Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wymiana cotygodniowa |
wymiana cotygodniowa |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 16 kwietnia --> [[Plik:Greater Adjutant Leptoptilos dubius by Dr. Raju Kasambe (1).JPG|100px|right]] |
||
'''[[Marabut indyjski]]''' – gatunek ptaka z rodziny [[bociany (ptaki)|bocianów]]. Należy do rodzaju obejmującego również [[marabut jawajski|marabuta jawajskiego]] oraz [[marabut afrykański|marabuta afrykańskiego]]. Niegdyś występował na dużym obszarze w południowej [[Azja|Azji]], głównie w [[Indie|Indiach]], choć jego zasięg ciągnął się na wschód po [[Borneo]]. Obecnie jest ograniczony do niewielkiego terenu z dwoma znanymi populacjami lęgowymi. Jedna występuje w Indiach, z największą kolonią w stanie [[Asam]]. Po sezonie lęgowym u marabutów indyjskich zachodzi [[Dyspersja (biologia)|dyspersja]] polęgowa. Są to bociany o masywnych dziobach w kształcie klina, nagiej głowie oraz rzucającym się w oczy worku na gardle. Za dnia szybują w [[Komin termiczny|kominach termicznych]] wraz z [[Gypini|sępami]], z którymi dzielą zwyczaj poszukiwania padliny. Żywią się głównie truchłami i odpadkami; są jednak oportunistami i niekiedy także polują na [[kręgowce]]. Niegdyś były to ptaki bardzo pospolite, jednak ich liczebność spadła, prawdopodobnie ze względu na polepszenie warunków sanitarnych. W 2008 roku oszacowano całkowitą liczebność na blisko 1000 osobników. ''[[Marabut indyjski|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[ChZTM TE1]]''' – [[lokomotywa spalinowa]] z przekładnią elektryczną produkcji [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckiej]] produkowana w latach 1947-1950 przez [[Fabryka im. Małyszewa|ChZTM]] w [[Charków|Charkowie]], początkowo pod oznaczeniem TE1-20. W 1945 roku ZSRR otrzymał ramach pomocy wojskowej [[Lend-Lease Act|lend-lease]] 68 amerykańskich nowoczesnych lokomotyw [[ALCO RSD-1]], oznaczonych w ZSRR jako seria D. Lokomotywa została uznana za udaną i w sierpniu 1945 roku na posiedzeniu u [[Józef Stalin|Józefa Stalina]], w [[Dzień Kolejarza]], podjęto decyzję rządową o skopiowaniu jej konstrukcji. Lokomotywy TE1 pierwotnie weszły do służby liniowej w kolejach w południowych rejonach ZSRR, a później na innych liniach. Od 1948 roku służyły m.in. do obsługi ruchu pasażerskiego na linii kolejowej moskiewsko-kurskiej. Łącznie powstało 298 sztuk lokomotywy, z czego 16 przebudowano na napęd gazogeneratorowy pod oznaczeniem TE1<sup>G</sup>. Większość służyła do lat 80. XX wieku. ''[[ChZTM TE1|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 17 kwietnia --> [[Plik:Kornrade2.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Kąkol polny]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[rośliny]] z rodziny [[goździkowate|goździkowatych]]. Pochodzi z [[Azja Zachodnia|zachodniej]] oraz [[Azja Środkowa|środkowej Azji]], [[Europa Południowa|południowej Europy]] i [[Afryka Północna|północnej Afryki]]. Został szeroko rozprzestrzeniony wraz z uprawami zbóż, w których rośnie jako [[chwast]]. W przeszłości był pospolity i problematyczny jako roślina trująca - powodował masowe zatrucia. Współcześnie staje się coraz rzadszy i wymaga ochrony dla zachowania. Bywa uprawiany jako roślina ozdobna. W [[ziołolecznictwo|ziołolecznictwie ludowym]] wykorzystywano gotowane liście kąkola do czyszczenia i leczenia [[Wrzód|wrzodów]] oraz innych chorób skórnych. Dla powstrzymania krwawienia trzymano korzeń kąkola pod językiem. Nasion używać miano jako środka moczopędnego i do „pędzenia miesięcznego”. Dawniej także przy [[Żółtaczka (medycyna)|żółtaczce]] i [[Glistnica|glistnicy]]. Kąkol stosowano także do leczenia [[nieżyt nosa|kataru]] – po utłuczeniu nasion moczono je w occie, suszono i wąchano. ''[[Kąkol polny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Film dokumentalny]]''' – jeden z trzech podstawowych [[Gatunek filmowy|rodzajów filmowych]]. Filmy dokumentalne w założeniu przedstawiają wycinek rzeczywistości, która podlega możliwie najmniejszej ingerencji ze strony reżysera. Użyte przez [[John Grierson|Johna Griersona]] określenie ''documentary'' oznacza nadanie twórczego kształtu rzeczywistości, w związku z czym film dokumentalny posługuje się chwytami [[Figura retoryczna|retorycznymi]], które służą przekonaniu widza do wizji świata promowanej przez filmowca. Za pierwsze dokumenty uznawane są eksperymentalne filmy wykonane przez ekipy filmowe [[Thomas Alva Edison|Thomasa Edisona]] oraz [[Bracia Lumière|braci Lumière]], a za pierwszą pracę teoretyczną poświęconą potencjałowi dokumentalnemu sztuki filmowej – ''Nowe źródło historii'' [[Bolesław Matuszewski|Bolesława Matuszewskiego]]. W latach 20. i 40. XX wieku dokument odegrał szczególną rolę jako narzędzie propagandy – zarówno totalitarnej, jak i w państwach demokratycznych. Współcześnie walor dokumentu jako wiarygodnego zapisu rzeczywistości zanika w obliczu zjawisk takich jak [[mockument]] oraz cyfrowa obróbka obrazu, które stwarzają większe możliwości manipulacji widzem. ''[[Film dokumentalny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 18 kwietnia --> [[Plik:Kirił Petkow (skoczek narciarski)|100px|right]] |
||
'''[[Kirił Petkow (skoczek narciarski)|Kirił Petkow]]''' – [[Bułgaria|bułgarski]] skoczek narciarski, [[Reprezentacja Bułgarii w skokach narciarskich|reprezentant Bułgarii]] w latach 1982–1988. W sezonie 1985/1986 wziął udział w największej liczbie konkursów w karierze. Uczestnik mistrzostw świata z 1987 roku, na których zajął 28. miejsce na skoczni normalnej. Największe sukcesy odnosił w konkursach [[Puchar Europy w skokach narciarskich|Pucharu Europy]] - zawodach niższej rangi od Pucharu Świata). 26 grudnia 1985 roku był siódmy w [[Sankt Moritz]], a trzy dni później zajął najwyższe w karierze piąte miejsce w konkursie w [[St. Aegyd am Neuwalde]]. W czołowej dziesiątce plasował się jeszcze pięciokrotnie, w tym szóste miejsce w hiszpańskiej [[La Molina|La Molinie]] w marcu 1986 roku. Najwyższe miejsce w Pucharze Świata osiągnął 11 grudnia 1988 roku w [[Lake Placid]]. Po skoku na 62 m zajął 62. miejsce. Był to również jego ostatni start w zawodach międzynarodowych. ''[[Kirił Petkow (skoczek narciarski)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Waste Isolation Pilot Plant]]''' – jedyne na świecie stałe podziemne składowisko [[Odpady promieniotwórcze|odpadów radioaktywnych]] zawierających [[Pluton (pierwiastek)|pluton]] oraz inne [[transuranowce]]. Jest zarządzane przez [[Departament Energii Stanów Zjednoczonych]]. Przechowuje się w nim odpady powstałe w ramach produkcji i badań nad bronią jądrową, takie jak: skażone ubrania, sprzęt laboratoryjny, gleba itp. Pojemniki z odpadami dzieli się w zależności od dawki promieniowania rejestrowanego przy powierzchni zbiornika. Składowisko jest w stanie [[Nowy Meksyk]], ok. 42 km od miasta [[Carlsbad (Nowy Meksyk)|Carlsbad]] i zbudowano je w latach 80. XX wieku. Działanie rozpoczęło w 1999 roku. Zasadnicze składowisko znajduje się na głębokości 655 metrów i jest wykopane w pokładach [[Halit|soli kamiennej]] formacji Salado sprzed 250 milionów lat, co gwarantować ma, że składowane odpady nie zostaną poddane działaniu wilgoci. Proces gromadzenia odpadów planowany jest na 35 lat. Przewidywany okres składowania wynosi 10 tys. lat. W WIPP pracuje od 800 do 1000 osób. ''[[Waste Isolation Pilot Plant|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 19 kwietnia --> [[Plik:Solaris Urbino 12 Hybride à la gare de Toulon.