Szablon:Dobry artykuł: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne techniczne |
powtórzony link |
||
| (Nie pokazano 170 wersji utworzonych przez 27 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
<includeonly>{{#switch:{{#timel:N|{{{data|}}}}} |
||
|1=<!--Propozycja na poniedziałek |
|1=<!--Propozycja na poniedziałek 13 maja --> [[Plik:Katowice-Śródmieście collage.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Śródmieście (Katowice)|Śródmieście]]''' – [[podział administracyjny Katowic|dzielnica]] [[Katowice|Katowic]], stanowiąca ścisłe centrum miasta. Położona jest w zespole dzielnic śródmiejskich. Jej obszar zajmuje powierzchnię 3,81 km² i w 2016 roku liczyła łącznie 24 441 mieszkańców. Jest to najbardziej zurbanizowana dzielnica Katowic, z udziałem powierzchni zabudowanej sięgającej ponad 50%. Historia Śródmieścia jest ściśle powiązana z historią miasta Katowice, wzmiankowanego po raz pierwszy w XVI wieku. Od tego czasu, zwłaszcza od XIX wieku, wraz z doprowadzeniem linii kolejowej, rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic. Zlokalizowana jest tu m.in. [[Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach|siedziba]] [[Sejmik Województwa Śląskiego|Sejmiku Województwa Śląskiego]], Urzędu Metropolitalnego [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]] oraz [[Urząd Miasta Katowice|Urzędu Miasta Katowice]], a także szeregu instytucji, w tym m.in. [[Uniwersytet Śląski w Katowicach|Uniwersytetu Śląskiego]], [[Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach|Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego]], [[Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach|Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego]] czy [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] [[Archidiecezja katowicka|archidiecezji katowickiej]]. Znajdują się tu również konsulaty kilku krajów, a także siedziby i oddziały organów administracji rządowej i samorządowej. ''[[Śródmieście (Katowice)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Rodzina Smithów]]''' – [[Stany Zjednoczone|amerykańska]] rodzina, kluczowa dla historii [[Ruch świętych w dniach ostatnich|ruchu świętych w dniach ostatnich]], okresowo aktywna również w polityce Stanów Zjednoczonych. Pochodząca z [[Anglia|Anglii]], osiadła w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]] w pierwszej połowie XVII wieku. Znana jest głównie dzięki działalności [[Joseph Smith|Josepha Smitha juniora]] oraz z przywódczej roli w wywodzących się od niego ruchach religijnych. Na przestrzeni dekad członkowie rodziny zasiadali w amerykańskich parlamentach stanowych w [[Massachusetts]], [[Illinois]] oraz [[Utah]], a Joseph Smith był pierwszym w historii kandydatem na [[Prezydent Stanów Zjednoczonych |prezydenta Stanów Zjednoczonych]], który został zamordowany podczas kampanii prezydenckiej. Szczególna rola Smithów w ruchu świętych w dniach ostatnich znalazła odzwierciedlenie w mormońskiej sztuce, literaturze i kulturze popularnej. Ocenia się, że na świecie żyje od 40 do 50 tysięcy osób, które swoje korzenie wywodzą od rodziny Smithów. ''[[Rodzina Smithów|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|2=<!--Propozycja na wtorek |
|2=<!--Propozycja na wtorek 14 maja --> [[Plik:Repty park pl.jpg|right|100px]] |
||
