Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
mNie podano opisu zmian |
wymiana cotygodniowa |
||
| (Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 03 czerwca --> [[Plik:Lidice shall live.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Masakra w Lidicach]]''' – [[masakra]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], dokonana [[10 czerwca]] [[1942]] roku przez członków służb mundurowych [[III Rzesza|nazistowskich Niemiec]]: [[Schutzstaffel|SS]], [[Gestapo]] oraz [[Ordnungspolizei|OrPo]] we wsi [[Lidice]], ówcześnie położonej w [[Protektorat Czech i Moraw|Protektoracie Czech i Moraw]]. Stanowiła część odwetu za przeprowadzoną 27 maja 1942 roku przez dwóch wyszkolonych w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] bojowników [[Zamach na Reinharda Heydricha|operację „Anthropoid”]], w wyniku której śmierć poniósł protektor Czech i Moraw [[Reinhard Heydrich]]. Lidice zostały wybrane jako obiekt odwetu z powodu błędnego powiązania niektórych mieszkańców tej miejscowości z wykonawcami operacji „Anthropoid” oraz [[Czechosłowacki ruch oporu|antyniemieckim ruchem oporu]] w trakcie śledztwa przeprowadzonego przez Gestapo. Sprawcy zbrodni [[Rozstrzelanie|rozstrzelali]] na miejscu wszystkich mężczyzn powyżej 16. roku życia, zaś kobiety i dzieci przewieźli do szkoły w pobliskim [[Kladno|Kladnie]], skąd następnie zdecydowaną większość z nich wysłali do [[Obozy niemieckie (1933–1945)|obozów koncentracyjnych]], gdzie wiele z nich zmarło. Masakra w Lidicach stała się jednym z najbardziej znanych przykładów okrucieństwa nazistowskich Niemiec. ''[[Masakra w Lidicach|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Karnawał w Wenecji]]''' – [[karnawał]] odbywający się w [[Wenecja|Wenecji]] we [[Włochy|Włoszech]], słynący z niezwykłych [[maska|masek]] oraz kolorowych [[Odzież|kostiumów]], na który składają się [[bal maskowy|maskarady]], uliczne pokazy i jarmarki, ekskluzywne [[bal (zabawa)|bale]], przedstawienia teatralne ora muzyczne, parady, w których biorą udział wenecjanie i turyści. W czasie trwania karnawału w historycznym centrum miasta przechadzają się osoby przebrane w karnawałowe stroje i z maskami na twarzy. Historia imprezy zaczyna się w końcu XI wieku, rozkwit przypadł na XVII i XVIII wiek, a w obecnej postaci karnawał jest obchodzony od 1979 roku. Dokładne pochodzenie [[karnawał]]u nie jest znane. Pierwsza historyczna wzmianka pochodzi z 1094 roku z [[edykt|dokumentu]], sygnowanego przez [[doża|dożę]] [[Vitale Faliero]], który gwarantował prawo do obchodzenia karnawału w okresie poprzedzającym [[wielki post]], lecz dopiero zwycięstwo [[Republika Wenecka|Republiki Weneckiej]] pod rządami doży [[Vitale I Michiel|Vitale I Michiela]] nad [[patriarcha Akwilei|patriarchą Akwilei]] Ulrichem II w 1162 roku zapoczątkowało jedną z głównych karnawałowych tradycji. ''[[Karnawał w Wenecji|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 04 czerwca --> [[Plik:Nepenthes sanguinea - Paxton's Flower Garden.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Dzbanecznik]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[Rośliny mięsożerne|roślin mięsożernych]] z [[takson monotypowy|monotypowej]] rodziny dzbanecznikowatych ''Nepenthaceae''. Obejmuje co najmniej 168 gatunków. Większość z nich występuje w południowo-wschodniej [[Azja|Azji]], ale zasięg rodzaju rozciąga się od [[Madagaskar]]u po zachodnią [[Oceania|Oceanię]]. Są to [[pnącze|pnącza]] zasiedlające różne siedliska, zarówno [[las|leśne]] jak i nieleśne, często rosną w górach, w miejscach wilgotnych. Ich liście przekształcone są w pułapki chwytające i trawiące drobne [[zwierzęta]], w przypadku pojedynczych gatunków gromadzące także odchody zwierząt i resztki roślinne. Liczne gatunki i ich mieszańce uprawiane są jako [[rośliny ozdobne]]. Lokalnie rośliny te wykorzystywane są także jako lecznicze, a ich pnące pędy służą do wiązania oraz wyplatania. Dzbaneczniki zagrożone są głównie z powodu nielegalnego pozyskiwania roślin na potrzeby kolekcjonerów, w drugiej kolejności z powodu niszczenia siedlisk. ''[[Dzbanecznik|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Masakra Sook Ching]]''' – masowe aresztowania i egzekucje członków [[Diaspora chińska|chińskiej diaspory]] przeprowadzone przez [[Cesarska Armia Japońska|Cesarską Armię Japońską]] w [[Singapur]]ze i na innych obszarach [[Malaje|Malajów Brytyjskich]] w lutym oraz marcu 1942 roku, podczas [[Wojna na Pacyfiku|wojny na Pacyfiku]]. Celem „czystki” było zastraszenie chińskiej społeczności, którą uważano za potencjalnie główny ośrodek oporu wobec japońskich rządów. Była to również zemsta za antyjapońską działalność diaspory w okresie przedwojennym. Co do zasady ''Sook Ching'' była wymierzona przede wszystkim w chińskich działaczy politycznych i społecznych, ochotników walczących po stronie [[Alianci (II wojna światowa)|aliantów]], a także w przedstawicieli świata przestępczego. W praktyce aresztowania i egzekucje były jednak przeprowadzane przez Japończyków w sposób całkowicie arbitralny. Dokładna liczba ofiar ''Sook Ching'' nie jest znana. Prawdopodobnie od 5 tys. do 10 tys. Chińczyków zostało zamordowanych w Singapurze, a kolejnych 20 tys. na obszarze [[Półwysep Malajski|Półwyspu Malajskiego]]. ''[[Masakra Sook Ching|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 05 czerwca --> [[Plik:1967 Six Day War - conquest of Sinai 5-6 June.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Bitwa o Umm Kataf]]''' – [[Bitwa|starcie zbrojne]] pomiędzy [[Siły Obronne Izraela|Siłami Obronnymi Izraela]] a Siłami Zbrojnymi Egiptu, do którego doszło w dniach 5–6 czerwca 1967 roku w trakcie [[Wojna sześciodniowa|wojny sześciodniowej]]. Atak w kierunku [[Abu Uwajkila|Abu Udżajli]] i Umm Kataf miał kluczowe znaczenie dla dalszego izraelskiego natarcia w kierunku środkowego [[Synaj (półwysep)|Synaju]]. Zadanie zdobycia obu obszarów przypadło 38 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. [[Ariel Szaron|Ariela Szarona]]. Działanie wojsk Szarona na obszarze Umm Kataf miało być wsparte poprzez zajęcie skrzyżowania Bir Lahfan przez siły gen. [[Awraham Joffe|Awrahama Joffego]]. Miały one powstrzymać i związać walką egipskie posiłki, które miano skierować do wojsk walczących z Izraelczykami na wybrzeżu oraz w rejonie Umm Kataf. Bitwa została wygrana przez Izraelczyków. Straty obu stron nie są dokładnie znane. W swoich wspomnieniach Szaron podaje 40 zabitych i 140 rannych żołnierzy izraelskich. Egipcjanie mieli stracić 40 czołgów, a straty w ludziach szacuje się na ok. 2000 osób. ''[[[Bitwa o Umm Kataf|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Halina Chmielewska (lekarz)|Halina Chmielewska]]''' (ur. [[15 lipca]] [[1899]] w Cwiglinie, zm. [[14 lutego]] [[1982]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – [[polska]] [[lekarz|lekarka]] zasłużona w czasie [[Warszawa#II wojna światowa|oblężenia Warszawy w 1939 roku]], służby medycznej na [[Stare Miasto w Warszawie|Starówce]] w czasie [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] i w [[Dulag 121 Pruszków|obozie w Pruszkowie]]. W okresie od [[Kapitulacja Warszawy (1939)|kapitulacji Warszawy]] do wybuchu powstania dr Chmielewska leczyła swoich przedwojennych pacjentów na [[Stare Miasto w Warszawie|Starym Mieście]]. Była rozpoznawalna i ceniona. Chmielewska była również związana z [[Polski ruch oporu w czasie II wojny światowej|ruchem oporu]]. Uczestniczyła m.in. w organizacji dostaw leków dla potrzeb więźniów na [[Pawiak]]u. Od roku 1944 przez dziesięć lat [[Medycy powstania warszawskiego w powojennym Szczecinie|organizowała służbę zdrowia w powojennym Szczecinie]]. Jako delegatka [[Polski Czerwony Krzyż|Polskiego Czerwonego Krzyża]] dr Chmielewska wraz z pracownikami [[Państwowy Urząd Repatriacyjny|Państwowego Urzędu Repatriacyjnego]] uzgadniała w Berlinie warunki powrotu [[repatriacja|repatriantów]] z Zachodu przez [[Szczecin]] do Polski centralnej. ''[[Halina Chmielewska (lekarz)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 06 czerwca --> [[Plik:Ma 090 802 Skierniewice 05.04.05 w.JPG|100px|right]] |