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Solaris Urbino]]''' – seria [[Autobus niskopodłogowy|niskopodłogowych]] [[autobus]]ów [[Autobus miejski|miejskich]] oraz niskowejściowych autobusów podmiejsko-międzymiastowych produkowana od 1999 roku przez polskie przedsiębiorstwo [[Solaris Bus & Coach|Solaris Bus & Coach S.A.]] z [[Bolechowo (województwo wielkopolskie)|Bolechowa]] koło [[Poznań|Poznania]]. Napęd stanowią klasyczne [[Silnik o zapłonie samoczynnym|silniki wysokoprężne]] lub na paliwa alternatywne - gaz [[CNG]] i [[biogaz]], [[napęd hybrydowy]] oraz [[Napęd elektryczny|elektryczny]]. W 2014 roku podczas targów [[Internationale Automobil-Ausstellung]] w [[Hanower]]ze oraz w Polsce w czasie Transexpo w [[Kielce|Kielcach]] odbyła się premiera pojazdów czwartej generacji, która do produkcji weszła w 2015 roku. [[Solaris Urbino 12 electric]] jako pierwszy polski autobus został nagrodzony tytułem [[Autobus Roku]] 2017. Solaris Urbino jest obecnie najpopularniejszym pod względem sprzedaży modelem autobusów miejskich w Polsce, a także jednym z najpopularniejszych w Europie. Symbolem graficznym autobusów z rodziny Urbino, wykorzystywanym w celach promocyjnych, jest zielony jamnik, wymyślony i wprowadzony przez ówczesną wiceprezes [[Solange Olszewska|Solange Olszewską]]. ''[[Solaris Urbino|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Fiszbinowce]]''' – [[klad]] [[Ssaki|ssaków]], [[Walenie|waleni]] w randze [[Rząd (biologia)|podrzędu]], infrarzędu bądź parworzędu. Obejmuje szeroko rozprzestrzenione i zróżnicowane [[Zoofag|mięsożerne]] ssaki morskie z [[Rodzina (biologia)|rodzin]]: [[Walowate|walowatych]], [[Płetwalowate|płetwalowatych]], walenikowatych oraz [[Pływaczowate (zwierzęta)|pływaczowatych]]. Obecnie wyróżnia się 15 [[Gatunek (biologia)|gatunków]]. Uważano niegdyś, że walenie [[Ewolucja biologiczna|wyewoluowały]] z [[Mesonychidae]], lecz dowody [[Filogenetyka molekularna|molekularne]] wskazują na ich bliskie pokrewieństwo z [[Parzystokopytne|parzystokopytnymi]]. Fiszbinowce oddzieliły się od [[Zębowce|zębowców]] około 34 milionów lat temu. Fiszbinowce różnią się wielkością, osiągając od 6 m długości i 3000 kg w przypadku [[Walenik mały|walenika małego]] do 34 m długości i 190 ton [[Płetwal błękitny|płetwala błękitnego]], będącego największym znanym zwierzęciem żyjącym na [[Ziemia|Ziemi]]. Choć szeroko rozprzestrzenione, fiszbinowce w przypadku większości gatunków preferują chłodniejsze wody w okolicach biegunów [[Biegun północny|północnego]] i [[Biegun południowy|południowego]]. Młode zazwyczaj rodzą się na wiosnę bądź latem, cała odpowiedzialność za nie spoczywa na matce, głodującej przez względnie długi czas migracji, zależnie od gatunku. ''[[Fiszbinowce|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 20 kwietnia --> [[Plik:Shamshi-Adad V-1.