Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
wymiana cotygodniowa |
powtórzony link |
||
| (Nie pokazano 152 wersji utworzonych przez 26 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 13 maja --> [[Plik:Katowice-Śródmieście collage.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]''' – [[podział administracyjny Katowic|dzielnica]] [[Katowice|Katowic]], stanowiąca ścisłe centrum miasta. Położona jest w zespole dzielnic śródmiejskich. Jej obszar zajmuje powierzchnię 3,81 km² i w 2016 roku liczyła łącznie 24 441 mieszkańców. Jest to najbardziej zurbanizowana dzielnica Katowic, z udziałem powierzchni zabudowanej sięgającej ponad 50%. Historia Śródmieścia jest ściśle powiązana z historią miasta Katowice, wzmiankowanego po raz pierwszy w XVI wieku. Od tego czasu, zwłaszcza od XIX wieku, wraz z doprowadzeniem linii kolejowej, rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic. Zlokalizowana jest tu m.in. [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|siedziba]] [[Sejmik Województwa Śląskiego|Sejmiku Województwa Śląskiego]], Urzędu Metropolitalnego [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]] oraz [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]], a także szeregu instytucji, w tym m.in. [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego]], [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego]], [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego]] czy [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] [[Archidiecezja katowicka|archidiecezji katowickiej]]. Znajdują się tu również konsulaty kilku krajów, a także siedziby i oddziały organów administracji rządowej i samorządowej. ''[[Śródmieście (Katowice)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Okręty podwodne typu Mameli]]''' – [[Królestwo Włoch (1861–1946)|włoskie]] [[Okręt podwodny|okręty podwodne]] z okresu [[Historia powszechna (1918–1939)|dwudziestolecia międzywojennego]] oraz [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Jednostki mierzyły 64,6 metra [[Długość całkowita (statek)|długości]], 6,51 metra [[Szerokość całkowita|szerokości]] i miały [[zanurzenie]] 4,3 metra, a ich [[wyporność]] nawodna wynosiła 810 ton. Uzbrojone były w [[Działo okrętowe|działo pokładowe]] kalibru 102 mm, dwa [[Wielkokalibrowy karabin maszynowy|wielkokalibrowe karabiny maszynowe]] kalibru 13,2 mm oraz 10 [[Torpeda|torped]], wystrzeliwanych z sześciu [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni torped]] [[Kaliber broni|kalibru]] 533 mm. W latach 1925–1929 w [[Stocznia|stoczni]] Cantieri navali Tosi di Taranto w [[Tarent|Tarencie]] zbudowano cztery jednostki tego [[Typ okrętu|typu]]. Okręty weszły w skład [[Regia Marina|włoskiej marynarki]] w 1929 roku. Pełniły służbę na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]] i [[Ocean Atlantycki|Atlantyku]], biorąc udział m.in. w [[Hiszpańska wojna domowa|wojnie domowej w Hiszpanii]] oraz [[Kampania śródziemnomorska|kampanii śródziemnomorskiej]]. „[[Pier Capponi (1927)|Pier Capponi]]” został zatopiony 31 marca 1941 roku przez brytyjski okręt podwodny, zaś pozostałe trzy jednostki przetrwały wojnę i zostały wycofane ze służby w 1948 roku. ''[[Okręty podwodne typu Mameli|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 14 maja --> [[Plik:Repty park pl.