'''[[Park w Reptach]]''' – XIX-wieczny [[Park krajobrazowy#Forma założenia parkowego|park krajobrazowy]] o powierzchni ok. 200 ha położony na terenie miasta [[Tarnowskie Góry]] oraz [[Zbrosławice (gmina)|gminy Zbrosławice]], którego większość obszaru wpisana została w grudniu 1966 roku do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]] [[Zabytek nieruchomy|nieruchomych]]. Stanowi część [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy|zespołu przyrodniczo-krajobrazowego]] o nazwie [[Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”|„Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”]]. Tereny obecnego parku porastały w przeszłości lasy liściaste. W 1824 roku wieś [[Stare Repty|Repty]] wraz z okolicznymi dobrami nabył hrabia [[Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck]], zakładając na znajdującym się na północ od wsi fragmencie lasu [[Zwierzyniec (łowiectwo)|zwierzyniec]]. W jego centralnej części w latach 1893–1898 wzniesiono [[Pałac w Reptach|neorenesansowy pałac]], sam zwierzyniec przekształcono zaś w park w stylu angielskim. Park obejmuje dwie części rozdzielone przepływającą w kierunku północno-zachodnim rzeką [[Drama (rzeka)|Dramą]]. Zachowały się tu zespoły leśne [[Buczyna|buczyn]], [[grąd]]ów i [[Las łęgowy|łęgów]] z fragmentami wilgotnych łąk i szuwarów. Na terenie parku wykazywano obecność kilkunastu gatunków roślin i zwierząt chronionych, rzadkich gatunków [[Nietoperze|nietoperzy]] oraz licznych gatunków ptaków [[lęg]]owych. ''[[Park w Reptach|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Krążownik rakietowy]]''' – klasa współczesnych dużych [[okręt]]ów o silnym uzbrojeniu, którego główny element stanowią [[pocisk rakietowy|pociski rakietowe]], jedyna podklasa [[krążownik]]ów używana w XXI wieku. Stanowią jako klasa największe i najsilniejsze okręty bojowe budowane w okresie powojennym po [[okręt lotniczy|okrętach lotniczych]] i desantowych. Krążowniki rakietowe stanowią kolejną generację istniejącej od XIX wieku klasy krążowników. Pojawiły się w czasach [[zimna wojna|zimnej wojny]], pod koniec [[lata 50. XX wieku|lat 50.]] XX wieku, najpierw w postaci przebudowanych krążowników klasycznych, a następnie specjalnie budowanych okrętów. Mogą mieć napęd klasyczny lub [[Okrętowy napęd jądrowy|atomowy]]. W zależności od koncepcji obowiązującej w danej flocie, służyły przede wszystkim do obrony przeciwlotniczej lub przeciwpodwodnej zespołów floty, albo rzadziej do zwalczania rakietami okrętów nawodnych. Podstawowe ich uzbrojenie stanowiły pociski przeciwlotnicze średniego lub dalekiego zasięgu albo pociski przeciwokrętowe dalekiego zasięgu, a także [[rakietotorpeda|rakietotorpedy]]. Nowsze okręty tej klasy dysponują silnym uniwersalnym uzbrojeniem do zwalczania różnych typów zagrożeń, chociaż dominujące jest uzbrojenie przeciwlotnicze, a od XXI wieku także przeciwrakietowe. Artyleria odgrywa natomiast w ich uzbrojeniu niewielką rolę. Krążowniki rakietowe budowane były przede wszystkim w USA i ZSRR i pozostają dalej na uzbrojeniu w XXI wieku. ''[[Krążownik rakietowy|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|3=<!--Propozycja na środę |
|3=<!--Propozycja na środę 15 maja --> [[Plik:Zamek Pieniński, ruiny.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Zamek Pieniny]]''' – [[ruiny]] [[średniowiecze|średniowiecznego]] [[zamek|zamku]], znajdującego się w [[Pieniny|Pieninach]], w [[Krościenko nad Dunajcem|Krościenku nad Dunajcem]]. [[Warownia]] powstała najprawdopodobniej na początku lat 80. XIII wieku. Jej powstanie jest wiązane z osobą [[Święta Kinga|św. Kingi]] – miała ona zlecić budowę zamku, który stanowiłby schronienie dla [[Klasztor klarysek w Starym Sączu|klasztoru klarysek]] na wypadek zagrożenia. Księżna wraz z zakonnicami schroniły się tu podczas [[III najazd mongolski na Polskę|III najazdu Tatarów]]. Dalsza, XIV-wieczna historia zamku jest słabo udokumentowana. Najnowsze badania sugerują, że w XV wieku był dalej użytkowany, mimo że wśród badaczy przeważa pogląd mówiący, że w XIV wieku prawdopodobnie przestał być używany i uległ zniszczeniu podczas najazdu [[Husytyzm|husytów]] lub wojsk [[Ścibor ze Ściborzyc|Ścibora ze Ściborzyc]] na początku XV wieku. Budowla jest jednym z najstarszych