Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wymiana cotygodniowa |
wymiana cotygodniowa |
||
| (Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 10 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 03 czerwca --> [[Plik:Lidice shall live.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Masakra w Lidicach]]''' – [[masakra]] z okresu [[II wojna światowa|II wojny światowej]], dokonana [[10 czerwca]] [[1942]] roku przez członków służb mundurowych [[III Rzesza|nazistowskich Niemiec]]: [[Schutzstaffel|SS]], [[Gestapo]] oraz [[Ordnungspolizei|OrPo]] we wsi [[Lidice]], ówcześnie położonej w [[Protektorat Czech i Moraw|Protektoracie Czech i Moraw]]. Stanowiła część odwetu za przeprowadzoną 27 maja 1942 roku przez dwóch wyszkolonych w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] bojowników [[Zamach na Reinharda Heydricha|operację „Anthropoid”]], w wyniku której śmierć poniósł protektor Czech i Moraw [[Reinhard Heydrich]]. Lidice zostały wybrane jako obiekt odwetu z powodu błędnego powiązania niektórych mieszkańców tej miejscowości z wykonawcami operacji „Anthropoid” oraz [[Czechosłowacki ruch oporu|antyniemieckim ruchem oporu]] w trakcie śledztwa przeprowadzonego przez Gestapo. Sprawcy zbrodni [[Rozstrzelanie|rozstrzelali]] na miejscu wszystkich mężczyzn powyżej 16. roku życia, zaś kobiety i dzieci przewieźli do szkoły w pobliskim [[Kladno|Kladnie]], skąd następnie zdecydowaną większość z nich wysłali do [[Obozy niemieckie (1933–1945)|obozów koncentracyjnych]], gdzie wiele z nich zmarło. Masakra w Lidicach stała się jednym z najbardziej znanych przykładów okrucieństwa nazistowskich Niemiec. ''[[Masakra w Lidicach|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Kogiowate]]''' – [[rodzina (biologia)|rodzina]] [[ssaki|ssaków]] z [[rząd (biologia)|parvordo]] [[zębowce|zębowców]] w obrębie [[rząd (biologia)|infrarzędu]] [[walenie|waleni]], blisko spokrewniona z [[kaszalotowate|kaszalotowatymi]]. Obejmuje dwa gatunki współczesne umieszczane w pojedynczym rodzaju [[kogia]] oraz kilka rodzajów wymarłych, z których większość żyło w [[miocen]]ie. Mają niewielki narząd spermacetowy i asymetryczną [[czaszka|czaszkę]], morfologią przypominają [[rekiny]]. Prowadzą skryty tryb życia w wodach oceanicznych, odżywiają się wsysanymi [[Głowonogi|głowonogami]], a w mniejszej części rybami i skorupiakami. Wobec braku istotnych informacji [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|IUCN]] traktuje oba gatunki kogiowatych jako niewystarczająco poznane do ustalenia statusu. Nie wiadomo, jaką mają liczebność. Istnieją tylko wstępne oszacowania w pewnych ograniczonych obszarach. ''[[Kogiowate|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 04 czerwca --> [[Plik:Nepenthes sanguinea - Paxton's Flower Garden.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Dzbanecznik]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[Rośliny mięsożerne|roślin mięsożernych]] z [[takson monotypowy|monotypowej]] rodziny dzbanecznikowatych ''Nepenthaceae''. Obejmuje co najmniej 168 gatunków. Większość z nich występuje w południowo-wschodniej [[Azja|Azji]], ale zasięg rodzaju rozciąga się od [[Madagaskar]]u po zachodnią [[Oceania|Oceanię]]. Są to [[pnącze|pnącza]] zasiedlające różne siedliska, zarówno [[las|leśne]] jak i nieleśne, często rosną w górach, w miejscach wilgotnych. Ich liście przekształcone są w pułapki chwytające i trawiące drobne [[zwierzęta]], w przypadku pojedynczych gatunków gromadzące także odchody zwierząt i resztki roślinne. Liczne gatunki i ich mieszańce uprawiane są jako [[rośliny ozdobne]]. Lokalnie rośliny te wykorzystywane są także jako lecznicze, a ich pnące pędy służą do wiązania oraz wyplatania. Dzbaneczniki