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Park w Reptach]]''' – XIX-wieczny [[Park krajobrazowy#Forma założenia parkowego|park krajobrazowy]] o powierzchni ok. 200 ha położony na terenie miasta [[Tarnowskie Góry]] oraz [[Zbrosławice (gmina)|gminy Zbrosławice]], którego większość obszaru wpisana została w grudniu 1966 roku do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]] [[Zabytek nieruchomy|nieruchomych]]. Stanowi część [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy|zespołu przyrodniczo-krajobrazowego]] o nazwie [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”|„Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”]]. Tereny obecnego parku porastały w przeszłości lasy liściaste. W 1824 roku wieś [[Stare Repty|Repty]] wraz z okolicznymi dobrami nabył hrabia [[Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck]], zakładając na znajdującym się na północ od wsi fragmencie lasu [[Zwierzyniec (łowiectwo)|zwierzyniec]]. W jego centralnej części w latach 1893–1898 wzniesiono [[Pałac w Reptach|neorenesansowy pałac]], sam zwierzyniec przekształcono zaś w park w stylu angielskim. Park obejmuje dwie części rozdzielone przepływającą w kierunku północno-zachodnim rzeką [[Drama (rzeka)|Dramą]]. Zachowały się tu zespoły leśne [[Buczyna|buczyn]], [[grąd]]ów i [[Las łęgowy|łęgów]] z fragmentami wilgotnych łąk i szuwarów. Na terenie parku wykazywano obecność kilkunastu gatunków roślin i zwierząt chronionych, rzadkich gatunków [[Nietoperze|nietoperzy]] oraz licznych gatunków ptaków [[lęg]]owych. ''[[Park w Reptach|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Akainacephalus]]''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[wymieranie|wymarłego dinozaura]], [[tyreofory|tyreofora]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[ankylozaury|ankylozaurów]], odkryty w osadach [[Kreda późna|kredy górnej]], opisany w 2018 roku. Szczątki tego zwierzęcia odnaleziono na południu stanu [[Utah]] w [[Stany Zjednoczone|USA]], w skałach formacji Kaiparowits, datowanych na późny [[kampan]]. Nigdy wcześniej w tej [[formacja (geologia)|formacji]] nie znaleziono [[czaszka|czaszki]] wraz z połączonym z nią szkieletem pozaczaszkowym przedstawiciela Ankylosauridae. Randall Irmis oraz Jelle Wiersma podkreślają kompletność czaszki, wśród znalezionego szkieletu pozaczaszkowego wymieniając: znaczną część kręgosłupa z prawie kompletnym ''[[synsakrum]]'', buławę ogonową, szczątki kończyn oraz pancerza okrywającego za życia ciało zwierzęcia. Wedle autorów rodzaju bogato ornamentowana czaszka ''Akainacephalus'' przypomina pod tym względem czaszki ''[[Nodocefalozaur|Nodocephalosaurus]]''. Koniec ogona ''Akainacephalus'' wieńczyła kostna buława. Buławy takie, zbudowane z zachodzących na siebie [[kręgi ogonowe|kręgów ogonowych]] i [[Osteodermy|osteodermów]], występowały również u innych przedstawicieli Ankylosauridae. Niewykluczone, że służyły one zwierzętom jako broń w walce. Dinozaury mogły wymachiwać ogonem, a siła uderzenia wieńczącej ogon dużej buławy, takiej jak u [[ankylozaur]]a, była w stanie zmiażdżyć kość przeciwnika. ''[[Akainacephalus|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 15 maja --> [[Plik:Zamek Pieniński, ruiny.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Zamek Pieniny]]''' – [[ruiny]] [[średniowiecze|średniowiecznego]] [[zamek|zamku]], znajdującego się w [[Pieniny|Pieninach]], w [[Krościenko nad Dunajcem|Krościenku nad Dunajcem]]. [[Warownia]] powstała najprawdopodobniej na początku lat 80. XIII wieku. Jej powstanie jest wiązane z osobą [[Święta Kinga|św. Kingi]] – miała ona zlecić budowę zamku, który stanowiłby schronienie dla [[Klasztor klarysek w Starym Sączu|klasztoru klarysek]] na wypadek zagrożenia. Księżna wraz z zakonnicami schroniły się tu podczas [[III najazd mongolski na Polskę|III najazdu Tatarów]]. Dalsza, XIV-wieczna historia zamku jest słabo udokumentowana. Najnowsze badania sugerują, że w XV wieku był dalej użytkowany, mimo że wśród badaczy przeważa pogląd mówiący, że w XIV wieku prawdopodobnie przestał być używany i uległ zniszczeniu podczas najazdu [[Husytyzm|husytów]] lub