Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
powtórzony link |
|||
| (Nie pokazano 84 wersji utworzonych przez 22 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 13 maja --> [[Plik:Katowice-Śródmieście collage.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]''' – [[podział administracyjny Katowic|dzielnica]] [[Katowice|Katowic]], stanowiąca ścisłe centrum miasta. Położona jest w zespole dzielnic śródmiejskich. Jej obszar zajmuje powierzchnię 3,81 km² i w 2016 roku liczyła łącznie 24 441 mieszkańców. Jest to najbardziej zurbanizowana dzielnica Katowic, z udziałem powierzchni zabudowanej sięgającej ponad 50%. Historia Śródmieścia jest ściśle powiązana z historią miasta Katowice, wzmiankowanego po raz pierwszy w XVI wieku. Od tego czasu, zwłaszcza od XIX wieku, wraz z doprowadzeniem linii kolejowej, rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic. Zlokalizowana jest tu m.in. [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|siedziba]] [[Sejmik Województwa Śląskiego|Sejmiku Województwa Śląskiego]], Urzędu Metropolitalnego [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]] oraz [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]], a także szeregu instytucji, w tym m.in. [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego]], [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego]], [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego]] czy [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] [[Archidiecezja katowicka|archidiecezji katowickiej]]. Znajdują się tu również konsulaty kilku krajów, a także siedziby i oddziały organów administracji rządowej i samorządowej. ''[[Śródmieście (Katowice)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Ettore Fieramosca (1929)|Ettore Fieramosca]]''' – [[Królestwo Włoch (1861–1946)|włoski]] [[okręt podwodny]] z [[Dwudziestolecie międzywojenne (historia powszechna)|okresu międzywojennego]] oraz [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Okręt [[Wyporność|wypierał]] 1556 ton w położeniu nawodnym i 1965 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 [[Torpeda|torped]] [[Kaliber broni|kalibru]] 533 mm wystrzeliwanych z ośmiu wewnętrznych [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni]]. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość 15 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzłów]], osiągając zasięg 5300 [[Mila morska|Mm]] przy prędkości 8 węzłów. Okręt został [[Wodowanie|zwodowany]] w kwietniu 1929 roku w [[Stocznia|stoczni]] Cantieri navali Tosi di Taranto w [[Tarent|Tarencie]], a w skład [[Regia Marina]] [[Podniesienie bandery|wszedł]] w grudniu 1931 roku. Nazwę otrzymał na cześć [[kondotier]]a Ettore Fieramosca z przełomu XV i XVI wieku. Pełnił służbę na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]], biorąc udział m.in. w [[Hiszpańska wojna domowa|wojnie domowej w Hiszpanii]] oraz [[Kampania śródziemnomorska|kampanii śródziemnomorskiej]]. Jednostka została wycofana ze służby w kwietniu 1941 roku i [[Stocznia złomowa|złomowana]] w 1946 roku. ''[[Ettore Fieramosca (1929)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 14 maja --> [[Plik:Repty park pl.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Park w Reptach]]''' – XIX-wieczny [[Park krajobrazowy#Forma założenia parkowego|park krajobrazowy]] o powierzchni ok. 200 ha położony na terenie miasta [[Tarnowskie Góry]] oraz [[Zbrosławice (gmina)|gminy Zbrosławice]], którego większość obszaru wpisana została w grudniu 1966 roku do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]] [[Zabytek nieruchomy|nieruchomych]]. Stanowi część [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy|zespołu przyrodniczo-krajobrazowego]] o nazwie [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”|„Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”]]. Tereny obecnego parku porastały w przeszłości lasy liściaste. W 1824 roku wieś [[Stare Repty|Repty]] wraz z okolicznymi dobrami nabył hrabia [[Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck]], zakładając na znajdującym się na północ od wsi fragmencie lasu [[Zwierzyniec (łowiectwo)|zwierzyniec]]. W jego centralnej części w latach 1893–1898 wzniesiono [[Pałac w Reptach|neorenesansowy pałac]], sam zwierzyniec przekształcono zaś w park w stylu angielskim. Park obejmuje dwie części rozdzielone przepływającą w kierunku północno-zachodnim rzeką [[Drama (rzeka)|Dramą]]. Zachowały się tu zespoły leśne [[Buczyna|buczyn]], [[grąd]]ów i [[Las łęgowy|łęgów]] z fragmentami wilgotnych łąk i szuwarów. Na terenie parku wykazywano obecność kilkunastu gatunków roślin i zwierząt chronionych, rzadkich gatunków [[Nietoperze|nietoperzy]] oraz licznych gatunków ptaków [[lęg]]owych. ''[[Park w Reptach|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[2-3-2K]]''' – doświadczalna [[lokomotywa parowa]] produkcji radzieckiej, skonstruowana w Zakładzie Kołomieńskim w [[Kołomna|Kołomnie]]. W latach 1937–1938 zbudowano dwie lokomotywy tego typu, które służyły do prowadzenia [[pociąg ekspresowy|pociągów ekspresowych]] przed [[II wojna światowa|II wojną światową]]. Pierwszą lokomotywę w 1938 roku poddano dokładnym próbom i przy prędkości 149,2 km/h osiągnięto moc 3070 [[koń mechaniczny|KM]]. 29 czerwca 1938 roku ze specjalnym czterowagonowym pociągiem parowóz osiągnął rekordową w ZSRR prędkość 170 km/h na odcinku [[Lichosławl]] − [[Twer|Kalinin]]. Oba parowozy następnie weszły do eksploatacji na Kolei Oktjabrskiej, prowadząc pociągi pospieszne oraz ekspresowe. Prowadziły one między innymi ekspres „Krasnaja strieła” z [[Petersburg|Leningradu]] do [[Moskwa|Moskwy]], którego czas jazdy mógł dzięki temu wynieść 8 godzin. Tuż przed II wojną światową planowano rozpocząć ruch szybszych pociągów ekspresowych i zamówić w Zakładach Kołomieńskich dalsze 10 parowozów tego typu, lecz nie doszło do tego z powodu [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku niemieckiego]]. ''[[2-3-2K|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 15 maja --> [[Plik:Zamek Pieniński, ruiny.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Zamek Pieniny]]''' – [[ruiny]] [[średniowiecze|średniowiecznego]] [[zamek|zamku]], znajdującego się w [[Pieniny|Pieninach]], w [[Krościenko nad Dunajcem|Krościenku nad Dunajcem]]. [[Warownia]] powstała najprawdopodobniej na początku lat 80. XIII wieku. Jej powstanie jest wiązane z osobą [[Święta Kinga|św. Kingi]] – miała ona zlecić budowę zamku, który stanowiłby schronienie dla [[Klasztor klarysek w Starym Sączu|klasztoru klarysek]] na wypadek zagrożenia. Księżna wraz z zakonnicami schroniły się tu podczas [[III najazd mongolski na Polskę|III najazdu Tatarów]]. Dalsza, XIV-wieczna historia zamku jest słabo udokumentowana. Najnowsze badania sugerują, że w XV wieku był dalej użytkowany, mimo że wśród badaczy przeważa pogląd mówiący, że w XIV wieku prawdopodobnie przestał być używany i uległ zniszczeniu podczas najazdu [[Husytyzm|husytów]] lub wojsk [[Ścibor ze Ściborzyc|Ścibora ze Ściborzyc]] na początku XV wieku. Budowla jest jednym z najstarszych murowanych zamków w Polsce, stanowi przykład zamku wysokogórskiego. Mogła pomieścić sto osób i kilkudziesięciu żołnierzy, była obwarowana, otoczona przez trudne do przeforsowania skały, położona na dużej wysokości, wtopiona w krajobraz i trudna do wypatrzenia przez wroga. ''[[Zamek Pieniny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[PWS-42]]''' – projekt [[II Rzeczpospolita|polskiego]] jednomiejscowego [[Samolot myśliwski|samolotu