||
'''[[Wittfeld (wagon akumulatorowy)|Wagony akumulatorowe systemu Wittfelda]]''' – określenie [[Wagon akumulatorowy|wagonów akumulatorowych]] skonstruowanych we [[wrocław]]skich zakładach [[Alstom Pojazdy Szynowe|Breslauer Aktiengesellschaft für Eisenbahn – Waggenbau und Maschinenbau – Anstalt]] w 1907 roku pod kierunkiem pruskiego inżyniera [[Gustav Wittfeld|Gustava Wittfelda]]. W latach 1908–1914 różne [[Fabryka|fabryki]] wyprodukowały na zlecenie [[Pruskie koleje państwowe|pruskich kolei państwowych]] łącznie 171 [[Zespół trakcyjny|zespołów trakcyjnych]] złożonych z dwóch bądź trzech [[wagon]]ów, przeznaczonych pierwotnie do obsługi drugorzędnych [[Linia kolejowa|linii kolejowych]]. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] w ramach [[Reparacje wojenne|reparacji wojennych]] 20 zespołów ''systemu Wittfelda'' trafiło do [[Polskie Koleje Państwowe|Polskich Kolei Państwowych]]. Na polskich kolejach zostały skreślone z inwentarza na początku lat 50. XX wieku. Pozostałe zespoły wagonów akumulatorowych były eksploatowane w Niemczech Zachodnich do 1964 roku. Niektóre wagony zostały przeznaczone na tabor gospodarczy. Ostatni zachowany na świecie pojazd tego typu został odbudowany staraniem przez [[Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Łapach|ZNTK w Łapach]] i od 1995 roku jest eksponowany w skansenie kolejnictwa [[Parowozownia Skierniewice]]. ''[[Wittfeld (wagon akumulatorowy)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Torfowiec nastroszony]]''' – gatunek [[mchy|mchu]] z rodziny [[torfowcowate|torfowcowatych]]. Rozpowszechniony na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego i okołobiegunowego. W [[Polska|Polsce]] pospolity, ale też objęty [[Ochrona gatunkowa roślin|ochroną gatunkową]]. Rośnie na [[Torfowisko niskie|torfowiskach niskich]], na siedliskach średnio żyznych, zwykle w lasach, zarówno iglastych, jak i liściastych. Poza północną częścią zasięgu występuje najczęściej w miejscach silnie wilgotnych w [[tajga|borealnych lasach iglastych]]. Częsty jest na obszarach źródliskowych w lasach iglastych, także występuje na bagnistych brzegach jezior. Gatunek w typowej postaci tj. zielono zabarwiony i z nastroszonymi końcami listków gałązkowych jest stosunkowo łatwy do identyfikacji. Gatunek jest szeroko rozprzestrzeniony i na wielu obszarach pospolity. W skali kontynentalnej w Europie jest zasoby określane są jako stabilne i gatunek ma status [[Gatunek najmniejszej troski|najmniejszej troski]] na [[Czerwona księga gatunków zagrożonych|czerwonej liście]] [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]]. ''[[Torfowiec nastroszony|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 07 czerwca --> [[Plik:Bundesarchiv Bild 101III-Adendorff-002-18A, Russland, SS-Kavallerie-Brigade.