej protoplastą firmy [[JEMS Architekci]]. W 1991 roku wraz [[Andrzej Bulanda|Andrzejem Bulandą]] założył biuro [[Bulanda Mucha Architekci]]. Sławę jego pracowni przyniosła zrealizowana w latach 1997-1999 nowatorska [[Siedziba mBanku w Bydgoszczy|siedziba BRE Banku]] w [[Bydgoszcz]]y. Uznana jako [[Polska. Ikony architektury|ikona współczesnej architektury Polski]], wielokrotnie nagradzana – m.in. otrzymała [[Nagroda Roku SARP|Nagrodę Roku SARP]] w 2000 roku. Drugą ważniejszą realizacją stała się modernizacja [[Stara Papiernia|Starej Papierni]] w [[Konstancin-Jeziorna|Konstancinie-Jeziornej]], która oprócz Nagrody Roku SARP, otrzymała m.in. dyplom europejskiej federacji [[Europa Nostra]]. W dorobku duetu Bulanda-Mucha znajdują się również takie projekty jak: [[Villa Daglezja]], [[Chmielna 25]] czy rozbudowa [[Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy|Biblioteki Publicznej M. St. Warszawy]]. Włodzimierz Mucha uważany jest za jednego z czołowych polskich architektów pokolenia urodzonych w latach 50. i 60., którzy odegrali znaczącą rolę w polskiej architekturze. ''[[Włodzimierz Mucha|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Niezależni sportowcy olimpijscy na letnich igrzyskach olimpijskich]]''' – uczestnicy [[Letnie igrzyska olimpijskie|letnich igrzyskach olimpijskich]], którzy rywalizowali, nie reprezentując żadnego kraju głównie z powodu [[Zmiana społeczna|przemian politycznych]]. Wystąpili po raz pierwszy na [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1992|igrzyskach w Barcelonie w 1992 roku]] jako ''niezależni uczestnicy olimpijscy''. Byli to sportowcy z [[Federalna Republika Jugosławii|Federalnej Republiki Jugosławii]] oraz [[Macedonia|Macedonii]]. Kolejny raz, już jako ''niezależni sportowcy olimpijscy'' na [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2000|igrzyskach olimpijskich w Sydney w 2000 roku]], a byli to zawodnicy z walczącego o niepodległość [[Timor Wschodni|Timoru Wschodniego]]. Kolejny raz wzięli udział w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012|XXX Igrzyskach Olimpijskich w 2012]] i byli to uczestnicy z krajów, które nie miały swoich komitetów olimpijskich - sportowcy z [[Antyle Holenderskie|Antyli Holenderskich]] oraz z [[Sudan Południowy|Sudanu Południowego]]. Po raz czwarty wystąpili w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016|XXXI Igrzyskach Olimpijskich w 2016]] i byli to uczestnicy z [[Kuwejt]]u. Niezależni sportowcy olimpijscy zdobyli na wszystkich dotychczasowych olimpiadach łącznie pięć medali. ''[[Niezależni sportowcy olimpijscy na letnich igrzyskach olimpijskich|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 15 września --> [[Plik:EN64-002 Krakow Plaszow.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Pesa Acatus Plus]]''' – rodzina [[elektryczny zespół trakcyjny|elektrycznych zespołów trakcyjnych]] [[Bydgoszcz|bydgoskiej]] [[Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz|Pesy]] zaprojektowana jako wersja rozwojowa [[Pesa Acatus II|Acatusa II]] jako alternatywny produkt dla modelu [[Pesa Elf|Elf]]. Pesa proponując model Elf kilkukrotnie przegrała w przetargach z konkurencją oferującą tańsze pojazdy. Z tego powodu bydgoski producent włączył do swojej oferty nową rodzinę elektrycznych zespołów trakcyjnych Acatus Plus, które mimo niższych kosztów budowy wciąż mają spełniać wymagania części zamawiających. Acatusy Plus to elektryczne zespoły trakcyjne przeznaczone do obsługi ruchu [[Kolej regionalna|regionalnego]] oraz [[Kolej aglomeracyjna|aglomeracyjnego]], mogą występować w konfiguracji od 2- do 6-członowej. Wyprodukowane zostały wersje 2- i 3-członowa oznaczone typem odpowiednio 41WE i 40WE. Wersja 4-członowa nie została wyprodukowana. Acatusy Plus są eksploatowane przez [[Przewozy Regionalne]] i [[Koleje Małopolskie]]. Powstało łącznie 13 sztuk modelu. ''[[Pesa Acatus Plus|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Isogomphodon oxyrhynchus]]''''' – gatunek rekina z