myśliwskiego]] w układzie [[dolnopłat]]u z końca lat 30. XX wieku konstrukcji inż. Zygmunta Jabłońskiego oraz inż. Kazimierza Nowickiego. Samolot miał być całkowicie drewnianym wolnonośnym dolnopłatem z zakrytą kabiną oraz chowanym podwoziem. Specjalną, laminowaną sklejkę na pokrycie kadłuba planowano pozyskać z wytwórni sklejek braci Konopackich w [[Mosty (miasto)|Mostach]]. Konstruktorzy opracowywali równolegle wariant konstrukcji mieszanej, z kratownicowym kadłubem spawanym z rur stalowych, a także – na wypadek problemów z pozyskaniem niezawodnego mechanizmu chowania kół – rozważali zastosowanie stałego podwozia. Napęd stanowić miał [[Układ chłodzenia silnika spalinowego|chłodzony]] powietrzem 14-[[Cylinder (mechanika)|cylindrowy]] silnik w układzie podwójnej gwiazdy Gnome-Rhône 14M7 Mars o mocy maksymalnej 730 [[Koń mechaniczny|KM]]. W 1939 roku w [[Podlaska Wytwórnia Samolotów|Podlaskiej Wytwórni Samolotów]] w [[Biała Podlaska|Białej Podlaskiej]] trwała budowa makiety samolotu, którą przerwał wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. [[Prototyp]] myśliwca miał być gotowy do [[Badania w locie|lotu]] latem 1940 roku. ''[[PWS-42|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 16 maja--> [[Plik:Dom Mikołajowski w Tarnowie - 2.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Dom Mikołajowski w Tarnowie]]''' – zabytkowy [[Gotyk|gotycko]]-[[renesans]]owy budynek znajdujący przy [[Plac Katedralny w Tarnowie|placu Katedralnym]] w [[Tarnów|Tarnowie]]. Powstał w XVI wieku, przez stulecia pełnił różne funkcje, był m.in. użytkowany przez duchowieństwo, mieścił siedziby szkół, [[Podstawowa opieka zdrowotna w Polsce|Powiatowego Ośrodka Zdrowia]] oraz Muzeum Higieny. Od czasu konserwacji przeprowadzonej na przełomie lat 40. i 50. XX wieku mieszczą się w nim sale wystawowe tarnowskiego [[Muzeum Diecezjalne w Tarnowie|Muzeum Diecezjalnego]]. Uznawany jest za najstarszą [[Kamienica (architektura)|kamienicę]] miasta. Dom jest przykładem budowli mieszkalnej z okresu przełomu [[gotyk]]u oraz [[renesans]]u. Budowla jest dwukondygnacyjna i w pełni [[Piwnica|podpiwniczona]]. Skonstruowano ją na planie prostokąta o wymiarach 12,60 na 7,60 m, jest jednotraktowa o mieszanym układzie konstrukcyjnym. Budynek ma powierzchnię użytkową liczącą 97 m² przy kubaturze wynoszącej 634 m³. ''[[Dom Mikołajowski w Tarnowie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[36 Dywizja Grenadierów SS]]''' – jednostka [[Waffen-SS]] dowodzona przez [[Oskar Dirlewanger|Oskara Dirlewangera]], złożona przede wszystkim z byłych więźniów: [[Kłusownictwo|kłusowników]], kryminalistów, żołnierzy oraz esesmanów skazanych za przewinienia dyscyplinarne, a także [[Więzień polityczny|więźniów politycznych]]. W latach 1940–1945 jej członkowie dokonali bardzo wiele [[Zbrodnia wojenna|zbrodni wojennych]] na tyłach [[Front wschodni (II wojna światowa)|frontu wschodniego]]. Geneza dywizji sięga 1940 roku, kiedy to sformowano SS-Sondereinheit Dirlewanger – specjalną jednostkę złożoną niemal wyłącznie z kłusowników. Z powodu niskiej dyscypliny oraz przestępstw popełnianych przez jej dowództwo i żołnierzy została na początku 1942 roku przerzucona na okupowaną [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|Białoruś]]. Szacuje się, że w ciągu 53 miesięcy spędzonych na Białorusi jednostka Dirlewangera [[Pacyfikacja|spacyfikowała]] około 100 wsi, mordując prawdopodobnie ponad 30 tys. osób. Po wybuchu [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] SS-Sonderregiment Dirlewanger wszedł w skład [[Siły niemieckie w powstaniu warszawskim|niemieckich sił]] wysłanych na pomoc garnizonowi [[Warszawa|Warszawy]]. Po stłumieniu powstania warszawskiego jednostka, rozbudowana do poziomu [[Brygada|brygady]] była wielokrotnie przerzucana. W kwietniu 1945 roku została doszczętnie rozbita przez Sowietów w [[Bitwa pod Halbe|kotle pod Halbe]]. ''[[36 Dywizja Grenadierów SS|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 17 maja --> [[Plik:Ufficio Primo 62 Wspolna Street Warsaw 2022 aerial.