Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wymiana cotygodniowa |
wymiana cotygodniowa |
||
| (Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 03 czerwca --> [[Plik:Lidice shall live.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Masakra w Lidicach]]''' – [[masakra]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], dokonana [[10 czerwca]] [[1942]] roku przez członków służb mundurowych [[III Rzesza|nazistowskich Niemiec]]: [[Schutzstaffel|SS]], [[Gestapo]] oraz [[Ordnungspolizei|OrPo]] we wsi [[Lidice]], ówcześnie położonej w [[Protektorat Czech i Moraw|Protektoracie Czech i Moraw]]. Stanowiła część odwetu za przeprowadzoną 27 maja 1942 roku przez dwóch wyszkolonych w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] bojowników [[Zamach na Reinharda Heydricha|operację „Anthropoid”]], w wyniku której śmierć poniósł protektor Czech i Moraw [[Reinhard Heydrich]]. Lidice zostały wybrane jako obiekt odwetu z powodu błędnego powiązania niektórych mieszkańców tej miejscowości z wykonawcami operacji „Anthropoid” oraz [[Czechosłowacki ruch oporu|antyniemieckim ruchem oporu]] w trakcie śledztwa przeprowadzonego przez Gestapo. Sprawcy zbrodni [[Rozstrzelanie|rozstrzelali]] na miejscu wszystkich mężczyzn powyżej 16. roku życia, zaś kobiety i dzieci przewieźli do szkoły w pobliskim [[Kladno|Kladnie]], skąd następnie zdecydowaną większość z nich wysłali do [[Obozy niemieckie (1933–1945)|obozów koncentracyjnych]], gdzie wiele z nich zmarło. Masakra w Lidicach stała się jednym z najbardziej znanych przykładów okrucieństwa nazistowskich Niemiec. ''[[Masakra w Lidicach|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Bopis]]''' – potrawa [[Kuchnia filipińska|kuchni filipińskiej]]. Jest daniem o niejasnym pochodzeniu. Jedna z teorii wskazuje, jakoby potrawa ta miała wywodzić się z [[Kuchnia hiszpańska|kuchni hiszpańskiej]]. Ślady wiążące ją z tradycją kulinarną [[Półwysep Iberyjski|Półwyspu Iberyjskiego]] są jednak dosyć trudne tak do prześledzenia, jak i do umiejscowienia w czasie, nawet jeżeli to właśnie ta wersja pochodzenia bopisu uznawana jest za najbardziej prawdopodobną. Przepisy używane do przygotowania bopisu różnią się w zależności od regionu. Danie przygotowywane jest przede wszystkim z [[Wieprzowina|wieprzowych]] [[Podroby|podrobów]] smażonych z dodatkiem [[Czosnek|czosnku]], [[Cebula zwyczajna|cebuli]] oraz [[Pomidor|pomidora]]. Pikantne, spożywane bywa jako [[przekąska]] lub [[danie główne]]. Stanowi integralną część filipińskiej kultury, często towarzyszy konsumpcji [[Alkohole|alkoholu]]. Popularność dania sprawiła, że na przestrzeni dekad podlegało ono znaczącej ewolucji. Poza standardowymi odmianami bopisu można odnaleźć także warianty oparte na wołowinie, drobiu czy rybach. Istnieją również warianty tejże potrawy całkowicie rezygnujące z mięsa. ''[[Bopis|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 04 czerwca --> [[Plik:Nepenthes sanguinea - Paxton's Flower Garden.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Dzbanecznik]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[Rośliny mięsożerne|roślin mięsożernych]] z [[takson monotypowy|monotypowej]] rodziny dzbanecznikowatych ''Nepenthaceae''. Obejmuje co najmniej 168 gatunków. Większość z nich występuje w południowo-wschodniej [[Azja|Azji]], ale zasięg rodzaju rozciąga się od [[Madagaskar]]u po zachodnią [[Oceania|Oceanię]]. Są to [[pnącze|pnącza]] zasiedlające różne siedliska, zarówno [[las|leśne]] jak i nieleśne, często rosną w górach, w miejscach wilgotnych. Ich liście przekształcone są w pułapki chwytające i trawiące drobne [[zwierzęta]], w