rodziny [[żarłaczowate|żarłaczowatych]], jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju ''Isogomphodon''. Zamieszkuje płytkie tropikalne wody u wybrzeży północno-wschodniej [[Ameryka Południowa|Ameryki Południowej]], od [[Trynidad]]u na północy po północną [[Brazylia|Brazylię]] na południu. Preferuje siedliska o mulistym dnie w pobliżu [[Namorzyny|lasów namorzynowych]], [[Estuarium|estuariów]] i [[Ujście rzeki|ujść rzek]], choć nie jest to [[gatunek amfidromiczny]], przystosowany do życia zarówno w [[Woda morska|słonej]] i [[Woda słodka|słodkiej wodzie]]. Posiada wydłużoną spłaszczoną głowę z ostro zakończonym pyskiem i dużym U-kształtnym [[Jama ustna|otworem gębowym]]. Cechą charakterystyczną tego gatunku są duże szerokie, trójkątne [[Płetwa|płetwy piersiowe]]. Dorosłe osobniki nie przekraczają zwykle 1,5–1,6 m długości. Podobnie jak inne [[żarłaczowate]] jest [[Żyworodność|żyworodny]]. Samica rodzi od 2 do 8 młodych w trakcie [[Pora deszczowa|pory deszczowej]], zwykle co drugi rok. Gatunek ten zdolny jest do przesuwania cyklu reprodukcyjnego z uwagi na niedogodne warunki środowiskowe. Z uwagi na ograniczony zasięg występowania oraz mocny spadek wielkości populacji w porównaniu do powolnego tempa reprodukcyjnego, [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody]] uznała tego rekina za [[Gatunek zagrożony|gatunek krytycznie zagrożony]]. ''[[Isogomphodon oxyrhynchus|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 16 września [[Plik:|100px|right]] --> |
||
'''[[Procesy załogi Bełżca]]''' – procesy [[Personel obozu zagłady w Bełżcu|członków personelu]] [[III Rzesza|niemieckiego]] [[Narodowy socjalizm|nazistowskiego]] [[Obóz zagłady w Bełżcu|obozu zagłady w Bełżcu]], które po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] toczyły się przed sądami w [[Polska|Polsce]], [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|Niemczech Zachodnich]] oraz [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Obóz w Bełżcu był pierwszym z trzech [[Obóz zagłady|ośrodków zagłady]] utworzonych przez [[III Rzesza|Niemców]] w ramach [[Einsatz Reinhardt|akcji „Reinhardt”]]. W latach 1942–1943 zgładzono w nim około 450 tys. Żydów. Jedyny proces członków jego niemieckiego personelu odbył się w [[Monachium]] w latach 1963–1965. Z powodu braku wystarczających dowodów, które świadczyłyby o indywidualnej winie oskarżonych, sąd umorzył postępowanie przeciw siedmiu spośród ośmiu byłych [[Schutzstaffel|esesmanów]]. Odpowiedzialność karną za zbrodnie popełnione w obozie poniósł jedynie [[Josef Oberhauser]]; skazano go na 4,5 roku pozbawienia wolności. W 1948 roku w [[Zamość|Zamościu]] odbył się proces Rudolfa Göckla, niemieckiego zawiadowcy [[Bełżec (stacja kolejowa)|stacji w Bełżcu]], który zakończył się wyrokiem uniewinniającym. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników obozu w Bełżcu odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na [[Kara śmierci|karę śmierci]]. ''[[Procesy załogi Bełżca|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Hr. Ms. Piet Hein (1927)|Hr. Ms. Piet Hein]]''' – holenderski [[niszczyciel]] z okresu międzywojennego i [[II wojna światowa|II wojny światowej]], typu [[Niszczyciele typu Admiralen|''Admiralen'']]. Budowany był w stoczni Burgerhout's Scheepswerf en Machinefabriek w [[Rotterdam]]ie. Był typowym niszczycielem średniej wielkości okresu międzywojennego. Jego kadłub miał podniesiony pokład dziobowy na ok. 1/3 długości, sylwetka była dwukominowa. Uzbrojenie główne składało się z 4 pojedynczych dział kalibru 120 mm Bofors L/50 No.4, umieszczonych po dwa na dziobie i rufie w [[superpozycja (okrętownictwo)|superpozycji]]. Okręt służył na wodach [[Holenderskie Indie Wschodnie|Holenderskich Indii Wschodnich]], został zatopiony 19 lutego 1942 roku w [[bitwa w cieśninie Badung|bitwie w cieśninie Badung]], w której został trafiony artylerią i torpedami japońskich niszczycieli „[[Niszczyciele typu Asashio|Asashio]]” oraz „Oshio”. Zginęło 64 członków załogi, w tym dowódca okrętu kmdr ppor. J.M.L.I. Chömpff oraz oficer maszynowy Willem Marie van Moppes, którzy zostali pośmiertnie odznaczeni za męstwo [[Order Wojskowy Wilhelma|Orderem Wojskowym Wilhelma]]. ''[[Hr. Ms. Piet Hein (1927)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 14:26, 10 wrz 2018