murowanych zamków w Polsce, stanowi przykład zamku wysokogórskiego. Mogła pomieścić sto osób i kilkudziesięciu żołnierzy, była obwarowana, otoczona przez trudne do przeforsowania skały, położona na dużej wysokości, wtopiona w krajobraz i trudna do wypatrzenia przez wroga. ''[[Zamek Pieniny|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Regaliceratops]]''' – [[wymieranie|wymarły]] [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[dinozaury|dinozaura]], [[ceratopsy|ceratopsa]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[ceratopsy (rodzina)|Ceratopsidae]]. Był dużym czworonożnym roślinożercą o czaszce bogato ornamentowanej. Pozostałości należące do nieznanego wcześniej nauce rodzaju dinozaura znaleziono na północnym zachodzie [[Alberta|Alberty]], 164 km na południe od [[Calgary]]. Spoczywały pośród skał formacji St. Mary River datowanych na [[mastrycht]], na samym stropie. ''Regaliceratops'' okazał się zaawansowanym [[ewolucja biologiczna|ewolucyjnie]] przedstawicielem Chasmosaurinae, przedstawicielem plemienia Triceratopsini. Do jego najbliższych krewnych zaliczali się wcześniejszy ''[[Anchiceratops]]'' oraz sławny ''[[Triceratops]]''. Autorzy jego opisu wskazują również cechy bardziej charakterystyczne dla drugiej podrodziny Ceratopsidae, [[Centrozaury|Centrosaurinae]]. Podobieństwa do centrozaurynów zdają się jednak powierzchowne. Opisaną mozaikę cech interpretują jako wyraz [[konwergencja (biologia)|konwergencji]]. ''[[Regaliceratops|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|4=<!--Propozycja na czwartek |
|4=<!--Propozycja na czwartek 16 maja--> [[Plik:Dom Mikołajowski w Tarnowie - 2.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Dom Mikołajowski w Tarnowie]]''' – zabytkowy [[Gotyk|gotycko]]-[[renesans]]owy budynek znajdujący przy [[Plac Katedralny w Tarnowie|placu Katedralnym]] w [[Tarnów|Tarnowie]]. Powstał w XVI wieku, przez stulecia pełnił różne funkcje, był m.in. użytkowany przez duchowieństwo, mieścił siedziby szkół, [[Podstawowa opieka zdrowotna w Polsce|Powiatowego Ośrodka Zdrowia]] oraz Muzeum Higieny. Od czasu konserwacji przeprowadzonej na przełomie lat 40. i 50. XX wieku mieszczą się w nim sale wystawowe tarnowskiego [[Muzeum Diecezjalne w Tarnowie|Muzeum Diecezjalnego]]. Uznawany jest za najstarszą [[Kamienica (architektura)|kamienicę]] miasta. Dom jest przykładem budowli mieszkalnej z okresu przełomu [[gotyk]]u oraz [[renesans]]u. Budowla jest dwukondygnacyjna i w pełni [[Piwnica|podpiwniczona]]. Skonstruowano ją na planie prostokąta o wymiarach 12,60 na 7,60 m, jest jednotraktowa o mieszanym układzie konstrukcyjnym. Budynek ma powierzchnię użytkową liczącą 97 m² przy kubaturze wynoszącej 634 m³. ''[[Dom Mikołajowski w Tarnowie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[SG-1000]]''' – [[konsola gier wideo]] wydana w 1983 roku przez [[Sega|Segę]]. Była to pierwsza próba wejścia Segi na rynek domowy. Premiera konsoli odbyła się w tym samym dniu, co premiera [[Nintendo Entertainment System]] przedsiębiorstwa [[Nintendo]]. Sega udostępniła konsolę na rynku w kilku wariantach: poza pierwotnym modelem została wydana również jako komputer SC-3000 oraz lekko zmodyfikowana wersja (np. [[dżojstik]] zastąpiono [[gamepad]]ami) SG-1000 II. Ze względu na konkurencję ze strony Nintendo Entertainment System, SG-1000 nie odniosła sukcesu rynkowego, mimo wydanych na nią [[Port (oprogramowanie)|portów]] [[automat do gry|gier arcade]], takich jak ''[[Galaga]]''. Sega Mark III, pierwotnie planowana trzecia wersja konsoli – wyposażona m.in. w nowy chip odpowiedzialny za grafikę i zawierająca własną bibliotekę gier – choć była wstecznie kompatybilna z grami z SG-100 – została później wydana na zachodzie jako [[Sega Master System]]. ''[[SG-1000|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|5=<!--Propozycja na piątek |