przypadku pojedynczych gatunków gromadzące także odchody zwierząt i resztki roślinne. Liczne gatunki i ich mieszańce uprawiane są jako [[rośliny ozdobne]]. Lokalnie rośliny te wykorzystywane są także jako lecznicze, a ich pnące pędy służą do wiązania oraz wyplatania. Dzbaneczniki zagrożone są głównie z powodu nielegalnego pozyskiwania roślin na potrzeby kolekcjonerów, w drugiej kolejności z powodu niszczenia siedlisk. ''[[Dzbanecznik|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Skrzyp zimowy]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[skrzypowate|skrzypowatych]]. Występuje w [[Europa|Europie]] i [[Azja|Azji]] oraz na [[Grenlandia|Grenlandii]], w szerokim ujęciu taksonomicznym także w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]]. W Polsce dość pospolity. Rośnie zwykle w żyznych lasach liściastych, często na zboczach dolin, podgatunek północnoamerykański także na brzegach wód. Uprawiany jako roślina ozdobna jest bardziej tęgi podgatunek północnoamerykański, w niektórych ujęciach wyodrębniany w osobny gatunek. Skrzyp zimowy stosowany był dawniej lub lokalnie jako roślina jadalna, lecznicza i polerska. Jako roślina lecznicza wykorzystywany był podobnie jak [[skrzyp polny]]. [[Napar]]om z ziela przypisywane jest działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i moczopędne. Ze względu na zdolność skrzypu zimowego do [[Bioakumulacja|bioakumulacji]] [[metale ciężkie|metali ciężkich]] przy wykorzystaniu ziela do celów leczniczych należy uwzględnić to ryzyko i surowiec pozyskiwać z siedlisk nie skażonych tymi metalami. ''[[Skrzyp zimowy|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 05 czerwca --> [[Plik:1967 Six Day War - conquest of Sinai 5-6 June.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Bitwa o Umm Kataf]]''' – [[Bitwa|starcie zbrojne]] pomiędzy [[Siły Obronne Izraela|Siłami Obronnymi Izraela]] a Siłami Zbrojnymi Egiptu, do którego doszło w dniach 5–6 czerwca 1967 roku w trakcie [[Wojna sześciodniowa|wojny sześciodniowej]]. Atak w kierunku [[Abu Uwajkila|Abu Udżajli]] i Umm Kataf miał kluczowe znaczenie dla dalszego izraelskiego natarcia w kierunku środkowego [[Synaj (półwysep)|Synaju]]. Zadanie zdobycia obu obszarów przypadło 38 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. [[Ariel Szaron|Ariela Szarona]]. Działanie wojsk Szarona na obszarze Umm Kataf miało być wsparte poprzez zajęcie skrzyżowania Bir Lahfan przez siły gen. [[Awraham Joffe|Awrahama Joffego]]. Miały one powstrzymać i związać walką egipskie posiłki, które miano skierować do wojsk walczących z Izraelczykami na wybrzeżu oraz w rejonie Umm Kataf. Bitwa została wygrana przez Izraelczyków. Straty obu stron nie są dokładnie znane. W swoich wspomnieniach Szaron podaje 40 zabitych i 140 rannych żołnierzy izraelskich. Egipcjanie mieli stracić 40 czołgów, a straty w ludziach szacuje się na ok. 2000 osób. ''[[[Bitwa o Umm Kataf|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Katastrofa górnicza w kopalni Donnersmarckhütte]]''' – [[katastrofa]], do której doszło 10 stycznia 1923 roku na terenie [[Kopalnia Węgla Kamiennego Mikulczyce|kopalni węgla Donnersmarckhütte]] znajdującej się w [[Mikulczyce|Mikulczycach]], ówcześnie w granicach [[Republika Weimarska|Republiki Weimarskiej]]. W wyniku awarii lokomotywy [[Kolej dołowa|kolei dołowej]] doszło do pożaru [[Wyrobisko podziemne|podziemnego wyrobiska]]. Ze względu na uszkodzenie rurociągu transportującego sprężone powietrze, ogień był dodatkowo podsycany i bardzo szybko się rozprzestrzeniał, obejmując kolejne korytarze kopalni. W następstwie pożaru drewniana obudowa wyrobiska szybko uległa