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Ufficio Primo]]''' – zabytkowy budynek biurowy znajdujący się przy [[Ulica Wspólna w Warszawie|ulicy Wspólnej]] 62 w [[Warszawa|Warszawie]]. Reprezentuje [[Modernizm (architektura)|modernistyczny]] [[Historyzm (architektura)|historyzm]], nawiązuje do włoskiego [[renesans]]u. Budynek zaprojektował [[Marek Leykam]], za konstrukcję odpowiadał J. Dowgiałło. Projekt zaprezentowano na wystawie w [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachęcie]] w 1950 roku. Budynek miał stanowić część planowanej dzielnicy ministerstw. Styl architektoniczny budynku stanowi syntezę zapożyczeń z różnych epok. Był elementem poszukiwań kompromisu między [[Realizm socjalistyczny|realizmem socjalistycznym]] a architekturą narodową, z zapożyczeniami treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca inspirowana była [[Florencja|florenckimi]] pałacami miejskimi okresu [[Quattrocento|quattrocenta]] z XV wieku. Architektura budynku była poddawana przez współczesnych krytyce, biurowiec uznawano za „odchylenie kosmopolityczne”. ''[[Ufficio Primo|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Karl Frenzel]]''' (ur. [[20 sierpnia]] [[1911]] w [[Zehdenick]], zm. [[2 września]] [[1996]] w [[Garbsen]]) – [[Niemcy|niemiecki]] stolarz, [[Oberscharführer|SS-Oberscharführer]], [[Zbrodnia nazistowska|zbrodniarz hitlerowski]]. Był zdeklarowanym zwolennikiem [[Narodowy socjalizm|nazizmu]]. W latach 1940–1942 uczestniczył w [[Akcja T4|akcji T4]]. Następnie został przeniesiony do [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupowanej Polski]], aby wziąć udział w [[Zagłada Żydów|eksterminacji Żydów]]. W kwietniu 1942 roku rozpoczął służbę w [[Obóz zagłady w Sobiborze|obozie zagłady w Sobiborze]]. Przebywał tam aż do momentu likwidacji obozu w grudniu 1943 roku. Pełnił funkcję kierownika tzw. obozu I i był uznawany za jednego z najokrutniejszych [[Schutzstaffel|esesmanów]] w Sobiborze. W ostatnim okresie [[II wojna światowa|wojny]] służył na wybrzeżu [[Morze Adriatyckie|Adriatyku]]. Po wojnie zamieszkał w [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|Niemczech Zachodnich]]. Był sądzony w [[Procesy załogi Sobiboru|procesie załogi Sobiboru]], który toczył się w [[Hagen]] w latach 1965–1966. Został skazany na [[Kara dożywotniego pozbawienia wolności|karę dożywotniego pozbawienia wolności]]. W 1976 roku został zwolniony z więzienia, lecz w maju 1980 roku zatrzymano go ponownie. W rezultacie spędził w więzieniu kolejnych szesnaście miesięcy. W latach 1982–1985 jego sprawę rozpatrywał sąd apelacyjny, który utrzymał w mocy wyrok dożywotniego więzienia. Niemniej ze względu na wiek i stan zdrowia Frenzel nie powrócił już do celi i zmarł w domu spokojnej starości 2 września 1996 roku. ''[[Karl Frenzel|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 18 maja --> [[Plik:Jezioro Szarcz aerial 2023.