wojsk [[Ścibor ze Ściborzyc|Ścibora ze Ściborzyc]] na początku XV wieku. Budowla jest jednym z najstarszych murowanych zamków w Polsce, stanowi przykład zamku wysokogórskiego. Mogła pomieścić sto osób i kilkudziesięciu żołnierzy, była obwarowana, otoczona przez trudne do przeforsowania skały, położona na dużej wysokości, wtopiona w krajobraz i trudna do wypatrzenia przez wroga. ''[[Zamek Pieniny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Szałwia łąkowa]]''' – [[Gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[Jasnotowate|jasnotowatych]]. Występuje w południowej i środkowej [[Europa|Europie]]. W [[Polska|Polsce]] jest niezbyt częsta na niżu i rzadka w niższych położeniach górskich. Rośnie zwykle w nasłonecznionych murawach i łąkach, zazwyczaj w miejscach suchych i na [[Odczyn gleby|glebie zasadowej]]. Jest długowieczną [[Bylina (botanika)|byliną]] zapylaną głównie przez [[trzmiel]]e, ale wabiącą też [[pszczoły]] oraz [[motyle]]. Wykorzystywana jest jako [[Rośliny miododajne|roślina miododajna]] i [[Rośliny ozdobne|ozdobna]], a dawniej stosowana była jako [[Rośliny lecznicze|lecznicza]] i [[przyprawa]] do aromatyzowania [[Piwo|piwa]] oraz [[Wino|wina]]. Gatunek jest rzadki i zagrożony w krajach na obrzeżach swego zasięgu. Ze względu na przemiany łąk i muraw oraz ich intensywne użytkowanie, a także silne przekształcenia roślinności na przydrożach i miedzach, gatunek zanika także na obszarach, gdzie jeszcze do niedawna był bardzo rozpowszechniony, np. w [[Słowenia|Słowenii]]. W Polsce nie jest zagrożony i nie podlega ochronie prawnej. ''[[Szałwia łąkowa|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 16 maja--> [[Plik:Dom Mikołajowski w Tarnowie - 2.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Dom Mikołajowski w Tarnowie]]''' – zabytkowy [[Gotyk|gotycko]]-[[renesans]]owy budynek znajdujący przy [[Plac Katedralny w Tarnowie|placu Katedralnym]] w [[Tarnów|Tarnowie]]. Powstał w XVI wieku, przez stulecia pełnił różne funkcje, był m.in. użytkowany przez duchowieństwo, mieścił siedziby szkół, [[Podstawowa opieka zdrowotna w Polsce|Powiatowego Ośrodka Zdrowia]] oraz Muzeum Higieny. Od czasu konserwacji przeprowadzonej na przełomie lat 40. i 50. XX wieku mieszczą się w nim sale wystawowe tarnowskiego [[Muzeum Diecezjalne w Tarnowie|Muzeum Diecezjalnego]]. Uznawany jest za najstarszą [[Kamienica (architektura)|kamienicę]] miasta. Dom jest przykładem budowli mieszkalnej z okresu przełomu [[gotyk]]u oraz [[renesans]]u. Budowla jest dwukondygnacyjna i w pełni [[Piwnica|podpiwniczona]]. Skonstruowano ją na planie prostokąta o wymiarach 12,60 na 7,60 m, jest jednotraktowa o mieszanym układzie konstrukcyjnym. Budynek ma powierzchnię użytkową liczącą 97 m² przy kubaturze wynoszącej 634 m³. ''[[Dom Mikołajowski w Tarnowie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Lincoln (seria EL)|Lincoln EL-Series]]''' – model [[samochód osobowy|samochodu osobowego]] [[full-size car|pełnowymiarowej]] [[Autosegment F|klasy luksusowej]] produkowany pod amerykańską marką [[Lincoln (marka samochodów)|Lincoln]] w latach 1948–1951. Nie miał nadanego oznaczenia modelu; określany był także jako standardowy Lincoln, w odróżnieniu od większego spokrewnionego z nim modelu [[Lincoln Cosmopolitan]]. Modele serii EL, będące następcą wywodzącej się sprzed wojny [[Lincoln H-Series|serii H]], zyskały nowoczesne jak na te czasy [[nadwozie]], z gładkimi ścianami bocznymi, bez wystających na boki błotników. Charakterystyczne tylko dla samochodów Lincoln z tych lat było umieszczenie reflektorów w chromowanych zagłębionych oprawach. Samochody Lincoln serii EL produkowano z nadwoziami: [[sedan (nadwozie)|sedan]], [[coupé]] oraz [[kabriolet]]. Napęd stanowił silnik V8 o pojemności 5,5 litra. Dzięki dobremu prowadzeniu się i mocnym silnikom, duże i luksusowe Lincolny były także używane w sporcie samochodowym, odnosząc pewne sukcesy. Samochód taki zwyciężył w pierwszym w historii wyścigu serii Strictly Stock [[NASCAR]] w 1949 toku. Ogółem wyprodukowano ponad 72 tysiące egzemplarzy samochodów serii EL. ''[[Lincoln (seria EL)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 17 maja --> [[Plik:Ufficio Primo 62 Wspolna Street Warsaw 2022 aerial.