zawaleniu. Fedrujący w rejonie zdarzenia górnicy uciekali nieużytkowaną pochylnią łączącą pokłady 280 i 380, jednak była ona częściowo przysypana i wymagała udrożnienia. Początkowo podjęto próby ugaszenia pożaru. Wkrótce jednak kierownictwo kopalni oraz rzeczoznawcy uznali, że ze względu na okoliczności żaden z poszukiwanych górników nie mógł przeżyć wypadku. Śmierć poniosło 45 górników. ''[[Katastrofa górnicza w kopalni Donnersmarckhütte|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 06 czerwca --> [[Plik:Ma 090 802 Skierniewice 05.04.05 w.JPG|100px|right]] |
||
'''[[Wittfeld (wagon akumulatorowy)|Wagony akumulatorowe systemu Wittfelda]]''' – określenie [[Wagon akumulatorowy|wagonów akumulatorowych]] skonstruowanych we [[wrocław]]skich zakładach [[Alstom Pojazdy Szynowe|Breslauer Aktiengesellschaft für Eisenbahn – Waggenbau und Maschinenbau – Anstalt]] w 1907 roku pod kierunkiem pruskiego inżyniera [[Gustav Wittfeld|Gustava Wittfelda]]. W latach 1908–1914 różne [[Fabryka|fabryki]] wyprodukowały na zlecenie [[Pruskie koleje państwowe|pruskich kolei państwowych]] łącznie 171 [[Zespół trakcyjny|zespołów trakcyjnych]] złożonych z dwóch bądź trzech [[wagon]]ów, przeznaczonych pierwotnie do obsługi drugorzędnych [[Linia kolejowa|linii kolejowych]]. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] w ramach [[Reparacje wojenne|reparacji wojennych]] 20 zespołów ''systemu Wittfelda'' trafiło do [[Polskie Koleje Państwowe|Polskich Kolei Państwowych]]. Na polskich kolejach zostały skreślone z inwentarza na początku lat 50. XX wieku. Pozostałe zespoły wagonów akumulatorowych były eksploatowane w Niemczech Zachodnich do 1964 roku. Niektóre wagony zostały przeznaczone na tabor gospodarczy. Ostatni zachowany na świecie pojazd tego typu został odbudowany staraniem przez [[Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Łapach|ZNTK w Łapach]] i od 1995 roku jest eksponowany w skansenie kolejnictwa [[Parowozownia Skierniewice]]. ''[[Wittfeld (wagon akumulatorowy)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Lubinieckie]]''' – [[jezioro rynnowe]] w [[województwo lubuskie|województwie lubuskim]], na [[Pojezierze Łagowskie|Pojezierzu Łagowskim]] w pobliżu [[Świebodzin]]a. Akwen posiada charakterystyczny dla jezior rynnowych wydłużony kształt, w tym przypadku południowy brzeg graniczy ze Świebodzinem i [[Grodziszcze (powiat świebodziński)|Grodziszczem]], a północny z położoną około 3 km na północ [[Rzeczyca (powiat świebodziński)|Rzeczycą]]. Misa jeziorna nie jest znacząco rozbudowana. Brzegi jeziora porośnięte są krzewami, a północny brzeg również lasami liściastymi. Jezioro w przeważającej części otoczone jest użytkami zielonymi oraz gruntami ornymi. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 2,5 m, a maksymalna – 5,9 m. Jezioro Lubinieckie jest bardzo zanieczyszczonym zbiornikiem, głównie z powodu zmagazynowanych w okolicach jego dopływu osadów ze ścieków pochodzących z czasów przed zbudowaniem oczyszczalni ścieków dla Świebodzina. Jezioro nie jest objęte żadną formą ochrony przyrody. ''[[Lubinieckie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 07 czerwca --> [[Plik:Bundesarchiv Bild 101III-Adendorff-002-18A, Russland, SS-Kavallerie-Brigade.