|5=<!--Propozycja na piątek 17 maja --> [[Plik:Ufficio Primo 62 Wspolna Street Warsaw 2022 aerial.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Ufficio Primo]]''' – zabytkowy budynek biurowy znajdujący się przy [[Ulica Wspólna w Warszawie|ulicy Wspólnej]] 62 w [[Warszawa|Warszawie]]. Reprezentuje [[Modernizm (architektura)|modernistyczny]] [[Historyzm (architektura)|historyzm]], nawiązuje do włoskiego [[renesans]]u. Budynek zaprojektował [[Marek Leykam]], za konstrukcję odpowiadał J. Dowgiałło. Projekt zaprezentowano na wystawie w [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachęcie]] w 1950 roku. Budynek miał stanowić część planowanej dzielnicy ministerstw. Styl architektoniczny budynku stanowi syntezę zapożyczeń z różnych epok. Był elementem poszukiwań kompromisu między [[Realizm socjalistyczny|realizmem socjalistycznym]] a architekturą narodową, z zapożyczeniami treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca inspirowana była [[Florencja|florenckimi]] pałacami miejskimi okresu [[Quattrocento|quattrocenta]] z XV wieku. Architektura budynku była poddawana przez współczesnych krytyce, biurowiec uznawano za „odchylenie kosmopolityczne”. ''[[Ufficio Primo|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Che gelida manina]]''' – [[tenor]]owa [[aria]] z I [[Akt (teatr)|aktu]] opery ''[[Cyganeria (opera Giacoma Pucciniego)|Cyganeria]]'' [[Giacomo Puccini|Giacoma Pucciniego]], do której [[libretto]] napisali Luigi Illica oraz Giuseppe Giacosa. Utwór składa się z trzech muzycznie odrębnych części, którym brakuje balansu tonalnego, ale są one spójne jako całość. Aria przypisana jest do roli Rodolfa, postaci należącej do paryskiej [[Bohema|bohemy]]. Pierwszy tę rolę w czasie światowej [[Prapremiera|prapremiery]] ''Cyganerii'' zaśpiewał Evan Gorga 1 lutego 1896 roku. Aria jest najbardziej znanym utworem z tej opery i należy do podstawowego repertuaru tenorowego na świecie. W trakcie arii Rodolfo wyznaje Mimì, że pracuje jako poeta i nie ma pieniędzy, ale marzy o lepszym życiu. Na koniec prosi ją, aby powiedziała coś o sobie. ''Cyganeria'' to jedna z najpopularniejszych oper, a ''Che gelida manina'', będąca najbardziej znaną arią tenorową opery, jest w konsekwencji jedną z najczęściej nagrywanych arii tenorów. W latach 1900–1980 prawie 500 tenorów nagrało tę arię w co najmniej siedmiu różnych językach. ''[[Che gelida manina|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|6=<!--Propozycja na sobotę |
|6=<!--Propozycja na sobotę 18 maja --> [[Plik:Jezioro Szarcz aerial 2023.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Szarcz (jezioro)|Szarcz]]''' – [[jezioro]] położone na [[Pojezierze Lubuskie|Pojezierzu Lubuskim]] w [[Bruzda Zbąszyńska|Bruździe Zbąszyńskiej]], w [[województwo lubuskie|województwie lubuskim]], na północno-zachodnim krańcu wsi [[Pszczew]]. Otoczenie jeziora stanowią głównie tereny rolnicze, lasy znajdują się wyłącznie w pobliżu południowego brzegu, za skarpą linii kolejowej [[Linia kolejowa nr 364|Międzyrzecz-Międzychód]]. Dno akwenu jest twarde i piaszczyste, ale jednocześnie bardzo zróżnicowane. Najgłębsze miejsca jeziora sąsiadują ze znacznymi wypłyceniami, porośniętymi roślinnością wynurzoną. Nadmiar wód odprowadzany jest niewielkim [[ciek]]iem na północ poprzez jeziora [[Jezioro Białe (powiat międzyrzecki)|Białe]], [[Jezioro Czarne (gmina Pszczew)|Czarne]] oraz [[Jezioro Lubikowskie|Lubikowskie]], aż do [[Warta|Warty]]. Jezioro zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji. Liczna zabudowa rekreacyjna zlokalizowana jest na krańcu południowo-wschodnim i zachodnim. Jezioro w całości znajduje się na obszarze [[Pszczewski Park Krajobrazowy|Pszczewskiego