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Szamszi-Adad V]]''' – władca [[Asyria|Asyrii]], syn i następca [[Salmanasar III|Salmanasara III]], ojciec i poprzednik [[Adad-nirari III]]; według ''[[Asyryjska lista królów|Asyryjskiej listy królów]]'' oraz [[asyryjskie listy i kroniki eponimów|asyryjskiej kroniki eponimów]] panować miał przez 13 lat. [[język akadyjski|Akadyjskie]] imię tego władcy brzmi ''Šamšī-Adad'' i znaczy „Słońcem moim jest bóg [[Adad]]”. Źródła do poznania panowania Szamszi-Adada V nie są bogate. Składają się na nie dwie wersje jego roczników królewskich, tzw. „list od boga”, uszkodzona kopia traktatu oraz wzmianki w ''Kronice synchronistycznej'' i asyryjskiej kronice eponimów. W rocznikach Szamszi-Adada V opisane zostały trzy wyprawy wojenne do [[Nairi]], które najprawdopodobniej miały miejsce w 819, 818 oraz 815 r. p.n.e. Trzy wyprawy wojenne przeciw [[Babilonia|Babilonii,]] które miały miejsce w ostatnich latach życia Szamszi-Adada V, przerwały długotrwałe pokojowe relacje panujące pomiędzy oboma państwami. Wydarzenia polityczne za rządów Szamszi-Adada V sprawiły, iż władca ten nie mógł poświęcić zbyt wiele czasu działalności budowlanej. Rozpoczął budowę pałacu w Niniwie, który ukończony został już za panowania jego syna. ''[[Szamszi-Adad V|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Monika Taubitz]]''' – poetka i pisarka niemiecka, związana także ze [[Śląsk]]iem oraz [[Ziemia kłodzka|ziemią kłodzką]]. Pierwsze lata życia spędziła w [[Borów (powiat strzeliński)|Borowie]], po śmierci ojca zamieszkała z matką u jej rodziny we [[Wrocław]]iu, skąd w obawie przed bombardowaniami przeniosły się w 1944 roku do dziadka ze strony ojca, do [[Żelazno (województwo dolnośląskie)|Żelazna]] na ziemi kłodzkiej. W 1946 roku, po [[Wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej|wysiedleniu do Niemiec]], trafiła do [[Nordenham]]. Taubitz pisze lirykę i prozę, jest autorką powieści, opowiadań, [[esej]]ów i [[Słuchowisko|słuchowisk]]. Twórczość autorki i jej działalność społeczna były poddawane analizie krytyczno-literackiej. Na ten temat napisano prace magisterskie, rozprawy [[Doktor (stopień naukowy)|doktorskie]] i [[Habilitacja|habilitacyjne]]. Prof. [[Edward Białek]] z [[Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego|Instytutu Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego]] uważa, że Monika Taubitz przeszła drogę od skupienia na utracie ojczyzny w następstwie tzw. „[[Wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej#Wysiedlenia z Polski|wypędzenia]]” do akceptacji rzeczywistości oraz bliskiego, przyjacielskiego kontaktu z wieloma polskimi mieszkańcami Dolnego Śląska, a jej działalność zmieniła nie tylko postrzeganie Polski, ale i świadomość pokolenia wywodzących się ze Śląska niemieckich pisarzy i poetów. ''[[Monika Taubitz|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 21 kwietnia --> [[Plik:Codex Guelferbytanus B 00404.JPG|100px|right]] |
||
'''[[Kodeks Gwelferbytański B]]''' – grecki kodeks [[Kodeks majuskułowy (Nowy Testament)|uncjalny]] Nowego Testamentu, [[Paleografia|paleograficznie]] datowany na [[V wiek]]. Zachowały się jedynie niektóre partie [[Ewangelia Łukasza|Ewangelii Łukasza]] oraz [[Ewangelia Jana|Ewangelii Jana]]. Tekst rękopisu został nadpisany i zachował się w [[Palimpsest (piśmiennictwo)|palimpseście]]. Reprezentuje wczesną formę [[Tekst bizantyński|bizantyńskiej]] tradycji tekstualnej i jest rzadko cytowany we współczesnych wydaniach [[Novum Testamentum Graece|greckiego Nowego Testamentu]]. Tekst dzielony jest według [[sekcje Ammoniusza|sekcji Ammoniusza]], których numery umieszczono na marginesie, nie posiada jednak odniesień do [[kanony Euzebiusza|kanonów Euzebiusza]]. F.H.A. Scrivener przypuszczał, że oryginalny rękopis, który później zaginął, mógł zawierać Kanony Euzebiusza pisane czerwonym kolorem. Zachodzi nieco podobieństw do [[Kodeks Gwelferbytański A|kodeksu Gwelferbytańskiego A]], oba są pisane w dwóch kolumnach na