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Brygada Kawalerii SS]]''' – [[związek taktyczny]] kawalerii [[Waffen-SS]] walczący na [[Front wschodni (II wojna światowa)|froncie wschodnim]] od lipca 1941 roku do czerwca 1942 roku. Uczestniczył zarówno w działaniach bojowych na pierwszej linii, jak i w akcjach przeciwpartyzanckich i [[Ludobójstwo|eksterminacyjnych]] na zapleczu frontu. Brygada została utworzona w lipcu 1941 roku na bazie dwóch dotąd samodzielnych pułków kawalerii SS. W tym samym miesiącu została przerzucona na centralny odcinek frontu wschodniego. Niektóre z jej pododdziałów wzięły wtedy udział w walkach z [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] w rejonie [[Bobrujsk]]a i [[Słuck]]a. Głównym zdaniem brygady stała się jednak [[Masakry na bagnach Prypeci|pacyfikacja bagien Prypeci]], a w rzeczywistości – eksterminacja zamieszkujących tam [[Żydzi|Żydów]]. Na przełomie 1941 i 1942 roku brygada uczestniczyła w odpieraniu [[Bitwa pod Moskwą|radzieckiej kontrofensywy pod Moskwą]]. W ciężkich zimowych walkach poniosła straty sięgające 50% stanu osobowego. Zarówno podczas walk na pierwszej linii, jak i podczas działań na zapleczu frontu żołnierze Brygady Kawalerii SS dopuścili się szeregu [[Zbrodnia wojenna|zbrodni wojennych]]. Szacuje się, że z ich rąk zginęło od 30 tys. do 40 tys. osób, w większości [[Żydzi|Żydów]]. Ze względu na swój udział w masakrach na bagnach Prypeci kawalerzyści SS są określani mianem „pionierów [[Zagłada Żydów|Holocaustu]]”. ''[[Brygada Kawalerii SS|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Durango (1935)|Durango]]''' – [[meksyk]]ański okręt z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] i powojennego, hybryda [[kanonierka|kanonierki]] oraz [[transportowiec|transportowca]], używany także jako [[statek szkolny|okręt szkolny]], zbudowany w [[Hiszpania|Hiszpanii]]. [[Wodowanie|Wodowany]] w czerwcu 1935 roku, służył w [[Armada de México|Marynarce Meksyku]] przez 65 lat, od 1936 do 2001 roku. Był głównym okrętem typu ''Durango'' składającego się z dwóch okrętów, przy czym drugi został ukończony w zmodyfikowanej postaci i przejęty przez Hiszpanię. Uzbrojenie główne „Durango” stanowiły dwa [[Działo okrętowe|działa]] kalibru 102 mm. [[Wyporność]] pełna wynosiła 2000 [[tona#długa_tona|ton angielskich]]. Napędzały go początkowo [[turbina parowa|turbiny parowe]], pozwalające na osiąganie prędkości 20 [[węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], w latach 60. wymienione na [[silnik o zapłonie samoczynnym|silniki wysokoprężne]] z przekładnią elektryczną. Okręt mógł transportować do 490 żołnierzy i 80 koni. Nosił [[numer burtowy|numery burtowe]]: 128, B-1 i B-01. ''[[Durango (1935)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 08 czerwca --> [[Plik:Natan Gross podczas kręcenia filmu Unzere kinder 1948 (Yoram Gross).jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Nasze dzieci]]''''' – polski [[dramat filmowy]] z 1948 roku w reżyserii [[Natan Gross|Natana Grossa]]. Film opowiada o grupie dzieci ocalałych z [[Zagłada Żydów|Zagłady Żydów]], które znalazły się pod opieką [[Żydowski sierociniec w Helenówku|żydowskiego sierocińca w Helenówku]]. Składają u nich wizytę dwaj żydowscy komicy [[Szymon Dżigan]] oraz [[Izrael Szumacher]] (w rolach samych siebie). Tematem filmu jest nieadekwatność przedstawienia filmowymi środkami artystycznymi skrajnie traumatycznych przeżyć wojennych. ''Nasze dzieci'', nakręcone metodą paradokumentalną, nie zostały dopuszczone do szerszego wyświetlania w [[Polska Ludowa|komunistycznej Polsce]], a sam Natan Gross musiał wyemigrować do [[Izrael|Izraela]]. W 1951 roku film miał premierę w Izraelu, jednak szybko został zdjęty z ekranów. ''Nasze dzieci'' zostały udostępnione szerszej publiczności po rekonstrukcji w 1991 roku, zyskując ostatecznie opinię ostatniego pełnometrażowego polskiego [[Film fabularny|filmu fabularnego]] w języku [[jidysz]]. ''[[Nasze dzieci|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Puklerzyk