zagrożone są głównie z powodu nielegalnego pozyskiwania roślin na potrzeby kolekcjonerów, w drugiej kolejności z powodu niszczenia siedlisk. ''[[Dzbanecznik|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[SM UC-79]]''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''UC II''. [[Wodowanie|Zwodowany]] w grudniu 1916 roku w stoczni [[AG Vulcan Stettin]] w [[Hamburg]]u, został przyjęty do służby w [[Kaiserliche Marine]] w styczniu 1917 roku. W czasie służby operacyjnej w składzie Flotylli Bałtyckiej oraz [[Flotylla Flandria|I Flotylli Flandria]] okręt odbył 11 patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 10 statków o łącznej [[Pojemność brutto|pojemności]] {{formatnum:12241}} [[Tona rejestrowa|BRT]] i zostało [[Pryz|zdobytych]] 14 jednostek o łącznej pojemności {{formatnum:10961}} BRT. SM UC-79 zatonął wraz z całą załogą 5 kwietnia 1918 roku, po wejściu na minę w kanale [[La Manche]]. ''[[SM UC-79|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 05 czerwca --> [[Plik:1967 Six Day War - conquest of Sinai 5-6 June.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Bitwa o Umm Kataf]]''' – [[Bitwa|starcie zbrojne]] pomiędzy [[Siły Obronne Izraela|Siłami Obronnymi Izraela]] a Siłami Zbrojnymi Egiptu, do którego doszło w dniach 5–6 czerwca 1967 roku w trakcie [[Wojna sześciodniowa|wojny sześciodniowej]]. Atak w kierunku [[Abu Uwajkila|Abu Udżajli]] i Umm Kataf miał kluczowe znaczenie dla dalszego izraelskiego natarcia w kierunku środkowego [[Synaj (półwysep)|Synaju]]. Zadanie zdobycia obu obszarów przypadło 38 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. [[Ariel Szaron|Ariela Szarona]]. Działanie wojsk Szarona na obszarze Umm Kataf miało być wsparte poprzez zajęcie skrzyżowania Bir Lahfan przez siły gen. [[Awraham Joffe|Awrahama Joffego]]. Miały one powstrzymać i związać walką egipskie posiłki, które miano skierować do wojsk walczących z Izraelczykami na wybrzeżu oraz w rejonie Umm Kataf. Bitwa została wygrana przez Izraelczyków. Straty obu stron nie są dokładnie znane. W swoich wspomnieniach Szaron podaje 40 zabitych i 140 rannych żołnierzy izraelskich. Egipcjanie mieli stracić 40 czołgów, a straty w ludziach szacuje się na ok. 2000 osób. ''[[[Bitwa o Umm Kataf|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Jan Matejko]]''' (ur. [[24 czerwca]] [[1838]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[1 listopada]] [[1893]] tamże) – [[Polska|polski]] [[Malarstwo|malarz]], twórca obrazów historycznych oraz [[Batalistyka|batalistycznych]], [[Filozofia historii|historiozof]]. Jeden z najwybitniejszych polskich malarzy w historii. Był autorem ponad trzystu obrazów olejnych oraz kilkuset rysunków i szkiców, m.in. ''[[Stańczyk (obraz Jana Matejki)|Stańczyka]]'', ''[[Kazanie Skargi|Kazania Skargi]]'', ''[[Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem|Astronoma Kopernika, czyli rozmowy z Bogiem]]'', ''[[Bitwa pod Grunwaldem (obraz Jana Matejki)|Bitwy pod Grunwaldem]]'', ''[[Hołd pruski (obraz Jana Matejki)|Hołdu pruskiego]]'' oraz ''[[Wernyhora (obraz Jana Matejki)|Wernyhory]]''. Dzieła Matejki, rozpowszechniane przez tysiące reprodukcji, stały się standardowymi ilustracjami wielu kluczowych wydarzeń w [[Historia Polski|historii Polski]]. Malarstwo Matejki, umiejscawiane wśród czołowych dzieł epoki dziewiętnastowiecznego historyzmu, charakteryzowały precyzja konturu, dbałość o szczegóły oraz starannie wygładzona powierzchnia malarska. Imieniem Matejki nazwana została [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie]], a w jego kamienicy na ul. Floriańskiej znajduje się oddział [[Muzeum Narodowe w Krakowie|Muzeum Narodowego w Krakowie]] – [[Dom Jana Matejki w Krakowie|Dom Jana Matejki]]. ''[[Jan Matejko|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 06 czerwca --> [[Plik:Ma 090 802 Skierniewice 05.04.05 w.JPG|100px|right]] |