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Brygada Kawalerii SS]]''' – [[związek taktyczny]] kawalerii [[Waffen-SS]] walczący na [[Front wschodni (II wojna światowa)|froncie wschodnim]] od lipca 1941 roku do czerwca 1942 roku. Uczestniczył zarówno w działaniach bojowych na pierwszej linii, jak i w akcjach przeciwpartyzanckich i [[Ludobójstwo|eksterminacyjnych]] na zapleczu frontu. Brygada została utworzona w lipcu 1941 roku na bazie dwóch dotąd samodzielnych pułków kawalerii SS. W tym samym miesiącu została przerzucona na centralny odcinek frontu wschodniego. Niektóre z jej pododdziałów wzięły wtedy udział w walkach z [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] w rejonie [[Bobrujsk]]a i [[Słuck]]a. Głównym zdaniem brygady stała się jednak [[Masakry na bagnach Prypeci|pacyfikacja bagien Prypeci]], a w rzeczywistości – eksterminacja zamieszkujących tam [[Żydzi|Żydów]]. Na przełomie 1941 i 1942 roku brygada uczestniczyła w odpieraniu [[Bitwa pod Moskwą|radzieckiej kontrofensywy pod Moskwą]]. W ciężkich zimowych walkach poniosła straty sięgające 50% stanu osobowego. Zarówno podczas walk na pierwszej linii, jak i podczas działań na zapleczu frontu żołnierze Brygady Kawalerii SS dopuścili się szeregu [[Zbrodnia wojenna|zbrodni wojennych]]. Szacuje się, że z ich rąk zginęło od 30 tys. do 40 tys. osób, w większości [[Żydzi|Żydów]]. Ze względu na swój udział w masakrach na bagnach Prypeci kawalerzyści SS są określani mianem „pionierów [[Zagłada Żydów|Holocaustu]]”. ''[[Brygada Kawalerii SS|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Islandia na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2010]]''' – występ kadry sportowców reprezentujących [[Islandia|Islandię]] na [[Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2010|igrzyskach olimpijskich w Vancouver]] w 2010 roku. W kadrze znalazło się czworo zawodników – trzech mężczyzn i jedna kobieta. Reprezentanci Islandii wystąpili w pięciu konkurencjach w [[Narciarstwo alpejskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2010|narciarstwie alpejskim]]. Islandczycy nie zdobyli w [[Vancouver]] medalu, ich najlepszym rezultatem była 43. lokata [[Björgvin Björgvinsson|Björgvina Björgvinssona]] w [[Narciarstwo alpejskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2010 – slalom gigant mężczyzn|slalomie gigancie]]. Pod tym względem był to najsłabszy występ reprezentacji Islandii na zimowych igrzyskach olimpijskich od [[Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1968|igrzysk w Grenoble]] w 1968 roku. W Vancouver ponadto na 45. miejscu w [[Narciarstwo alpejskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2010 – supergigant mężczyzn|supergigancie]] uplasował się [[Stefán Jón Sigurgeirsson]]. W pozostałych startach islandzcy sportowcy nie zostali sklasyfikowani. Björgvin Björgvinsson pełnił funkcję [[Lista chorążych reprezentacji Islandii na igrzyskach olimpijskich|chorążego islandzkiej reprezentacji]] podczas [[Ceremonia otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich 2010|ceremonii otwarcia igrzysk]]. Był to 16. start reprezentacji [[Islandia na zimowych igrzyskach olimpijskich|Islandii na zimowych igrzyskach olimpijskich]]. ''[[Islandia na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2010|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 08 czerwca --> [[Plik:Natan Gross podczas kręcenia filmu Unzere kinder 1948 (Yoram Gross).jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Nasze dzieci]]''''' – polski [[dramat filmowy]] z 1948 roku w reżyserii [[Natan Gross|Natana Grossa]]. Film opowiada o grupie dzieci ocalałych z [[Zagłada Żydów|Zagłady Żydów]], które znalazły się pod opieką [[Żydowski sierociniec w Helenówku|żydowskiego sierocińca w Helenówku]]. Składają u nich wizytę dwaj żydowscy komicy [[Szymon Dżigan]] oraz [[Izrael Szumacher]] (w rolach samych siebie). Tematem filmu jest nieadekwatność przedstawienia filmowymi środkami artystycznymi skrajnie traumatycznych przeżyć wojennych. ''Nasze dzieci'', nakręcone metodą paradokumentalną, nie zostały dopuszczone do szerszego wyświetlania w [[Polska Ludowa|komunistycznej Polsce]], a sam Natan Gross musiał wyemigrować do [[Izrael|Izraela]]. W 1951 roku film miał premierę w Izraelu, jednak szybko