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Szarcz (jezioro)|Szarcz]]''' – [[jezioro]] położone na [[Pojezierze Lubuskie|Pojezierzu Lubuskim]] w [[Bruzda Zbąszyńska|Bruździe Zbąszyńskiej]], w [[województwo lubuskie|województwie lubuskim]], na północno-zachodnim krańcu wsi [[Pszczew]]. Otoczenie jeziora stanowią głównie tereny rolnicze, lasy znajdują się wyłącznie w pobliżu południowego brzegu, za skarpą linii kolejowej [[Linia kolejowa nr 364|Międzyrzecz-Międzychód]]. Dno akwenu jest twarde i piaszczyste, ale jednocześnie bardzo zróżnicowane. Najgłębsze miejsca jeziora sąsiadują ze znacznymi wypłyceniami, porośniętymi roślinnością wynurzoną. Nadmiar wód odprowadzany jest niewielkim [[ciek]]iem na północ poprzez jeziora [[Jezioro Białe (powiat międzyrzecki)|Białe]], [[Jezioro Czarne (gmina Pszczew)|Czarne]] oraz [[Jezioro Lubikowskie|Lubikowskie]], aż do [[Warta|Warty]]. Jezioro zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji. Liczna zabudowa rekreacyjna zlokalizowana jest na krańcu południowo-wschodnim i zachodnim. Jezioro w całości znajduje się na obszarze [[Pszczewski Park Krajobrazowy|Pszczewskiego Parku Krajobrazowego]] oraz na obszarach chronionych w ramach programu [[Natura 2000]]. ''[[Szarcz (jezioro)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[ORP Gryf (1936)|ORP Gryf]]''' – polski [[stawiacz min]] z okresu międzywojennego, zbudowany w latach 1934−1938 we [[Francja|Francji]], największy bojowy okręt [[Marynarka Wojenna (II RP)|Marynarki Wojennej II RP]]. Podczas krótkiej służby był wykorzystywany między innymi jako okręt szkolny. Po [[kampania wrześniowa|agresji niemieckiej]] 1 września 1939 roku wziął udział w nieudanej próbie postawienia [[zagroda minowa|zagrody minowej]] na [[Zatoka Gdańska|Zatoce Gdańskiej]], zniweczonej w efekcie bitwy powietrzno-morskiej z bombowcami [[Luftwaffe]]. Zacumowany na stałe w porcie helskim, rankiem 3 września uczestniczył w pojedynku artyleryjskim z niemieckimi [[niszczyciel]]ami. Tego samego dnia został zbombardowany i zatopiony przez lotnictwo niemieckie. Po zajęciu Helu Niemcy podnieśli wrak „Gryfa” i odholowali w głąb [[Zatoka Pucka|Zatoki Puckiej]]. Tam zatopili go na [[Rybitwia Mielizna|Rybitwiej Mieliźnie]], wykorzystując później jako znak nawigacyjny oraz [[okręt-cel]] do strzelań artyleryjskich oraz bombardowań lotniczych. ''[[ORP Gryf (1936)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 19 maja --> [[Plik:Pilzno A-391 klasztor karmelitów.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Klasztor karmelitów w Pilźnie]]''' – zespół budynków, w którego skład wchodzą kościół pw. św. Katarzyny i Barbary, budynek klasztoru oraz zabudowa gospodarcza. Klasztor w Pilźnie, zgodnie z twierdzeniami współczesnej [[Historiografia|historiografii]], został założony przez [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełłę]] 2 marca 1403 roku. Kościół i klasztor ucierpiały podczas najazdu wojsk węgierskich dowodzonych przez [[Tomasz Tharczay|Tomasza Tharczaya]], który miał miejsce w lutym 1474 roku. Odbudował je król [[Zygmunt I Stary]]. Klasztor należał początkowo do [[Augustianie|augustianów]], a od XIX wieku stanowi własność [[Karmelici|karmelitów]]. Klasztor oraz kościół zostały wpisane do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]]. Zespół znajduje się w środkowej części miasta, na wschód od Rynku w [[Pilzno (Polska)|Pilźnie]]. Teren zespołu obejmuje m.in. obszar dawnych wałów obronnych, które niegdyś otaczały miasto, a także niewielki [[zbiornik wodny]]. ''[[Klasztor karmelitów w Pilźnie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Masakra na Palawanie]]''' – [[zbrodnia wojenna]] popełniona przez żołnierzy [[Cesarska Armia Japońska|Cesarskiej Armii Japońskiej]] 14 grudnia 1944 roku, w trakcie [[Wojna na Pacyfiku|wojny na Pacyfiku]], w [[Obóz jeniecki|obozie jenieckim]] w pobliżu [[Puerto Princesa]] na wyspie [[Palawan]] w [[Geografia Filipin|Archipelagu Filipińskim]]. Jej ofiarą padło 139 [[Stany Zjednoczone|amerykańskich]] [[Jeńcy alianccy w niewoli japońskiej|jeńców wojennych]]. Japończycy podjęli decyzję o wymordowaniu jeńców pod wpływem błędnych informacji swego wywiadu, iż amerykańska flota inwazyjna zmierza w kierunku Palawanu. Pod pretekstem rzekomego [[Alarm powietrzny|alarmu przeciwlotniczego]] jeńców