||
'''[[Wittfeld (wagon akumulatorowy)|Wagony akumulatorowe systemu Wittfelda]]''' – określenie [[Wagon akumulatorowy|wagonów akumulatorowych]] skonstruowanych we [[wrocław]]skich zakładach [[Alstom Pojazdy Szynowe|Breslauer Aktiengesellschaft für Eisenbahn – Waggenbau und Maschinenbau – Anstalt]] w 1907 roku pod kierunkiem pruskiego inżyniera [[Gustav Wittfeld|Gustava Wittfelda]]. W latach 1908–1914 różne [[Fabryka|fabryki]] wyprodukowały na zlecenie [[Pruskie koleje państwowe|pruskich kolei państwowych]] łącznie 171 [[Zespół trakcyjny|zespołów trakcyjnych]] złożonych z dwóch bądź trzech [[wagon]]ów, przeznaczonych pierwotnie do obsługi drugorzędnych [[Linia kolejowa|linii kolejowych]]. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] w ramach [[Reparacje wojenne|reparacji wojennych]] 20 zespołów ''systemu Wittfelda'' trafiło do [[Polskie Koleje Państwowe|Polskich Kolei Państwowych]]. Na polskich kolejach zostały skreślone z inwentarza na początku lat 50. XX wieku. Pozostałe zespoły wagonów akumulatorowych były eksploatowane w Niemczech Zachodnich do 1964 roku. Niektóre wagony zostały przeznaczone na tabor gospodarczy. Ostatni zachowany na świecie pojazd tego typu został odbudowany staraniem przez [[Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Łapach|ZNTK w Łapach]] i od 1995 roku jest eksponowany w skansenie kolejnictwa [[Parowozownia Skierniewice]]. ''[[Wittfeld (wagon akumulatorowy)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Hotel Adlon]]''' – pięciogwiazdkowy [[hotel]], znajdujący się w [[Berlin]]ie, w dzielnicy [[Mitte (dzielnica Berlina)|Mitte]], przy alei [[Unter den Linden]] oraz placu [[Pariser Platz]], bezpośrednio przy [[Brama Brandenburska|Bramie Brandenburskiej]], w sąsiedztwie ambasad, [[Bundestag|parlamentu]] i [[Urząd Kanclerza Federalnego|Urzędu Kanclerza Federalnego]]. Jest własnością sieci hotelowej [[Kempinski]], jest członkiem prestiżowej międzynarodowej organizacji The Leading Hotels of the World. Powstał w latach 1995–1997 na miejscu pierwszego Hotelu Adlon, oddanego do użytku w 1907 roku i zniszczonego pod koniec [[II wojna światowa|II wojny światowej]], a następnie rozebranego w 1952 i 1984 roku. W swej architekturze jest zorientowany na klasyczno-tradycyjny język projektowania i stanowi nawiązanie do poprzednika. Obecnie jest uważany za jeden z najbardziej luksusowych hoteli w [[Niemcy|Niemczech]]. Do dyspozycji gości jest ogółem 307 pokoi oraz 78 apartamentów, trzy restauracje, dwa bary, piętnaście sal bankietowych, dwie sale balowe, centrum fitness oraz ekskluzywny salon spa. ''[[Hotel Adlon|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 07 czerwca --> [[Plik:Bundesarchiv Bild 101III-Adendorff-002-18A, Russland, SS-Kavallerie-Brigade.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Brygada Kawalerii SS]]''' – [[związek taktyczny]] kawalerii [[Waffen-SS]] walczący na [[Front wschodni (II wojna światowa)|froncie wschodnim]] od lipca 1941 roku do czerwca 1942 roku. Uczestniczył zarówno w działaniach bojowych na pierwszej linii, jak i w akcjach przeciwpartyzanckich i [[Ludobójstwo|eksterminacyjnych]] na zapleczu frontu. Brygada została utworzona w lipcu 1941 roku na bazie dwóch dotąd samodzielnych pułków kawalerii SS. W tym samym miesiącu została przerzucona na centralny odcinek frontu wschodniego. Niektóre z jej pododdziałów wzięły wtedy udział w walkach z [[Armia Czerwona|Armią Czerwoną]] w rejonie [[Bobrujsk]]a i [[Słuck]]a. Głównym zdaniem brygady stała się jednak [[Masakry na bagnach Prypeci|pacyfikacja bagien Prypeci]], a w rzeczywistości – eksterminacja zamieszkujących tam [[Żydzi|Żydów]]. Na przełomie 1941 i 1942 roku brygada uczestniczyła w odpieraniu [[Bitwa pod Moskwą|radzieckiej kontrofensywy pod Moskwą]]. W ciężkich zimowych walkach poniosła straty sięgające 50% stanu osobowego. Zarówno podczas walk na pierwszej linii, jak i podczas działań na zapleczu frontu żołnierze Brygady Kawalerii SS dopuścili się szeregu [[Zbrodnia wojenna|zbrodni wojennych]]. Szacuje się, że z ich rąk zginęło od 30 tys. do 40 tys. osób, w większości [[Żydzi|Żydów]]. Ze względu na swój udział w masakrach na bagnach Prypeci kawalerzyści SS są określani mianem „pionierów [[Zagłada Żydów|Holocaustu]]”. ''[[Brygada Kawalerii SS|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Jeńcy alianccy w niewoli japońskiej]]''' – członkowie sił zbrojnych [[Alianci (II wojna światowa)|państw alianckich]], którzy podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w trakcie zmagań na [[Wojna na Pacyfiku|dalekowschodnim i pacyficznym teatrze działań wojennych]], zostali wzięci do niewoli przez siły zbrojne [[Japonia|Cesarstwa Japonii]]. Podczas [[Wojna chińsko-japońska (1937–1945)|wojny z Chinami w latach 1937–1945]] Japończycy odmawiali żołnierzom przeciwnika statusu [[Jeniec wojenny|jeńców wojennych]] i po wzięciu do niewoli mordowali ich na masową skalę, zwłaszcza podczas [[Masakra nankińska|masakry nankińskiej]]. Japońscy żołnierze i marynarze nierzadko mordowali wziętych do niewoli żołnierzy alianckich, w szczególności lotników. Transport jeńców odbywał się w nieludzkich warunkach, zwłaszcza podczas pieszych „marszów śmierci” oraz na pokładach tzw. [[Piekielne statki|piekielnych statków]]. W [[Obóz jeniecki|obozach jenieckich]] panowały fatalne warunki bytowe i sanitarne, szerzyły się głód i choroby, a jeńców poddawano brutalnemu traktowaniu, w tym nawet pseudomedycznym eksperymentom. W latach 1941–1945 w niewoli japońskiej znalazło się około 320 tys. żołnierzy alianckich, w tym około 140 tys. żołnierzy pochodzenia europejskiego. Japońskie obozy jenieckie są zaliczane do „najokropniejszych doświadczeń koncentracyjnych, jakie kiedykolwiek poznał świat”. ''[[Jeńcy alianccy w niewoli japońskiej|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 08 czerwca --> [[Plik:Natan Gross podczas kręcenia filmu Unzere kinder 1948 (Yoram Gross).jpg|100px|right]] |
||
'''''[[Nasze dzieci]]''''' – polski [[dramat filmowy]] z 1948 roku w reżyserii [[Natan Gross|Natana Grossa]]. Film opowiada o grupie dzieci ocalałych z [[Zagłada Żydów|Zagłady Żydów]], które znalazły się pod opieką [[Żydowski sierociniec w Helenówku|żydowskiego sierocińca w Helenówku]]. Składają u nich wizytę dwaj żydowscy komicy [[Szymon Dżigan]] oraz [[Izrael Szumacher]] (w rolach samych siebie). Tematem filmu jest nieadekwatność przedstawienia filmowymi środkami artystycznymi skrajnie traumatycznych przeżyć wojennych. ''Nasze dzieci'', nakręcone metodą paradokumentalną, nie zostały dopuszczone do szerszego wyświetlania w [[Polska Ludowa|komunistycznej Polsce]], a sam Natan Gross musiał wyemigrować do [[Izrael|Izraela]]. W 1951 roku film miał premierę w Izraelu, jednak szybko został zdjęty z ekranów. ''Nasze dzieci'' zostały udostępnione szerszej publiczności po rekonstrukcji w 1991 roku, zyskując ostatecznie opinię ostatniego pełnometrażowego polskiego [[Film fabularny|filmu fabularnego]] w języku [[jidysz]]. ''[[Nasze dzieci|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Szczecinie]]''' – [[ulica]] położona na obszarze [[Szczecin|szczecińskiego]] osiedla [[Centrum (Szczecin)|Centrum]], w dzielnicy [[Śródmieście (Szczecin)|Śródmieście]]. Ulica ma długość 926 m i przebiega w przybliżeniu ze wschodu na zachód, łącząc ulicę Jana Matejki z