został zdjęty z ekranów. ''Nasze dzieci'' zostały udostępnione szerszej publiczności po rekonstrukcji w 1991 roku, zyskując ostatecznie opinię ostatniego pełnometrażowego polskiego [[Film fabularny|filmu fabularnego]] w języku [[jidysz]]. ''[[Nasze dzieci|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Aziziye (1864)|Aziziye]]''' – turecki [[okręt pancerny]] z lat 60. XIX wieku, jedna z czterech zbudowanych jednostek typu ''Osmaniye''. Okręt [[Wyporność|wypierał]] 6400 [[Tona|ton]], a jego główne uzbrojenie stanowiło jedno [[Działo okrętowe|działo]] kalibru 229 mm i 14 dział kalibru 203 mm, wsparte lżejszą artylerią. Napędzana [[Maszyna parowa|maszyną parową]] oraz [[Żagiel|żaglami]] jednostka rozwijała maksymalną prędkość ponad 13 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], a jej [[Załoga (żegluga)|załoga]] liczyła od 356 do 362 osób. Okręt został [[Wodowanie|zwodowany]] w grudniu 1864 roku w [[Wielka Brytania|brytyjskiej]] stoczni Robert Napier and Sons w [[Glasgow]], a w skład marynarki [[Imperium Osmańskie]]go wcielono go w sierpniu 1865 roku. Nazwę otrzymał na cześć ówcześnie panującego sułtana [[Abdülaziz]]a. „Aziziye” uczestniczył w stłumieniu [[Powstanie kreteńskie (1866–1869)|powstania kreteńskiego]] oraz wziął ograniczony udział w [[Wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)|wojnie rosyjsko-tureckiej]] i [[Wojna grecko-turecka (1897)|grecko-tureckiej]]. Jednostka została rozbrojona w 1897 roku, a w lipcu 1909 roku wycofano ją ze służby. „Aziziye” został [[Stocznia złomowa|złomowany]] w 1923 roku. ''[[Aziziye (1864)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 09 czerwca --> [[Plik:Audrey Hepburn 1956 (colorized).png|100px|right]] |
||
'''[[Filmografia Audrey Hepburn]]''' – w trwającej 33 lata karierze. [[Audrey Hepburn]] występowała w filmach, telewizji oraz na scenie. Zagrała w 28 [[Film fabularny|produkcjach fabularnych]]. Na dużym ekranie debiutowała w 1948 roku rolą stewardesy w [[Film komediowy|komedii]] ''[[Holenderski w 7 lekcjach]]''. Występowała również w [[musical]]ach wystawianych w [[Teatr muzyczny|teatrach muzycznych]] na [[Londyn|londyńskim]] [[West End (teatr)|West Endzie]]. W 1953 roku debiutowała w [[Hollywood]], występując u boku [[Gregory Peck|Gregory’ego Pecka]] w [[Komedia romantyczna|komedii romantycznej]] ''[[Rzymskie wakacje]]''. Po premierze filmu zdobyła status [[Gwiazda filmowa|gwiazdy]], a jej zdjęcia były publikowane na okładkach wielu prestiżowych pism. Trzy filmy z jej udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim [[Box office|box offisie]]. Dwanaście produkcji, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w różnych kategoriach, a pięć z nich zdobyło jedną statuetkę w dowolnej kategorii. Dziesięć filmów z udziałem Hepburn, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym. ''[[Filmografia Audrey Hepburn|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Kabassu północny]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[ssaki|ssaka]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[Chlamyphoridae]]. Żyje w Ameryce Centralnej ioraz Południowej. Jest to niewielki pancernikowiec. Jego długość głowy i tułowia wynosi między 30 a 38 cm. Ciało pancernikowców pokrywa pancerz. Tworzą go duże kostne płyty, czyli osteodermy oraz mniejsze łuski. Powstają one przez wapnienie szczytowej warstwy [[skóra właściwa|skóry właściwej]]. Zwierzę chodzi na koniuszkach pazurów kończyn przednich. Wszystkie kabassu wiodą nocny tryb życia, są skryte i niełatwo je zaobserwować. Sprawnie kopie nory, obracając swym ciałem. Należy do najbardziej podziemnych pancernikowców. Większość czasu spędza w wydrążonych przez siebie tunelach. Żyje samotnie. Rozród kabassu północnego nie został dobrze poznany. Po [[kopulacja|kopulacji]] [[samica]] zachodzi w [[ciąża|ciążę]], po której [[poród|rodzi]] pojedynczego [[noworodek|noworodka]]. Jest to gatunek [[Entomofag|owadożerny]], konsumujący głównie [[owady społeczne]], jak [[mrówkowate]] oraz [[termity]]. ''[[Kabassu północny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Aktualna wersja na dzień 23:46, 2 cze 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