stronę, stosują sekcje Ammoniusza bez odniesień do kanonów Euzebiusza. Obecnie kodeks przechowywany jest w Herzog August Bibliothek w [[Wolfenbüttel]], w [[Niemcy|Niemczech]]. ''[[Kodeks Gwelferbytański B|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Wulgaryzmy i przekleństwa w języku angielskim]]''' – grupa wyrazów i zwrotów powszechnie uważanych za obsceniczne, dotykających [[Religia|przekonań religijnych]], funkcji cielesnych, seksu i prokreacji, części ciała. Zdecydowana większość angielskich wulgaryzmów odnosi się do tabu językowego, czyli postaci, rzeczy czy czynności, o których mówienie było z różnych powodów zakazane, nieprzyjemne bądź żenujące. Angielskie wulgaryzmy i przekleństwa mają różną siłę, a te najsilniejsze jeszcze do niedawna nie mogły pojawiać się w [[Środki masowego przekazu|środkach masowego przekazu]]. Obecnie odbiorcy mass mediów są bardziej tolerancyjni, choć nie pochwalają mocnego języka, a ich największy sprzeciw budzi język nienawiści i nietolerancji rasowej. Dla złagodzenia efektu wulgaryzmu w [[Język angielski|języku angielskim]] powstało wiele eufemizmów, zmiękczających i osłabiających znaczenie zastępowanego wyrazu. ''[[Wulgaryzmy i przekleństwa w języku angielskim|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 22 kwietnia --> [[Plik:SMS Derfflinger in Scapa Flow 1919.jpg|100px|right]] |
||
'''[[SMS Derfflinger]]''' – niemiecki [[krążownik liniowy]] oddany do służby tuż przed wybuchem [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jako piąta jednostka swej klasy w [[Kaiserliche Marine]]. Wraz z [[SMS Lützow|„Lützowem”]] oraz [[SMS Hindenburg|„Hindenburgiem”]] należał do [[krążowniki liniowe typu Derfflinger|typu ''Derfflinger'']], będącego ulepszoną i powiększoną kontynuacją poprzednich konstrukcji niemieckich krążowników liniowych. Nazwę otrzymał na cześć [[Georg von Derfflinger|Georga von Derfflingera]], [[Brandenburgia-Prusy|brandenburskiego]] feldmarszałka z czasów [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]]. Podczas I wojny światowej „Derfflinger” brał udział w [[bitwa na Dogger Bank (1915)|bitwie na Dogger Bank]] w 1915 roku i [[bitwa jutlandzka|bitwie jutlandzkiej]] w 1916 roku, uczestniczył także w dwóch operacjach ostrzału miejscowości na wschodnim wybrzeżu [[Anglia|Anglii]]. Po zakończeniu wojny został, wraz z całą [[Hochseeflotte]], internowany w [[Scapa Flow]], gdzie jak pozostałe okręty został [[samozatopienie|zatopiony przez własną załogę]] w czerwcu 1919 roku. Wrak został wydobyty 20 lat później i zezłomowany po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. ''[[SMS Derfflinger|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[USS Keokuk (1862)|USS Keokuk]]''' – [[okręt pancerny]] marynarki [[United States Navy|amerykańskiej]] z okresu [[Wojna secesyjna|wojny secesyjnej]]. Jedyny okręt swojego typu; wszedł do służby w marcu 1863 roku. Okręt miał nietypową i oryginalną konstrukcję, zbliżoną do [[Monitor (okręt)|monitorów]] przez kadłub o niskich burtach, mało wystających nad wodę, lecz nie miał [[Wieża artyleryjska|wieży]] obrotowej. Część nadwodna miała formę skorupy żółwia, opadającej do wody. Zamiast wież, okręt posiadał dwie nieruchome pancerne [[Kazamata (okrętownictwo)|kazamaty]], w formie ściętych stożków, wewnątrz których znajdowało się po jednym odprzodowym gładkolufowym [[Działa Dahlgrena|dziale Dahlgrena]] kalibru 279 mm. Kadłub konstrukcji żelaznej był podzielony trzema [[Gródź wodoszczelna|wodoszczelnymi grodziami]] poprzecznymi. USS „Keokuk” został zatopiony podczas swojej pierwszej akcji 8 kwietnia 1863 roku, na płyciźnie koło wyspy Morris, podczas szturmu na [[Charleston (Karolina Południowa)|Charleston]]. |