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
.jpg)
Bocian czarny – gatunek dużego ptaka z rodziny bocianowatych. Szeroko rozprzestrzeniony, choć nieczęsty. Lęgnie się w rozproszonych lokacjach w Europie i Azji, na wschód po Ocean Spokojny. Bociany czarne podejmują długodystansowe migracje. Zimowiska populacji europejskiej ulokowane są w tropikalnych rejonach Afryki subsaharyjskiej, zaś populacji azjatyckiej na subkontynencie indyjskim. Podczas wędrówek z Europy do Afryki bociany omijają Morze Śródziemne i obierają trasę wiodącą przez kraje Lewantu (na wschodzie) lub Cieśninę Gibraltarską (na zachodzie). Izolowana osiadła populacja zamieszkuje Afrykę Południową. Po raz pierwszy bociana czarnego opisał Karol Linneusz w 10. edycji Systema Naturae. Przeciętna długość ciała tego ptaka wynosi 95–100 cm, rozpiętość skrzydeł natomiast 145–155 cm. Upierzenie w większości czarne z białym spodem ciała, wyróżniają się czerwone nogi i długi, ostro zakończony czerwony dziób. IUCN uznaje bociana czarnego za gatunek najmniejszej troski, choć jego status nie jest do końca pewny. Mimo szerokiego rozprzestrzenienia bocian czarny nigdzie nie jest liczny, a w części zasięgu jego liczebność zdaje się spadać. Czytaj więcej…
Jutro
Revelations – piąty album studyjny deathmetalowej grupy muzycznej Vader. Wydawnictwo ukazało się w maju 2002 roku nakładem wytwórni muzycznych Metal Blade Records, Metal Mind Productions i Avalon/Marquee Inc. Wydanie płyty poprzedził singel zatytułowany Angel of Death. W warstwie lirycznej album porusza temat wydarzeń z 11 września 2001 roku, kiedy to dokonano zamachu terrorystycznego na World Trade Center i Pentagon w Stanach Zjednoczonych. Na zaprojektowanej przez Jacka Wiśniewskiego okładce widoczne są sylwetki gotyckich katedr w Amiens oraz Chartres. Płyta dotarła do 22. miejsca zestawienia najpopularniejszych płyt w Polsce. W 2002 roku album uzyskał nominację do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka w kategorii Album roku metal. Płyta uplasowała się ponadto na 1. miejscu w kategorii Album roku w plebiscycie polskojęzycznej edycji magazynu branżowego Metal Hammer. W podsumowaniu wyróżnione zostały ponadto utwory "Epitaph", "Revelation of Black Moses" oraz "Nomad", które znalazły się, odpowiednio na 4., 8. i 10. miejscu w kategorii Przebój roku. Czytaj więcej…
Pojutrze
Sylwester Hulewicz-Wojutyński – pierwszy prawosławny biskup przemyski po restytuowaniu Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zbrojne objęcie przyznanego mu monasteru Przemienienia Pańskiego, spowodowało wydanie na niego wyroku infamii. Sprawa ta stała się jedną z kluczowych kontrowersji między prawosławnymi a unitami i katolikami w czasie panowania Władysława IV Wazy. Prośbę o kasatę wyroku złożyli posłowie dyzuniccy na sejmie nadzwyczajnym w 1637 roku, nie zdołali jednak przekonać pozostałych członków izby poselskiej. Ostateczną decyzję o rehabilitacji Hulewicza sejm podjął w październiku 1641 roku. Zastrzeżono jednak, że do unitów będzie należał klasztor św. Spasa, zaś następca Hulewicza będzie dzierżył jedynie godność archimandryty. Hulewicz nie dochował wierności tym ustaleniom i w 1643 roku ponownie zajął monaster św. Spasa. W związku z tym utracił zwierzchnictwo nad przyznanymi mu wcześniej klasztorami oraz inne beneficja. Został też zmuszony do przeniesienia się do Kamieńca Podolskiego, gdzie zmarł w maju 1645 roku. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Tryb łączący w języku francuskim – jeden z trybów w języku francuskim. Istnieją cztery formy trybu łączącego, z czego dwie, wyrażające czynności przeszłe, równoległą i uprzednią, wyłącznie w starannym języku literackim. Występuje głównie w zdaniach podrzędnie złożonych na pozycji zdania podrzędnego. Tryb łączący pojawia się głównie, gdy mowa o wydarzeniach nierzeczywistych: życzeniach, wątpliwościach, rozkazach, w zdaniach celowych i niektórych relacjach czasowych. Obecnie istnieje tendencja do unikania stosowania trybu łączącego w języku potocznym. Tryb łączący (le subjonctif) w języku francuskim służy do wyrażania interpretacji faktów przez mówiącego. Występuje wyłącznie w zdaniu złożonym w pozycji zdania podrzędnego. W języku potocznym, zarówno mówionym jak i pisanym, w przeciwieństwie do trybu oznajmującego, w trybie łączącym nie stosuje się uzgadniania czasów. Czytaj więcej…
Za 4 dni
.jpg)
Włodzimierz Mucha – polski architekt. Laureat Honorowej Nagrody SARP 2015 za wkład w rozwój architektury polskiej. Przez wiele lat doświadczenie zawodowe zdobywał w pracowni ESPEA – Spółdzielnia Pracy Twórczej Architektów i Artystów Plastyków, prowadzonej przez Jerzego Szczepanika-Dzikowskiego i Olgierda Jagiełłę, będącej protoplastą firmy JEMS Architekci. W 1991 roku wraz Andrzejem Bulandą założył biuro Bulanda Mucha Architekci. Sławę jego pracowni przyniosła zrealizowana w latach 1997-1999 nowatorska siedziba BRE Banku w Bydgoszczy. Uznana jako ikona współczesnej architektury Polski, wielokrotnie nagradzana – m.in. otrzymała Nagrodę Roku SARP w 2000 roku. Drugą ważniejszą realizacją stała się modernizacja Starej Papierni w Konstancinie-Jeziornej, która oprócz Nagrody Roku SARP, otrzymała m.in. dyplom europejskiej federacji Europa Nostra. W dorobku duetu Bulanda-Mucha znajdują się również takie projekty jak: Villa Daglezja, Chmielna 25 czy rozbudowa Biblioteki Publicznej M. St. Warszawy. Włodzimierz Mucha uważany jest za jednego z czołowych polskich architektów pokolenia urodzonych w latach 50. i 60., którzy odegrali znaczącą rolę w polskiej architekturze. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Pesa Acatus Plus – rodzina elektrycznych zespołów trakcyjnych bydgoskiej Pesy zaprojektowana jako wersja rozwojowa Acatusa II jako alternatywny produkt dla modelu Elf. Pesa proponując model Elf kilkukrotnie przegrała w przetargach z konkurencją oferującą tańsze pojazdy. Z tego powodu bydgoski producent włączył do swojej oferty nową rodzinę elektrycznych zespołów trakcyjnych Acatus Plus, które mimo niższych kosztów budowy wciąż mają spełniać wymagania części zamawiających. Acatusy Plus to elektryczne zespoły trakcyjne przeznaczone do obsługi ruchu regionalnego oraz aglomeracyjnego, mogą występować w konfiguracji od 2- do 6-członowej. Wyprodukowane zostały wersje 2- i 3-członowa oznaczone typem odpowiednio 41WE i 40WE. Wersja 4-członowa nie została wyprodukowana. Acatusy Plus są eksploatowane przez Przewozy Regionalne i Koleje Małopolskie. Powstało łącznie 13 sztuk modelu. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Procesy załogi Bełżca – procesy członków personelu niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Bełżcu, które po zakończeniu II wojny światowej toczyły się przed sądami w Polsce, Niemczech Zachodnich oraz ZSRR. Obóz w Bełżcu był pierwszym z trzech ośrodków zagłady utworzonych przez Niemców w ramach akcji „Reinhardt”. W latach 1942–1943 zgładzono w nim około 450 tys. Żydów. Jedyny proces członków jego niemieckiego personelu odbył się w Monachium w latach 1963–1965. Z powodu braku wystarczających dowodów, które świadczyłyby o indywidualnej winie oskarżonych, sąd umorzył postępowanie przeciw siedmiu spośród ośmiu byłych esesmanów. Odpowiedzialność karną za zbrodnie popełnione w obozie poniósł jedynie Josef Oberhauser; skazano go na 4,5 roku pozbawienia wolności. W 1948 roku w Zamościu odbył się proces Rudolfa Göckla, niemieckiego zawiadowcy stacji w Bełżcu, który zakończył się wyrokiem uniewinniającym. W pierwszej połowie lat 60. kilka procesów byłych strażników obozu w Bełżcu odbyło się w Związku Radzieckim. Wielu oskarżonych zostało wtedy skazanych na karę śmierci. Czytaj więcej…