.png)
Filmografia Audrey Hepburn – w trwającej 33 lata karierze. Audrey Hepburn występowała w filmach, telewizji oraz na scenie. Zagrała w 28 produkcjach fabularnych. Na dużym ekranie debiutowała w 1948 roku rolą stewardesy w komedii Holenderski w 7 lekcjach. Występowała również w musicalach wystawianych w teatrach muzycznych na londyńskim West Endzie. W 1953 roku debiutowała w Hollywood, występując u boku Gregory’ego Pecka w komedii romantycznej Rzymskie wakacje. Po premierze filmu zdobyła status gwiazdy, a jej zdjęcia były publikowane na okładkach wielu prestiżowych pism. Trzy filmy z jej udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim box offisie. Dwanaście produkcji, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w różnych kategoriach, a pięć z nich zdobyło jedną statuetkę w dowolnej kategorii. Dziesięć filmów z udziałem Hepburn, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym. Czytaj więcej…
Jutro
Masakra w Lidicach – masakra z okresu II wojny światowej, dokonana 10 czerwca 1942 roku przez członków służb mundurowych nazistowskich Niemiec: SS, Gestapo oraz OrPo we wsi Lidice, ówcześnie położonej w Protektoracie Czech i Moraw. Stanowiła część odwetu za przeprowadzoną 27 maja 1942 roku przez dwóch wyszkolonych w Wielkiej Brytanii bojowników operację „Anthropoid”, w wyniku której śmierć poniósł protektor Czech i Moraw Reinhard Heydrich. Lidice zostały wybrane jako obiekt odwetu z powodu błędnego powiązania niektórych mieszkańców tej miejscowości z wykonawcami operacji „Anthropoid” oraz antyniemieckim ruchem oporu w trakcie śledztwa przeprowadzonego przez Gestapo. Sprawcy zbrodni rozstrzelali na miejscu wszystkich mężczyzn powyżej 16. roku życia, zaś kobiety i dzieci przewieźli do szkoły w pobliskim Kladnie, skąd następnie zdecydowaną większość z nich wysłali do obozów koncentracyjnych, gdzie wiele z nich zmarło. Masakra w Lidicach stała się jednym z najbardziej znanych przykładów okrucieństwa nazistowskich Niemiec. Czytaj więcej…
Pojutrze
Dzbanecznik – rodzaj roślin mięsożernych z monotypowej rodziny dzbanecznikowatych Nepenthaceae. Obejmuje co najmniej 168 gatunków. Większość z nich występuje w południowo-wschodniej Azji, ale zasięg rodzaju rozciąga się od Madagaskaru po zachodnią Oceanię. Są to pnącza zasiedlające różne siedliska, zarówno leśne jak i nieleśne, często rosną w górach, w miejscach wilgotnych. Ich liście przekształcone są w pułapki chwytające i trawiące drobne zwierzęta, w przypadku pojedynczych gatunków gromadzące także odchody zwierząt i resztki roślinne. Liczne gatunki i ich mieszańce uprawiane są jako rośliny ozdobne. Lokalnie rośliny te wykorzystywane są także jako lecznicze, a ich pnące pędy służą do wiązania oraz wyplatania. Dzbaneczniki zagrożone są głównie z powodu nielegalnego pozyskiwania roślin na potrzeby kolekcjonerów, w drugiej kolejności z powodu niszczenia siedlisk. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Bitwa o Umm Kataf – starcie zbrojne pomiędzy Siłami Obronnymi Izraela a Siłami Zbrojnymi Egiptu, do którego doszło w dniach 5–6 czerwca 1967 roku w trakcie wojny sześciodniowej. Atak w kierunku Abu Udżajli i Umm Kataf miał kluczowe znaczenie dla dalszego izraelskiego natarcia w kierunku środkowego Synaju. Zadanie zdobycia obu obszarów przypadło 38 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Ariela Szarona. Działanie wojsk Szarona na obszarze Umm Kataf miało być wsparte poprzez zajęcie skrzyżowania Bir Lahfan przez siły gen. Awrahama Joffego. Miały one powstrzymać i związać walką egipskie posiłki, które miano skierować do wojsk walczących z Izraelczykami na wybrzeżu oraz w rejonie Umm Kataf. Bitwa została wygrana przez Izraelczyków. Straty obu stron nie są dokładnie znane. W swoich wspomnieniach Szaron podaje 40 zabitych i 140 rannych żołnierzy izraelskich. Egipcjanie mieli stracić 40 czołgów, a straty w ludziach szacuje się na ok. 2000 osób. [[[Bitwa o Umm Kataf|Czytaj więcej…]]