Parku Krajobrazowego]] oraz na obszarach chronionych w ramach programu [[Natura 2000]]. ''[[Szarcz (jezioro)|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rogaczach]]''' – [[Prawosławie|prawosławna]] [[Cerkiew (budynek)|cerkiew]] [[Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rogaczach|parafialna]] w [[Rogacze (powiat siemiatycki)|Rogaczach]]. Należy do [[Dekanat Kleszczele|dekanatu Kleszczele]] [[Diecezja warszawsko-bielska|diecezji warszawsko-bielskiej]] [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny|Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego]]. Cerkiew prawosławna w Rogaczach z pewnością istniała na początku XVII wieku. W XVIII wieku z fundacji Jerzego Matuszewicza na miejscu starszej, już bardzo zniszczonej świątyni wzniesiono nową cerkiew unicką. W 1839 roku cerkiew w Rogaczach, na mocy postanowień [[Synod połocki|synodu połockiego]], została administracyjnie włączona do [[Rosyjski Kościół Prawosławny|Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego]]. Świątynia stała się po tej dacie ośrodkiem kultu św. [[Antoni Pieczerski|Antoniego Pieczerskiego]]. W 1872 roku budynek został całkowicie zniszczony wskutek pożaru. Na miejsce spalonej cerkwi przeniesiona została świątynia odkupiona od [[Parafia Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Dubinach|parafii w Dubinach]]. W 1940 roku w świątyni w Rogaczach urządzony został drugi ołtarz pod wezwaniem św. Antoniego Pieczerskiego. Cztery lata później obiekt poważnie ucierpiał na skutek ostrzału artyleryjskiego. Po wojnie budowla była kilkakrotnie odnawiana. Gruntowny remont przeszła na początku XXI wieku. ''[[Cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Rogaczach|Czytaj więcej…]]'' |
|||
|7=<!--Propozycja na niedzielę |
|7=<!--Propozycja na niedzielę 19 maja --> [[Plik:Pilzno A-391 klasztor karmelitów.jpg|100px|right]] |
||
'''[[Klasztor karmelitów w Pilźnie]]''' – zespół budynków, w którego skład wchodzą kościół pw. św. Katarzyny i Barbary, budynek klasztoru oraz zabudowa gospodarcza. Klasztor w Pilźnie, zgodnie z twierdzeniami współczesnej [[Historiografia|historiografii]], został założony przez [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełłę]] 2 marca 1403 roku. Kościół i klasztor ucierpiały podczas najazdu wojsk węgierskich dowodzonych przez [[Tomasz Tharczay|Tomasza Tharczaya]], który miał miejsce w lutym 1474 roku. Odbudował je król [[Zygmunt I Stary]]. Klasztor należał początkowo do [[Augustianie|augustianów]], a od XIX wieku stanowi własność [[Karmelici|karmelitów]]. Klasztor oraz kościół zostały wpisane do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]]. Zespół znajduje się w środkowej części miasta, na wschód od Rynku w [[Pilzno (Polska)|Pilźnie]]. Teren zespołu obejmuje m.in. obszar dawnych wałów obronnych, które niegdyś otaczały miasto, a także niewielki [[zbiornik wodny]]. ''[[Klasztor karmelitów w Pilźnie|Czytaj więcej…]]'' |
|||
'''[[Legion ulicy]]''' – [[polska|polski]] czarno-biały [[dramat filmowy]] z 1932 roku w reżyserii [[Aleksander Ford|Aleksandra Forda]] na podstawie scenariusza Maksymiliana Emmera oraz Andrzeja Wolicy. Produkcja przedstawia losy nastoletniego Józka. Chłopak podejmuje pracę gazeciarza, aby pomóc matce, która uległa wypadkowi. W odróżnieniu od większości ówczesnych [[Kinematografia polska|produkcji polskich]], odrzucających realizm i codzienność, Aleksander Ford podjął temat bliski życiu i polskiej rzeczywistości. Tematyka oraz nowatorskie metody realizatorskie przyniosły ''Legionowi ulicy'' pozytywne recenzje krytyki i entuzjastyczne przyjęcie przez publiczność. Dziennikarze rozwodzili się szeroko nad stroną techniczną dzieła Forda. Według [[Stefania Zahorska|Stefanii Zahorskiej]] fabuła nie odznaczała się zbytnim zdramatyzowaniem, jednak sama ilustracja życia codziennego gazeciarzy wzbogaca opowieść. Recenzenci pochlebnie odnosili się do gry aktorskiej, szczególnie głównych bohaterów oraz młodych statystów. ''Legion ulicy'' otrzymał złoty medal jako najlepszy film 1932 roku od czytelników tygodnika ''Kino''. Kopie filmu zaginęły w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. ''[[Legion ulicy|Czytaj więcej…]]'' |