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Ufficio Primo]]''' – zabytkowy budynek biurowy znajdujący się przy [[Ulica Wspólna w Warszawie|ulicy Wspólnej]] 62 w [[Warszawa|Warszawie]]. Reprezentuje [[Modernizm (architektura)|modernistyczny]] [[Historyzm (architektura)|historyzm]], nawiązuje do włoskiego [[renesans]]u. Budynek zaprojektował [[Marek Leykam]], za konstrukcję odpowiadał J. Dowgiałło. Projekt zaprezentowano na wystawie w [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachęcie]] w 1950 roku. Budynek miał stanowić część planowanej dzielnicy ministerstw. Styl architektoniczny budynku stanowi syntezę zapożyczeń z różnych epok. Był elementem poszukiwań kompromisu między [[Realizm socjalistyczny|realizmem socjalistycznym]] a architekturą narodową, z zapożyczeniami treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca inspirowana była [[Florencja|florenckimi]] pałacami miejskimi okresu [[Quattrocento|quattrocenta]] z XV wieku. Architektura budynku była poddawana przez współczesnych krytyce, biurowiec uznawano za „odchylenie kosmopolityczne”. ''[[Ufficio Primo|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Boyd K. Packer]]''' (ur. [[10 września]] [[1924]] w [[Brigham City]], zm. [[3 lipca]] [[2015]] w [[Salt Lake City]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] przywódca religijny, pedagog oraz misjonarz. Potomek mormońskich pionierów. Pedagog, zawodowo związany z systemem edukacyjnym [[Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich|Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich]]. Od 1961 roku wchodził w skład władz naczelnych tej wspólnoty religijnej, od 1970 roku był członkiem [[Kworum Dwunastu Apostołów]]. Od 1994 do 2008 roku jego tymczasowy przewodniczący, a od 2008 roku aż do śmierci – jego stały przewodniczący. Znany z konserwatyzmu, jego poglądy na niektóre kwestie społeczne były przedmiotem wielopoziomowej krytyki. Znany z bezpośredniości i ostrego języka. Przez część środowiska naukowego, w tym niektórych uczonych będących członkami Kościoła, krytykowany za antyintelektualizm. Uważał, że badania nad mormońską historią powinny być podporządkowane teologii. Amatorski artysta, pozostawił po sobie inspirowane naturą obrazy oraz rzeźby. ''[[Boyd K. Packer|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 18 maja --> [[Plik:Jezioro Szarcz aerial 2023.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Szarcz (jezioro)|Szarcz]]''' – [[jezioro]] położone na [[Pojezierze Lubuskie|Pojezierzu Lubuskim]] w [[Bruzda Zbąszyńska|Bruździe Zbąszyńskiej]], w [[województwo lubuskie|województwie lubuskim]], na północno-zachodnim krańcu wsi [[Pszczew]]. Otoczenie jeziora stanowią głównie tereny rolnicze, lasy znajdują się wyłącznie w pobliżu południowego brzegu, za skarpą linii kolejowej [[Linia kolejowa nr 364|Międzyrzecz-Międzychód]]. Dno akwenu jest twarde i piaszczyste, ale jednocześnie bardzo zróżnicowane. Najgłębsze miejsca jeziora sąsiadują ze znacznymi wypłyceniami, porośniętymi roślinnością wynurzoną. Nadmiar wód odprowadzany jest niewielkim [[ciek]]iem na północ poprzez jeziora [[Jezioro Białe (powiat międzyrzecki)|Białe]], [[Jezioro Czarne (gmina Pszczew)|Czarne]] oraz [[Jezioro Lubikowskie|Lubikowskie]], aż do [[Warta|Warty]]. Jezioro zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji. Liczna zabudowa rekreacyjna zlokalizowana jest na krańcu południowo-wschodnim i zachodnim. Jezioro w całości znajduje się na obszarze [[Pszczewski Park Krajobrazowy|Pszczewskiego Parku Krajobrazowego]] oraz na obszarach chronionych w ramach programu [[Natura 2000]]. ''[[Szarcz (jezioro)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''''[[Day of the Tentacle]]''''' – [[komputerowa gra przygodowa]] z 1993 roku opracowana i wydana przez [[LucasArts]]. Jest to kontynuacja gry ''[[Maniac Mansion]]'' z 1987 roku. Fabuła opowiada o Bernardzie Bernoullim oraz jego znajomych Hoagie i Laverne, którzy próbują powstrzymać fioletową mackę przed przejęciem władzy nad światem. Gracz przejmuje kontrolę nad trójką bohaterów i rozwiązuje zagadki, korzystając z podróży w czasie, aby poznać różne okresy historii. Dave Grossman oraz Tim Schafer pracowali razem jako projektanci gry, po raz pierwszy będąc w takiej roli. Duet przeniósł niektóre elementy z ''Maniac Mansion'' i zrezygnował z aspektu wyboru postaci, aby uprościć produkcję. Inspiracją dla twórców gry były kreskówki [[Chuck Jones|Chucka Jonesa]] oraz [[historia Stanów Zjednoczonych]]. ''Day of the Tentacle'' była ósmą grą LucasArts, w której wykorzystano silnik [[SCUMM]]. Gra zdobyła uznanie krytyków i sukces komercyjny. Krytycy w swych recenzjach skupili się na kreskówkowej oprawie graficznej oraz elementach komediowych. ''Day of the Tentacle'' pojawia się na listach najlepszych gier. Wersja zremasterowana ''Day of the Tentacle'' została opracowana przez studio Schafera [[Double Fine Productions]] i została wydana w 2016 roku. ''[[Day of the Tentacle|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 19 maja --> [[Plik:Pilzno A-391 klasztor karmelitów.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Klasztor karmelitów w Pilźnie]]''' – zespół budynków, w którego skład wchodzą kościół pw. św. Katarzyny i Barbary, budynek klasztoru oraz zabudowa gospodarcza. Klasztor w Pilźnie, zgodnie z twierdzeniami współczesnej [[Historiografia|historiografii]], został założony przez [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełłę]] 2 marca 1403 roku. Kościół i klasztor ucierpiały podczas najazdu wojsk węgierskich dowodzonych przez [[Tomasz Tharczay|Tomasza Tharczaya]], który miał miejsce w lutym 1474 roku. Odbudował je król [[Zygmunt I Stary]]. Klasztor należał początkowo do [[Augustianie|augustianów]], a od XIX wieku stanowi własność [[Karmelici|karmelitów]]. Klasztor oraz kościół zostały wpisane do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]]. Zespół znajduje się w środkowej części miasta, na wschód od Rynku w [[Pilzno (Polska)|Pilźnie]]. Teren zespołu obejmuje m.in. obszar dawnych wałów obronnych, które niegdyś otaczały miasto, a także niewielki [[zbiornik wodny]]. ''[[Klasztor karmelitów w Pilźnie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Rugby union na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1920]]''' – było [[Rugby union na letnich igrzyskach olimpijskich|trzecią edycją]] olimpijskich zawodów w [[rugby union]] w historii, a do rywalizacji przystąpiły ostatecznie dwa zespoły. Jedyne spotkanie rozegrane zostało 5 września 1920 roku na głównej arenie igrzysk, [[Stadion Olimpijski w Antwerpii|Stadionie Olimpijskim]]. Zgodnie z ówczesnymi [[Rugby union#Zdobywanie punktów|zasadami gry]] podczas tych zawodów [[Podwyższenie (rugby)|podwyższenie]] warte były dwa punkty, dropgol cztery, zaś [[Przyłożenie (rugby)|przyłożenie]] oraz inne kopy na bramkę trzy. Wyraźne zwycięstwo nad faworyzowanymi [[Reprezentacja Francji w