różowy]]''' – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[ssaki|ssaka]], [[pancernikowce|pancernikowca]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[Chlamyphoridae]]. Bliski krewny [[włosopuklerznik]]a oraz [[puklerznik sześciopaskowy|puklerznika]]. Jego głowę i tułów pokrywa pancerz o 6–8 wolnych pasach, porośnięty włosem. Prowadzi samotny, dzienny tryb życia na suchych obszarach [[Argentyna|Argentyny]] i [[Chile]], chroni się w jamie. Występuje sezon rozrodczy rozpoczynający się wiosną i trwający do wczesnego lata, aczkolwiek występują tu istotne różnice związane z szerokością geograficzną i długością dnia. Okres rozrodu może więc trwać od trzech do pięciu miesięcy. Samica rodzi 1–2, rzadziej 3 młode. Samce mogą konkurować o samice, wykazując względem siebie agresję. Niekiedy kilka z nich goni jedną samicę. Jest gatunkiem [[Gatunek bliski zagrożenia|bliskim zagrożenia wyginięciem]]. Wśród głównych zagrożeń wymienia się intensywne nielegalne polowania przeprowadzane przez ludzi i psy. ''[[Puklerzyk różowy|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 09 czerwca --> [[Plik:Audrey Hepburn 1956 (colorized).png|100px|right]] |
||
'''[[Filmografia Audrey Hepburn]]''' – w trwającej 33 lata karierze. [[Audrey Hepburn]] występowała w filmach, telewizji oraz na scenie. Zagrała w 28 [[Film fabularny|produkcjach fabularnych]]. Na dużym ekranie debiutowała w 1948 roku rolą stewardesy w [[Film komediowy|komedii]] ''[[Holenderski w 7 lekcjach]]''. Występowała również w [[musical]]ach wystawianych w [[Teatr muzyczny|teatrach muzycznych]] na [[Londyn|londyńskim]] [[West End (teatr)|West Endzie]]. W 1953 roku debiutowała w [[Hollywood]], występując u boku [[Gregory Peck|Gregory’ego Pecka]] w [[Komedia romantyczna|komedii romantycznej]] ''[[Rzymskie wakacje]]''. Po premierze filmu zdobyła status [[Gwiazda filmowa|gwiazdy]], a jej zdjęcia były publikowane na okładkach wielu prestiżowych pism. Trzy filmy z jej udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim [[Box office|box offisie]]. Dwanaście produkcji, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w różnych kategoriach, a pięć z nich zdobyło jedną statuetkę w dowolnej kategorii. Dziesięć filmów z udziałem Hepburn, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym. ''[[Filmografia Audrey Hepburn|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Marek Hłasko]]''' (ur. [[14 stycznia]] [[1934]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[14 czerwca]] [[1969]] w [[Wiesbaden]]) – polski pisarz i scenarzysta filmowy. Jest autorem takich dzieł jak ''[[Pierwszy krok w chmurach]]'', ''[[Ósmy dzień tygodnia]]'', ''[[Następny do raju]]'' oraz ''[[Palcie ryż każdego dnia]]''. Jego pierwsze opowiadania wyszły drukiem w 1955 roku, jednak dopiero po wydaniu zbioru ''Pierwszy krok w chmurach'' w 1956 roku zyskał ogólnokrajowe uznanie. Zdobywszy popularność, skupił się na pisarstwie i wydawał kolejne dzieła. Jednocześnie był współautorem scenariuszy do adaptacji filmowych swoich dzieł. W trakcie prac przy pierwszym filmie poznał niemiecką aktorkę [[Sonja Ziemann|Sonję Ziemann]], z którą był w związku małżeńskim w latach 1962–1967. W 1958 roku wyjechał do [[Paryż]]a, rozpoczynając tym samym swój okres emigracyjny. Do końca życia mieszkał za granicą. Krytyka twórczości Hłaski jest niejednoznaczna. Początkowo, po wydaniu ''Pierwszego kroku w chmurach'', pisarz był chwalony – został uhonorowany Nagrodą Pracy w 1955 roku. Po wyjeździe za granicę został napiętnowany przez ówczesne polskie władze. ''[[Marek Hłasko|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Aktualna wersja na dzień 23:46, 2 cze 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