|||
''[[USS Keokuk (1862)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne dobre artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 00:38, 16 kwi 2018
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
.JPG)
Marabut indyjski – gatunek ptaka z rodziny bocianów. Należy do rodzaju obejmującego również marabuta jawajskiego oraz marabuta afrykańskiego. Niegdyś występował na dużym obszarze w południowej Azji, głównie w Indiach, choć jego zasięg ciągnął się na wschód po Borneo. Obecnie jest ograniczony do niewielkiego terenu z dwoma znanymi populacjami lęgowymi. Jedna występuje w Indiach, z największą kolonią w stanie Asam. Po sezonie lęgowym u marabutów indyjskich zachodzi dyspersja polęgowa. Są to bociany o masywnych dziobach w kształcie klina, nagiej głowie oraz rzucającym się w oczy worku na gardle. Za dnia szybują w kominach termicznych wraz z sępami, z którymi dzielą zwyczaj poszukiwania padliny. Żywią się głównie truchłami i odpadkami; są jednak oportunistami i niekiedy także polują na kręgowce. Niegdyś były to ptaki bardzo pospolite, jednak ich liczebność spadła, prawdopodobnie ze względu na polepszenie warunków sanitarnych. W 2008 roku oszacowano całkowitą liczebność na blisko 1000 osobników. Czytaj więcej…
Jutro
Kąkol polny – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych. Pochodzi z zachodniej oraz środkowej Azji, południowej Europy i północnej Afryki. Został szeroko rozprzestrzeniony wraz z uprawami zbóż, w których rośnie jako chwast. W przeszłości był pospolity i problematyczny jako roślina trująca - powodował masowe zatrucia. Współcześnie staje się coraz rzadszy i wymaga ochrony dla zachowania. Bywa uprawiany jako roślina ozdobna. W ziołolecznictwie ludowym wykorzystywano gotowane liście kąkola do czyszczenia i leczenia wrzodów oraz innych chorób skórnych. Dla powstrzymania krwawienia trzymano korzeń kąkola pod językiem. Nasion używać miano jako środka moczopędnego i do „pędzenia miesięcznego”. Dawniej także przy żółtaczce i glistnicy. Kąkol stosowano także do leczenia kataru – po utłuczeniu nasion moczono je w occie, suszono i wąchano. Czytaj więcej…
Pojutrze
Kirił Petkow – bułgarski skoczek narciarski, reprezentant Bułgarii w latach 1982–1988. W sezonie 1985/1986 wziął udział w największej liczbie konkursów w karierze. Uczestnik mistrzostw świata z 1987 roku, na których zajął 28. miejsce na skoczni normalnej. Największe sukcesy odnosił w konkursach Pucharu Europy - zawodach niższej rangi od Pucharu Świata). 26 grudnia 1985 roku był siódmy w Sankt Moritz, a trzy dni później zajął najwyższe w karierze piąte miejsce w konkursie w St. Aegyd am Neuwalde. W czołowej dziesiątce plasował się jeszcze pięciokrotnie, w tym szóste miejsce w hiszpańskiej La Molinie w marcu 1986 roku. Najwyższe miejsce w Pucharze Świata osiągnął 11 grudnia 1988 roku w Lake Placid. Po skoku na 62 m zajął 62. miejsce. Był to również jego ostatni start w zawodach międzynarodowych. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Solaris Urbino – seria niskopodłogowych autobusów miejskich oraz niskowejściowych autobusów podmiejsko-międzymiastowych produkowana od 1999 roku przez polskie przedsiębiorstwo Solaris Bus & Coach S.A. z Bolechowa koło Poznania. Napęd stanowią klasyczne silniki wysokoprężne lub na paliwa alternatywne - gaz CNG i biogaz, napęd hybrydowy oraz elektryczny. W 2014 roku podczas targów Internationale Automobil-Ausstellung w Hanowerze oraz w Polsce w czasie Transexpo w Kielcach odbyła się premiera pojazdów czwartej generacji, która do produkcji weszła w 2015 roku. Solaris Urbino 12 electric jako pierwszy polski autobus został nagrodzony tytułem Autobus Roku 2017. Solaris Urbino jest obecnie najpopularniejszym pod względem sprzedaży modelem autobusów miejskich w Polsce, a także jednym z najpopularniejszych w Europie. Symbolem graficznym autobusów z rodziny Urbino, wykorzystywanym w celach promocyjnych, jest zielony jamnik, wymyślony i wprowadzony przez ówczesną wiceprezes Solange Olszewską. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Szamszi-Adad V – władca Asyrii, syn i następca Salmanasara III, ojciec i poprzednik Adad-nirari III; według Asyryjskiej listy królów oraz asyryjskiej kroniki eponimów panować miał przez 13 lat. Akadyjskie imię tego władcy brzmi Šamšī-Adad i znaczy „Słońcem moim jest bóg Adad”. Źródła do poznania panowania Szamszi-Adada V nie są bogate. Składają się na nie dwie wersje jego roczników królewskich, tzw. „list od boga”, uszkodzona kopia traktatu oraz wzmianki w Kronice synchronistycznej i asyryjskiej kronice eponimów. W rocznikach Szamszi-Adada V opisane zostały trzy wyprawy wojenne do Nairi, które najprawdopodobniej miały miejsce w 819, 818 oraz 815 r. p.n.e. Trzy wyprawy wojenne przeciw Babilonii, które miały miejsce w ostatnich latach życia Szamszi-Adada V, przerwały długotrwałe pokojowe relacje panujące pomiędzy oboma państwami. Wydarzenia polityczne za rządów Szamszi-Adada V sprawiły, iż władca ten nie mógł poświęcić zbyt wiele czasu działalności budowlanej. Rozpoczął budowę pałacu w Niniwie, który ukończony został już za panowania jego syna. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Kodeks Gwelferbytański B – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu, paleograficznie datowany na V wiek. Zachowały się jedynie niektóre partie Ewangelii Łukasza oraz Ewangelii Jana. Tekst rękopisu został nadpisany i zachował się w palimpseście. Reprezentuje wczesną formę bizantyńskiej tradycji tekstualnej i jest rzadko cytowany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Tekst dzielony jest według sekcji Ammoniusza, których numery umieszczono na marginesie, nie posiada jednak odniesień do kanonów Euzebiusza. F.H.A. Scrivener przypuszczał, że oryginalny rękopis, który później zaginął, mógł zawierać Kanony Euzebiusza pisane czerwonym kolorem. Zachodzi nieco podobieństw do kodeksu Gwelferbytańskiego A, oba są pisane w dwóch kolumnach na stronę, stosują sekcje Ammoniusza bez odniesień do kanonów Euzebiusza. Obecnie kodeks przechowywany jest w Herzog August Bibliothek w Wolfenbüttel, w Niemczech. Czytaj więcej…
Za 6 dni
SMS Derfflinger – niemiecki krążownik liniowy oddany do służby tuż przed wybuchem I wojny światowej, jako piąta jednostka swej klasy w Kaiserliche Marine. Wraz z „Lützowem” oraz „Hindenburgiem” należał do typu Derfflinger, będącego ulepszoną i powiększoną kontynuacją poprzednich konstrukcji niemieckich krążowników liniowych. Nazwę otrzymał na cześć Georga von Derfflingera, brandenburskiego feldmarszałka z czasów wojny trzydziestoletniej. Podczas I wojny światowej „Derfflinger” brał udział w bitwie na Dogger Bank w 1915 roku i bitwie jutlandzkiej w 1916 roku, uczestniczył także w dwóch operacjach ostrzału miejscowości na wschodnim wybrzeżu Anglii. Po zakończeniu wojny został, wraz z całą Hochseeflotte, internowany w Scapa Flow, gdzie jak pozostałe okręty został zatopiony przez własną załogę w czerwcu 1919 roku. Wrak został wydobyty 20 lat później i zezłomowany po zakończeniu II wojny światowej. Czytaj więcej…