placem Szarych Szeregów. Początkowy odcinek ulicy, wytyczono w 1978 roku w czasie przebudowy układu komunikacyjnego we wschodniej części dzisiejszego osiedla Centrum. Przy tym odcinku po stronie południowej brak jest zabudowy pierzejowej – zastępują ją ściany szczytowe położonych przy ulicy Matejki i Roosevelta budynków [[Powszechny Zakład Ubezpieczeń|Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń]] oraz [[Izba administracji skarbowej|Izby Administracji Skarbowej]]. Stronę północną zajmuje biurowiec Pomeranus wybudowany dla [[Zakład Ubezpieczeń Społecznych|Zakładu Ubezpieczeń Społecznych]] oraz Hotel Radisson Blu. Przy ulicy znajdują się liczne [[Kamienica (architektura)|kamienie]] ujęte w [[Gminna ewidencja zabytków|gminnej ewidencji zabytków]] oraz w [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestrze zabytków]]. Na całej długości stanowi część [[Droga wojewódzka nr 115|drogi wojewódzkiej nr 115]]. ''[[Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Szczecinie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 09 czerwca --> [[Plik:Audrey Hepburn 1956 (colorized).png|100px|right]] |
||
'''[[Filmografia Audrey Hepburn]]''' – w trwającej 33 lata karierze. [[Audrey Hepburn]] występowała w filmach, telewizji oraz na scenie. Zagrała w 28 [[Film fabularny|produkcjach fabularnych]]. Na dużym ekranie debiutowała w 1948 roku rolą stewardesy w [[Film komediowy|komedii]] ''[[Holenderski w 7 lekcjach]]''. Występowała również w [[musical]]ach wystawianych w [[Teatr muzyczny|teatrach muzycznych]] na [[Londyn|londyńskim]] [[West End (teatr)|West Endzie]]. W 1953 roku debiutowała w [[Hollywood]], występując u boku [[Gregory Peck|Gregory’ego Pecka]] w [[Komedia romantyczna|komedii romantycznej]] ''[[Rzymskie wakacje]]''. Po premierze filmu zdobyła status [[Gwiazda filmowa|gwiazdy]], a jej zdjęcia były publikowane na okładkach wielu prestiżowych pism. Trzy filmy z jej udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim [[Box office|box offisie]]. Dwanaście produkcji, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w różnych kategoriach, a pięć z nich zdobyło jedną statuetkę w dowolnej kategorii. Dziesięć filmów z udziałem Hepburn, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym. ''[[Filmografia Audrey Hepburn|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Areszt Centralny w getcie warszawskim]]''' – [[Areszt śledczy|areszt]] funkcjonujący w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w latach 1941–1942, w [[Getto warszawskie|getcie warszawskim]]. Areszt zorganizowano na terenie przedwojennego więzienia wojskowego przy [[Ulica Gęsia w Warszawie|ulicy Gęsiej]]. Podlegał pod względem formalnym i faktycznym [[Policja Polska Generalnego Gubernatorstwa|Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa]], natomiast jego załogę tworzyli funkcjonariusze [[Jüdischer Ordnungsdienst|Żydowskiej Służby Porządkowej]]. Więziono w nim [[Żydzi|Żydów]] oskarżonych o wykroczenia przeciw [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacyjnemu]] porządkowi. Wiosną 1942 roku trafiło tam również około 190 [[Romowie|Romów]] oraz [[Sinti]]. Liczba więźniów stale rosła, by w lipcu 1942 roku sięgnąć około 1,8 tys osób. W Areszcie Centralnym panowały bardzo złe warunki bytowe i sanitarne, co przekładało się na wysoką śmiertelność wśród więźniów. W listopadzie i grudniu 1941 roku na jego terenie odbyły się dwie egzekucje Żydów, których schwytano, gdy bez zezwolenia przebywali po „aryjskiej stronie”. Wielu więźniów rozstrzelano także w innych miejscach straceń. Podczas [[Wielka akcja deportacyjna w getcie warszawskim|wielkiej akcji deportacyjnej]] latem 1942 roku więźniowie Aresztu Centralnego zostali jako jedni z pierwszych wywiezieni do [[Obóz zagłady w Treblince|obozu zagłady w Treblince]]. ''[[Areszt Centralny w getcie warszawskim|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Aktualna wersja na dzień 23:46, 2 cze 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