|||
}} |
}} |
||
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
<div style="text-align:right; margin-top:5px;">''[[Wikipedia:Dobre Artykuły|Inne Dobre Artykuły]] • [[Pomoc:Styl – poradnik dla autorów|Jak pisać w stylu encyklopedycznym?]]''</div></includeonly><noinclude>{{dokumentacja|zawartość= |
||
Wersja z 02:35, 13 maj 2024
Dokumentacja szablonu
[]
Dzisiaj
Śródmieście – dzielnica Katowic, stanowiąca ścisłe centrum miasta. Położona jest w zespole dzielnic śródmiejskich. Jej obszar zajmuje powierzchnię 3,81 km² i w 2016 roku liczyła łącznie 24 441 mieszkańców. Jest to najbardziej zurbanizowana dzielnica Katowic, z udziałem powierzchni zabudowanej sięgającej ponad 50%. Historia Śródmieścia jest ściśle powiązana z historią miasta Katowice, wzmiankowanego po raz pierwszy w XVI wieku. Od tego czasu, zwłaszcza od XIX wieku, wraz z doprowadzeniem linii kolejowej, rozwojem przemysłu i inkorporacją sąsiednich miejscowości Śródmieście przekształciło się w centrum administracyjno-usługowe Katowic. Zlokalizowana jest tu m.in. siedziba Sejmiku Województwa Śląskiego, Urzędu Metropolitalnego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz Urzędu Miasta Katowice, a także szeregu instytucji, w tym m.in. Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego, Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego czy rzymskokatolickiej archidiecezji katowickiej. Znajdują się tu również konsulaty kilku krajów, a także siedziby i oddziały organów administracji rządowej i samorządowej. Czytaj więcej…
Jutro
Park w Reptach – XIX-wieczny park krajobrazowy o powierzchni ok. 200 ha położony na terenie miasta Tarnowskie Góry oraz gminy Zbrosławice, którego większość obszaru wpisana została w grudniu 1966 roku do rejestru zabytków nieruchomych. Stanowi część zespołu przyrodniczo-krajobrazowego o nazwie „Park w Reptach i dolina rzeki Dramy”. Tereny obecnego parku porastały w przeszłości lasy liściaste. W 1824 roku wieś Repty wraz z okolicznymi dobrami nabył hrabia Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck, zakładając na znajdującym się na północ od wsi fragmencie lasu zwierzyniec. W jego centralnej części w latach 1893–1898 wzniesiono neorenesansowy pałac, sam zwierzyniec przekształcono zaś w park w stylu angielskim. Park obejmuje dwie części rozdzielone przepływającą w kierunku północno-zachodnim rzeką Dramą. Zachowały się tu zespoły leśne buczyn, grądów i łęgów z fragmentami wilgotnych łąk i szuwarów. Na terenie parku wykazywano obecność kilkunastu gatunków roślin i zwierząt chronionych, rzadkich gatunków nietoperzy oraz licznych gatunków ptaków lęgowych. Czytaj więcej…
Pojutrze
Zamek Pieniny – ruiny średniowiecznego zamku, znajdującego się w Pieninach, w Krościenku nad Dunajcem. Warownia powstała najprawdopodobniej na początku lat 80. XIII wieku. Jej powstanie jest wiązane z osobą św. Kingi – miała ona zlecić budowę zamku, który stanowiłby schronienie dla klasztoru klarysek na wypadek zagrożenia. Księżna wraz z zakonnicami schroniły się tu podczas III najazdu Tatarów. Dalsza, XIV-wieczna historia zamku jest słabo udokumentowana. Najnowsze badania sugerują, że w XV wieku był dalej użytkowany, mimo że wśród badaczy przeważa pogląd mówiący, że w XIV wieku prawdopodobnie przestał być używany i uległ zniszczeniu podczas najazdu husytów lub wojsk Ścibora ze Ściborzyc na początku XV wieku. Budowla jest jednym z najstarszych murowanych zamków w Polsce, stanowi przykład zamku wysokogórskiego. Mogła pomieścić sto osób i kilkudziesięciu żołnierzy, była obwarowana, otoczona przez trudne do przeforsowania skały, położona na dużej wysokości, wtopiona w krajobraz i trudna do wypatrzenia przez wroga. Czytaj więcej…