wpędzono do uprzednio przygotowanych schronów, które następnie oblano [[Benzyna|benzyną]] i podpalono. Uciekających wybijano ogniem karabinów oraz broni maszynowej. Niektóre ofiary były przed śmiercią torturowane. Z masakry ocalało jedenastu Amerykanów. Dzięki pomocy [[Filipiny|filipińskich]] partyzantów zostali oni ewakuowani z wyspy. Masakra na Palawanie była jedną z przyczyn, dla których niedługo później amerykańskie dowództwo zdecydowało się przeprowadzić operacje ratunkowe w japońskich obozach w [[Cabanatuan]] oraz [[Los Baños]]. ''[[Masakra na Palawanie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 02:35, 13 maj 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Śródmieście – dzielnica Katowic, stanowiąca ścisłe centrum miasta. Położona jest w zespole dzielnic śródmiejskich. Jej obszar zajmuje powierzchnię 3,81 km² i w 2016 roku liczyła łącznie 24 441 mieszkańców. Jest to najbardziej zurbanizowana dzielnica Katowic, z udziałem powierzchni zabudowanej sięgającej ponad 50%. Historia Śródmieścia jest ściśle powiązana z historią miasta Katowice, wzmiankowanego po raz pierwszy w XVI wieku. Od tego czasu, zwłaszcza od XIX wieku, wraz z doprowadzeniem linii kolejowej, rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic. Zlokalizowana jest tu m.in. siedziba Sejmiku Województwa Śląskiego, Urzędu Metropolitalnego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz Urzędu Miasta Katowice, a także szeregu instytucji, w tym m.in. Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego, Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego czy rzymskokatolickiej archidiecezji katowickiej. Znajdują się tu również konsulaty kilku krajów, a także siedziby i oddziały organów administracji rządowej i samorządowej. Czytaj więcej…
Jutro
Park w Reptach – XIX-wieczny park krajobrazowy o powierzchni ok. 200 ha położony na terenie miasta Tarnowskie Góry oraz gminy Zbrosławice, którego większość obszaru wpisana została w grudniu 1966 roku do rejestru zabytków nieruchomych. Stanowi część zespołu przyrodniczo-krajobrazowego o nazwie „Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”. Tereny obecnego parku porastały w przeszłości lasy liściaste. W 1824 roku wieś Repty wraz z okolicznymi dobrami nabył hrabia Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck, zakładając na znajdującym się na północ od wsi fragmencie lasu zwierzyniec. W jego centralnej części w latach 1893–1898 wzniesiono neorenesansowy pałac, sam zwierzyniec przekształcono zaś w park w stylu angielskim. Park obejmuje dwie części rozdzielone przepływającą w kierunku północno-zachodnim rzeką Dramą. Zachowały się tu zespoły leśne buczyn, grądów i łęgów z fragmentami wilgotnych łąk i szuwarów. Na terenie parku wykazywano obecność kilkunastu gatunków roślin i zwierząt chronionych, rzadkich gatunków nietoperzy oraz licznych gatunków ptaków lęgowych. Czytaj więcej…
Pojutrze
Zamek Pieniny – ruiny średniowiecznego zamku, znajdującego się w Pieninach, w Krościenku nad Dunajcem. Warownia powstała najprawdopodobniej na początku lat 80. XIII wieku. Jej powstanie jest wiązane z osobą św. Kingi – miała ona zlecić budowę zamku, który stanowiłby schronienie dla klasztoru klarysek na wypadek zagrożenia. Księżna wraz z zakonnicami schroniły się tu podczas III najazdu Tatarów. Dalsza, XIV-wieczna historia zamku jest słabo udokumentowana. Najnowsze badania sugerują, że w XV wieku był dalej użytkowany, mimo że wśród badaczy przeważa pogląd mówiący, że w XIV wieku prawdopodobnie przestał być używany i uległ zniszczeniu podczas najazdu husytów lub wojsk Ścibora ze Ściborzyc na początku XV wieku. Budowla jest jednym z najstarszych murowanych zamków w Polsce, stanowi przykład zamku wysokogórskiego. Mogła pomieścić sto osób i kilkudziesięciu żołnierzy, była obwarowana, otoczona przez trudne do przeforsowania skały, położona na dużej wysokości, wtopiona w krajobraz i trudna do wypatrzenia przez wroga. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Dom Mikołajowski w Tarnowie – zabytkowy gotycko-renesansowy budynek znajdujący przy placu Katedralnym w Tarnowie. Powstał w XVI wieku, przez stulecia pełnił różne funkcje, był m.in. użytkowany przez duchowieństwo, mieścił siedziby szkół, Powiatowego Ośrodka Zdrowia oraz Muzeum Higieny. Od czasu konserwacji przeprowadzonej na przełomie lat 40. i 50. XX wieku mieszczą się w nim sale wystawowe tarnowskiego Muzeum Diecezjalnego. Uznawany jest za najstarszą kamienicę miasta. Dom jest przykładem budowli mieszkalnej z okresu przełomu gotyku oraz renesansu. Budowla jest dwukondygnacyjna i w pełni podpiwniczona. Skonstruowano ją na planie prostokąta o wymiarach 12,60 na 7,60 m, jest jednotraktowa o mieszanym układzie konstrukcyjnym. Budynek ma powierzchnię użytkową liczącą 97 m² przy kubaturze wynoszącej 634 m³. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Ufficio Primo – zabytkowy budynek biurowy znajdujący się przy ulicy Wspólnej 62 w Warszawie. Reprezentuje modernistyczny historyzm, nawiązuje do włoskiego renesansu. Budynek zaprojektował Marek Leykam, za konstrukcję odpowiadał J. Dowgiałło. Projekt zaprezentowano na wystawie w Zachęcie w 1950 roku. Budynek miał stanowić część planowanej dzielnicy ministerstw. Styl architektoniczny budynku stanowi syntezę zapożyczeń z różnych epok. Był elementem poszukiwań kompromisu między realizmem socjalistycznym a architekturą narodową, z zapożyczeniami treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca inspirowana była florenckimi pałacami miejskimi okresu quattrocenta z XV wieku. Architektura budynku była poddawana przez współczesnych krytyce, biurowiec uznawano za „odchylenie kosmopolityczne”. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Szarcz – jezioro położone na Pojezierzu Lubuskim w Bruździe Zbąszyńskiej, w województwie lubuskim, na północno-zachodnim krańcu wsi Pszczew. Otoczenie jeziora stanowią głównie tereny rolnicze, lasy znajdują się wyłącznie w pobliżu południowego brzegu, za skarpą linii kolejowej Międzyrzecz-Międzychód. Dno akwenu jest twarde i piaszczyste, ale jednocześnie bardzo zróżnicowane. Najgłębsze miejsca jeziora sąsiadują ze znacznymi wypłyceniami, porośniętymi roślinnością wynurzoną. Nadmiar wód odprowadzany jest niewielkim ciekiem na północ poprzez jeziora Białe, Czarne oraz Lubikowskie, aż do Warty. Jezioro zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji. Liczna zabudowa rekreacyjna zlokalizowana jest na krańcu południowo-wschodnim i zachodnim. Jezioro w całości znajduje się na obszarze Pszczewskiego Parku Krajobrazowego oraz na obszarach chronionych w ramach programu Natura 2000. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Klasztor karmelitów w Pilźnie – zespół budynków, w którego skład wchodzą kościół pw. św. Katarzyny i Barbary, budynek klasztoru oraz zabudowa gospodarcza. Klasztor w Pilźnie, zgodnie z twierdzeniami współczesnej historiografii, został założony przez Władysława Jagiełłę 2 marca 1403 roku. Kościół i klasztor ucierpiały podczas najazdu wojsk węgierskich dowodzonych przez Tomasza Tharczaya, który miał miejsce w lutym 1474 roku. Odbudował je król Zygmunt I Stary. Klasztor należał początkowo do augustianów, a od XIX wieku stanowi własność karmelitów. Klasztor oraz kościół zostały wpisane do rejestru zabytków. Zespół znajduje się w środkowej części miasta, na wschód od Rynku w Pilźnie. Teren zespołu obejmuje m.in. obszar dawnych wałów obronnych, które niegdyś otaczały miasto, a także niewielki zbiornik wodny. Czytaj więcej…