.png)
Filmografia Audrey Hepburn – w trwającej 33 lata karierze. Audrey Hepburn występowała w filmach, telewizji oraz na scenie. Zagrała w 28 produkcjach fabularnych. Na dużym ekranie debiutowała w 1948 roku rolą stewardesy w komedii Holenderski w 7 lekcjach. Występowała również w musicalach wystawianych w teatrach muzycznych na londyńskim West Endzie. W 1953 roku debiutowała w Hollywood, występując u boku Gregory’ego Pecka w komedii romantycznej Rzymskie wakacje. Po premierze filmu zdobyła status gwiazdy, a jej zdjęcia były publikowane na okładkach wielu prestiżowych pism. Trzy filmy z jej udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim box offisie. Dwanaście produkcji, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w różnych kategoriach, a pięć z nich zdobyło jedną statuetkę w dowolnej kategorii. Dziesięć filmów z udziałem Hepburn, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym. Czytaj więcej…
Jutro
Masakra w Lidicach – masakra z okresu II wojny światowej, dokonana 10 czerwca 1942 roku przez członków służb mundurowych nazistowskich Niemiec: SS, Gestapo oraz OrPo we wsi Lidice, ówcześnie położonej w Protektoracie Czech i Moraw. Stanowiła część odwetu za przeprowadzoną 27 maja 1942 roku przez dwóch wyszkolonych w Wielkiej Brytanii bojowników operację „Anthropoid”, w wyniku której śmierć poniósł protektor Czech i Moraw Reinhard Heydrich. Lidice zostały wybrane jako obiekt odwetu z powodu błędnego powiązania niektórych mieszkańców tej miejscowości z wykonawcami operacji „Anthropoid” oraz antyniemieckim ruchem oporu w trakcie śledztwa przeprowadzonego przez Gestapo. Sprawcy zbrodni rozstrzelali na miejscu wszystkich mężczyzn powyżej 16. roku życia, zaś kobiety i dzieci przewieźli do szkoły w pobliskim Kladnie, skąd następnie zdecydowaną większość z nich wysłali do obozów koncentracyjnych, gdzie wiele z nich zmarło. Masakra w Lidicach stała się jednym z najbardziej znanych przykładów okrucieństwa nazistowskich Niemiec. Czytaj więcej…
Pojutrze
Dzbanecznik – rodzaj roślin mięsożernych z monotypowej rodziny dzbanecznikowatych Nepenthaceae. Obejmuje co najmniej 168 gatunków. Większość z nich występuje w południowo-wschodniej Azji, ale zasięg rodzaju rozciąga się od Madagaskaru po zachodnią Oceanię. Są to pnącza zasiedlające różne siedliska, zarówno leśne jak i nieleśne, często rosną w górach, w miejscach wilgotnych. Ich liście przekształcone są w pułapki chwytające i trawiące drobne zwierzęta, w przypadku pojedynczych gatunków gromadzące także odchody zwierząt i resztki roślinne. Liczne gatunki i ich mieszańce uprawiane są jako rośliny ozdobne. Lokalnie rośliny te wykorzystywane są także jako lecznicze, a ich pnące pędy służą do wiązania oraz wyplatania. Dzbaneczniki zagrożone są głównie z powodu nielegalnego pozyskiwania roślin na potrzeby kolekcjonerów, w drugiej kolejności z powodu niszczenia siedlisk. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Bitwa o Umm Kataf – starcie zbrojne pomiędzy Siłami Obronnymi Izraela a Siłami Zbrojnymi Egiptu, do którego doszło w dniach 5–6 czerwca 1967 roku w trakcie wojny sześciodniowej. Atak w kierunku Abu Udżajli i Umm Kataf miał kluczowe znaczenie dla dalszego izraelskiego natarcia w kierunku środkowego Synaju. Zadanie zdobycia obu obszarów przypadło 38 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Ariela Szarona. Działanie wojsk Szarona na obszarze Umm Kataf miało być wsparte poprzez zajęcie skrzyżowania Bir Lahfan przez siły gen. Awrahama Joffego. Miały one powstrzymać i związać walką egipskie posiłki, które miano skierować do wojsk walczących z Izraelczykami na wybrzeżu oraz w rejonie Umm Kataf. Bitwa została wygrana przez Izraelczyków. Straty obu stron nie są dokładnie znane. W swoich wspomnieniach Szaron podaje 40 zabitych i 140 rannych żołnierzy izraelskich. Egipcjanie mieli stracić 40 czołgów, a straty w ludziach szacuje się na ok. 2000 osób. [[[Bitwa o Umm Kataf|Czytaj więcej…]]