.png)
Filmografia Audrey Hepburn – w trwającej 33 lata karierze. Audrey Hepburn występowała w filmach, telewizji oraz na scenie. Zagrała w 28 produkcjach fabularnych. Na dużym ekranie debiutowała w 1948 roku rolą stewardesy w komedii Holenderski w 7 lekcjach. Występowała również w musicalach wystawianych w teatrach muzycznych na londyńskim West Endzie. W 1953 roku debiutowała w Hollywood, występując u boku Gregory’ego Pecka w komedii romantycznej Rzymskie wakacje. Po premierze filmu zdobyła status gwiazdy, a jej zdjęcia były publikowane na okładkach wielu prestiżowych pism. Trzy filmy z jej udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim box offisie. Dwanaście produkcji, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w różnych kategoriach, a pięć z nich zdobyło jedną statuetkę w dowolnej kategorii. Dziesięć filmów z udziałem Hepburn, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym. Czytaj więcej…
Jutro
Masakra w Lidicach – masakra z okresu II wojny światowej, dokonana 10 czerwca 1942 roku przez członków służb mundurowych nazistowskich Niemiec: SS, Gestapo oraz OrPo we wsi Lidice, ówcześnie położonej w Protektoracie Czech i Moraw. Stanowiła część odwetu za przeprowadzoną 27 maja 1942 roku przez dwóch wyszkolonych w Wielkiej Brytanii bojowników operację „Anthropoid”, w wyniku której śmierć poniósł protektor Czech i Moraw Reinhard Heydrich. Lidice zostały wybrane jako obiekt odwetu z powodu błędnego powiązania niektórych mieszkańców tej miejscowości z wykonawcami operacji „Anthropoid” oraz antyniemieckim ruchem oporu w trakcie śledztwa przeprowadzonego przez Gestapo. Sprawcy zbrodni rozstrzelali na miejscu wszystkich mężczyzn powyżej 16. roku życia, zaś kobiety i dzieci przewieźli do szkoły w pobliskim Kladnie, skąd następnie zdecydowaną większość z nich wysłali do obozów koncentracyjnych, gdzie wiele z nich zmarło. Masakra w Lidicach stała się jednym z najbardziej znanych przykładów okrucieństwa nazistowskich Niemiec. Czytaj więcej…
Pojutrze
Dzbanecznik – rodzaj roślin mięsożernych z monotypowej rodziny dzbanecznikowatych Nepenthaceae. Obejmuje co najmniej 168 gatunków. Większość z nich występuje w południowo-wschodniej Azji, ale zasięg rodzaju rozciąga się od Madagaskaru po zachodnią Oceanię. Są to pnącza zasiedlające różne siedliska, zarówno leśne jak i nieleśne, często rosną w górach, w miejscach wilgotnych. Ich liście przekształcone są w pułapki chwytające i trawiące drobne zwierzęta, w przypadku pojedynczych gatunków gromadzące także odchody zwierząt i resztki roślinne. Liczne gatunki i ich mieszańce uprawiane są jako rośliny ozdobne. Lokalnie rośliny te wykorzystywane są także jako lecznicze, a ich pnące pędy służą do wiązania oraz wyplatania. Dzbaneczniki zagrożone są głównie z powodu nielegalnego pozyskiwania roślin na potrzeby kolekcjonerów, w drugiej kolejności z powodu niszczenia siedlisk. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Bitwa o Umm Kataf – starcie zbrojne pomiędzy Siłami Obronnymi Izraela a Siłami Zbrojnymi Egiptu, do którego doszło w dniach 5–6 czerwca 1967 roku w trakcie wojny sześciodniowej. Atak w kierunku Abu Udżajli i Umm Kataf miał kluczowe znaczenie dla dalszego izraelskiego natarcia w kierunku środkowego Synaju. Zadanie zdobycia obu obszarów przypadło 38 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Ariela Szarona. Działanie wojsk Szarona na obszarze Umm Kataf miało być wsparte poprzez zajęcie skrzyżowania Bir Lahfan przez siły gen. Awrahama Joffego. Miały one powstrzymać i związać walką egipskie posiłki, które miano skierować do wojsk walczących z Izraelczykami na wybrzeżu oraz w rejonie Umm Kataf. Bitwa została wygrana przez Izraelczyków. Straty obu stron nie są dokładnie znane. W swoich wspomnieniach Szaron podaje 40 zabitych i 140 rannych żołnierzy izraelskich. Egipcjanie mieli stracić 40 czołgów, a straty w ludziach szacuje się na ok. 2000 osób. [[[Bitwa o Umm Kataf|Czytaj więcej…]]