Za 3 dni
Dom Mikołajowski w Tarnowie – zabytkowy gotycko-renesansowy budynek znajdujący przy placu Katedralnym w Tarnowie. Powstał w XVI wieku, przez stulecia pełnił różne funkcje, był m.in. użytkowany przez duchowieństwo, mieścił siedziby szkół, Powiatowego Ośrodka Zdrowia oraz Muzeum Higieny. Od czasu konserwacji przeprowadzonej na przełomie lat 40. i 50. XX wieku mieszczą się w nim sale wystawowe tarnowskiego Muzeum Diecezjalnego. Uznawany jest za najstarszą kamienicę miasta. Dom jest przykładem budowli mieszkalnej z okresu przełomu gotyku oraz renesansu. Budowla jest dwukondygnacyjna i w pełni podpiwniczona. Skonstruowano ją na planie prostokąta o wymiarach 12,60 na 7,60 m, jest jednotraktowa o mieszanym układzie konstrukcyjnym. Budynek ma powierzchnię użytkową liczącą 97 m² przy kubaturze wynoszącej 634 m³. Czytaj więcej…
Za 4 dni
Ufficio Primo – zabytkowy budynek biurowy znajdujący się przy ulicy Wspólnej 62 w Warszawie. Reprezentuje modernistyczny historyzm, nawiązuje do włoskiego renesansu. Budynek zaprojektował Marek Leykam, za konstrukcję odpowiadał J. Dowgiałło. Projekt zaprezentowano na wystawie w Zachęcie w 1950 roku. Budynek miał stanowić część planowanej dzielnicy ministerstw. Styl architektoniczny budynku stanowi syntezę zapożyczeń z różnych epok. Był elementem poszukiwań kompromisu między realizmem socjalistycznym a architekturą narodową, z zapożyczeniami treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca inspirowana była florenckimi pałacami miejskimi okresu quattrocenta z XV wieku. Architektura budynku była poddawana przez współczesnych krytyce, biurowiec uznawano za „odchylenie kosmopolityczne”. Czytaj więcej…
Za 5 dni
Szarcz – jezioro położone na Pojezierzu Lubuskim w Bruździe Zbąszyńskiej, w województwie lubuskim, na północno-zachodnim krańcu wsi Pszczew. Otoczenie jeziora stanowią głównie tereny rolnicze, lasy znajdują się wyłącznie w pobliżu południowego brzegu, za skarpą linii kolejowej Międzyrzecz-Międzychód. Dno akwenu jest twarde i piaszczyste, ale jednocześnie bardzo zróżnicowane. Najgłębsze miejsca jeziora sąsiadują ze znacznymi wypłyceniami, porośniętymi roślinnością wynurzoną. Nadmiar wód odprowadzany jest niewielkim ciekiem na północ poprzez jeziora Białe, Czarne oraz Lubikowskie, aż do Warty. Jezioro zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji. Liczna zabudowa rekreacyjna zlokalizowana jest na krańcu południowo-wschodnim i zachodnim. Jezioro w całości znajduje się na obszarze Pszczewskiego Parku Krajobrazowego oraz na obszarach chronionych w ramach programu Natura 2000. Czytaj więcej…
Za 6 dni
Klasztor karmelitów w Pilźnie – zespół budynków, w którego skład wchodzą kościół pw. św. Katarzyny i Barbary, budynek klasztoru oraz zabudowa gospodarcza. Klasztor w Pilźnie, zgodnie z twierdzeniami współczesnej historiografii, został założony przez Władysława Jagiełłę 2 marca 1403 roku. Kościół i klasztor ucierpiały podczas najazdu wojsk węgierskich dowodzonych przez Tomasza Tharczaya, który miał miejsce w lutym 1474 roku. Odbudował je król Zygmunt I Stary. Klasztor należał początkowo do augustianów, a od XIX wieku stanowi własność karmelitów. Klasztor oraz kościół zostały wpisane do rejestru zabytków. Zespół znajduje się w środkowej części miasta, na wschód od Rynku w Pilźnie. Teren zespołu obejmuje m.in. obszar dawnych wałów obronnych, które niegdyś otaczały miasto, a także niewielki zbiornik wodny. Czytaj więcej…