rugby union mężczyzn|Francuzami]] odnieśli [[Reprezentacja Stanów Zjednoczonych w rugby union mężczyzn|reprezentanci Stanów Zjednoczonych]]. Amerykanie zaskoczyli faworyzowanych Francuzów animuszem w ataku oraz precyzją gry obronnej zwyciężając ostatecznie 8–0. Reprezentacja USA złożona była w większości ze studentów kalifornijskich uniwersytetów, a zawodnicy francuscy związani byli natomiast z paryskimi klubami. ''[[Rugby union na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1920|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 02:35, 13 maj 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Śródmieście – dzielnica Katowic, stanowiąca ścisłe centrum miasta. Położona jest w zespole dzielnic śródmiejskich. Jej obszar zajmuje powierzchnię 3,81 km² i w 2016 roku liczyła łącznie 24 441 mieszkańców. Jest to najbardziej zurbanizowana dzielnica Katowic, z udziałem powierzchni zabudowanej sięgającej ponad 50%. Historia Śródmieścia jest ściśle powiązana z historią miasta Katowice, wzmiankowanego po raz pierwszy w XVI wieku. Od tego czasu, zwłaszcza od XIX wieku, wraz z doprowadzeniem linii kolejowej, rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic. Zlokalizowana jest tu m.in. siedziba Sejmiku Województwa Śląskiego, Urzędu Metropolitalnego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz Urzędu Miasta Katowice, a także szeregu instytucji, w tym m.in. Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego, Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego czy rzymskokatolickiej archidiecezji katowickiej. Znajdują się tu również konsulaty kilku krajów, a także siedziby i oddziały organów administracji rządowej i samorządowej. Czytaj więcej…
Jutro
Park w Reptach – XIX-wieczny park krajobrazowy o powierzchni ok. 200 ha położony na terenie miasta Tarnowskie Góry oraz gminy Zbrosławice, którego większość obszaru wpisana została w grudniu 1966 roku do rejestru zabytków nieruchomych. Stanowi część zespołu przyrodniczo-krajobrazowego o nazwie „Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”. Tereny obecnego parku porastały w przeszłości lasy liściaste. W 1824 roku wieś Repty wraz z okolicznymi dobrami nabył hrabia Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck, zakładając na znajdującym się na północ od wsi fragmencie lasu zwierzyniec. W jego centralnej części w latach 1893–1898 wzniesiono neorenesansowy pałac, sam zwierzyniec przekształcono zaś w park w stylu angielskim. Park obejmuje dwie części rozdzielone przepływającą w kierunku północno-zachodnim rzeką Dramą. Zachowały się tu zespoły leśne buczyn, grądów i łęgów z fragmentami wilgotnych łąk i szuwarów. Na terenie parku wykazywano obecność kilkunastu gatunków roślin i zwierząt chronionych, rzadkich gatunków nietoperzy oraz licznych gatunków ptaków lęgowych. Czytaj więcej…
Pojutrze
Zamek Pieniny – ruiny średniowiecznego zamku, znajdującego się w Pieninach, w Krościenku nad Dunajcem. Warownia powstała najprawdopodobniej na początku lat 80. XIII wieku. Jej powstanie jest wiązane z osobą św. Kingi – miała ona zlecić budowę zamku, który stanowiłby schronienie dla klasztoru klarysek na wypadek zagrożenia. Księżna wraz z zakonnicami schroniły się tu podczas III najazdu Tatarów. Dalsza, XIV-wieczna historia zamku jest słabo udokumentowana. Najnowsze badania sugerują, że w XV wieku był dalej użytkowany, mimo że wśród badaczy przeważa pogląd mówiący, że w XIV wieku prawdopodobnie przestał być używany i uległ zniszczeniu podczas najazdu husytów lub wojsk Ścibora ze Ściborzyc na początku XV wieku. Budowla jest jednym z najstarszych murowanych zamków w Polsce, stanowi przykład zamku wysokogórskiego. Mogła pomieścić sto osób i kilkudziesięciu żołnierzy, była obwarowana, otoczona przez trudne do przeforsowania skały, położona na dużej wysokości, wtopiona w krajobraz i trudna do wypatrzenia przez wroga. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Dom Mikołajowski w Tarnowie – zabytkowy gotycko-renesansowy budynek znajdujący przy placu Katedralnym w Tarnowie. Powstał w XVI wieku, przez stulecia pełnił różne funkcje, był m.in. użytkowany przez duchowieństwo, mieścił siedziby szkół, Powiatowego Ośrodka Zdrowia oraz Muzeum Higieny. Od czasu konserwacji przeprowadzonej na przełomie lat 40. i 50. XX wieku mieszczą się w nim sale wystawowe tarnowskiego Muzeum Diecezjalnego. Uznawany jest za najstarszą kamienicę miasta. Dom jest przykładem budowli mieszkalnej z okresu przełomu gotyku oraz renesansu. Budowla jest dwukondygnacyjna i w pełni podpiwniczona. Skonstruowano ją na planie prostokąta o wymiarach 12,60 na 7,60 m, jest jednotraktowa o mieszanym układzie konstrukcyjnym. Budynek ma powierzchnię użytkową liczącą 97 m² przy kubaturze wynoszącej 634 m³. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Ufficio Primo – zabytkowy budynek biurowy znajdujący się przy ulicy Wspólnej 62 w Warszawie. Reprezentuje modernistyczny historyzm, nawiązuje do włoskiego renesansu. Budynek zaprojektował Marek Leykam, za konstrukcję odpowiadał J. Dowgiałło. Projekt zaprezentowano na wystawie w Zachęcie w 1950 roku. Budynek miał stanowić część planowanej dzielnicy ministerstw. Styl architektoniczny budynku stanowi syntezę zapożyczeń z różnych epok. Był elementem poszukiwań kompromisu między realizmem socjalistycznym a architekturą narodową, z zapożyczeniami treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca inspirowana była florenckimi pałacami miejskimi okresu quattrocenta z XV wieku. Architektura budynku była poddawana przez współczesnych krytyce, biurowiec uznawano za „odchylenie kosmopolityczne”. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Szarcz – jezioro położone na Pojezierzu Lubuskim w Bruździe Zbąszyńskiej, w województwie lubuskim, na północno-zachodnim krańcu wsi Pszczew. Otoczenie jeziora stanowią głównie tereny rolnicze, lasy znajdują się wyłącznie w pobliżu południowego brzegu, za skarpą linii kolejowej Międzyrzecz-Międzychód. Dno akwenu jest twarde i piaszczyste, ale jednocześnie bardzo zróżnicowane. Najgłębsze miejsca jeziora sąsiadują ze znacznymi wypłyceniami, porośniętymi roślinnością wynurzoną. Nadmiar wód odprowadzany jest niewielkim ciekiem na północ poprzez jeziora Białe, Czarne oraz Lubikowskie, aż do Warty. Jezioro zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji. Liczna zabudowa rekreacyjna zlokalizowana jest na krańcu południowo-wschodnim i zachodnim. Jezioro w całości znajduje się na obszarze Pszczewskiego Parku Krajobrazowego oraz na obszarach chronionych w ramach programu Natura 2000. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Klasztor karmelitów w Pilźnie – zespół budynków, w którego skład wchodzą kościół pw. św. Katarzyny i Barbary, budynek klasztoru oraz zabudowa gospodarcza. Klasztor w Pilźnie, zgodnie z twierdzeniami współczesnej historiografii, został założony przez Władysława Jagiełłę 2 marca 1403 roku. Kościół i klasztor ucierpiały podczas najazdu wojsk węgierskich dowodzonych przez Tomasza Tharczaya, który miał miejsce w lutym 1474 roku. Odbudował je król Zygmunt I Stary. Klasztor należał początkowo do augustianów, a od XIX wieku stanowi własność karmelitów. Klasztor oraz kościół zostały wpisane do rejestru zabytków. Zespół znajduje się w środkowej części miasta, na wschód od Rynku w Pilźnie. Teren zespołu obejmuje m.in. obszar dawnych wałów obronnych, które niegdyś otaczały miasto, a także niewielki zbiornik wodny. Czytaj więcej…