Za 4 dni
Wagony akumulatorowe systemu Wittfelda – określenie wagonów akumulatorowych skonstruowanych we wrocławskich zakładach Breslauer Aktiengesellschaft für Eisenbahn – Waggenbau und Maschinenbau – Anstalt w 1907 roku pod kierunkiem pruskiego inżyniera Gustava Wittfelda. W latach 1908–1914 różne fabryki wyprodukowały na zlecenie pruskich kolei państwowych łącznie 171 zespołów trakcyjnych złożonych z dwóch bądź trzech wagonów, przeznaczonych pierwotnie do obsługi drugorzędnych linii kolejowych. Po I wojnie światowej w ramach reparacji wojennych 20 zespołów systemu Wittfelda trafiło do Polskich Kolei Państwowych. Na polskich kolejach zostały skreślone z inwentarza na początku lat 50. XX wieku. Pozostałe zespoły wagonów akumulatorowych były eksploatowane w Niemczech Zachodnich do 1964 roku. Niektóre wagony zostały przeznaczone na tabor gospodarczy. Ostatni zachowany na świecie pojazd tego typu został odbudowany staraniem przez ZNTK w Łapach i od 1995 roku jest eksponowany w skansenie kolejnictwa Parowozownia Skierniewice. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Brygada Kawalerii SS – związek taktyczny kawalerii Waffen-SS walczący na froncie wschodnim od lipca 1941 roku do czerwca 1942 roku. Uczestniczył zarówno w działaniach bojowych na pierwszej linii, jak i w akcjach przeciwpartyzanckich i eksterminacyjnych na zapleczu frontu. Brygada została utworzona w lipcu 1941 roku na bazie dwóch dotąd samodzielnych pułków kawalerii SS. W tym samym miesiącu została przerzucona na centralny odcinek frontu wschodniego. Niektóre z jej pododdziałów wzięły wtedy udział w walkach z Armią Czerwoną w rejonie Bobrujska i Słucka. Głównym zdaniem brygady stała się jednak pacyfikacja bagien Prypeci, a w rzeczywistości – eksterminacja zamieszkujących tam Żydów. Na przełomie 1941 i 1942 roku brygada uczestniczyła w odpieraniu radzieckiej kontrofensywy pod Moskwą. W ciężkich zimowych walkach poniosła straty sięgające 50% stanu osobowego. Zarówno podczas walk na pierwszej linii, jak i podczas działań na zapleczu frontu żołnierze Brygady Kawalerii SS dopuścili się szeregu zbrodni wojennych. Szacuje się, że z ich rąk zginęło od 30 tys. do 40 tys. osób, w większości Żydów. Ze względu na swój udział w masakrach na bagnach Prypeci kawalerzyści SS są określani mianem „pionierów Holocaustu”. Czytaj więcej…
Za 6 dni
.jpg)
Nasze dzieci – polski dramat filmowy z 1948 roku w reżyserii Natana Grossa. Film opowiada o grupie dzieci ocalałych z Zagłady Żydów, które znalazły się pod opieką żydowskiego sierocińca w Helenówku. Składają u nich wizytę dwaj żydowscy komicy Szymon Dżigan oraz Izrael Szumacher (w rolach samych siebie). Tematem filmu jest nieadekwatność przedstawienia filmowymi środkami artystycznymi skrajnie traumatycznych przeżyć wojennych. Nasze dzieci, nakręcone metodą paradokumentalną, nie zostały dopuszczone do szerszego wyświetlania w komunistycznej Polsce, a sam Natan Gross musiał wyemigrować do Izraela. W 1951 roku film miał premierę w Izraelu, jednak szybko został zdjęty z ekranów. Nasze dzieci zostały udostępnione szerszej publiczności po rekonstrukcji w 1991 roku, zyskując ostatecznie opinię ostatniego pełnometrażowego polskiego filmu fabularnego w języku jidysz. Czytaj więcej…