Za 4 dni
Wagony akumulatorowe systemu Wittfelda – określenie wagonów akumulatorowych skonstruowanych we wrocławskich zakładach Breslauer Aktiengesellschaft für Eisenbahn – Waggenbau und Maschinenbau – Anstalt w 1907 roku pod kierunkiem pruskiego inżyniera Gustava Wittfelda. W latach 1908–1914 różne fabryki wyprodukowały na zlecenie pruskich kolei państwowych łącznie 171 zespołów trakcyjnych złożonych z dwóch bądź trzech wagonów, przeznaczonych pierwotnie do obsługi drugorzędnych linii kolejowych. Po I wojnie światowej w ramach reparacji wojennych 20 zespołów systemu Wittfelda trafiło do Polskich Kolei Państwowych. Na polskich kolejach zostały skreślone z inwentarza na początku lat 50. XX wieku. Pozostałe zespoły wagonów akumulatorowych były eksploatowane w Niemczech Zachodnich do 1964 roku. Niektóre wagony zostały przeznaczone na tabor gospodarczy. Ostatni zachowany na świecie pojazd tego typu został odbudowany staraniem przez ZNTK w Łapach i od 1995 roku jest eksponowany w skansenie kolejnictwa Parowozownia Skierniewice. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Brygada Kawalerii SS – związek taktyczny kawalerii Waffen-SS walczący na froncie wschodnim od lipca 1941 roku do czerwca 1942 roku. Uczestniczył zarówno w działaniach bojowych na pierwszej linii, jak i w akcjach przeciwpartyzanckich i eksterminacyjnych na zapleczu frontu. Brygada została utworzona w lipcu 1941 roku na bazie dwóch dotąd samodzielnych pułków kawalerii SS. W tym samym miesiącu została przerzucona na centralny odcinek frontu wschodniego. Niektóre z jej pododdziałów wzięły wtedy udział w walkach z Armią Czerwoną w rejonie Bobrujska i Słucka. Głównym zdaniem brygady stała się jednak pacyfikacja bagien Prypeci, a w rzeczywistości – eksterminacja zamieszkujących tam Żydów. Na przełomie 1941 i 1942 roku brygada uczestniczyła w odpieraniu radzieckiej kontrofensywy pod Moskwą. W ciężkich zimowych walkach poniosła straty sięgające 50% stanu osobowego. Zarówno podczas walk na pierwszej linii, jak i podczas działań na zapleczu frontu żołnierze Brygady Kawalerii SS dopuścili się szeregu zbrodni wojennych. Szacuje się, że z ich rąk zginęło od 30 tys. do 40 tys. osób, w większości Żydów. Ze względu na swój udział w masakrach na bagnach Prypeci kawalerzyści SS są określani mianem „pionierów Holocaustu”. Czytaj więcej…
Za 6 dni
.jpg)
Nasze dzieci – polski dramat filmowy z 1948 roku w reżyserii Natana Grossa. Film opowiada o grupie dzieci ocalałych z Zagłady Żydów, które znalazły się pod opieką żydowskiego sierocińca w Helenówku. Składają u nich wizytę dwaj żydowscy komicy Szymon Dżigan oraz Izrael Szumacher (w rolach samych siebie). Tematem filmu jest nieadekwatność przedstawienia filmowymi środkami artystycznymi skrajnie traumatycznych przeżyć wojennych. Nasze dzieci, nakręcone metodą paradokumentalną, nie zostały dopuszczone do szerszego wyświetlania w komunistycznej Polsce, a sam Natan Gross musiał wyemigrować do Izraela. W 1951 roku film miał premierę w Izraelu, jednak szybko został zdjęty z ekranów. Nasze dzieci zostały udostępnione szerszej publiczności po rekonstrukcji w 1991 roku, zyskując ostatecznie opinię ostatniego pełnometrażowego polskiego filmu fabularnego w języku jidysz. Czytaj więcej…