Za 4 dni
Wagony akumulatorowe systemu Wittfelda – określenie wagonów akumulatorowych skonstruowanych we wrocławskich zakładach Breslauer Aktiengesellschaft für Eisenbahn – Waggenbau und Maschinenbau – Anstalt w 1907 roku pod kierunkiem pruskiego inżyniera Gustava Wittfelda. W latach 1908–1914 różne fabryki wyprodukowały na zlecenie pruskich kolei państwowych łącznie 171 zespołów trakcyjnych złożonych z dwóch bądź trzech wagonów, przeznaczonych pierwotnie do obsługi drugorzędnych linii kolejowych. Po I wojnie światowej w ramach reparacji wojennych 20 zespołów systemu Wittfelda trafiło do Polskich Kolei Państwowych. Na polskich kolejach zostały skreślone z inwentarza na początku lat 50. XX wieku. Pozostałe zespoły wagonów akumulatorowych były eksploatowane w Niemczech Zachodnich do 1964 roku. Niektóre wagony zostały przeznaczone na tabor gospodarczy. Ostatni zachowany na świecie pojazd tego typu został odbudowany staraniem przez ZNTK w Łapach i od 1995 roku jest eksponowany w skansenie kolejnictwa Parowozownia Skierniewice. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Brygada Kawalerii SS – związek taktyczny kawalerii Waffen-SS walczący na froncie wschodnim od lipca 1941 roku do czerwca 1942 roku. Uczestniczył zarówno w działaniach bojowych na pierwszej linii, jak i w akcjach przeciwpartyzanckich i eksterminacyjnych na zapleczu frontu. Brygada została utworzona w lipcu 1941 roku na bazie dwóch dotąd samodzielnych pułków kawalerii SS. W tym samym miesiącu została przerzucona na centralny odcinek frontu wschodniego. Niektóre z jej pododdziałów wzięły wtedy udział w walkach z Armią Czerwoną w rejonie Bobrujska i Słucka. Głównym zdaniem brygady stała się jednak pacyfikacja bagien Prypeci, a w rzeczywistości – eksterminacja zamieszkujących tam Żydów. Na przełomie 1941 i 1942 roku brygada uczestniczyła w odpieraniu radzieckiej kontrofensywy pod Moskwą. W ciężkich zimowych walkach poniosła straty sięgające 50% stanu osobowego. Zarówno podczas walk na pierwszej linii, jak i podczas działań na zapleczu frontu żołnierze Brygady Kawalerii SS dopuścili się szeregu zbrodni wojennych. Szacuje się, że z ich rąk zginęło od 30 tys. do 40 tys. osób, w większości Żydów. Ze względu na swój udział w masakrach na bagnach Prypeci kawalerzyści SS są określani mianem „pionierów Holocaustu”. Czytaj więcej…
Za 6 dni
.jpg)
Nasze dzieci – polski dramat filmowy z 1948 roku w reżyserii Natana Grossa. Film opowiada o grupie dzieci ocalałych z Zagłady Żydów, które znalazły się pod opieką żydowskiego sierocińca w Helenówku. Składają u nich wizytę dwaj żydowscy komicy Szymon Dżigan oraz Izrael Szumacher (w rolach samych siebie). Tematem filmu jest nieadekwatność przedstawienia filmowymi środkami artystycznymi skrajnie traumatycznych przeżyć wojennych. Nasze dzieci, nakręcone metodą paradokumentalną, nie zostały dopuszczone do szerszego wyświetlania w komunistycznej Polsce, a sam Natan Gross musiał wyemigrować do Izraela. W 1951 roku film miał premierę w Izraelu, jednak szybko został zdjęty z ekranów. Nasze dzieci zostały udostępnione szerszej publiczności po rekonstrukcji w 1991 roku, zyskując ostatecznie opinię ostatniego pełnometrażowego polskiego filmu fabularnego w języku jidysz. Czytaj więcej…